Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

References to this case

Share

Highlight in text

Go

Sprawa C-369/04

Hutchison 3G UK Ltd i in.

przeciwko

Commissioners of Customs and Excise

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez

VAT and Duties Tribunal, London)

Szósta dyrektywa VAT – Czynności podlegające opodatkowaniu – Pojęcie „działalności gospodarczej” – Artykuł 4 ust. 2 – Udzielenie zezwoleń na korzystanie z określonego zakresu częstotliwości radiowych zastrzeżonych dla usług telekomunikacyjnych

Streszczenie wyroku

Postanowienia podatkowe – Harmonizacja ustawodawstw – Podatki obrotowe – Wspólny system podatku od wartości dodanej – Działalność gospodarcza w rozumieniu art. 4 ust. 1 i 2 szóstej dyrektywy

(dyrektywa Rady 77/388, art. 4, ust. 1 i 2)

Artykuł 4 ust. 1 i 2 szóstej dyrektywy 77/388 w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych należy interpretować w ten sposób, że udzielanie – przez krajowy organ regulacyjny odpowiedzialny za przydział częstotliwości – zezwoleń, takich jak zezwolenia w dziedzinie telekomunikacji komórkowej trzeciej generacji, zwane „UMTS”, w drodze licytacji na przyznanie praw do korzystania z urządzeń telekomunikacyjnych, nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu tego przepisu i w konsekwencji nie należy do zakresu zastosowania tej dyrektywy.

Działalność ta stanowi niezbędny i uprzedni warunek dostępu podmiotów gospodarczych do rynku telekomunikacji komórkowej i nie stanowi ona zatem uczestnictwa właściwego organu krajowego w tym rynku. Jedynie bowiem te podmioty posiadające przyznane im prawa działają na rozważanym rynku, wykorzystując przedmiotowe dobro w celu stałego czerpania z niego zysku.

Zatem, udzielając takich zezwoleń, właściwy organ władzy państwowej nie uczestniczy w wykorzystywaniu dobra, które stanowią te prawa do korzystania, w celu stałego osiągania zysków z tego tytułu. Poprzez wskazane postępowanie w sprawie udzielenia zezwolenia organ ten wykonuje wyłącznie działalność kontrolną i reglamentacyjną korzystania z częstotliwości radiowych, która została mu w wyraźny sposób powierzona.

Ponadto okoliczność, że udzielenie zezwoleń będących przedmiotem sprawy powoduje obowiązek uiszczenia opłaty, nie jest w stanie zmienić kwalifikacji prawnej tej działalności.

(zob. pkt 36, 38, 39, 43 i sentencja)







WYROK TRYBUNAŁU (wielka izba)

z dnia 26 czerwca 2007 r.(*)

Szósta dyrektywa VAT – Czynności podlegające opodatkowaniu – Pojęcie „działalności gospodarczej” – Artykuł 4 ust. 2 – Udzielenie zezwoleń na korzystanie z określonego zakresu częstotliwości radiowych zastrzeżonych dla usług telekomunikacyjnych

W sprawie C-369/04

mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 234 WE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez VAT and Duties Tribunal, London (Zjednoczone Królestwo) postanowieniem z dnia 24 sierpnia 2004 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 26 sierpnia 2004 r., w postępowaniu:

Hutchison 3G UK Ltd,

mmO2 plc,

Orange 3G Ltd,

T-Mobile (UK) Ltd,

Vodafone Group Services Ltd

przeciwko

Commissioners of Customs and Excise,

TRYBUNAŁ (wielka izba),

w składzie: V. Skouris, prezes, P. Jann, C.W.A. Timmermans, A. Rosas, K. Lenaerts, P. Kūris, E. Juhász i J. Klučka, prezesi izb, K. Schiemann, J. Makarczyk (sprawozdawca) i U. Lõhmus, sędziowie,

rzecznik generalny: J. Kokott,

sekretarze: B. Fülöp i K. Sztranc-Sławiczek, administratorzy,

uwzględniając procedurę pisemną i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 7 lutego 2006 r.,

rozważywszy uwagi przedstawione:

