Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

Share

Highlight in text

Go

SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (it-Tieni Awla)

15 ta' Diċembru 2005 (*)

"Rikors għal annullament – Għajnuna mill-Istat– Deċiżjoni 2002/581/KE – Benefiċċji fiskali mogħtija lill-banek – Motivazzjoni tad-deċiżjoni –Klassifikazzjoni ta' għajnuna mill-Istat – Kundizzjonijiet – Kompatibbiltà mas-suq komuni – Kundizzjonijiet – Proġett fuq skala kbira ta’ interess komuni Ewropew – Żvilupp ta' ċerti attivitajiet"

Fil-kawża C-66/02

li għandha bħala suġġett rikors għal annullament skond l-Artikolu 230 KE, imressaq fil-21 ta' Frar 2002,

ir-Repubblika Taljana, inizjalment irrappreżentata minn U. Leanza, wara minn I. M. Braguglia, bħala aġenti, assistiti minn M. Fiorilli, avvocato dello Stato, b'indirizz għan-notifika fil-Lussemburgu,

rikorrent

vs

il-Kummissjoni tal-Komunitajiet Ewropej, irrappreżentata minn V. Di Bucci u R. Lyal, bħala aġenti, b'indirizz għan-notifika fil-Lussemburgu,

konvenut

IL-QORTI TAL-GUSTIZZJA (it-Tieni Awla),

komposta minn C. W. A. Timmermans, President ta' l-Awla, C. Gulmann (Relatur), R. Schintgen, G. Arestis u J. Klučka, Imħallfin,

Avukat Ġenerali: C. Stix-Hackl,

Reġistratur: M. Ferreira, Amministratur Prinċipali,

wara li rat il-proċedura bil-miktub u wara s-seduta tat-3 ta' Frar 2005,

wara li semgħet il-konklużjonijiet ta' l-Avukat Ġenerali fis-seduta tat-8 ta' Settembru 2005,

tagħti l-preżenti

Sentenza

1       Permezz tar-rikors tagħha, ir-Repubblika Taljana titlob l-annullament tad-deċiżjoni tal-Kummissjoni 2002/581/KE tal-11 ta' Diċembru 2001 dwar is-sistema ta' għajnuna mill-Istat implementata mill-Italja favur il-banek (ĠU 2002, L 184, p. 27, iktar 'il quddiem id-"deċiżjoni kkontestata")

 Il-Kuntest Ġuridiku Nazzjonali

2       Fl-Italja, kienet inbdiet riforma tas-sistema bankarja permezz tal-Liġi Nru 218 tat-30 ta' Lulju 1990, li fiha dispożizzjonijiet fil-qasam ta' ristrutturar u ta' tisħiħ ta' l-allokazzjoni patrimonjali ta' l-istabbilimenti ta' kreditu ta' dritt pubbliku (GURI Nru 182, tas-6 ta' Awwissu 1990, p. 8, iktar 'il quddiem il-"Liġi Nru 218/90").

3       Din il-liġi għamlitha possibli li ssir bidla ta' l-istabbilimenti ta' kreditu ta' dritt pubbliku f'kumpanniji b'responsabbiltà limitata. Għal dan l-għan, bank pubbliku kien awtorizzat jittrasferixxi l-istabbiliment bankarju lil kumpannija b'responsabbiltà limitata, b'mod li tiġi separata l-persuna legali li qed tittrasferixxi, imsejħa fil-prattika "fondazzjoni bankarja" (iktar 'il quddiem "fondazzjoni bankarja"), proprjetarja tat-titoli, mill-kumpannija b'responsabbiltà limitata li lilha jsir it-trasferiment (iktar 'il quddiem il-"kumpannija bankarja"), proprjetarja unika ta' l-attività bankarja. Il-fondazzjoni bankarja kienet tamministra t-titoli fil-kumpannija bankarja u kienet tuża d-dħul relatat magħhom sabiex jinkisbu l-iskopijiet soċjali.

4       Waqt l-operazzjonijiet ta' trasferiment ta' impriżi bankarji, assi li mhumiex attivi, jiġifieri mhux użati direttament fil-proċess ta' produzzjoni, kienu ġew wkoll ittrasferiti lill-kumpanniji bankarji. Dawn l-assi żiedu l-patrimonju ta' dawk. Minn dan irriżulta li bl-istess riżultat operattiv, il-banek li lilhom sar it-trasferiment kellhom riżultati inqas favorevoli bħala profitt mill-banek kompetituri tagħhom.

5       It-titoli ta' l-istabbilimenti ta' kreditu ta' dritt pubbliku fil-kapital tal-Banca d’Italia kienu ġew wkoll ittrasferiti lill-kumpanniji bankarji. Huma ma setgħux ikunu mogħtija lill-fundazzjonijiet bankarji minħabba li dawn ma kienux fil-grupp ta' l-istituzzjonijiet awtorizzati li jżommu titoli bħal dawn.

6       Bl-Artikolu 2 tal-Liġi Nru 489 tas-26 ta' Novembru 1993 dwar, b'mod patrikolari, il-proroga tat-terminu previst fl-Artikolu 7(6) tal-Liġi Nru 218/90 (GURI Nru 284, tat-3 ta' Diċembru 1993 , p. 4, iktar 'il quddiem il-"Liġi Nru 489/932"), il-bidla ta' l-istabbilimenti bankarji pubbliċi f'kumpanniji b'responsabbiltà limitata saret obbligatorja sa' mill-inqas mit-30 ta' Ġunju 1994.

7       Il-Liġi Nru 461, tat-23 ta' Diċembru 1998, dwar id-delega ta' kompetenza lill-gvern għall-organizzazzjoni mill-ġdid tal-leġiżlazzjoni ċivili u fiskali tal-korpi previsti mill-Artikolu 11(1) tad-Digriet leġiżlattiv Nru 356 ta' l-20 ta' Novembru 1990 kif ukoll is-sistema fiskali ta' l-operazzjonijiet tar-ristrutturar bankarju (GURI Nru 4, tas-7 ta' Jannar 1999, p.4, iktar 'il quddiem il-"Liġi Nru 461/98") iddelegaw lill-gvern Taljan biex jipproċedi għal sistema ġdida ta' leġiżlazzjoni applikabbli għas-settur bankarju, b'mod partikolari fil-qasam ta' ristrutturar.

8       L-Artikolu 2(1)(m) tagħha stabbilixxa l-possibbiltà li żżomm titoli fil-Banca d’Italia lill-fondazzjonijiet bankarji li wettqu l-emendi legali previsti minn din ir-riforma.

9       Id-Digriet leġiżlattiv Nru 153 tas-17 ta' Mejju 1999 dwar leġiżlazzjoni ċivili u fiskali tal-korpi previsti mill-Artikolu 11(1) tad-Digriet leġiżlattiv Nru 356 ta' l-20 ta' Novembru 1990 u tas-sistema fiskali ta' l-operazzjonijiet ta' ristrutturar bankarja skond l-Artikolu 1 tal-Liġi Nru 461 tat-23 ta' Diċembru 1998 (GURI Nru 125, tal-31 ta' Mejju 1999, p.4, iktar 'il quddiem id-"Digriet Nru 153/99") implementa d-delega mogħtija mil-liġi Nru 461/98 billi introduċa l-benefiċċji li ġejjin:

–       tnaqqis għal 12.5 % tar-rata ta' taxxa fuq id-dħul (IRPEG) għall-banek li jwettqu amalgamazzjoni jew jidħlu f'ristrutturar simili waqt ħames perijodi konsekuttivi ta' taxxa, bil-kundizzjoni li l-benefiċċji jitqiegħdu f'fond speċjali suġġett li ma jkunx jista' jitqassam waqt perijodu ta' tliet snin; il-benefiċċji marbuta mal-fond speċjali ma jistgħux jaqbżu l-1.2 % tad-differenza bejn is-somma totali tal-krediti u tad-debiti tal-banek li jipparteċipaw f'din l-amalgamazzjoni u s-somma totali simili ta' l-ikbar bank li pparteċipa f'din operazzjoni (Artikoli 22(1) u 23(1));

–       newtralità fiskali ta' l-operazzjonijiet ta' trasferiment mill-ġdid lill-korp li kkontribwixxa l-assi u l-attiv li mhumiex essenzjali sabiex jinkiseb l-għan soċjali, ittrasferiti minn qabel lill-kumpanniji bankarji skond il-Liġi Nru 218/90 (Artikolu 16(3)):

–       applikazzjoni ta' rata fissa minflok t-taxxi dovuti relatati ma' l- operazzjonijiet previsti fiż-żewġ subinċiżi preċedenti (Artikoli 24(1) u 16(5));

–       newtralità fiskali għall-iskopijiet ta' taxxa komunali fuq il-qiegħ kapitali tal-proprjetà immobbli relatati ma' dawn l-istess operazzjonijiet (Artikoli 24(1) u 16(5));

–       eżenzjoni mit-taxxa għat-trasferiment mill-kumpanniji bankarji tal-kontribuzzjoni, lill-fundazzjonijiet bankarji, tat-titoli fil-kapitali tal-Banca d’Italia (Artikolu 27(2)).

 Id-Deċiżjoni kkontestata

10     Wara mistoqsija parlamentari, il-Kummissjoni tal-Komunitajiet Ewropej indirizzat permezz ta' ittra ta' l-24 ta' Marzu 1999 fil-kuntest ta' l-kompetenzi tagħha fil-qasam ta' għajnuna minn Stat, talba lill-awtoritajiet Taljani għal informazzjoni sabiex tevalwa l-portata u l-effetti tal-Liġi Nru 461/98.

11     Permezz ta' l-ittri ta' l-24 ta' Ġunju u tat-2 ta' Lulju 1999, l-awtorijatiet Taljani pprovdulha l-informazzjoni fuq din il-liġi u fuq id-Digriet Nru 153/99.

12     Permezz ta' l-ittra tat-23 ta' Marzu 2000, il-Kummissjoni avżat l-awtoritajiet Taljani li, fil-fehma tagħha, il-Liġi Nru 461/98 u d-Digriet Nru 153/99 setgħu kellhom elementi ta' għajnuna u stidniethom ma jimplemetawx il-miżuri in kwistjoni. Fit-12 ta' April 2000, l-awtoritajiet Taljani rrispondewh li huma kienu ssospendew l-applikazzjoni tagħhom u mbagħad, fl-14 ta' Ġunju 2000 huma pprovduha b'informazzjoni addizzjonali.

13     L-ammont massimu teoretiku tal-benefiċċji fiskali miksuba skond it-tnaqqis ta' 12.5 % tar-rata ta' taxxa fuq id-dħul mogħtija skond l-Artikoli 22(1) u 23(1) tad-Digriet Nru 153/99 kien stimat fi ITL 5358 biljun mill-awtoritajiet Taljani, jiġifieri EUR 2767 miljun, fis-76 operazzjoni mwettqa matul is-snin 1998, 1999 u 2000.

