Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

Share

Highlight in text

Go

Avis juridique important

|

61983J0278

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ 11ΗΣ ΙΟΥΛΙΟΥ 1985. - ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΤΑ ΙΤΑΛΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ. - ΦΠΑ - ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΑΦΡΩΔΩΝ ΟΙΝΩΝ. - ΥΠΟΘΕΣΗ 278/83.

Συλλογή της Νομολογίας του Δικαστηρίου 1985 σελίδα 02503


Περίληψη
Διάδικοι
Αντικείμενο της υπόθεσης
Σκεπτικό της απόφασης
Απόφαση για τα δικαστικά έξοδα
Διατακτικό

Λέξεις κλειδιά


Φορολογικές διατάξεις — Εσωτερικοί φόροι — Σύστημα διαφοροποιημένης φορολογίας — Εφαρμογή αυξημένου φορολογικού συντελεστή σε κατηγορία αφρωδών οίνων που έχουν οριστεί κατά τρόπο που να μην περιλαμβάνουν κανένα εγχώριο προϊόν — Δεν επιτρέπεται

( Συνθήκη EOK , άρθρο 95 )

Περίληψη


Συνιστά κατάφωρη παραβίαση του κανόνα της απαγορεύσεως των φορολογικών διακρίσεων του άρθρου 95 της Συνθήκης το γεγονός ότι εθνική νομοθεσία υποβάλλει σε υψηλότερο συντελεστή φόρου προστιθέμενης αξίας την κατηγορία των αφρωδών οίνων που φέρουν ονομασία καταγωγής και , σύμφωνα με τη σχετική ρύθμιση , παρασκευάζονται υποχρεωτικώς με φυσική ζύμωση σε φιάλη , ενώ , ελλείψει οποιασδήποτε ρύθμισης αυτού του τύπου , κανένα εγχώριο προϊόν δεν μπορεί να υπαχθεί στην κατηγορία αυτή . Μια τέτοια νομοθεσία αποβλέπει εμφανώς στο να πλήττονται αποκλειστικά τα εισαγόμενα προϊόντα και στην προστασία της αντίστοιχης εγχώριας παραγωγής , καθόσον γι’ αυτή προβλέπει αισθητά χαμηλότερο φορολογικό συντελεστή .

Διάδικοι


Στην υπόθεση 278/83 ,

Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων , εκπροσωπούμενη από τον Guido Berardis , μέλος της νομικής της υπηρεσίας , με αντίκλητο στο Λουξεμβούργο τον Γεώργιο Κρεμλή , μέλος της νομικής της υπηρεσίας , κτίριο Jean Monnet , Kirchberg ,

προσφεύγουσα ,

υποστηριζόμενη από τη

Γαλλική Δημοκρατία , εκπροσωπούμενη , κατά την έγγραφη διαδικασία , από τον Francois Renouard , αναπληρωτή διευθυντή των νομικών υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών , και , κατά την προφορική διαδικασία , από τον Philippe Pouzoulet , γραμματέα εξωτερικών υποθέσεων στη διεύθυνση νομικών υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών , με τόπο επιδόσεων στο Λουξεμβούργο τη γαλλική πρεσβεία ,

παρεμβαίνουσα ,

κατά

Ιταλικής Δημοκρατίας , εκπροσωπούμενης από τον Arnaldo Squillante , προϊστάμενο της υπηρεσίας διπλωματικών διαφορών , συνθηκών και νομοθετικών υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών , επικουρούμενο από τον Pier Giorgio Ferri , avvocato dello Stato , με τόπο επιδόσεων στο Λουξεμβούργο την πρεσβεία της ,

καθής ,

Αντικείμενο της υπόθεσης


που έχει ως αντικείμενο να αναγνωριστεί ότι η Ιταλική Δημοκρατία , εφαρμόζοντας επί των εισαγόμενων αφρωδών οίνων συντελεστή ΦΠΑ υψηλότερο εκείνων που εφαρμόζει επί των αφρωδών οίνων εγχώριας παραγωγής , παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 95 της Συνθήκης EOK ,

Σκεπτικό της απόφασης


1 Με δικόγραφο που κατέθεσε στη γραμματεία του Δικαστηρίου στις 19 Δεκεμβρίου 1983 , η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων άσκησε , δυνάμει του άρθρου 169 της Συνθήκης EOK , προσφυγή με την οποία ζητεί να αναγνωριστεί ότι η Ιταλική Δημοκρατία , εφαρμόζοντας επί εισαγόμενων από άλλα κράτη μέλη αφρωδών οίνων συντελεστή φόρου επί της προστιθέμενης αξίας ( ΦΠΑ ) υψηλότερο εκείνων που εφαρμόζει επί των αφρωδών οίνων εγχώριας παραγωγής , παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 95 της Συνθήκης EOK .

