Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

References to this case

Share

Highlight in text

Go

Kawża C-281/06

Hans-Dieter Jundt u Hedwig Jundt

vs

Finanzamt Offenburg

(talba għal deċiżjoni preliminari mressqa mill-Bundesfinanzhof)

“Libertà li jiġu pprovduti servizzi — Attività ta’ tagħlim fuq bażi part-time — Kunċett ta’ ‘ħlas’ — Allowances għal spejjeż professjonali — Leġiżlazzjoni dwar eżenzjoni mit-taxxa — Kundizzjonijiet — Ħlas mogħti minn università nazzjonali”

Konklużjonijiet ta’ l-Avukat Ġenerali M. Poiares Maduro, ippreżentati fl-10 ta’ Ottubru 2007 

Sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tielet Awla) tat-18 ta’ Diċembru 2007 

Sommarju tas-sentenza

1.     Libertà li jiġu pprovduti servizzi — Dispożizzjonijiet tat-Trattat — Kamp ta’ applikazzjoni

(L-ewwel paragrafu ta’ l-Artikolu 45 KE; Artikoli 49 KE u 50 KE)

2.     Libertà li jiġu pprovduti servizzi — Restrizzjonijiet — Leġiżlazzjoni fiskali

(Artikolu 49 KE)

1.     Attività ta’ tagħlim eżerċitata minn persuna taxxabbli fi Stat Membru fis-servizz ta’ persuna ġuridika rregolata mid-dritt pubbliku, bħalma hija università, li tkun tinsab fi Stat Membru ieħor, taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ l-Artikolu 49 KE anki jekk tkun eżerċitata fuq bażi part-time jew fuq bażi kważi volontarja.

Fil-fatt, il-fattur deċiżiv li jqiegħed attività fil-kamp ta’ applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet tat-Trattat dwar il-libertà li jiġu pprovduti servizzi huwa n-natura ekonomika tagħha, jiġifieri li l-attività ma tkunx eżerċitata bla ħlas. Mill-banda l-oħra, mhuwiex meħtieġ, f’dan ir-rigward, li l-prestatarju tas-servizz ikollu l-għan li jagħmel profitt. Barra minn hekk, il-fatt li l-attività ta’ tagħlim bi ħlas tiġi eżerċitata f’isem università, persuna ġuridika rregolata mid-dritt pubbliku, m’għandux l-effett li joħroġ is-servizz mogħti mill-kamp ta’ applikazzjoni ta’ l-Artikolu 49 KE, peress li l-attivitajiet fis-servizz pubbliku ta’ tagħlim fl-università ma jaqgħux fil-kamp ta’ applikazzjoni tad-deroga prevista fl-ewwel paragrafu ta’ l-Artikolu 45 KE, ikkunsidrat flimkien ma’ l-Artikolu 50 KE, safejn din id-deroga għandha tkun limitata għall-attivitajiet li, fihom infushom, jikkostitwixxu parteċipazzjoni diretta u speċifika fl-eżerċizzju ta’ l-awtorità pubblika.

(ara l-punti 32-33, 35, 37-39 u d-dispożittiv 1)

2.     Ir-restrizzjoni għal-libertà li jiġu pprovduti servizzi li tirriżulta mill-fatt li leġiżlazzjoni nazzjonali tirriżerva l-applikazzjoni ta’ eżenzjoni mit-taxxa fuq id-dħul għall-ħlasijiet magħmula, bħala korrispettiv għal attività ta’ tagħlim eżerċitata fuq bażi part-time, minn universitajiet, persuni ġuridiċi rregolati mid-dritt pubbliku, stabbiliti fit-territorju nazzjonali, u tiċħad din l-eżenzjoni meta dawn il-ħlasijiet isiru minn università stabbilita fi Stat Membru ieħor, mhijiex iġġustifikata minħabba raġunijiet imperattivi ta’ interess ġenerali.