14     Permezz ta' ittra tal-25 ta' Ottubru 2000, il-Kummissjoni nnotifikat lill-gvern Taljan bid-deċiżjoni tagħha li tibda l-proċedura prevista fl-Artikolu 88(2) KE. Din id-deċiżjoni kienet ġiet ippubblikata fil-Ġurnal Uffiċjali tal-Komunitajiet Ewropej (ĠU 2001, C 44, p. 2).

15     Skond il-proċedura, il-Kummissjoni kkonkludiet li r-Repubblika Taljana implementat b'mod illegali l-Liġi Nru 461/98 u d-Digriet Nru 153/99, bi ksur ta' l-Artikolu 88(3) KE. Hija qieset li, bl-eċċezzjoni ta' l-eżenzjoni ta' taxxa għal ċerti trasferimenti ta' titoli fil-kapital tal-Banca d’Italia prevista fl-Artikolu 27(2) tad-Digriet Nru 153/99, il-miżuri fiskali implementati jikkostitwixxu sistema ta' għajnuna mill-Istat inkompatibbli mas-suq komuni. Dawn il-miżuri jagħtu vantaġġ lill-banek peress li jippermettuhom iżidu d-daqs tagħhom u li jibbenefikaw minn ekonomiji ta’ skala bi spiża mnaqqsa.

16     Konsegwentament, il-Kummissjoni adottat id-deċiżjoni kkontestata finali filwaqt li ppreċiżat li l-Liġi Nru 461/98 u d-Digriet Nru 153/99 introduċew benefiċċji fiskali ukoll favur il-fondazzjonijiet bankarji iżda li dawn il-benefiċċji ma kienux eżaminati minn din id-deċiżjoni.

17     Id-deċiżjoni kkontestata hija fformulata kif ġej:

 "Artikolu 1

Blas ħsara għall-miżuri previsti fl-Artikolu 2, is-sistema ta' għajnuna mill-Istat li l-Italja implementat abbażi tal-liġi Nru 461 tat-23 ta' Diċembru 1998 u d-Digriet Nru 153 tas-17 ta' Mejju 1999 u, b'mod partikolari, abbażi ta' l-Artikolu 16(3) u (5), ta' l-Artikolu 23(1), ta' l-Artikolu 24(1) u ta' l-Artikolu 27(2) tad-Digriet Nru 153/99 hija inkompatibbli mas-suq komuni.

 Artikolu 2

Il-miżuri ta' tnaqqis previsti fl-Artikolu 27(2) tad-Digriet Nru 153/99 ma jikkostitwuwx għajnuna mill-Istat sakemm l-operazzjoni konġunta ta' l-assenjazzjoni tat-titoli fil-kapital tal-Banca d’Italia lill-kumpannija benefiċjarja tal-kontribuzzjoni u t-trasferiment sussegwenti tagħhom lill-fondazzjoni m'għandhom l-ebda effett fuq il-baġit ta' l-imsemmija kumpannija.

 Artikolu 3

L-Italja għandha twaqqaf is-sistema ta' għajnuna msemmija fl-Artikolu 1.

 Artikolu 4

1.      L-Italja għandha tadotta l-miżuri kollha neċessarji sabiex tirkupra l-għajnuna mogħtija lill-benefiċjarji permezz tas-sistema prevista fl-Artikolu 1 u li diġà hija disponnibli illegalment għalihom.

2.      L-irkupru għandu jsir mingħajr dewmien skond il-proċeduri ta' dritt intern bil-kundizzjoni li dawn jippermettu l-eżekuzzjoni immedjata u effettiva tad-deċiżjoni. L-għajnuna li trid tiġi rkuprata għandha tinkludi l-imgħax mid-data meta l-għajnuna kienet disponibbli għall-benefiċċjarji sad-data ta' l-irkupru tagħha. L-imgħaxijiet għandhom jiġu kkalkulati skond ir-rata ta' referenza użata għall-kalkolu ta' l-għotja ekwivalenti ta' l-għajnuna għall-finijiet reġjonali.

[…]"

 It-talbiet tal-partijiet

18     Ir-Repubblika Taljana titlob li l-Qorti tal-Ġustizzja jogħġobha:

–       tannulla d-deċiżjoni kkontestata peress illi ma tissodisfax il-kundizzjonijiet meħtieġa sabiex il-miżuri fiskali ta' appoġġ tar-riforma tas-sistema bankarja Taljana jistgħu jkunu kklassifikati bħala "għajnuna mill-Istat";

–       tikkundanna lill-Kummissjoni tbati l-ispejjeż.

19     Il-Kummissjoni titlob li l-Qorti tal-Ġustizzja jogħġobha:

–      tiċħad ir-rikors;

–       Tikkundanna lir-rikorrenti tbati l-ispejjeż.

 Il-proċeduri l-oħra penednti quddiem l-imħallef Komunitarju

20     Permezz ta' rikorsi ppreżentati fir-Reġistru tal-Qorti tal-Prim'Istanza tal-Komunitajiet Ewropej fil-21 ta' Frar 2002 u fil-11 ta' April 2002, l’Associazione bancaria italiana (ABI) (T-36/02), il-Banca Sanpaolo IMI SpA (T-37/02), il-Banca Intesa Banca Commerciale italiana SpA (T-39/02), il-Banca di Roma SpA (T40/02), il-Mediocredito Centrale SpA (T-41/02), il-Banca Monte dei Paschi di Siena SpA (T-42/02), kif ukoll il-Compagnia di San Paolo Srl (T-121/02) ippreżentaw ukoll rikors kontra l-Kummissjoni għall-annullament tad-deċiżjoni kkontestata f'din il-kawża. Il-Kummissjoni qajmet quddiem il-Qorti tal-Prim'Istanza eċċeżżjoni ta' inammissibiltà tar-rikorsi, ibbażata fuq in-nuqqas ta' interess individwali tar-rikorrenti li l-għajnuna in kwistjoni ma tikkostitwix skond hi għajnuna indiviwali iżda sistema ta' għajnuna. Permezz tad-Digrieti fid-9 ta' Lulju 2003, il-Qorti tal-Prim'Istanza ssospendiet is-sitt proċeduri sakemm tinqata' s-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja f'din il-kawża. Ġew ippreżentati appelli mir-rikorrenti kontra d-Digrieti tas-sospensjoni tal-kawżi T 36/02, T 37/02, T 39/02, T 40/02, T 41/02 u T-42/02. Permezz ta' Digriet tal-Qorti tal-Ġustizzja tas-26 ta' Novembru 2003, ABI et. vs il-Kummissjoni (C-366/03 P à C-368/03 P, C 390/03 P, C 391/03 P et C 394/03 P, mhux ippubblikat fil-Ġabra,), l-imsemmija appelli ġew miċħuda bħala inammissibbli b'mod manifest.

21     Permezz ta' Digriet tal-11 ta' Frar 2004, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fit-23 ta’ Marzu 2004 (il-kawża C-148/04), il-Commissione tributaria provinciale di Genova (l-Italja) ressqet domanda għal deċiżjoni preliminari quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja fuq il-validità tad-deċiżjoni kkontestata kif ukoll fuq l-interpretazzjoni ta' l-Artikoli 87 KE et seq., ta' l-Artikolu 14 tar-Regolament Nru 659/1999 tal-Kunsill tat-22 ta' Marzu 1999, li jistabbilixxi regoli dettaljati għall-applikazzjoni ta’ l-Artikolu 93 ta-Trattat KE (ĠU L 83, p. 1) u tal-prinċipji ġenerali tad-dritt Komunitarju, domanda li għaliha l-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet permezz ta' sentenza separata f'dik il-ġurnata.

 Fuq ir-rikors

22     Ir-Repubblika Taljana tqajjem ħames raġunijiet, ibbażati fuq ksur ta' l-Artikolu 253 KE, tal-prinċipju tar-rispett tad-drittijiet tad-difiża, ta' l-Artikolu 87(1) KE, tas-subinċiż b ta' l-Artikolu 87(3) KE u tas-subinċiż c ta' l-Artikolu 87(3) KE.

 Fuq ir-raġuni bbażata fuq ksur ta' l-Artikolu 253 KE

 L-argumenti tal-partijiet

23     Ir-Repubblika Taljana ssostni li l-Kummissjoni kisret l-obbligu tal-motivazzjoni previst fl-Artikolu 253 KE.

24     Ir-raġuni mqajma tinqasam fi tliet partijiet:

–       id-deċiżjoni kkontestata hija vvizzjata minn difett ta' motivazzjoni min-naħa ta' l-evalwazzjoni tal-promozzjoni tal-kompetizzjoni fis-settur bankarju;

–       hija eżaminat, mingħajr ma ddistingwiet bejniethom, l-argumenti żviluppati mill-gvern Taljan rispettivament fuq il-kwistjoni tal-kwalifika tal-miżuri fiskali kkontestati bħala għajnuna mogħtija mill-Istat fis-sens ta' l-Artikolu 87(1) KE u 1, KE, u fuq dik, distinta ta' dikjarazzjoni eventwali tal-kompatibbiltà bbażata fuq l-Artikolu 87(3) KE;

–       hija ppropponiet motivazzjoni insuffiċjenti, żbaljata u kontradittorja meta eskludiet li l-miżuri fiskali kkontestati jistgħu jkunu kkunsidrati bħala kompattibbli mat-Trattat KE b'applikazzjoni ta' l-Artikolu 87(3) KE.

25     Il-Kummissjoni tikkontesta l-allegazzjonijiet tar-rikorrenti. Hija tqis li d-deċiżjoni kkontestata tirrispetta l-kundizzjonijiet stabbiliti mill-ġurisprudenza fil-qasam tal-motivazzjoni.

 Il-Valutazzjoni tal-Qorti

26     Skond ġurisprudenza stabbilita, l-obbligu ta' motivazzjoni jikkostitwixxi formalità sostanzjali li għandu jkun distint mill-kwistjoni tal-mertu tal-motivazzjoni, li jirriżulta mill-legalità tal-mertu ta' l-att ikkontestat. Il-motivazzjoni rikjesta mill-Artikolu 253 KE għandha tkun adattata għan-natura ta' l-att in kwistjoni u għandha turi r-raġunament ta' l-istituzzjoni, l-awtur ta' l-att, b'mod ċar u mhux ekwivoku sabiex jippermetti lill-interessati jkunu jafu l-ġustifikazzjonijiet tal-miżuri meħuda u lill-qorti kompetenti teżerċita l-istħarriġ tagħha. Dan ir-rekwiżit għandu jkun evalwat skond iċ-ċirkustanzi tal-każ, b'mod partikolari tal-kontenut ta' l-att, tan-natura tar-raġunijiet invokati u ta' l-interess li d-destinatarji jew persuni oħra kkonċernati direttament u individwalment mill-att jistgħu jkollhom sabiex jirċievu spjegazzjonijiet. Mhuwiex rikjest li l-motivazzjoni tispeċifika l-elementi rilevanti kollha ta' fatt u ta' dritt sakemm il-kwistjoni li tirrigwarda jekk il-motivazzjoni ta' att li tissodisfa l-rekwiżiti ta' l-Artikolu 253 KE għandhiex tiġi evalwata rigward mhux biss fir-rigward ta' l-ifformular tagħha, iżda wkoll fil-kuntest tagħha kif ukoll tar-regoli ġuridiċi kollha li jirregolaw il-materja kkonċernata (ara, b'mod partikolari, is-sentenza tas-7 ta' Marzu 2002, l-Italja vs il-Kummissjoni, C-310/99, Ġabra p. I-2289, punt 48).