2 Από τη δικογραφία προκύπτει ότι το διάταγμα του Προέδρου της Δημοκρατίας 633 , της 26ης Οκτωβρίου 1972 ( GURI , supplemento ordinario αριθ . 1 , φύλλο 292 της 11.11.1972 , σ . 2 ), με το οποίο εισήχθη ο ΦΠΑ , ορίζει γενικά , σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου του 16 , ότι ο φόρος υπολογίζεται σύμφωνα με τρεις διαφορετικούς συντελεστές ήτοι :

α ) τον κανονικό συντελεστή·

β ) το μειωμένο συντελεστή , που εφαρμόζεται επί των πράξεων που αφορούν τα αγαθά και υπηρεσίες που ικανοποιούν απαιτήσεις πρώτης ανάγκης·

γ ) τον αυξημένο συντελεστή , που εφαρμόζεται επί των πράξεων που αφορούν αγαθά και υπηρεσίες που έχουν το χαρακτήρα πολυτελούς καταναλώσεως .

Τα αγαθά και οι υπηρεσίες επί των οποίων εφαρμόζεται ο μειωμένος συντελεστής καθώς και αυτά που βαρύνονται με τον αυξημένο συντελεστή περιλαμβάνονται , αντίστοιχα , στους πίνακες A και B , που έχουν προσαρτηθεί σε παράρτημα του εν λόγω διατάγματος . Κατά τον κρίσιμο για τη διαφορά χρόνο , οι προαναφερθέντες συντελεστές ήταν , αντίστοιχα , 18 % , 10 % και 38 % ( νομοθετικό διάταγμα 495 , της 4.8.1982 , GURI , φύλλο 212 , της 4.8.1982 , σ . 5481 ).

3 Σύμφωνα με την προσφυγή της Επιτροπής , ο κανονικός συντελεστής 18 % εφαρμόζεται επί των αφρωδών οίνων που υφίστανται φυσική ζύμωση σε φιάλη , για τους οποίους όμως η επεξεργασία αυτή δεν είναι υποχρεωτική δυνάμει εθνικής κανονιστικής ρύθμισης· ο συντελεστής 10 % εφαρμόζεται επί των αφρωδών οίνων που δεν έχουν υποστεί ζύμωση σε φιάλη· ο συντελεστής 38 % επί των αφρωδών οίνων που ορίζονται στον επισυναφθέντα στο διάταγμα περί εισαγωγής ΦΠΑ πίνακα ως αφρώδεις οίνοι με ένδειξη καταγωγής και οι οποίοι , σύμφωνα με τη ρύθμιση , παρασκευάζονται υποχρεωτικώς με φυσική ζύμωση σε φιάλη [ κείμενο όπως τροποποιήθηκε από το decreto legge ( νομοθετικό διάταγμα ) 46 , της 18.3.1976 , GURI , φύλλο 73 , της 18.3.1976 , σ . 2067 , κυρωθέν με το νόμο 249 , της 10.5.1976 , GURI , φύλλο 129 , της 17.5.1976 , σ . 3744 ] . Πρέπει να σημειωθεί ότι , μετά την άσκηση της προσφυγής , η κανονιστική αυτή ρύθμιση υπέστη τροποποιήσεις , οι οποίες όμως άφησαν ουσιαστικά αμετάβλητο τον ορισμό των αφρωδών οίνων που υπόκεινται στον υψηλότερο φορολογικό συντελεστή , ο οποίος εξακολουθεί να είναι 38 % ( νομοθετικό διάταγμα 853 , της 19.12.1984 , GURI , φύλλο 347 , της 19.12.1984 , σ . 10582 , όπως κυρώθηκε με το νόμο 17 , της 17.2.1982 , GURI , φύλλο 41 bis , της 17.2.1985 , σ . 1181 ).