Fil-fatt, leġiżlazzjoni bħal din li tapplika bl-istess mod għaċ-ċittadini nazzjonali u għall-barranin li jeżerċitaw attivitajiet fis-servizz ta’ persuni ġuridiċi nazzjonali rregolati mid-dritt pubbliku, toħloq trattament anqas favorevoli għas-servizzi pprovduti lil destinatarji li jinsabu fi Stati Membri oħra meta mqabbel mat-trattament irriżervat għal dawk mogħtija fit-territorju nazzjonali. L-imsemmija restrizzjoni għal-libertà li jiġu pprovduti servizzi ma tistax tkun iġġustifikata abbażi tal-promozzjoni tat-tagħlim, tar-riċerka u ta’ l-iżvilupp safejn tippreġudika l-libertà ta’ l-għalliema li jeżerċitaw l-attività tagħhom fuq bażi part-time li jagħżlu l-post fejn jipprovdu s-servizzi tagħhom fi ħdan il-Komunità mingħajr ma ġie stabbilit li, sabiex jintlaħaq l-allegat għan ta’ promozzjoni tat-tagħlim, huwa meħtieġ li l-benefiċċju ta’ l-eżenzjoni mit-taxxa in kwistjoni fil-kawża prinċipali jiġi rriżervat għal dawk il-persuni taxxabbli biss li jeżerċitaw attività ta’ tagħlim fuq bażi part-time fl-universitajiet li jinsabu fit-territorju nazzjonali. Barra minn hekk, din ir-restrizzjoni ma’ tistax tiġi ġġustifikata minħabba l-ħtieġa li tiġi assigurata l-koerenza tas-sistema fiskali peress li, mill-perspettiva tas-sistema fiskali, ma teżistix rabta diretta bejn l-eżenzjoni mit-taxxa ta’ l-allowances għal spejjeż professjonali mogħtija minn universitajiet nazzjonali u kumpens għal dan il-vantaġġ permezz ta’ taxxa partikolari.

Barra minn hekk, il-fatt li l-Istati Membri huma kompetenti sabiex jiddeċiedu huma stess dwar l-organizzazzjoni tas-sistema edukattiva tagħhom mhuwiex ta’ natura li jagħmel kompatibbli mad-dritt Komunitarju l-imsemmija leġiżlazzjoni nazzjonali li tirriżerva l-benefiċċju ta’ eżenzjoni mit-taxxa għall-persuni taxxabbli li jeżerċitaw attivitajiet fis-servizz ta’ jew f’isem universitajiet pubbliċi nazzjonali. Din il-leġiżlazzjoni mhijiex miżura li tikkonċerna l-kontenut tat-tagħlim jew l-organizzazzjoni tas-sistema edukattiva, imma hija miżura fiskali ta’ natura ġenerali li tagħti vantaġġ fiskali meta individwu jiddedika ruħu għal attivitajiet li minnhom tibbenefika l-komunità in ġenerali. Anki jekk tali leġiżlazzjoni tikkostitwixxi miżura marbuta ma’ l-organizzazzjoni tas-sistema edukattiva, hija xorta waħda tibqa’ inkompatibbli mat-Trattat safejn taffettwa l-għażla ta’ l-għalliema li jeżerċitaw l-attività tagħhom fuq bażi part-time fir-rigward ta’ fejn joffru s-servizzi tagħhom.

(ara l-punti 54, 56-57, 61, 69, 71, 73, 83-85, 88-89 u d-dispożittivi 2-3)







SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tielet Awla)

18 ta’ Diċembru 2007 (*)

“Libertà li jiġu pprovduti servizzi – Attività ta’ tagħlim fuq bażi part time – Kunċett ta’ ‘ħlas’ – Allowances għal spejjeż professjonali – Leġiżlazzjoni dwar eżenzjoni mit-taxxa – Kundizzjonijiet – Ħlas mogħti minn università nazzjonali ”

Fil-kawża C-281/06,

li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skond l-Artikolu 234 KE, imressqa mill-Bundesfinanzhof (il-Ġermanja), permezz ta’ deċiżjoni ta’ l-1 ta’ Marzu 2006, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fit-28 ta’ Ġunju 2006, fil-proċedura

Hans-Dieter Jundt,

Hedwig Jundt

vs

Finanzamt Offenburg,

IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tielet Awla),

komposta minn A. Rosas, President ta’ l-Awla, J. N. Cunha Rodrigues, J. Klučka, P. Lindh u A. Arabadjiev, Imħallfin,

Avukat Ġenerali: M. Poiares Maduro,

Reġistratur: R. Grass,

wara li rat il-proċedura bil-miktub,

wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:

–       Għal H.-D. u H Jundt, minn H.-D. Jundt, Rechtsanwalt,

–       għall-Gvern Ġermaniż, minn M. Lumma, bħala aġent,

–       għall-Kummissjoni tal-Komunitajiet Ewropej, minn E. Traversa u W. Mölls, bħala aġenti,

wara li semgħet il-konklużjonijiet ta’ l-Avukat Ġenerali, ippreżentati fis-seduta ta’ l-10 ta’ Ottubru 2007,

tagħti l-preżenti

Sentenza

1       It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni ta’ l-Artikolu 59 tat-Trattat KEE (li sar l-Artikolu 59 tat-Trattat KE, li mbagħad, wara emenda, sar l-Artikolu 49 KE) u ta’ l-Artikolu 128 tat-Trattat KEE (li, wara emenda, sar l-Artikolu 126 tat-Trattat KE, li mbagħad sar l-Artikolu 149 KE).