–        w imieniu Hutchison 3G UK Ltd, mmO2 plc, Orange 3G Ltd, T-Mobile (UK) Ltd oraz Vodafone Group Services Ltd przez K.P.E. Lasoka, QC, oraz przez J. Turnbulla i P. Lomasa, solicitors,

–        w imieniu rządu Zjednoczonego Królestwa przez M. Bethella oraz R. Caudwell, działających w charakterze pełnomocników, wspieranych przez P. Goldsmitha, K. Parkera oraz C. Vajdę, QC, oraz G. Peretza, barrister,

–        w imieniu rządu duńskiego przez J. Moldego, działającego w charakterze pełnomocnika, wspieranego przez K. Hagela-Sørensena, advokat,

–        w imieniu rządu niemieckiego przez W.D. Plessinga oraz C. Schulze-Bahr, działających w charakterze pełnomocników, wspieranych przez K.T. Stoppa, Rechtsanwalt,

–        w imieniu rządu hiszpańskiego przez J. Rodrigueza Cárcamę, działającego w charakterze pełnomocnika,

–        w imieniu Irlandii przez D. O’Hagana, działającego w charakterze pełnomocnika, wspieranego przez A. Astona, SC, oraz G. Clohessy’ego, BL,

–        w imieniu rządu niderlandzkiego, przez H.G. Sevenster oraz M. de Gravego, działających w charakterze pełnomocników,

–        w imieniu Komisji Wspólnot Europejskich, przez K. Grossa, R. Lyala oraz M. Shottera, działających w charakterze pełnomocników,

po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 7 września 2006 r.,

wydaje następujący

Wyrok

1        Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz.U. L 145, str. 1, zwanej dalej „szóstą dyrektywą”), a w szczególności art. 4 tej dyrektywy.

2        Wniosek ten został złożony w ramach postępowania toczącego się pomiędzy Hutchison 3G UK Ltd, mm02 plc, Orange 3G Ltd, T-Mobile (UK) Ltd i Vodafone Group Services Ltd a Commissioners of Customs and Excise (organem do spraw podatków pośrednich) właściwym w sprawach poboru podatku od wartości dodanej (zwanego dalej „podatkiem VAT”) w Zjednoczonym Królestwie, w przedmiocie uzyskania prawa do odliczenia kwoty podatku VAT, który zdaniem powyższych spółek zapłaciły one w związku z udzieleniem im w 2000 r. przez Secretary of State for Trade and Industry (sekretarza stanu do spraw handlu i przemysłu, zwanego dalej „sekretarzem stanu”) zezwoleń dotyczących telekomunikacji komórkowej trzeciej generacji, zwanej „UMTS”, w drodze licytacji.

 Ramy prawne

 Przepisy dotyczące podatku VAT

 Uregulowania wspólnotowe

3        Zgodnie z art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy opodatkowaniu podatkiem VAT podlega dostawa towarów lub świadczenie usług dokonywane odpłatnie na terytorium kraju przez podatnika działającego w takim charakterze.

4        Artykuł 4 tej dyrektywy stanowi:

„1. »Podatnikiem« jest każda osoba wykonująca samodzielnie i niezależnie od miejsca zamieszkania [od jej miejsca] działalność gospodarczą określoną w ust. 2, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.

2.      Działalność gospodarcza określona w ust. 1 obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców i osób świadczących usługi włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów [lub zawodów podobnych]. Za działalność gospodarczą uznaje się również wykorzystywanie, w sposób ciągły, własności dóbr materialnych lub niematerialnych do celów zarobkowych [wykorzystywanie własności dóbr materialnych lub niematerialnych celem stałego osiągania zysku].

[…]

5.      Krajowe, regionalne i lokalne organy władzy i inne instytucje [podmioty] prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, któr[ą] podejmują, i transakcjami, które zawierają jako władze publiczne [organy władzy publicznej], nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub inne płatności w związku z taką działalnością lub transakcjami.

Jednakże, jeżeli podejmują one taką działalność i dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tej działalności lub transakcji, w przypadku gdy wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziłoby do znaczącego zakłócenia konkurencji.

W każdym przypadku organy [podmioty] te są uważane za podatników w związku z rodzajami działalności wymienionymi w załączniku D, chyba że są prowadzone na tak niewielką skalę, iż są bez znaczenia.