–       Fuq l-ewwel parti ta' l-argument

27     Fil-kuntest ta' l-ewwel parti ta' l-argument, ir-Repubblika Taljana tallega vizzju fil-motivazzjoni tad-deċiżjoni kkontestata fir-rigward ta' l-evalwazzjoni tal-promozzjoni tal-kompetizzjoni fis-settur bankarju.

28     Din l-allegazzjoni ġenerali hija segwita minn żviluppi li, essenzjament jiddeskrivu l-iżvilupp tal-leġiżlazzjoni tas-settur bankarju Taljan mingħajr ma jagħtu elementi preċiżi f'dak li jirrigwarda l-kontenut ta' l-ilment ifformulat.

29     Id-deskrizzjoni dettaljata ta' l-iżvilupp tad-dritt applikabbli tiddeskrivi, b'mod partikolari, il-Liġi Nru 218/90.

30     Din il-liġi hija deskritta bħala dik li inizjalment implemetat operazzjoni ta' emendi radikali tas-sistema bankarja Taljana, f'dak iż-żmien ikkaratterizzata minn settur pubbliku wiesa', billi pprevediet strumenti ġuridiċi li jippremettu lil banek pubbliċi jsiru kumpanniji b'responsabbiltà limitata.

31     Il-Liġi Nru 461/98 hija, min-naħa l-oħra, deskritta bħala l-aħħar stadju tal-proċess ta' riforma tas-sistema ta' kreditu Taljana.

32     Fuq kollox, hija kienet neċessarja sabiex telimina, jew, f'kull każ, tnaqqas b'mod definittiv il-preżenza tas-settur pubbliku fil-qasam bankarju kif ukoll sabiex jitwettaq definittivament il-proċess ta' privatizzazzjoni u ristrutturar tas-sistema bankarja Taljana, implemetata mil-Liġi Nru. 218/90.

33     Hija kienet intiża, b'mod partikolari, li:

–       tiffavorixxi l-operazzjonijiet li jiżviluppaw id-daqs tal-banek jew ta' gruppi bankarji;

–       tippermetti t-trasferiment mill-ġdid lill-fondazzjonijiet bankarji, fis-sistema tan-newtralità fiskali, ta' assi mhux attivi li jappartjenu lill-kumpanniji bankarji, li l-assi tagħhom kienu ttrasferiti fil-kuntest ta' l-applikazzjoni tal-Liġi Nru. 218/90.

34     In-neċessità li tikkonkludi l-proċess ta' privatizzazzjoni timxi flimkien ma' proġett intiż li jipproċedi f'riforma fiskali fil-kuntest ġenerali ta' tnaqqis tal-pressjoni fiskali li tagħfas fuq l-attivitajiet produttivi.

35     Waqt il-formulazzjoni tagħha u fil-kuntest tad-dokumenti kollha tal-partijiet, l-ewwel parti ta' l-argument eżaminata għandha tinftiehem li fiha l-ilment ta' vizzju ta' indikazzjoni, fid-deċiżjoni kkontestata, tar-raġunijiet li bihom il-Kummissjoni kkwalifikat il-Liġi Nru 461/98 u d-Digriet Nru 153/99 bħala għajnuna mill-Istat meta huma kkostitwew biss l-estenzjoni tal-Liġi Nru 218/90 li, min-naħa tagħha, ma ġietx ikkontestata mill-Kummissjoni fir-rigward tar-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat.

36     F'dan ir-rigward, għandu jiġi osservat li fil-punti 16, 30 u 32 tar-raġinijiet tad-deċiżjoni kkontestata, il-Kummissjoni:

–       tat sommarju tad-deskrizzjoni mogħtija mill-gvern Taljan, matul il-proċedura, ta' l-iżvilupp tal-leġiżlazzjoni tas-settur bankarju Taljan;

–       fakkret l-allegazzjoni ta' dan il-gvern li tgħid li l-Liġi Nru 218/90 u d-Digriet Nru 153/99 għandhom jiġu kkunsidrati bħala li jagħmlu parti mill-istess proċess intiż għall-immodernizzar tas-settur bankarju Taljan;

–       fakkret l-għan segwit mill-Istat Membru kkonċernat li jikkonsolida u jirristruttura dan is-settur.

37     Għandu jiġi kkontsatat li l-Kummissjoni wara ssemmi, fil-punti 51 sa 54 tar-raġunijiet tad-deċiżjoni kkontestata, ir-raġunijiet, skond hi, il-fatt li l-Liġi Nru 218/90 ma ġietx ikkontestata fir-rigward tar-regoli relattivi għall-għajnuna ta' l-Istat ma kellux inċidenza fuq il-kwalifika li hi tat lil-liġi Nru 461/98 u tad-Digriet Nru 153/99 fir-rigward ta' l-istess regoli.

38     Hija tenfasizza, qabel kollox, fir-rigward tal-fatt li hi ma kkontestatx il-Liġi Nru 218/90, li din il-liġi ma ġietx innotifikata lilha mill-gvern Taljan. Hija żżid li hi eżaminat biss ċerti aspetti ta' l-imsemmija liġi fir-rigward ta' każijiet individwali u li l-ġustifikazzjoni aċċettata f'dak li jirrigwarda dawn l-aspetti ma tapplikax għall-mizuri in kwistjoni f'din il-kawża.

39     Barra minn dan, il-Kummissjoni tirrileva li, fl-aħħar tas-sena 1992, il-banek pubbliċi, barra minn eċċezzjonijiet rari, kienu ġew mibdula f'kumpanniji pubbliċi u li din il-bidla kienet saret obbligatorja permezz tal-Liġi Nru 489/93.

40     Barra minn hekk, skond hi, il-fatt li, f'dak iż-żmien, hija ma kinitx qajmet obbjezzjonijiet fuq il-miżuri l-oħra, forsi iktar simili għal dawk introdotti mid-Digriet Nru 153/99, ma jimplikax li hija għandha tqis b'mod favorevoli dawn ta' l-aħħar. Għalhekk, eżenzjoni fiskali tat-trasferimenti ta' l-attiv tal-fondazzjoni bankarja lill-kumpannija bankarja ma għandhiex neċessarjament tkun evalwata b'istess mod bħal eżenzjoni ta' operazzjoni simili ta' trasferiment mill-ġdid tal-kumpannija bankarja lill-fondazzjoni. Fil-fatt il-kontribuzzjoni ta' l-attiv lill-kumpannija bankarja setgħu kellhom bħala effett li jiffaċilitaw il-bidla tal-banek pubbliċi f'kumpanniji pubbliċi, waqt li t-trasferiment mill-ġdid ta' dawn attivi lill-fondazzjonijiet, eventwalment ivvalutati mill-ġdid, b'eżenzjoni ta' taxxa, jkollhom bħala għan u bħala effett it-titjib tal-figuri ta' profittabblità tal-kumpannija bankarja.

41     Fl-aħħar, skond il-Kummissjoni, il-Liġi Nru 218/90 tibqa miżura ad hoc li tista' tiġi ġġustifikata, fil-prinċipju, miċ-ċirkustanzi speċifiċi relattivi għall-adozzjoni tagħha. Għaldaqstant, il-miżuri in kwistjoni f'din il-kawża ma jistgħu qatt ikunu meqjusa kompatibbli mas-suq komuni.

42     Jidher li, għall-kuntrarju ta' l-affermazzjoni tar-Repubblika Taljana, il-Kummissjoni tat, fid-deċiżjoni kkontestata, motivazzjoni fir-risposta għall-argument li ġie sottomess lilha.

43     Din il-motivazzjoni, indipendentement mill-kwistjoni tal-mertu tagħha, hija biżżejjed sabiex tippermetti lill-interessati li jkunu jafu l-ġustifikazzjonijiet tad-deċiżjoni kkontestata fuq dan l-argument u sabiex il-Qorti tal-Ġustizzja tagħmel l-istħarriġ tagħha.

44     Għalhekk, l-ewwel parti ta' l-argument għandu jkun miċħud.

–       Fuq it-tieni parti ta' l-argument

45     Fil-kuntest tat-tieni argument, ir-Repubblika Taljana tilmenta li l-Kummissjoni ma tatx motivazzjonijiet distinti f'dak li jirrigwarda, rispettivament il-kwistjoni tal-kwalifika tal-miżuri fiskali kkontestati fir-rigward ta' l-Artikolu 87(1) KE u dik distinta ta' dikjarazzjoni eventwali tal-kompatibbiltà bbażata fuq l-Artikolu 87(3), KE.

46     Rigward dan, għandu jiġi nnotat li l-ħarsien ta' l-obbligu ta' motivazzjoni għandu jkun analizzat fil-funzjoni, qabel kollox, tal-kontenut tagħha, iktar milli l-mod tagħha ta' preżentazzjoni.

47     F'kull każ huwa biżżejjed li tikkonstata li, f'dan il-każ, il-Kummissjoni eżaminat, fil-punti 32 sa 43 tar-raġunijiet tad-deċiżjoni kkontestata, il-kwistjoni tal-kwalifika tal-miżuri fiskali kkontestatati fir-rigward ta' l-Artikolu 87(1) KE u, separatament, fil-punti 45 sa 48 tar-raġunijiet ta' l-istess deċiżjoni, il-kwistjoni ta' l-applikazzjoni eventwali ta' l-Artikolu 87(3), KE.

48     F'dawn iċ-ċirkustanzi, it-tieni parti ta' l-argument għandu jiġi miċħud.

–       Fuq it-tielet parti ta' l-argument

49     Fil-kuntest tat-tielet parti ta' l-argument, ir-Repubblika Taljana tikkontesta li l-Kummissjoni kellha motivazzjoni insuffiċjenti, żbaljata u kontradittorja tad-deċiżjoni kkontestata f'dak li jirrigwarda l-kwistjoni ta' l-applikazzjoni tas-subinċiż b jew subinċiż ċ ta' l-Artikolu 87(3) KE.

50     F'dan ir-rgward, għandhu jiġi mfakkar li l-Kummissjoni, fil-punti 45 sa 48 tar-raġunijiet tad-deċiżjoni kkontestata, issemmi r-raġunament li jwassal għall-konklużjoni li l-miżuri fiskali kkontestati ma jistgħux ikunu ddikjarati kompatibbli mat-Trattat skond dawn id-dispożizzjonijiet.