4 H Επιτροπή θεωρεί ότι όλοι οι αφρώδεις οίνοι , είτε πρόκειται για αφρώδεις οίνους που παρήχθησαν κατόπιν ζυμώσεως σε φιάλη ( μέθοδος καλούμενη « champenoise » ) είτε για αφρώδεις οίνους που παρήχθησαν κατόπιν ζυμώσεως εντός κλειστών βαρελιών , αποτελούν ομοειδή ή ανταγωνιστικά προϊόντα κατά την έννοια του άρθρου 95 , καθόσον , όπως έκρινε το Δικαστήριο με την απόφασή του της 27ης Φεβρουαρίου 1980 ( Επιτροπή κατά Ιταλικής Δημοκρατίας , 169/78 , Raccolta σ . 385 , βλ . σκέψη 5 και τις αναφερόμενες σ’ αυτή παραπομπές ), « παρουσιάζουν , όσον αφορά τους καταναλωτές , ανάλογες ιδιότητες ή ικανοποιούν τις ίδιες ανάγκες » . Σχετικά , η Επιτροπή επισημαίνει ότι , σύμφωνα με τον κανονισμό 337/79 του Συμβουλίου , της 5ης Φεβρουαρίου 1979 , περί κοινής οργανώσεως της αμπελοοινικής αγοράς , παράρτημα II , σημείο 13 ( EE ειδ . έκδ . 03/024 , σ . 112 ) και τον κανονισμό 358/79 του Συμβουλίου , της 5ης Φεβρουαρίου 1979 , περί των αφρωδών οίνων που ορίζονται στο σημείο 13 του παραρτήματος II του κανονισμού 337/79 ( EE ειδ . έκδ . 03/024 , σ . 231 ), όλοι οι « αφρώδεις οίνοι » αποτελούν ομοιογενή κατηγορία .

5 Κατά την Επιτροπή , το επίδικο φορολογικό σύστημα έχει ως αποτέλεσμα τη δυσμενή μεταχείριση των εισαγόμενων αφρωδών οίνων και την ευνοϊκή μεταχείριση των αφρωδών οίνων εγχώριας παραγωγής . Πράγματι , όλοι οι αφρώδεις ιταλικοί οίνοι υπάγονται στις δύο ελαφρύτερα φορολογούμενες κατηγορίες , δηλαδή στην κατηγορία των αφρωδών οίνων που υφίστανται ζύμωση σε κλειστά βαρέλια ( συντελεστής 10 % ) ή στην κατηγορία των αφρωδών οίνων που υφίστανται φυσική ζύμωση σε φιάλη ( συντελεστής 18 % ), χωρίς , όμως , η μέθοδος αυτή να επιβάλλεται από υποχρεωτική κανονιστική ρύθμιση , καθόσον στην Ιταλία δεν υφίσταται καμιά υποχρέωση πραγματοποιήσεως ζυμώσεως σε φιάλη . Αντιθέτως , σημαντικό ποσοστό εισαγόμενων αφρωδών οίνων υπάγεται στη βαρύτερα φορολογούμενη κατηγορία ( συντελεστής 38 % ), εξυπακουομένου ότι μόνο οι αλλοδαπές νομοθεσίες προβλέπουν ότι , προκειμένου να μπορεί να γίνει χρήση συγκεκριμένης ονομασίας καταγωγής , με τυπικότερο παράδειγμα τη γαλλική σαμπάνια , επιβάλλεται η προσφυγή στη μέθοδο της ζύμωσης σε φιάλη . Επομένως , η Επιτροπή θεωρεί ότι πρόκειται για κατάφωρη περίπτωση δυσμενούς διακρίσεως , αντίθετης προς το άρθρο 95 , πρώτη παράγραφος , της Συνθήκης .

6 Τα αιτήματα της Επιτροπής υποστηρίχτηκαν από την παρεμβαίνουσα Γαλλική Δημοκρατία . H Γαλλική Δημοκρατία δεν αμφισβητεί αυτή καθαυτή την ελευθερία των κρατών μελών να θεσπίζουν συστήματα διαφοροποιημένης φορολογίας για ορισμένα προϊόντα βάσει αντικειμενικών κριτηρίων· θεωρεί επίσης ότι βασίμως η ιταλική κυβέρνηση μπορεί να λάβει φορολογικά μέτρα για να πλήξει βαρύτερα , για λόγους διανεμητικής δικαιοσύνης , προϊόντα που θεωρεί πολυτελή , αλλά μόνο στο μέτρο που οι σχετικές διατάξεις είναι σύμφωνες με τις διατάξεις του άρθρου 95 . Στην προκειμένη περίπτωση , η γαλλική κυβέρνηση φρονεί ότι το ιταλικό φορολογικό σύστημα εισάγει διακρίσεις εις βάρος των εισαγόμενων αφρωδών οίνων και κυρίως της γαλλικής σαμπάνιας , των οποίων η παρασκευή επιβάλλεται , από τη νομοθεσία της χώρας παραγωγής , να γίνεται με ζύμωση σε φιάλη , καθόσον το γεγονός αυτό ενεργεί αποτρεπτικά στην αγορά αυτών των οίνων , οι οποίοι χαρακτηρίζονται από σχετικά υψηλό κόστος παρασκευής .