[…]”.

5        Artykuł 17 tej dyrektywy stanowi:

„1.      Prawo do odliczenia powstaje w momencie, w którym odliczany podatek staje się wymagalny [z chwilą powstania obowiązku podatkowego].

2.      O ile towary i usługi są używane do celów zawieranych transakcji [służą wykonywaniu czynności] podlegających opodatkowaniu, podatnik jest uprawniony do odliczenia od podatku, który zobowiązany jest zapłacić, następujących kwot:

a)      należnego [podlegającego zapłacie] lub zapłaconego podatku od wartości dodanej od towarów lub usług dostarczonych lub które mają być podatnikowi dostarczone przez innego podatnika;

[…]”.

6        Punkt 1 załącznika D do szóstej dyrektywy dotyczy telekomunikacji.

 Uregulowania krajowe

7        Value Added Tax Act 1994 (ustawa z 1994 r. o podatku VAT.) w art. 4 ust. 1 stanowi:

„Podatek VAT pobierany jest od każdej dostawy towarów lub od każdego świadczenia usług dokonywanych na terytorium Zjednoczonego Królestwa, jeżeli są to dostawy lub świadczenia podlegające opodatkowaniu, dokonywane przez podatnika w ramach jego działalności gospodarczej”.

 Przepisy dotyczące udzielania zezwoleń będących przedmiotem sprawy przed sądem krajowym

 Uregulowania wspólnotowe

8        Do dnia 25 lipca 2003 r. obowiązywała dyrektywa 97/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 10 kwietnia 1997 r. w sprawie wspólnych przepisów ramowych dotyczących zezwoleń ogólnych i zezwoleń indywidualnych w dziedzinie usług telekomunikacyjnych (Dz.U. L 117, str. 15).

9        Artykuł 2 ust. 1 tej dyrektywy stanowi:

„Dla celów niniejszej dyrektywy:

[…]

d)      »zasadnicze wymogi« oznaczają względy interesu ogólnego i o charakterze pozagospodarczym, które mogą skłonić państwo członkowskie do nałożenia warunków dotyczących utworzenia lub wykorzystywania sieci telekomunikacyjnej bądź świadczenia usług telekomunikacyjnych. Względami tymi są bezpieczeństwo funkcjonowania sieci, utrzymanie jej integralności oraz, w przypadkach gdy jest to uzasadnione, interoperacyjność usług, ochrona danych, ochrona środowiska naturalnego oraz realizacja celów urbanistycznych i zagospodarowania terenu, jak również racjonalne wykorzystanie widma częstotliwości oraz zapobieganie wszelkim szkodliwym zakłóceniom między systemami telekomunikacji radiowej i innymi kosmicznymi lub naziemnymi systemami technicznymi. […]” [tłumaczenie nieoficjalne, podobnie jak pozostałe cytaty z tego aktu].

10      Zgodnie z art. 3 ust. 3 zdanie drugie tej dyrektywy:

„Państwa członkowskie mogą udzielić indywidualnego zezwolenia tylko wtedy, gdy otrzymujący je podmiot uzyska dostęp do zasobów rzadkich, fizycznych bądź o innym charakterze, lub gdy jest poddany szczególnym obowiązkom bądź korzysta ze specjalnych uprawnień indywidualnych zgodnie z przepisami rozdziału III”.

11      Artykuł 4 ust. 1 dyrektywy 97/13 precyzuje warunki związane z zezwoleniami ogólnymi w następujący sposób:

„Jeżeli państwa członkowskie uzależniają świadczenie usług telekomunikacyjnych od uzyskania ogólnego zezwolenia, warunki, które mogą być zawarte w uzasadnionych przypadkach w tych zezwoleniach, wymienione są w załączniku, pkt 2 i 3. Zezwolenia ogólne mają na celu stworzenie najbardziej względnego systemu, który będzie zgodny z zasadniczymi wymogami oraz innymi odpowiednimi wymogami interesu publicznego, które zostały wskazane w załączniku, pkt 2 i 3”.