51     Hija tirrileva, b'mod partikolari, li t-tisħiħ tas-sistema bankarja Taljana ma jistax jiġi kkunsidrat bħala"proġett fuq skala kbira ta' interesss komuni Ewropew" fis-sens tas-subinċiż b ta' l-Artikolu 87(3) KE, peress li huma vantaġġati prinċipalment l-operatturi ekonomiċi ta' Stat Membru u mhux il-Komunità kollha u li ma jiżgurax il-promozzjoni ta' proġett konkret, preċiż u definit sew.

52     Fir-rigward tal-kompatibbiltà tal-miżuri fiskali kkontestati fid-dawl tas-subinċiż ċ ta' l-Artikolu 87(3) KE, fuq "żvilupp ta' ċerti attivitajiet" ekonomiċi, il-Kummissjoni tindika li, skond hi, il-kundizzjonijiet ta' applikazzjoni tal-linji gwida komunitarji li jinstabu fil-komunikazzjoni tagħha 1999/C 288/02, fuq Linji Gwida Komunitarji Dwar Għajnuna mill-Istat Biex Jiġu Salvati u Ristrutturati Impriżi f'Diffikultà (ĠO 1999, C 288, p. 2), ma kienux ġew sodisfatti. Is-sistema ma mhijiex biss limitata għal impriżi żgħar u ta' daqs medju. L-għajnuna ma kinitx notifikata individwalment lill-Kummissjoni u l-ebda pjan ta' ristrutturar ma kien ġie ppreżentat. B'mod ġenerali, il-banek li jibbenefikaw mill-għajnuna ma jkunux f'diffikultà u l-għajnuna ma kinitx iddestinata biex tistabbilixxi profitabbiltà ekonomika-finanzjarja għal żmien twil. Il-konklużjonijiet jirrikjedu l-adozzjoni ta' miżuri intiżi biex jikkumpensaw, sakemm hu possibli, effetti negattivi eventwali ta' l-għajnuna fuq il-kompetituri. F'dan il-każ, l-għajnuna kienet fil-fatt iddestinata sabiex tirrinforza l-pożizzjoni tal-benefiċjarji meta mqabbla mal-kompetituri li ma jibbenefikawx. Il-miżuri tat-tnaqqis ma jistgħux ikunu kklassifikati bħala għajnuna għall-investiment jew għajnuna għal tipi oħra ta' spejjeż li jistgħu jkunu mod ieħor meqjusa bħala kompatibbli. L-ebda karatteristika oħra tas-sistema ma tippermetti li tqisħa kompattibli għal raġunijiet oħra fis-sens ta' l-Artikolu 87(3) sub inċiż c, KE. Barra minn dan, ma ġietx sodisfatta l-kundizzjoni, rikjesta minn din l-aħħar dispożizzjoni li l-għajnuna "ma tfixkilx il-kundizzjonijiet tal-kummerċ sa grad li jkun kuntrarju għall-interess komuni". Fil-fatt, għall-kuntrarju tal-miżuri preċedenti li jirriżultaw, b'mod partikolari, mil-liġi Nru 218/90, li setgħu iffaċilitaw l-adozzjoni mill-banek pubbliċi fil-forma tal-kumpanniji pubbliċi, billi jnaqqsu, mill-aspett tal-kompetizzjoni, l-iżbilanċi meta mqabbla ma' banek oħra, il-miżuri in kwistjoni kellhom essenzjalment l-effett li jtejbu l-kompetittività tal-benefiċjarji f'settur ikkaraterizzat minn kompetizzjoni internazzjonali intensa.

53     Għandu jintqal li l-motivazzjoni kif ippreżentata mill-Kummissjoni, indipendentement mill-kwistjoni tal-mertu tagħha, kienet suffiċjenti sabiex tippermetti lill-interesssati li jkunu jafu l-ġustifikazzjonijiet tad-deċiżjoni kkontestata fuq il-kwistjoni eżaminata u biex il-Qorti tal-Ġustizzja twettaq l-istħarriġ tagħha.

54     Għat-talbiet l-oħra, l-ilment ifformulat mir-Repubblika Taljana, inkwantu għan-natura żbaljata u kontradittorja tal-motivazzjoni, fih, fir-realtà, kontestazzjoni tal-mertu tagħha kif wkoll allegazzjoni ta' motivazzjoni insuffiċjenti tal-bidla ta' pożizzjoni adottata qabel mill-Kummissjoni. Fil-fatt, il-gvern Taljan isostni, b'mod partikolari, li l-osservazzjoni tal-Kummissjoni li tinsab fid-deċiżjoni kkontestata li s-sistema in kwistjoni tiffavorixxi prinċipalment lill-operatturi ta' Stat Membru u mhux lill-Komunità "tidher kompletament riduttiva u gratuita". Barra minn dan, hija tafferma li l-osservazzjoni tal-Kummissjoni li s-sistema in kwistjoni ma tassigurax il-promozzjoni ta' proġett konkret, preċiż u definit sew hija "kompletament infondata u wkoll kontradittorja". Fl-aħħar, rigward il-kwistjoni tal-kompatibblità ta' għajnuna maħsuba sabiex tiffaċilita l-iżvilipp ta' ċerti attivitajiet, hija ssostni li r-raġunament tal-Kummissjoni huwa "kontradittorju" u ma għandu "ebda koeranza" mal-konklużjonijiet li kienet waslet għalihom f'ċerti kawżi oħra u għalhekk hija ddevjat b'mod ċar ħafna f'dan il-każ.

55     Madankollu, kif ġie mfakkar fil-punt 26 ta' l-istess sentenza, il-kwistjoni tal-fondatezza tal-motivazzjoni ta' att jirriżulta mil-legalità tal-mertu tagħha. Għalhekk kontestazzjoni tal-fondatezza ta' din il-motivazzjoni ma tistax tiġi eżaminata fl-istadju ta' istħarriġ tal-ħarsien ta' l-obbligu previst fl-Artikolu 253 KE

56     Barra minn hekk, fir-rigward tal-motivazzjoni tal-pożizzjoni differenti adottata mill-Kummissjoni meta mqabbla mal-kawżi preċedenti, id-deċiżjoni kkontestata fiha, fil-punti 51 sa 54 tar-raġunijiet, l-indikazzjoni ta' l-elementi li, skond l-istituzzjoni, jiddistingwu s-sitwazzjonijiet mqabbla u, għaldaqstant, jiġġustifikaw din il-pożizzjoni.

57     F'dawn iċ-ċirkustanzi, it-tielet parti tar-raġuni għandha wkoll tiġi miċħuda.

58     Minn dak li ntqal iktar 'il fuq jirriżulta li r-raġuni bbażata fuq il-ksur ta' l-Artikolu 253 KE għandha tiġi miċħuda fit-totalità tagħha.

 Fuq ir-raġuni bbażata fuq ksur tal-prinċipju tal-ħarsien tad-drittijiet għad-difiża

 L-argumenti tal-partijiet

59     Ir-Repubblika Taljana tallega li, għall-ewwel darba fid-deċiżjoni kkontestata, il-Kummisssjoni ifformulat ilmenti dwar miżuri fiskali kkontestati meħuda fil-qasam ta' taxxi indiretti, mingħajr ma tat lill-gvern Taljan jew lill-benefiċjarji l-opportunità li jipprovdu spjegazzjonijiet. Il-Kummissjoni għalhekk kisret il-prinċipju ta' ħarsien għad-drittijiet tad-difiża.

60     Il-Kummissjoni tqis li dan l-argument jikkostitwixxi raġuni ġdida, inammissibli skond l-Artikolu 42(2) tar-Regoli tal-Proċedura, kif kien intqal għall-ewwel darba fl-istadju tar-risposta.

 Il-kunsiderazzjonijiet tal-Qorti

61     Skond l-Artikolu 42(2) tar-Regoli tal-Proċedura, ebda talba ġdida ma tista' tiġi ppreżentata matul il-kawża sakemm din it-talba ma tkunx ibbażata fuq elementi ta' fatt u ta' dritt li joħorġu matul il-proċedura.

62     Fir-rikors tagħha, ir-Repubblika Taljana ma qajmitx ir-raġuni bbażata fuq il-ksur tad-drittijiet tad-difiża mwettaq matul il-proċedura li wasslet għad-deċiżjoni kkontestata.

63     Hija invokat tali raġuni biss fl-istadju tar-rikors mingħajr ma bbażatha fuq elementi ta' dritt jew ta' fatt li dehru waqt il-proċedura.

64     Ir-raġuni in kwistjoni hija għalhekk raġuni ġdida li, in kwantu tali, għandha tiġi ddikjarata inammissibbli.

 Fuq ir-raġuni bbażata fuq ksur ta' l-Artikolu 87(1), KE

 L-argumenti tal-partijiet

65     Ir-Repubblika Taljana tafferma li l-Kummissjoni kisret l-Artikolu 87(1), KE meta kkwalifikat l-għajnuna mill-Istat bħala l-miżuri fiskali kkontestati.

66     Ir-raġuni mqajma tinqasam f'sitt partijiet.

67     Fil-kuntest ta' l-ewwel parti, ir-rikorrenti ssostni li d-deċiżjoni kkontestata hija bbażata fuq premessa żbaljata f'dak li jirrigwarda t-tnaqqis għal 12.5 % tar-rata ta' taxxa fuq id-dħul għall-banek li daħlu f'amalgamazzjoni jew ristrutturar simili. Dan it-tnaqqis jiġi mogħti mhux fuq id-dħul globali tal-bank li jidħol f'għaqda jew operazzjoni ta' ristrutturar simili, imma biss fuq il-parti tad-dħul li jitqiegħed f'fond speċjali. Barra minn dan, it-taxxa mnaqqsa ma tistax taqbeż il-limitu globali ta' 1.2 % tas-somma totali prevista fl-Artikoli 22(1) u 23(1) tad-Digriet Nru 153/99. Fl-aħħar, il-Kummissjoni ma ħaditx in kunsiderazzjoni l-kundizzjoni li l-fond speċjali ma jistax tkun mqassam lill-azzjonisti matul perijodu ta' tliet snin.

68     Fil-kuntest tal-ħames partijiet l-oħra tar-raġuni, ir-Repubblika Taljana ssostni li l-miżuri kkontestati:

–       ma jagħtu lok għal ebda trasferiment ta' riżorsi ta' l-Istat u lanqas għal rinunzja, min-naħa tagħha, tad-dħul fiskali stabbilit;

–       ma jikkostitwixxuux għajnuna mill-Istat peress li huma jagħtu vantaġġ ukoll lill-benefiċjarji, bħall-kumpanniji possedenti, li mhumiex impriżi fis-sens ta' l-Artikolu 87(1), KE;

–       għandhom natura mhix selettiva, kif tallega l-Kummissjoni, iżda għal kuntrarju natura ġenerali peress li fihom rekwiżiti li mhumiex diskriminatorji u li mhumiex diskrezzjonali fl-applikazzjoni tagħhom;

–       ma jaffettwawx il-kummerċ bejn Stati Membri jew, f'kull każ, jaffettwawh biss parzjalment, f'liema każ rimbors parzjali biss ta' l-għajnuna għandha tkun imposta;

–       ma jwasslux għal distorsjoni tal-kompetizzjoni.