7 H ιταλική κυβέρνηση προβάλλει προς υπεράσπισή της ότι το Δικαστήριο , με την απόφασή του της 15ης Μαρτίου 1983 ( Επιτροπή κατά Ιταλικής Δημοκρατίας , 319/81 , φορολογία αποσταγμάτων , Συλλογή σ . 601 ) αναγνώρισε , ως στοιχείο της πάγιας νομολογίας του , την ελευθερία των κρατών μελών να θεσπίζουν , σύμφωνα με αντικειμενικά κριτήρια , συστήματα διαφοροποιημένης φορολογίας για ορισμένα προϊόντα . Με την ίδια απόφαση , το Δικαστήριο αναγνώρισε ότι τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα να ορίζουν υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές για προϊόντα πολυτελείας . Εν προκειμένω , η ιταλική φορολογική νομοθεσία όρισε ένα προϊόν το οποίο ήταν τυπικά γνωστό και χρησιμοποιούνταν ως προϊόν κοινωνικής προβολής και σύμβολο κοινωνικής τάξης από εκλεκτή πελατεία , λόγω ιδίως της υψηλής του τιμής , προκειμένου να το υπαγάγει στη φορολογία που προβλέπεται για τα προϊόντα πολυτελείας . Εφόσον πρόκειται για αντικειμενικό κριτήριο , δεν είναι δυνατό να προσαφθεί στην ιταλική νομοθεσία ότι εισήγαγε κατ’ αυτόν τον τρόπο φορολογική διάκριση .

8 H Επιτροπή διαφωνεί με την άποψη της Ιταλικής Δημοκρατίας όσον αφορά τον ορισμό των προϊόντων πολυτελείας . Εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι το Δικαστήριο , με την απόφαση της 15ης Μαρτίου 1983 , που επικαλέστηκε η ιταλική κυβέρνηση , αρνήθηκε , ακριβώς , να δεχτεί την ονομασία καταγωγής ή προελεύσεως ως έγκυρο κριτήριο για το χαρακτηρισμό ενός προϊόντος ως προϊόντος πολυτελείας . Εφιστά επίσης την προσοχή στον κίνδυνο που ενέχει η επιλογή της τιμής των προϊόντων ως ενδείξεως δυνάμενης να τα κατατάξει ως προϊόντα πολυτελείας , δεδομένου ότι οι διαφορές τιμής είναι δυνατό να προκύπτουν , όπως ακριβώς συμβαίνει στην περίπτωση της εισαγόμενης στην Ιταλία σαμπάνιας , από παράγοντες όπως είναι οι χρησιμοποιούμενες πρώτες ύλες , οι εφαρμοζόμενες μέθοδοι παρασκευής και οι μεταφορές . Σε καμιά περίπτωση ο χαρακτηρισμός « προϊόν πολυτελείας » δεν είναι δυνατό να θεωρηθεί ως αντικειμενική παράμετρος προοδευτικής φορολογίας εις βάρος της επιβαλλόμενης φορολογικής ισότητας , την οποία προβλέπει το άρθρο 95 της Συνθήκης όσον αφορά τα εισαγόμενα προϊόντα .