12      Rozdział III dyrektywy, w którym widnieją art. 7–11, reguluje udzielanie zezwoleń indywidualnych, gdy sytuacja uzasadnia udzielenie takich zezwoleń. Artykuł 8 ust. 1 akapit pierwszy dyrektywy przewiduje, że „dodatkowe warunki, poza przewidzianymi dla zezwoleń ogólnych, które mogą w uzasadnionym przypadku zostać zawarte w zezwoleniach indywidualnych, zostały wymienione w załączniku, pkt 2 i 4”. Zgodnie z pkt 2.1 i 4.2 załącznika są to w szczególności warunki służące zapewnieniu przestrzegania odpowiednich zasadniczych wymogów, jak również szczególne warunki związane z korzystaniem i efektywnym gospodarowaniem częstotliwościami radiowymi.

13      Zgodnie z art. 10 ust. 1 dyrektywy 97/13 państwa członkowskie mogą ograniczyć liczbę zezwoleń indywidualnych w zakresie niezbędnym dla zagwarantowania efektywnego wykorzystania częstotliwości radiowych. Zgodnie z art. 10 ust. 2 tiret pierwsze powinny one w tym zakresie uwzględnić w należyty sposób konieczność maksymalizacji korzyści użytkowników i ułatwiania rozwoju konkurencji. Artykuł 10 ust. 3 akapit pierwszy nakłada na państwa członkowskie obowiązek udzielania zezwoleń indywidualnych na podstawie obiektywnych, niedyskryminujących, przejrzystych, proporcjonalnych i szczegółowych kryteriów wyboru.

14      Z art. 11 ust. 1 tej dyrektywy wynika, że udzielanie zezwoleń może powodować nałożenie opłat, które „[mają] na celu jedynie pokrycie kosztów administracyjnych poniesionych w procesie udzielania, zarządzania, kontroli i stosowania odpowiednich indywidualnych zezwoleń”. Ponadto ust. 2 tego artykułu przewiduje:

„Z zastrzeżeniem ust. 1 w przypadku dóbr rzadkich państwa członkowskie mogą zezwolić krajowym organom regulacyjnym na nakładanie opłat w celu uwzględnienia konieczności zapewnienia optymalnego wykorzystania tego dobra. Opłaty te mają niedyskryminacyjny charakter i uwzględniają w szczególności konieczność wspierania rozwoju innowacyjnych usług oraz konkurencji”.

15      Dyrektywa 97/13 została uchylona i zastąpiona od dnia 25 lipca 2003 r. dyrektywą 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej (dyrektywa ramowa) (Dz.U. L 108, str. 33).

16      Artykuł 9 tej dyrektywy stanowi:

„[…]

3.      Państwa członkowskie mogą przyjąć przepisy umożliwiające przedsiębiorstwom przekazanie praw do użytkowania [korzystania z] częstotliwości innym przedsiębiorstwom.

4.      Państwa członkowskie zapewnią, by zamiar przedsiębiorstw przekazania praw do użytkowania [korzystania z] częstotliwości radiowych był notyfikowany krajowym organom regulacyjnym odpowiedzialnym za rozdział spektrum oraz by takie przekazanie odbywało się zgodnie z procedurami określonymi przez krajowy organ regulacyjny a także by było ono jawne. Krajowe organy regulacyjne, zapewnią, by w wyniku takiej transakcji nie nastąpiło zniekształcenie konkurencji. Jeżeli użytkowanie [korzystanie z] częstotliwości radiowych zostało zharmonizowane w wyniku wdrożenia decyzji 676/2002/WE [Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie ram regulacyjnych dotyczących polityki spektrum radiowego we Wspólnocie Europejskiej (decyzji o spektrum radiowym) (Dz.U. 108, str. 1)] lub innych środków podjętych na szczeblu Wspólnoty, takie przekazanie praw nie powinno pociągać za sobą zmiany użytkowania [korzystania z] danej częstotliwości radiowej”.

 Uregulowania krajowe

17      Zgodnie z art. 1 ust. 1 Wireless Telegraphy Act 1949 (ustawy z 1949 r. o telegrafii bezprzewodowej, zwanej dalej „WTA 1949”) nikt nie może zakładać ani używać stacji telegrafii bezprzewodowej bez uzyskania zezwolenia udzielonego w tym celu zgodnie z lit. a) tego artykułu przez sekretarza stanu. WTA 1949 przewiduje sankcje karne za naruszenie tego zakazu.