69     Fir-rigward, b'mod partikolari, tal-miżuri li jinstabu fl-Artikoli 16(3) tad-Digriet Nru 153/99 u li jipprevedu n-newtralità fiskali ta' l-operazzjonijiet ta' trasferiment mill-ġdid ta' l-assi u l-attiv li mhumiex essenzjali sabiex jinkiseb l-għan soċjali, huma ma tawx lok għal benefiċċju ekonomiku li jikkonsisti f'eżenzjoni ta' taxxa għall-kumpannija li qed tidħol fit-trasferiment mill-ġdid, iżda fi trasferiment sempliċi tal-piż fiskali ta' din ta' l-aħħar lill-benefiċjarju ta' l-assi ttrasferiti u f'bidla tat-terminu ta' pagament tat-taxxa fuq l-att ta' trasferiment mill-ġdid għall-kisba sussegwenti ta' l-imsemmija assi.

70     Il-Kummissjoni ssostni li r-Repubblika Taljana ppreżentat fl-istadju tar-rikors biss l-argument li l-Artikolu 16(3) tad-Digriet Nru 153/99, sa fejn jipprevedi n-newtralità fiskali ta' l-operazzjonijiet ta' trasferiment mill-ġdid ta' l-assi u l-attiv li mhumiex essenzjali, jagħti benefiċċju lill-benefiċjarji li mhumiex impriżi fis-sens ta' l-Artikolu 87(1), KE. Dan l-argument jikkostitwixxi raġuni ġdida li huwa inammissibli skond l-Artikolu 42(2) tar-Regoli tal-Proċedura.

71     Bl-istess mod, ir-rikorrenti ppreżentat fl-istadju tar-rikors biss l-argument li għajnuna tista' taffettwa biss il-kummerċ bejn l-Istati Membri u għalhekk għandha tkun rimborżata parzjalment biss. Hija tqis li t-talba għal tnaqqis ta' l-ammont li għandhu jkun irkuprat tikkostitwixxi talba ġdida li tbiddel l-għan tal-kawża bi ksur ta' l-Artikolu 19 ta' l-istatut KE tal-Qorti tal-Ġustizzja (li sar l-Artikolu 21 ta' l-istatut tal-Qorti tal-Ġustizzja) u ta' l-Artikolu 38 tar-Regoli tal-Proċedura.

72     Fir-rigward tal-bqija, il-Kummissjoni tikkunsidra li r-raġuni bbażata fuq ksur ta' l-Artikolu 87(1) KE mhijiex fondata.

 Il-kunsiderazzjonijiet tal-Qorti

–       Fuq l-ewwel parti bbażata fuq in-natura żbaljata ta' premessa dwar it-tnaqqis tar-rata ta' taxxa fuq id-dħul

73     Għall-kuntrarju ta' l-allegazzjoni tar-Repubblika Taljana, il-Kummissjoni ma rreferietx għal tnaqqis tar-rata ta' taxxa mogħtija fuq id-dħul globali tal-bank. Fil-punt 5 tar-raġunijiet tad-deċiżjoni kkontestata, hija kkonstatat it-tnaqqis in kwistjoni f'dak li jirrigwarda l-benefiċċji mqiegħda f'fond speċjali, tqegħid li jikkostitwixxi kundizzjoni tat-tnaqqis. F'kull każ, il-qies eventwali tat-tnaqqis applikabbli għad-dħul kollu tal-bank affettwa d-deċiżjoni kkontestata f'dak li jirrigwarda l-analiżi ta' l-estensjoni ta' l-għajnuna, iżda mhux f'dak li jirrigwarda l-eżistenza tagħha.

74     Barra minn dan, fl-istess punt tar-raġunijiet tad-deċiżjoni kkontestata, il-Kummissjoni espressament ipprevediet il-limitu globali ta' 1.2 % kif ukoll ir-restrizzjoni li huma ma jistgħux jiġu ddistribwiti matul tliet snin invokati mir-Repubblika Taljana u previsti mid-Digriet Nru 153/99.

75     L-ewwel parti tar-raġuni eżaminata għandha għalhekk tiġi miċħuda.

–       Fuq it-tieni parti, dwar il-kundizzjoni ta' finanzjament tal-miżuri kkontestati mill-Istat jew permezz tar-riżorsi ta' l-Istat

76     L-Artikolu 87(1) KE jipprevedi "kull għajnuna, ta' kwalunkwe forma, mogħtija minn Stat Membru jew permezz ta’ riżorsi ta’ l-Istat".

77     Skond ġurisprudenza stabbilita, il-kunċett ta' għajnuna huwa iktar ġenerali minn dak ta' sussidju minħabba li huwa jinkludi mhux biss l-għotjiet pożittivi, bħal dawk tas-sussidji, iżda wkoll l-interventi li f'forom diversi jnaqqsu l-ispejjeż li normalment jgħafsu fuq il-baġit ta' impriża u li mingħajr ma jkunu strettament sussudji, għandhom l-istess natura u għandhom effetti identiċi (ara, b'mod partikolari, is-sentenzi tat-8 ta' Novembru 2001, Adria-Wien Pipeline u Wietersdorfer & Peggauer Zementwerke, C-143/99, Ġabra p. I-8365, punt , u tal-15 ta' Lulju 2004, Spanja vs il-Kummissjoni, C-501/00, Ġabra p. I-6717, punt 90, kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata).

78     Minn dan jirriżulta li miżura li biha l-awtoritajiet pubbliċi jagħtu ċerti impriżi eżenzjoni fiskali li, minkejja li ma tinvolvix trasferiment ta' riżorsi ta' l-Istat , tqiegħed lill-benefiċjarji f'sitwazzjoni finanzjarja iktar favorevoli minn dawk li jħallsu t-taxxi, tikkostitwixxi għajnuna mill-Istat fis-sens ta' l-Artikolu 87(1) KE (ara s-sentenza tal-15 ta' Marzu, 1994, Banco Exterior de España, C-387/92, Ġabra p. I-877, punt 14). Bl-istess mod miżura li tagħti lil ċerti impriżi tnaqqis tat-taxxa jew ħlas differit ta' taxxa normalment dovuta tista' wkoll tikkostiwixxi għajnuna.

79     F'dan il-każ, il-miżuri kkontestati jikkonsistu fi:

–       tnaqqis tar-rata tat-taxxa fuq id-dħul;

–       eżenzjonijiet ta' taxxa mogħtija skond id-diżpożizzjonijiet li jiżguraw in-newtralità fiskali ta' l-operazzjonijiet previsti, jiġifieri l-assenza ta' qies għall-skopijiet fiskali tal-kisba tal-kundizzjonijiet ta' eżistenza ta' taxxa, il-ħlas tiegħu ddifferit għad-data eventwali iktar tard ta' l-istess natura;

–       l-applikazzjoni ta' rata fissa minflok ta' taxxi normalment dovuti rigward kemm operazzjoni ta' amalgamazzjoni jew ta' ristruttrurar simili u kif ukoll operazzjoni ta' trasferiment ta' assi u ta' attiv li mhumiex essenzjali għat-twettiq ta' l-għan soċjali;

–       eżenzjonijiet ta' taxxa għat-trasferiment mill-kumpanniji bankarji għall-fondazzjonijiet bankarji ta' titoli fil-kapitali tal-Banca d’Italia.

80     Huma jinkludu kemm tnaqqis ta' taxxa marbuta ma' l-applikazzjoni ta' rata minuri jew is-sostituzzjoni ta' rata fissa ta' taxxi normalment dovuti kif ukoll eżenzjoni ta' taxxa fil-każ tal-qiegħ kapitali waqt trasferiment ta' assi li mhumiex essenzjali għat-twettiq ta' l-għan soċjali jew, kif hemm irrilevat bażikament fil-punt 39 tar-raġunijiet tad-deċiżjoni kkontestata, meta kumpannija bankarja li jitrasferixxi lill-fondazzjoni bankarja t-titoli tagħha fil-Banca d’Italia tieħu benefiċċju ta' l-operazzjoni, b' mod partikolari jekk l-imsemmija titoli fil-Banca d'Italia ttieħdu mingħajr ħlas u mbiegħu lill-fundazzjonijiet jew kienu vvalutati mill-ġdid.

81     F'dawn iċ-ċirkustanzi, it-tnaqqis fiskali kkonċernat huwa mogħti permezz ta' riżorsi ta' Stat fis-sens ta' l-Artikolu 87(1) KE.

82     Din il-konklużjoni ma ġietx kkontestata f'dak li jirrigwarda l-miżuri li jipprevedu n-newtralità fiskali ta' operazzjonijiet ta' trasferiment mill-ġdid, mill-argument li l-ħlas tat-taxxa normalment dovut huwa biss imressaq għad-data tal-kisba ulterjuri eventwali ta' l-istess assi. Fil-fatt, mhux rapport tal-ħlas ta' dejn fiskali biss jista' jikkostitwixxi għajnuna minn Stat iżda, fuq kollox, trasferiment mill-ġdid bħal dak previst f'dan il-każ fuq trasferiment ta' proprjetà ta' assi minn persuna għal ieħor, b'mod li, għall-kumpannija bankarja li għamel it-trasferiment mill-ġdid bi profit tal-fondazzjoni bankarja, persuna ta' dritt distint, l-eżenzjoni hija definittiva.

83     It-tieni parti tar-raġuni eżaminata għandha għalhekk tiġi miċħuda.

–       Fuq it-tielet parti, dwar il-kwalità tal-benefiċjarji tal-miżura li tipprevedi n-newtralità fiskali ta' l-operazzjonijiet ta' trasferiment mill-ġdid ta' l-assi u l-attivi li mhuwiex essenzjali sabiex jitwettaq l-għan soċjali.

84     Ir-Repubblika Taljana sostniet, fl-istadju tar-rikors, l-argument li l-miżura tipprevedi n-newtralità fiskali ta' l-operazzjonijiet ta' trasferiment mill-ġdid ta' l-assi u l-attiv, li mhumiex essenzjali sabiex jitwettaq l-għan soċjali, tagħti benefiċċju lill-benefiċjarji li mhumiex impriżi fis-sens ta' l-Artikolu 87(1), KE.

85     Għandu jiġi mfakkar li, skond l-Artikolu 42(2) tar-Regoli tal-Proċedura, ebda talba ġdida ma tista' tiġi ppreżentata matul il-kawża sakemm din it-talba ma tkunx ibbażata fuq elementi ta' fatt u ta' dritt li joħorġu matul il-proċedura.