9 H προσφυγή της Επιτροπής επιβάλλει μια προκαταρκτική παρατήρηση . Με την προσφυγή ζητείται να αναγνωριστεί ότι η Ιταλική Δημοκρατία , « εφαρμόζοντας επί των εισαγομένων από άλλα κράτη μέλη αφρωδών οίνων φορολογικό συντελεστή επί της προστιθέμενης αξίας υψηλότερο εκείνων που εφαρμόζει επί των αφρωδών οίνων εγχώριας παραγωγής » , παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 95 της Συνθήκης . Από τη δικογραφία προκύπτει ότι τα επιχειρήματα της Επιτροπής δεν αφορούν , στην πραγματικότητα , παρά τη διαφορά φορολογίας μεταξύ , αφενός , των αφρωδών οίνων που υπέστησαν ζύμωση σε φιάλη χωρίς η μέθοδος αυτή να είναι υποχρεωτική στη χώρα καταγωγής ( συντελεστής 18 % ) και των αφρωδών οίνων που υπέστησαν ζύμωση σε βαρέλια ( συντελεστής 10 % ) και , αφετέρου , των αφρωδών οίνων που φέρουν ονομασία καταγωγής και οι οποίοι , σύμφωνα με τη σχετική ρύθμιση , παρασκευάζονται υποχρεωτικώς με φυσική ζύμωση σε φιάλη ( συντελεστής 38 % ). Αντιθέτως , η Επιτροπή δεν αμφισβήτησε τη φορολογική σχέση μεταξύ των αφρωδών οίνων που φορολογούνται με 18 % και αυτών που φορολογούνται με 10 % , αντίστοιχα .

10 Δεδομένου ότι η διαφορά διευκρινίστηκε κατ’ αυτόν τον τρόπο , καθίσταται πρόδηλον ότι ο ορισμός που δίδει η ιταλική νομοθεσία στην κατηγορία αφρωδών οίνων που υπόκεινται στον υψηλότερο φορολογικό συντελεστή αποβλέπει στο να πλήττονται αποκλειστικά τα εισαγόμενα προϊόντα και στην προστασία της αντίστοιχης εγχώριας παραγωγής , καθόσον γι’ αυτή προβλέπει αισθητά χαμηλότερο φορολογικό συντελεστή , παραβιάζοντας έτσι κατάφωρα τον κανόνα της απαγορεύσεως φορολογικών διακρίσεων του άρθρου 95 .

11 Υπό τις περιστάσεις αυτές , το ζήτημα αν ένας συγκεκριμένος τύπος αφρωδών οίνων αποτελεί « προϊόν πολυτελείας » στερείται ενδιαφέροντος , λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι η ιταλική νομοθεσία δεν θεωρεί ως τοιαύτης φύσεως τα εγχώριας παρασκευής ομοειδή προϊόντα . Επομένως , δεν παρίσταται ανάγκη να εξεταστούν ούτε τα επιχειρήματα των διαδίκων σχετικά με τα κριτήρια βάσει των οποίων μπορούν να καθοριστούν τα « προϊόντα πολυτελείας » , ούτε το τεθέν υπό της Επιτροπής ζήτημα της επίπτωσης της έννοιας αυτής στο ενδοκοινοτικό εμπόριο .

12 Επομένως , πρέπει να συναχθεί ότι η Ιταλική Δημοκρατία , εφαρμόζοντας επί των αφρωδών οίνων που φέρουν ονομασία καταγωγής και οι οποίοι σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία παρασκευάζονται υποχρεωτικώς με φυσική ζύμωση σε φιάλη συντελεστή φόρου προστιθέμενης αξίας ( ΦΠΑ ) υψηλότερο εκείνων που εφαρμόζει επί των ομοειδών αφρωδών οίνων εγχώριας παρασκευής , παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 95 της Συνθήκης .

Απόφαση για τα δικαστικά έξοδα


Επί των δικαστικών εξόδων

13 Κατά το άρθρο 69 , παράγραφος 2 , του κανονισμού διαδικασίας , ο ηττηθείς διάδικος καταδικάζεται στα δικαστικά έξοδα . Δεδομένου ότι η Ιταλική Δημοκρατία ηττήθηκε , πρέπει να καταδικαστεί στα δικαστικά έξοδα .

Διατακτικό


Για τους λόγους αυτούς

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ

αποφασίζει :

1 ) H Ιταλική Δημοκρατία , εφαρμόζοντας επί των αφρωδών οίνων που φέρουν ονομασία καταγωγής και οι οποίοι σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία παρασκευάζονται υποχρεωτικώς με φυσική ζύμωση σε φιάλη συντελεστή φόρου επί της προστιθέμενης αξίας υψηλότερο εκείνων που εφαρμόζει επί των ομοειδών αφρωδών οίνων εγχώριας παραγωγής , παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 95 της Συνθήκης .

2 ) H Ιταλική Δημοκρατία καταδικάζεται στα δικαστικά έξοδα , συμπεριλαμβανομένων και αυτών της παρεμβαίνουσας .