18      Artykuł 2 ust. 1 Wireless Telegraphy Act 1998 (ustawy z 1998 r. o telegrafii bezprzewodowej, zwanej dalej „WTA 1998”) podaje wytyczne dla celów udzielenia zezwoleń. W szczególności pozwala on sekretarzowi stanu na pobieranie kwot przekraczających koszty administracyjne. Zgodnie z ust. 2 lit. c) tego artykułu kwoty te uwzględniają potrzebę wspierania:

–        efektywnego gospodarowania i wykorzystywania częstotliwości radiowych;

–        wszelkiego rodzaju korzyści gospodarczych wynikających z używania telegrafii bezprzewodowej;

–        rozwoju innowacyjnych usług, oraz

–        konkurencji w zakresie świadczenia usług telekomunikacyjnych.

19      Artykuł 3 ust. 1 WTA 1998 stanowi:

„Uwzględniając konieczność wspierania optymalnego wykorzystywania częstotliwości radiowych, sekretarz stanu może w drodze rozporządzenia określić, że w przypadkach wymienionych w tym rozporządzeniu lub wskazanych na jego podstawie wnioski o udzielenie zezwoleń dotyczących telegrafii bezprzewodowej muszą być składane zgodnie z procedurą, która:

a)      zostaje opisana w zawiadomieniu wydanym przez niego na podstawie tego rozporządzenia, oraz

b)      wiąże się ze złożeniem przez wnioskodawcę oferty określającej kwotę, którą gotowy jest zapłacić na rzecz sekretarza stanu w zamian za udzieleniu mu zezwolenia”.

 Postępowanie przed sądem krajowym i pytania prejudycjalne

20      Wiosną 2000 r. sekretarz stanu udzielił zezwoleń, których dotyczy postępowanie przed sądem krajowym w drodze licytacji.

21      Zezwolenia zostały udzielone przedsiębiorstwom, które zaproponowały najwyższe kwoty za oferowane zakresy częstotliwości, przy czym jeden z zakresów zastrzeżony był dla podmiotu wchodzącego na rynek. W wyniku licytacji jej uczestnicy zapłacili łącznie kwotę 22 477 400 000 GBP.

22      Licytacja przeprowadzona została w imieniu sekretarza stanu przez Radiocommunications Agency (agencję radiokomunikacji), która jest organem wykonawczym sekretarza stanu do spraw handlu i przemysłu. W postępowaniu przetargowym nie pojawiła się żadna wzmianka o podatku VAT.

23      Udzielone w ten sposób zezwolenia wygasają z dniem 31 grudnia 2021 r., chyba że wcześniej zostaną uchylone przez sekretarza stanu lub uprawnieni się ich zrzekną.

24      Ponieważ spółki biorące udział w licytacji uznały, że udzielenie tych zezwoleń podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, który stanowił część zapłaconych opłat, zażądały one zwrotu kwot, które uznały za zapłacone tytułem podatku VAT, na podstawie przepisów krajowych transponujących art. 17 szóstej dyrektywy. Wobec oddalenia ich wniosków na tej podstawie, że udzielenie zezwoleń, których dotyczy sprawa, nie jest opodatkowane podatkiem VAT, wszczęły one postępowanie przed sądem krajowym.

25      W tych okolicznościach VAT and Duties Tribunal postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

„1)      Czy mając na uwadze okoliczności opisane w piśmie przedstawiającym uzgodniony przez strony stan faktyczny […], pojęcie »działalności gospodarczej« w rozumieniu art. 4 ust. 1 i 2 szóstej dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że obejmuje ono udzielanie przez sekretarza stanu […], w drodze licytacji, zezwoleń w dziedzinie telefonii komórkowej trzeciej generacji na używanie urządzeń telekomunikacyjnych w określonych zakresach częstotliwości (zwane dalej »działalnością«) i jakie istotne okoliczności należy uwzględnić w celu udzielenia odpowiedzi na niniejsze pytanie?