86     Madankollu, għandu jiġi mfakkar ukoll li raġuni li tikkostitwixxi estenzjoni ta' raġuni li saret qabel, kemm direttament kif ukoll b'mod impliċitu fir-rikors oriġinali għandha tiġi meqjusa ammissibli. (sentenzi tad-19 ta' Mejju 1983, Verros vs il-Parlament, 306/81, Ġabra p. 1755 punt 9, u tat-22 ta' Novembru 2001, L-Olanda vs il-Kunsill, C-301/97, Ġabra p. I-8853, punt 169).

87     Fir-rikors tagħha, ir-Repubblika Taljana qajmet ir-raġuni eżaminata, ibbażata fuq ksur ta' l-Artikolu 87(1) KE, fejn issostni li ħafna mill-kundizzjonijiet stipulati minn din id-dispożizzjoni kienu miksura mill-Kummissjoni.

88     L-allegazzjoni kontenuta fir-rikors li l-miżuri jiffavorixxu wkoll lill-benefiċjarji li mhumiex impriżi tikkostitwixxi estenzjoni tar-raġuni inizjalment magħmula. Hija tipprevedi waħda mill-kundizzjonijiet kumulattivi li għaliha hija suġġetta l-applikazzjoni ta' l-Artikolu 87(1) KE. L-argument korrispondenti jinstab b'mod impliċitu fir-raġuni mqajma.

89     Għalhekk l-eċċezzjoni ta' inammissiblità mqajma mill-Kummissjoni għandha tiġi miċħuda.

90     Fuq il-mertu, għandu jiġi kkonstatat li l-miżuri kkontestati jaħorġu mis-sistema ta' għajnuna.

91     Fil-każ ta' sistema ta' għajnuna, il-Kummissjoni tista' tillimita ruħha għal analiżi tal-karatteristiċi ġenerali tas-sistema in kwistjoni mingħajr ma tkun obbligata li teżamina kull każ ta' applikazzjoni partikolari (ara b'mod partikolari s-sentenzi tad-19 ta' Ottubru 2000, l-Italja u Sardegna Lines vs il-Kummissjoni, C-15/98 u C-105/99, Ġabra p. I-8855, punt 51 u tad-29 ta' Spril 2004, il-Greċja vs il-Kummissjoni C-278/00, Ġabra p. I-3997, punt 24), sabiex tivverifika jekk is-sistema fihiex elementi ta' għajnuna.

92     F'dan il-każ, huwa stabbilit li d-dispożittiv fiskali eżaminat jiffavorixxi lill-impriżi bankarji. Il-fatt li fil-każ preżenti huwa jiffavorixxi wkoll lill-benefiċjarji li mhumiex impriżi ma taffettwax din il-konstatazzjoni, li hija biżżejjed għall-finijiet ta' l-applikazzjoni ta' l-Artikolu 87(1) KE għal sistema ta' għajnuna.

93     It-tielet parti tar-raġuni eżaminata għandha għalhekk tiġi miċħuda.

–       Fuq ir-raba' parti, dwar il-kundizzjoni ta' selettività tal-miżuri kkontestati

94     L-Artikolu 87(1) KE jipprojbixxi l-għajnuna li "tiffavorixxi ċerti impriżi jew ċerti produtturi", jiġifieri għajnuna selettiva.

95     Għajnuna tista' tkun selettiva fir-rigward din l-istess id-dispożizzjoni meta hija tikkonċerna settur ekonomiku biss (ara, b'mod partikolari, is-sentenza tas-17 ta' Ġunju 1999, il-Belġju vs il-Kummissjoni, C-75/97, Ġabra p. I-3671, punt 33)

96     F'dan il-każ il-miżuri fiskali kkontestati japplikaw għas-settur bankarju. Huma ma jiffavorixxux l-impriżi ta' setturi ekonomiċi oħra. Rigward dan, għandu jiġi osservat li fir-rikors tagħha, ir-Repubblika Taljana tenfasizza hija stess li l-operazzjonijiet previsti mill-miżuri jistgħu jinvolvu wkoll kumpanniji oħra, bħall-kumpanniji finanzjarji, kumpanniji ta' servizzi, kumpanniji ta' l-assigurazzjoni, imma li "f'kull każ, il-benefiċċji previsti huma esklużivament mogħtija lill-banek interessati".

97     Barra minn dan, fi ħdan is-settur bankarju, il-miżuri kkontestati jiffavorixxu unikament l-impriżi li qed iwettqu l-operazzjonijiet previsti.

98     Mingħajr m'hemm bżonn li jiġi vvalutat jekk, fuq kollox, kif issostni l-Kummissjoni fil-punt 33 tar-raġunijiet tad-deċiżjoni kkontestata, it-tnaqqis ta' taxxa applikabbli fil-każ ta' amalgamazzjoni jew ristrutturar simili jiffavorixxix iktar l-impriżi ta' daqs kbir li qed jipparteċipaw, għandu għalhekk jiġi osservat li l-miżuri kkontestati huma selettivi meta mqabbla mas-setturi ekonomiċi l-oħra u fi ħdan tas-settur bankarju.

99     Peress illi ma japplikawx għall-operaturi ekonomiċi kollha, huma ma jistgħux jkunu meqjusa bħala miżuri ġenerali ta' politika fiskali jew ekonomika.

100   Huma jidderogaw, fil-fatt, mis-sistema fiskali tad-dritt komuni. L-impriżi benefiċjarji jibbenefikaw mit-tnaqqis fiskali li huma ma kellhomx id-dritt għalih fil-kuntest ta' l-applikazzjoni normali ta' din is-sistema u li ma jistgħux jingħataw lill-impriżi f'setturi oħra li jwettqu operazzjonijiet simili jew lill-impriżi tas-settur bankarju li ma jwettqux l-operazzjonijiet bħal dawk previsti.

101   Il-miżuri kkontestati mhumiex iġġustifikati minn natura u l-ekonomija tas-sistema fiskali in kwistjoni (ara b'analoġija, is-sentenza tat-2 ta' Lulju 1974, l-Italja vs il-Kummissjoni, 173/73, Ġabra p. 709, punt 33). Huma ma jikkostitwuwx adattament tas-sistema ġenerali għall-karatteristiċi partikolari ta' l-impriżi bankarji. Jirriżulta mill-fajl li l-awtoritajiet nazzjonali ddeskrivewhom b'mod espliċitu bħala mezz sabiex titjieb il-kompetittività ta' ċerti impriżi f'mument stabbilit ta' l-iżvilupp tas-settur.

102   Ir-raba' parti tar-raġuni eżaminata għandha għalhekk tiġi miċħuda.

–       Fuq il-ħames u sitt parti dwar il-kundizzjonijiet ta' effett fuq il-kummerċ bejn Stati Membri u d-distorsjoni tal-kompetizzjoni

103   Fir-rikors, ir-Repubblika Taljana kkontestat li l-kundizzjoni ta' effett fuq il-kummerċ bejn Stati Membri hija sodisfatta. Fir-rikors tagħha, hija takkuża lill-Kummissjoni li ma vverfikatx jekk, fin-nuqqas ta' effett li taffettwa kompletament il-kummerċ bejn l-Istati Membri, il-miżuri kkontestati jaffettwawhomx biss b'mod parzjali, valutazzjoni li, kieku saret f'dan is-sens, kellha tiġi riflessa fuq il-portata ta' l-irkupru ta' l-għajnuna, fil-kuntest ta' l-applikazzjoni tal-prinċipju tal-proporzjonalità.

104   Il-kummissjoni tqis li dan l-aħħar argument jikkostitwixxi talba ġdida li tbiddel is-suġġett tal-kawża. Għalhekk huwa inammissibli skond l-Artikoli 21 ta' l-Istatut tal-Qorti tal-Ġustizzja u 38 tar-Regoli tal-Proċedura.

105   Rigward dan, għandu jiġi osservat li dawn id-dispożizzjonijiet ta' l-aħħar jostakolaw il-preżentazzjoni ta' talbiet ġodda li ma kienux fir-rikors.

106   L-argument li l-ammissibbiltà hija kkontestata huwa ppreżentat bħala sostenn għat-talba ta' annullament ta' l-att kkontestat li tinstab fir-rikors. Huwa ma jikkonsistix f'ratifika ta' din it-talba u lanqas tal-preżentata ta' żieda ma' din.

107   Konsegwentament, hija ma tistax tkun meqjusa bħala talba ġdida.

108   Dan l-argument jikkostitwixxi fil-verità l-estensjoni ta' raġuni mqajjem fir-rikors, b'mod li ma jistax ikun ikklassifikat bħala raġuni ġdid fis-sens ta' l-Artikolu 42 tar-Regoli tal-Proċedura (ara s-sentenzi ċċitati iktar 'il fuq, Verros vs il-Parlament, punt 9, u l-Olanda vs il-Kunsill, punt 169).

109   Konsegwentament, eċċezzjoni ta' inammissibbiltà ma tistax tiġi kkontestata.

110   Fuq il-mertu, għandu jiġi mfakkar li l-Artikolu 87(1) KE jipprojbixxi l-għajnuna li taffettwa l-kummerċ bejn l-Istati Membri li twassal għal distorsjoni jew theddida ta' distorsjoni għall-kompetizzjoni.

111   Fil-kuntest ta' l-evalwazzjoni tagħha taż-żewġ kundizzjonijiet, il-Kummissjoni hija obbligata, mhux li turi l-impatt reali ta' l-għajnuna fuq il-kummerċ bejn l-Istati Membri u distorsjoni effettiva fuq il-kompetizzjoni, iżda biss li teżamina jekk din l-għajnuna tistax taffettwa dan il-kummerċ u twassal għal distorsjoni tal-kompetizzjoni (sentenza tad-29 ta' April 2004, l-Italja vs il-Kummissjoni, C-372/97, Ġabra p. I-3679, punt44).

112   F'dan il-kuntest, il-kunċett ta' "effett" fuq il-kummerc bejn l-Istati Membri, li għandu jinftiehem li jinkludi impatt fuq dan il-kummerċ, anki biss il-possibbiltà ta' tali impatt, jeskludi r-rilevanza ta' interpretazzjoni li tqiegħed l-irkupri tat-totalità ta' għajnuna dependenti fuq kriterju ta' effett "totali" tal-kummerċ għall-kuntrarju ta' effett "parzjali", li jippermetti biss l-irkupru ta' parti minn din l-għajnuna skond il-prinċipju ta' proporzjonalità.

113   Fuq dan l-aħħar punt, għandu jiġi mfakkar ukoll li t-tneħħija ta' għajnuna illegali permess ta' rkupru hija l-konsegwenza loġika tal-fatt ta' l-illegalità tagħha u dan l-irkupru għall-istabbiliment mill-ġdid tas-sitwazzjoni ta' qabel ma tkunx, fil-prinċipju, meqjusa bħala miżura sproporzjonata meta mqabbla ma għanijiet tad-dispożizzjonijiet tat-Trattat fil-qasam ta' għajnuna minn Stat (ara s-sentenza tad-29 ta' April 2004, l-Italja vs il-Kummissjoni, iċċitata iktar 'il fuq, punt 103 u l-ġursprudenza ċċitata).