2)      Mając na uwadze okoliczności opisane w piśmie przedstawiającym uzgodniony przez strony stan faktyczny, jakie istotne okoliczności należy uwzględnić w celu rozstrzygnięcia kwestii, czy wykonując tę działalność sekretarz stanu działał jako organ władzy publicznej w rozumieniu art. 4 ust. 5 szóstej dyrektywy?

3)      Czy mając na uwadze okoliczności opisane w piśmie przedstawiającym uzgodniony przez strony stan faktyczny można uznać, że działalność ta: i) stanowi w części »działalność gospodarczą« lub ii) wykonywana jest w części przez podmiot prawa publicznego działający jako organ władzy publicznej, na skutek czego częściowo podlegałaby ona opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie szóstej dyrektywy?

4)      Jak wysokie powinno być prawdopodobieństwo wystąpienia znaczącego zakłócenia konkurencji w rozumieniu art. 4 ust. 5 akapit drugi szóstej dyrektywy oraz na ile bliskie w czasie powinno być to zakłócenie w stosunku do wykonywanej rozważanej działalności, aby osoba wykonująca tę działalność została uznana za podatnika w odniesieniu do tej działalności w rozumieniu powyższego przepisu? Czy i w jakim stopniu zasada neutralności podatkowej ma wpływ na udzielenie odpowiedzi na to pytanie?

5)      Czy mając na względzie okoliczności opisane w piśmie przedstawiającym uzgodniony przez strony stan faktyczny, pojęcie »telekomunikacji« pojawiające się w załączniku D do szóstej dyrektywy (do którego odsyła art. 4 ust. 5 akapit trzeci [tej] dyrektywy), odnosi się do udzielania przez sekretarza stanu, w drodze przetargu, zezwoleń w dziedzinie telefonii komórkowej trzeciej generacji na używanie urządzeń telekomunikacyjnych w określonym zakresie częstotliwości?

6)      Jeśli: i) państwo członkowskie zadecyduje o transponowaniu art. 4 ust. 1 i 5 szóstej dyrektywy poprzez przyjęcie ustawy upoważniającej organ władzy publicznej (taki jak w tym przypadku ministerstwo skarbu Zjednoczonego Królestwa) do wydawania wytycznych określających, jakie dostawy towarów i jakie świadczenia dokonywane przez organy władzy publicznej stanowią czynności podlegające opodatkowaniu oraz, jeśli ii) ten organ władzy publicznej wydaje, bądź zamierza wydać, na podstawie powyższego upoważnienia, wytyczne określające, że niektóre czynności podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, to czy zasada ustalona w wyroku z dnia 13 listopada 1990 r. w sprawie C-106/89 Marleasing, Rec. str. I-4135, pkt 8, ma znaczenie dla wykładni wspomnianej ustawy krajowej oraz wydanych na jej podstawie wytycznych (a jeśli tak, to w jakim zakresie)?”

 W przedmiocie pytań prejudycjalnych

 W przedmiocie pytania pierwszego

26      W pierwszym pytaniu sąd krajowy rozważa kwestię, czy działalność taka jak udzielanie przez sekretarza stanu, w drodze licytacji, zezwoleń, których dotyczy niniejsza sprawa, stanowi „działalność gospodarczą” w rozumieniu art. 4 ust. 1 i 2 szóstej dyrektywy.

27      Zgodnie z treścią art. 4 ust. 1 szóstej dyrektywy podatnikiem jest każda osoba wykonująca samodzielnie, niezależnie od jej miejsca, działalność gospodarczą określoną w ust. 2, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. Pojęcie „działalności gospodarczej” zdefiniowane jest w ust. 2 tego artykułu jako obejmujące wszelką działalność producentów, handlowców i osób świadczących usługi, a w szczególności wykorzystywanie własności dóbr materialnych lub niematerialnych celem stałego osiągania zysku.

28      W tym miejscu należy wyjaśnić, że o ile art. 4 szóstej dyrektywy zakreśla bardzo szeroko zakres zastosowania podatku VAT, o tyle przepisem tym objęta jest wyłącznie działalność o charakterze gospodarczym (zob. podobnie wyroki: z dnia 11 lipca 1996 r. w sprawie C-306/94 Régie dauphinoise, Rec. str. I-3695, pkt 15; z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-77/01 EDM, Rec. str. I-4295, pkt 47, oraz z dnia 26 maja 2005 r. w sprawie C-465/03 Kretztechnik, Zb.Orz. str. I-4357, pkt 18).

29      Z utrwalonego orzecznictwa wynika również, że analiza definicji i pojęć podatnika i działalności gospodarczej wskazuje na szeroki zakres pojęcia działalności gospodarczej oraz na jego obiektywny charakter, co oznacza, że działalność tę ocenia się per se, niezależnie od jej celów lub rezultatów (zob. w szczególności wyrok z dnia 21 lutego 2006 r. w sprawie C-223/03 University of Huddersfield, Zb.Orz. str. I-1751, pkt 47 i cytowane tam orzecznictwo).

30      Z postanowienia odsyłającego wynika, że w sprawie przed sądem krajowym działalność wykonywana przez sekretarza stanu polegała na przyznawaniu, w drodze przetargu, praw do korzystania z określonych zakresów częstotliwości radiowych podmiotom gospodarczym na czas określony. Po zakończeniu postępowania w sprawie przydziału podmioty te uzyskują zezwolenie na wykorzystanie nabytych w ten sposób praw w celu zainstalowania sprzętu telekomunikacyjnego działającego w danych zakresach częstotliwości radiowych.

31      Wynika stąd, że chodzi tu o stwierdzenie, czy udzielenie takiego zezwolenia należy uznać z natury za „wykorzystywanie dobra” w rozumieniu art. 4 ust. 2 szóstej dyrektywy.

32      Należy od razu wyjaśnić, że w ramach tego przepisu pojęcie „wykorzystywania” odnosi się, zgodnie z wymogami zasady neutralności wspólnego systemu podatku VAT, do wszelkich czynności, niezależnie od ich formy prawnej, które służą stałemu czerpaniu zysków z danego dobra (zob. podobnie wyrok z dnia 4 grudnia 1990 r. w sprawie C-186/89 Van Tiem, Rec. str. I-4363, pkt 18; ww. wyrok w sprawie EDM, pkt 48, oraz wyrok z dnia 21 października 2004 r. w sprawie C-8/03 BBL, Zb.Orz. str. I-10157, pkt 36).

33      W tym kontekście należy stwierdzić, że działalność sporna w sprawie przed sądem krajowym polega na udzielaniu zezwoleń uprawniających podmioty gospodarcze będące w ich posiadaniu do wykorzystywania wynikających z nich praw do korzystania poprzez publiczne oferowanie ich usług na rynku telekomunikacji komórkowej za wynagrodzeniem.

34      Działalność taka jest środkiem wdrożenia warunków wymaganych przez prawo wspólnotowe, które służy w szczególności zapewnieniu racjonalnego wykorzystania częstotliwości i zapobieganiu wszelkim zakłóceniom między systemami telekomunikacji radiowej a innymi kosmicznymi lub naziemnymi systemami technicznymi, jak również efektywnemu gospodarowaniu częstotliwościami radiowymi, jak to wynika z łącznego brzmienia art. 2 ust. 1 lit. d), art. 4 ust. 1 i art. 8 ust. 1 dyrektywy 97/13.

35      Należy ponadto podkreślić, że udzielanie zezwoleń należy, zarówno w świetle dyrektywy 97/13, jak i WTA 1949 oraz WTA 1998, do wyłącznej kompetencji danego państwa członkowskiego.

36      Zatem działalność, taka jak będąca przedmiotem sporu w postępowaniu przed sądem krajowym, stanowi niezbędny i uprzedni warunek dostępu podmiotów gospodarczych, takich jak skarżące w sprawie przed sądem krajowym, do rynku telekomunikacji komórkowej. Nie jest ona zatem uczestnictwem właściwego organu krajowego w tym rynku. Jedynie bowiem te podmioty posiadające przyznane im prawa działają na rozważanym rynku, wykorzystując przedmiotowe dobro w celu stałego czerpania z niego zysku.