114   L-inkompatibbiltà ta' għajnuna mas-suq komuni għandha, b'mod definitiv tkun ikkonstatat peress li hi għandha jew jista' jkollha impatt fuq il-kummerċ intrakomunitarju u effett ta' distorsjoni tal-kompetizzjoni preżenti f'dan.

115   B'mod partikolari, meta għajnuna mogħtija minn Stat Membru ssaħħaħ l-pożizzjoni ta' impriża meta mqabbla ma impriżi oħra li qed jikkompetu fil-kummerċ intrakomunitarju, dawn ta' l-aħħar għandhom jiġi meqjusa li huma effetwati mill-għajnuna (ara, b'mod partikolari, is-sentenzi tas-17 ta' Settembru 1980, Philip Morris/il-Kummissjoni , 730/79, Ġabrap. 2671, punt 11; tat-22 ta' Novembru 2001, Ferring, C-53/00, Ġabra p. I-9067, punt 21, u tad-29 ta' April 2004, l-Italja/il-Kummissjoni, ċitat iktar 'il fuq, punt 52).

116   Rigward dan, il-fatt li settur ekonomiku kien suġġett għal-liberazzjoni fuq livell komunitarju jista' jikkostitwixxi impatt reali jew potenzjali ta' l-għajnuna fuq il-kompetizzjoni, kif ukoll l-effett tagħhom fuq il-kummerċ bejn l-Istati Membri (ara s-sentenza tat-13 ta' Frar 2003, Spanja/il-Kummissjoni , C 409/00, Ġabra p. I-1487, punt 75).

117   Barra minn dan, mhuwiex neċessarju li impriża beneffiċjarja tipparteċipa hija stess fil-kummerċ intrakomunitarju. Fil-fatt, meta Stat Membru jagħti għajnuna lil impriża, l-attività interna tista' tiġi mantnuta jew imsaħħa bil-konsegwenza li jonqsu l-possibbiltajiet għall-impriżi stabbiliti fi Stati Membri oħra li jidħlu fis-suq ta' dan l-Istat (ara, f'dan is-sens, b'mod partikolari, is-sentenza tas-7 ta' Marzu 2002, l-Italja vs il-Kummissjoni, iċċitata iktar 'il fuq, punt 84). Barra minn dan, tisħiħ ta' impriża li, s'issa, ma pparteċipatx f'kummerċ intrakomunitarju tista' tiġi mqiegħda f'pożizzjoni li tippermettilha li tidħol f'suq ta' Stat Membru ieħor.

118   F'dan il-każ, għandu jiġi kkonstatat li t-tnaqqis fiskali previsti mill-miżuri kkontestati fil-każ ta' amalgamazzjoni, ta' trasferiment ta' ċerti assi u attiv kif ukoll f'ċerti każijiet ta' trasferiment ta' titoli fil-kapital tal-Banca d’Italia (ara l-punt 80 ta' din is-sentenza) isaħħu l-pożizzjoni ta' impriżi benefiċjarji meta mqabbla ma' l-impriżi attivi fil-kummerċ intrakomuntarju.

119   Għandu jiġi kkonstatat ukoll li s-settur tas-servizzi finanzjarji kien suġġett ta' proċess importanti ta' liberalizzazzjoni fuq livell komunitarju, li aċċentwa l-kompetizzjoni li tista' tirriżulta digà mill-moviment ħieles tal-kapital previst mit-Trattat.

120   Madankollu, jirriżulta mill-fajl li, waqt l-adozzjoni tagħhom, il-miżuri kkontestati dwar l-operazzjonijiet ta' għaqda u ristrutturar tal-banek kienu ġew ippreżentati fid-dikjarazzjoni tar-raġunijiet ta' l-abbozz ta' liġi li wasslet għal-liġi Nru 461/98 bħala mezz biex jiġi evitat li, minħabba n-nuqqas sinifikattiv ta' proġress meta mqabbla mal-kompetituri Ewropej, il-kisba ta' l-Unjoni Monetarja ma tfissirx, fil-verità, it-tifrik tas-sistema Taljana favur l-iktar banek solidi Ewropej.

121   Il-benefiċċju, f' termini tal-kompetittività, mogħti mill-miżuri kkontestati lill-operaturi stabbiliti fl-Italja huwa ta' natura li jagħmel iktar diffiċli d-dħul fis-suq Taljan mill-operaturi ta' Stati Membri oħra u anki jagħmel iktar faċli li operaturi stabbiliti fl-Italja jidħlu fis-swieq oħra.

122   Il-fatt, invokat mir-Repubblika Taljana, li s-sistema ta' għajnuna hija wkoll aċċessibbli fl-Italja għall-fergħat ta' banek ta' Stati Membri oħra ma jistgħux iwaqqfu dawn l-effetti.

123   Konsegwentament, hemm lok li jiġi konkluż li l-għajnuna in kwistjoni tista' taffettwa l-kummerċ bejn l-Istati Membri u twassal għal distorsjoni tal-kompetizzjoni.

124   Il-ħames u sitt parti tar-raġuni eżaminata għandhom għalhekk jiġu miċħuda.

125   Minn dak li ntqal iktar 'il fuq jirriżulta li r-raġuni bbażata fuq il-ksur ta' l-Artikolu 87(1) KE għandha tiġi miċħuda fit-totalità tagħha.

 Fuq ir-raġunijiet ibbażati fuq ksur tas-subinċiżi b u c ta' l-Artikolu 87(3) KE

 L-argumenti tal-partijiet

126   Ir-Repubblika Taljana ssostni li, f'dak li jirrigwarda ż-żewġ raġunijiet tagħha bbażati fuq l-Artikolu 87(3), nuqqas ta' notifika minn qabel tas-sistema ta' għajuna ma tawtorizzax lill-Kummissjoni li tiddikjara li din is-sistema ma tistax tkun iddikjarata kompatibbli mas-suq komuni skond din id-dispożizzjoni tat-Trattat.

127   Ir-rikorrenti tqis, fl-ewwel lok, li l-Kummissjoni kisret is-subinċiż b ta' l-Artikolu 87(3) KEmeta rrifjutat li tiddikjara li l-għajnuna hija kompattibli mas-suq komuni bħala "maħsuba biex tippromwovi l-eżekuzzjoni ta' proġett fuq skala kbira ta' interess komuni Ewropew" fis-sens ta' din id-dispożizzjoni. Skond hi, il-Liġi Nru 461/98 u d-Digriet Nru 153/99 għandhom bħala għan li jipperfezzjonaw il-privatizzazzjoni ta' l-istabbilimenti bankarji Taljani permezz ta' inkoraġġament għat-tneħħija jew għat-tnaqqis tal-kapital pubbliku jew ta' kapital li ma jappartienix lill-investituri privati fl-istabbiliment bankarji Taljani. Azzjoni bħal din ma twassalx għal distorsjoni ta' kompetizzjoni imma għall-kuntrarju twassal għal tnaqqis ta' żbilanċi li kien hemm qabel l-introduzzjoni tas-sistema in kwistjoni bejn banek verament privati u banek li huma hekk formalment biss u mhux f’dak li jirrigwarda l-kontroll tal-kapital.

128   Ir-Repubblika Taljana ssosnti li l-privatizzazzjoni kompleta u definittiva ta' l-istabbilimenti bankarji Taljani tista' tikkostitwixxi "proġett ta' interess komuni Ewropew" fil-kuntest ta' proġett komunitarju għall-eżekuzzjoni taż-żona euro u tas-suq intern. Fid-dawl ta' l-Artikolu 295 KE, il-proġett tal-privatizzazzjoni jista' jkun eżegwit biss mill-Istati Membri, kull wieħed għal dak li jirrigwarda lilu. Il-privatizzazzjoni ssaħħaħ il-kompetizzjoni f'suq finanzarju importanti bħas-suq Taljan li minnha tibbenefika l-Komunità kollha.

129   Ir-Repubblika Taljana tqis, it-tieni nett, li l-Kummissjoni kisret is-subinċiż c ta' l-Artikolu 87(3) KEmeta ma ddikjaratx li l-miżuri kkontestati huma kompatibbli mas-suq intern bħala "għajnuna maħsuba biex tiffaċilita l-iżvilupp ta' ċerti attivitajiet" fil-każ ta' l-attività bankarja.

130   Hija tilmenta li l-Kummissjoni ma eżaminatx il-kwistjoni ta' l-applikazzjoni tas-subinċiż c ta' l-Artikolu 87(3) KE rigward il-Komunikazzjoni tagħha 1999/C 288/02 dwar Linji Gwida Komunitarji Dwar Għajnuna mill-Istat Biex Jiġu Salvati u Ristrutturati Impriżi f'Diffikultà kif ukoll il-Komunikazzjoni tagħha 96/C 213/04, Linji Gwida Komunitarji Dwar l-Għajnuna mill-Istat lill-impriżi żgħar u ta' daqs medju (ĠO 1996, C 213, p. 4), previsti b'mod espliċitu fid-deċiżjoni kkontestata. Hija tafferma li qatt ma sosntiet li s-sistema ta' għajnuna tista' tkun meqjusa li tinkludi għajnuna lill-impriżi f'diffikultà jew lill-impriżi żgħar u ta' daqs medju. Skond ir-rikorrenti, il-valutazzjoni tal-kompatibbiltà għandha ssir direttament fuq il-bażi tas-subinċiż c ta' l-Artikolu 87(3) KE, is-sistema in kwistjoni ma tikkorrispondix għal ebda mill-ipoteżi "kkodifikati" miż-żewġ komunikazzjonijiet tal-Kummissjoni.

131   Ir-Repubblika Taljana tilmenta li l-Kummissjoni ddevjat b'mod ċar ħafna mill-pożizzjoni li hi kienet adottat fid-deċiżjonijiet tagħha 1999/288/KE tad-29 ta' Lulju 1998, fejn tat approvazzjoni kundizzjonata ta' l-għajnuna mogħtija mill-Italja lill-Banco di Napoli (ĠO 1999, L 116, p. 36), u 2000/600/KE ta' l-10 ta' Novembru 1999, fejn tat approvazzjoni kundizzjonata ta' l-għajnuna mogħtija mill-Italja lill-banek pubbliċi Sqallin Banco di Sicilia et Sicilcassa (ĠO 2000, L 256, p. 21).

132   Dawn id-deċiżjonijiet fuq l-għajnuna għandhom ħafna aspetti simili għal miżuri kkontestati, b'mod partikolari għax huma bbażati fuq parti mil-liġi Nru 218/90. Din l-għajnuna qatt ma ġiet innotifikata. Il-Kummissjoni, b'ċerti kundizzjonijiet, kienet finalment iddikjarathom kompatibbli mas-suq komuni skond is-subinċiż c ta' l-Artikolu 87(3) KE.