37      W takich okolicznościach wykonywanie działalności takiej jak będąca przedmiotem sporu w sprawie przed sądem krajowym ze swej natury pozostaje poza zasięgiem podmiotów gospodarczych. W tym kontekście należy podkreślić, że nie ma znaczenia, iż podmioty te mają później prawo zbyć swoje prawa do korzystania z częstotliwości radiowych. W istocie takie zbycie, poza tym, że podlega kontroli krajowego organu regulacyjnego odpowiedzialnego za przydział częstotliwości zgodnie z art. 9 ust. 4 dyrektywy 2002/21, nie upodabnia się do udzielenia zezwolenia przez władze publiczne.

38      Zatem, udzielając takiego zezwolenia, właściwy organ władzy państwowej nie uczestniczy w wykorzystywaniu dobra, które stanowią prawa do korzystania z częstotliwości radiowych, w celu stałego osiągania zysków z tego tytułu. Poprzez wskazane postępowanie w sprawie udzielenia zezwolenia organ ten wykonuje wyłącznie działalność kontrolną i reglamentacyjną korzystania z częstotliwości radiowych, która została mu w wyraźny sposób powierzona.

39      Ponadto okoliczność, że udzielenie zezwoleń, takich jak będące przedmiotem sprawy przed sądem krajowym, powoduje obowiązek uiszczenia opłaty, nie jest w stanie zmienić kwalifikacji prawnej tej działalności (zob. podobnie wyrok z dnia 18 marca 1997 r. w sprawie C-343/95 Diego Calì & Figli, Rec. str. I-1547, pkt 24 i cytowane tam orzecznictwo).

40      Zatem omawiane przyznawanie praw nie stanowi „działalności gospodarczej” w rozumieniu art. 4 ust. 2 szóstej dyrektywy.

41      Wniosku tego nie podważa argument, zgodnie z którym w świetle art. 4 ust. 5 szóstej dyrektywy nie można wykluczyć, że działalność reglamentacyjna wykonywana przez podmiot prawa publicznego stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 ust. 2 dyrektywy z tym skutkiem, że podmiot ten należałoby uznać za podatnika w zakresie tej działalności.

42      W istocie, nawet gdyby założyć, że działalność reglamentacyjną można by zakwalifikować jako działalność gospodarczą, to jednak zastosowanie art. 4 ust. 5 szóstej dyrektywy zakłada uprzednie stwierdzenie, że rozważana działalność ma gospodarczy charakter. Jak zaś wynika z odpowiedzi udzielonej w pkt 40 niniejszego wyroku, sytuacja taka nie ma miejsca w niniejszym przypadku.

43      Biorąc pod uwagę całość powyższych rozważań, na pierwsze pytanie należy odpowiedzieć, że art. 4 ust. 1 i 2 szóstej dyrektywy należy interpretować w ten sposób, iż udzielanie – przez krajowy organ regulacyjny odpowiedzialny za przydział częstotliwości – zezwoleń, takich jak będące przedmiotem sprawy przed sądem krajowym, w drodze licytacji na przyznanie praw do korzystania z urządzeń telekomunikacyjnych, nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu tego przepisu i w konsekwencji nie należy do zakresu zastosowania tej dyrektywy.

 W przedmiocie pozostałych pytań

44      Uwzględniając odpowiedź udzieloną na pytanie pierwsze, udzielenie odpowiedzi na pozostałe pytania sądu krajowego stało się zbędne.

 W przedmiocie kosztów

45      Dla stron postępowania przed sądem krajowym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed tym sądem, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż poniesione przez strony postępowania przed sądem krajowym, nie podlegają zwrotowi.

Z powyższych względów Trybunał (wielka izba) orzeka, co następuje:

Artykuł 4 ust. 1 i 2 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że udzielanie – przez krajowy organ regulacyjny odpowiedzialny za przydział częstotliwości – zezwoleń, takich jak zezwolenia w dziedzinie telekomunikacji komórkowej trzeciej generacji, zwane „UMTS”, w drodze licytacji na przyznanie praw do korzystania z urządzeń telekomunikacyjnych, nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu tego przepisu i w konsekwencji nie należy do zakresu zastosowania tej dyrektywy.

Podpisy

* Język postępowania: angielski.