133   It-tnaqqis tar-rata ta' taxxa fuq id-dħul, previst fl-Artikoli 22 u 23 tad-Digriet Nru 153/99 jidħol fil-linja tal-miżura fiskali, simili u wkoll iktar favorevoli, previst fl-Artikolu 7(3) tal-Liġi Nru 218/90. Din l-aħħar dispożizzjoni tat lill-istabbilimenti u l-istitizzjonijiet ta' kreditu li jirriżultaw minn operazzjonijiet ta' amalgamazzjoni, bħal dawk li kienu destinatarji ta' trasferimenti peress li dawn taw lok għal fenomeni ta' konċentrazzjoni, il-fakultà li tnaqqas matul ħames snin il-profitti mqiegħda f'fondi speċjali, f'ċertu limitu massimu. Madankollu, il-Kummissjoni ma adottatx l-istess pożizzjoni fir-rigward ta' dawn il-miżuri ta' qabel.

134   Il-Kummissjoni ssostni li ż-żewġ raġunijiet mqajma mhumiex fondati.

 Il-kunsiderazzjonijiet tal-Qorti

135   Preliminarjament, għandu jiġi mfakkar li l-Kummissjoni għandha skond l-Artikolu 87(3) KE poter kbir ta' diskrezzjoni, li l-eżerċitar tiegħu jinvolvi l-evalwazzjonijiet ta' natura ekonomika u soċjali li għandhom isiru fil-kuntest komunitarju. Il-Qorti tal-Ġustizzja, waqt li tikkontrolla l-legalità ta' l-eżerċizzju ta' din il-libertà ma tistax tissostitwixxi l-valutazzjoni ta' l-awtorità kompetenti b'tagħha fil-qasam in kwistjoni, iżda għandha tillimita lilha nnfisha li teżamina jekk din il-valutazzjoni ta' l-aħħar hijiex vvizzjata minn żball manifest jew minn abbuż ta' poter (ara s-sentenza tat-12 ta' Diċembru 2002, Franza vs il-Kummissjoni, C-456/00, Ġabra p. I-11949, punt 41 u l-ġurisprudenza ċċitata)

136   Barra minn dan, għandu jiġi kkonstatat mill-ewwel li, fid-deċiżjoni kkontestata, il-Kummissjoni ma ddeduċietx min-nuqqas ta' notifika minn qabel tas-sistema ta' għajnuna li din ma setgħetx tkun iddikjarata kompatibbli mas-suq komuni skond l-Artikolu 87(3) KE.

–       Fuq il-kunċett ta' "għajnuna maħsuba biex tippromwovi l-eżekuzzjoni ta' proġett fuq skala kbira ta' interess komuni Ewropew"

137   Is-subinċiż b ta' l-Artikolu 87(3) KEjippermetti lill-Kummissjoni li tiddikjara kompatibbli mas-suq komuni għajnuna maħsuba għat-twettiq ta’ proġetti fuq skala kbira ta’ interess komuni Ewropew.

138   Fil-punt 45 tar-raġunijiet tad-deċiżjoni kkontestata, il-Kummissjoni tinnota li l-miżuri kkontestati jipprevedu tisħiħ tas-sistema bankarja Taljana li jiffavorixxu prinċipalment lill-operaturi ekonomiċi ta' Stat Membru u mhux tal-Komunità kollha.

139   F'dan ir-rigward, huwa biżżejjed li jiġi kkonstatat li, kif jirriżulta minn eżami tar-raġuni bbażata fuq l-Artikolu 87(1)KE u b'mod partikolari mid-dikjarazzjoni tal-motivi ta' l-abbozz ta' liġi li hija l-bażi tal-Liġi Nru 461/98, il-miżuri kkontestati huma intiżi essenzjalment għat-titjib tal-kompetittività ta' l-operaturi stabbiliti fl-Italja sabiex tisaħħaħ il-pożizzjoni unika tagħhom tal-kompetittività fis-suq intern.

140   Għaldaqstant, meta eskludiet il-kwalifika ta' "proġett ta' interess komuni Ewropew", il-Kummissjoni ma wettqitx żball manifest ta' evalwazzjoni.

141   Ir-Repubblika Taljana ma tistax issostni validament li l-miżuri kkontestati jidħlu fil-kuntest ta' proċess ta' privatizzazzjoni kompleta u definittiva, li jista' jikkostitwixxi proġett ta' interess komuni Ewropew.

142   Fil-fatt, min-naħa, ċertu tnaqqis fiskali ma jirrapreżentax rabta neċessarja mal-proċess ta' privatizzazzjoni. Min-naħa l-oħra, u fuq kollox, proċess ta' privatizzazzjoni mwettaq minn Stat Membru ma jistax jiġi meqjus minnu nfushu li jikkostitwixxi proġett ta' interess komuni Ewropew.

143   Għalehekk, ir-raġuni bbażata fuq ksur tas-subinċiż b ta' l-Artikolu 87(3) KE għandu jiġi miċħud.

–       Fuq il-kunċett ta' "għajnuna maħsuba biex tiffaċilità l-iżvilupp ta' ċerti attivitajiet"

144   Is-subinċiż c ta' l-Artikolu 87(3) KE jippermetti lill-Kummissjoni tiddikjara kompattibbli mas-suq komuni għajnuna maħsuba biex tiffaċilita l-iżvilupp ta' ċerti attivitajiet.

145   Għall-kuntrarju ta' l-affermazzjoni tar-rikorrenti, il-Kummissjoni ma eżaminatx il-kwistjoni ta' l-applikazzjoni ta' din id-dispożizzjoni unikament fid-dawl tal-komunikazzjonijiet tagħha 1999/C 288/02 u 96/C 213/04

146   Fil-punt 47 tar-raġunijiet tad-deċiżjoni kkontestata, wara li analizzat b'mod effettiv il-miżuri kkontestati rigward il-kriterji kontenuti fiż-żewġ Komunikazzjonijiet, hija tirrileva li ebda karatteristika tas-sistema ta' għajnuna ma tista tiġi meqjusa kompatibbli minħabba raġunijiet oħra fis-sens tas-subinċiż c ta' l-Artikolu(3) KE.

147   Barra minn dan hija tenfasizza li, skond hi, ma ġiex sodisfatt il-kriterju stabbilit minn din id-dispożizzjoni li l-għajnuna m'għandhiex tbiddel il-kundizzjonijiet tal- kummerċ b'mod li tmur kontra l-interess komuni Ewropew.

148   Waqt li tirrileva, fuq dan l-aħħar punt, li l-miżuri kkontestati huma essenzjalment intiżi sabiex jtejbu l-kompetittività tal-benefiċjarji f'settur ikkaratterizzat minn kompetizzjoni internazzjonali intensa u wara li enfasizzat qabel li huma fil-fatt maħsuba għat-tisħiħ tal-pożizzjoni tal-benefiċjarji ta' l-għajnuna meta mqabbla mal-kompetituri li ma jibbenefikawx minn din, il-Kummissjoni teskludi b'mod impliċitu li s-sistema eżaminata hija maħsuba għall-"iżvilupp" ta' l-attività bankarja b'mod ġenerali.

149   Meta jiġu kkunsidrati r-raġunijiet imniżżla waqt l-eżami tar-raġunijiet preċedenti f'dak li jirrigwarda l-karatteristiċi tal-miżuri kkontestati, hemm lok li jiġi kkonstatat li l-analiżi tal-Kummissjoni ma tirriżultax minn żball manifest ta' evalwazzjoni.

150   Ir-Repubblika Taljana ma tistax issostni validament li l-Kummissjoni ddevjat mill-pożizzjoni adottata rigward il-miżuri kontenuti fil-liġi Nru218/90 u, b'mod partikolari, mill-pożizzjoni meħuda fid-deċiżjonijiet tagħha 1999/288 u 2000/600.

151   Fil-fatt, huwa stabbilit li l-miżuri kontenuti fil-Liġi Nru 218/90 ma ġew qatt innotifikati lill-Kummissjoni. Għaldaqstant, fir-rigward ta' l-allegazzjoni tar-Repubblika Taljana li miżura prevista fl-Artikolu 7(3) tal-Liġi Nru 218/90 għandha rabta stretta mat-tnaqqis tar-rata ta' taxxa fuq id-dħul previst fl-Artikoli 22 u 23 tad-Digriet Nru 153/99, huwa biżżejjed li jiġi kkonstatat li l-miżura invokata ma kinitx eżaminata mill-Kummissjoni. Barra minn dan, anki jekk wieħed jissupponi li ż-żewġ miżuri suċċessivi huma waħda kontinwazzjoni ta' l-oħra, il-fatt li l-Kummissjoni ma intervjenitx fl-ewwel waħda huwa irrilevanti peress li s-sistema in kwistjoni f'din il-kawża, eżaminata indipendentament minn ta' qabel, tiffavorixxi ċerti impriżi (ara, f'dan is-sens, is-sentenza tas-7 ta' Ġunju 1988, il-Greċja vs il-Kummissjoni, 57/86, Ġabra p. 2855, punt 10).

152   F'dak li għandu x'jaqsam mad-deċiżjonijiet 1999/288 u 2000/600, għandu jiġi osservat li huma jirrigwardaw l-għajnuna mogħtija lill-banek benefiċjarji identifikati u jirreferu għall-miżuri differenti minn dak in kwistjoni f'dan il-każ, jiġifieri żidiet fil-kapital azzjonarju, ħlas bil-quddiem mogħtija mill-Banca d’Italia, kontribuzzjoni lil bank ta' titolu tat-Teżor, kif ukoll tnaqqis fiskali għall-atti li jirrigwardaw prinċipalment l-operazzjonijiet ta' trasferiment ta' impriża, ta' fergħat ta' impriża u ta' assi.

153   Konsegwentament, ir-raġuni bbażata fuq ksur tas-subinċiż c ta' l-Artikolu 87(3) KE għandhu jiġi miċħud.

154   Fl-aħħar nett, l-edba mir-raġunijiet ta' annullament mqajma mir-Repubblika Taljana m'huma fondati.

155   Konsegwentament, ir-rikors għandu jiġi miċħud.

 Fuq l-ispejjeż

156   Skond l-Artikolu 69(2) tar-Regoli tal-Proċedura, il-parti li titlef il-kawża għandha tbati l-ispejjeż, jekk dawn ikunu ġew mitluba. Peress li r-Repubblika Taljana tilfet, hemm lok li tiġi ordnata tbati l-ispejjeż, kif mitlub mill-Kummissjoni.

Għal dawn il-motivi, il-Qorti tal-Ġustizzja (it-Tieni Awla) taqta' u tiddeciedi

1)      Ir-rikors huwa miċħud.

2)      Ir-Repubblika Taljana hija ordnata tbati l-ispejjeż.

Firem

* Lingwa tal-kawża: it-Taljan.