2       Din it-talba ġiet ippreżentata fil-kuntest ta’ kawża bejn H.-D. u H. Jundt (iktar ’il quddiem il-“konjuġi Jundt”), residenti fil-Ġermanja, u l-Finanzamt Offenburg, dwar ir-rifjut min-naħa ta’ dan ta’ l-aħħar li jieħu in kunsiderazzjoni, bħala dħul eżentat mit-taxxa fuq id-dħul għas-sena fiskali 1991, allowances għal spejjeż professjonali mogħtija fir-rigward ta’ l-eżerċizzju fuq bażi part time ta’ attività ta’ tagħlim f’università stabbilita fi Stat Membru ieħor peress li l-leġiżlazzjoni nazzjonali dwar it-taxxa fuq id-dħul kienet tirriżerva l-applikazzjoni ta’ din l-eżenzjoni għall-ħlasijiet mogħtija minn korpi Ġermaniżi rregolati mid-dritt pubbliku.

 Il-kuntest ġuridiku nazzjonali

3       L-ewwel sentenza ta’ l-Artikolu 1(1) tal-liġi dwar it-taxxa fuq id-dħul, fil-verżjoni tagħha applikabbli fid-data ta’ meta seħħew il-fatti fil-kawża prinċipali (Einkommensteuergesetz, iktar ’il quddiem l-“EStG”), tipprovdi li l-persuni naturali li għandhom id-domiċilju jew ir-residenza normali tagħhom fil-Ġermanja huma kompletament suġġetti għat-taxxa fuq id-dħul.

4       Skond l-Artikolu 2(2) ta’ l-EStG, id-dħul huwa kompost jew mill-profitt, jew mill-bilanċ li jibqa’ mill-ħlasijiet mogħtija fir-rigward ta’ l-ispejjeż professjonali.

5       Il-punt 26 ta’ l-Artikolu 3 ta’ l-EStG, li jinsab fit-taqsima ta’ din il-liġi ddedikata għad-“dħul eżentat”, jipprovdi kif ġej:

“Huma eżentati:

[...]

26. l-allowances għal spejjeż professjonali għall-attivitajiet fuq bażi part time ta’ tagħlim, ta’ formazzjoni, ta’ edukazzjoni jew ta’ attivitajiet oħra fuq bażi part time komparabbli, attivitajiet fuq bażi part time ta’ natura artistika jew ta’ kura għall-persuni anzjani, morda jew b’diżabbiltà fis-servizz ta’ jew f’isem persuna ġuridika nazzjonali rregolata mid-dritt pubbliku jew fis-servizz ta’/f’isem istituzzjoni koperta mill-punt 9 ta’ l-Artikolu 5(1) tal-liġi dwar it-taxxa fuq persuni ġuridiċi (Körperschaftssteuergesetz) li tkun intiża sabiex tippromwovi għanijiet ta’ utilità pubblika, ta’ filantropija jew għanijiet ekkleżjastiċi [Artikoli 52 sa 54 tal-kodiċi tat-taxxi (Abgabenordnung)]. Huma kkunsidrati bħala allowances għal spejjeż professjonali, dħul riċevut fir-rigward ta’ l-attivitajiet deskritti fl-ewwel sentenza li l-ammont tiegħu ma jaqbiżx DEM 2 400 fis-sena […]”

 Il-kawża prinċipali u d-domandi preliminari

6       Il-konjuġi Jundt huma ntaxxati flimkien fir-rigward tat-taxxa fuq id-dħul fil-Ġermanja. Filwaqt li, bħala attività prinċipali tiegħu, is-Sur Jundt jeżerċita l-professjoni ta’ avukat fil-Ġermanja, fejn huwa residenti, fl-1991 huwa ta korsijiet fl-università ta’ Strasbourg għal 16-il siegħa li fir-rigward tagħhom irċieva l-ammont gross ta’ FRF 5 760 (li kien jikkorrispondi għal DEM 1 612).

7       Fl-avviż ta’ impożizzjoni għas-sena fiskali 1991, il-Finanzamt Offenburg issuġġetta dan l-ammont gross għat-taxxa fuq id-dħul.

8       Il-konjuġi Jundt sostnew li dan l-ammont kellu jiġi eżentat mit-taxxa fuq id-dħul in konformità mal-punt 26 ta’ l-Artikolu 3 ta’ l-EStG. Huma jqisu li huwa kuntrarju għad-dritt Komunitarju li l-applikazzjoni ta’ din l-eżenzjoni tiġi limitata għall-ħlasijiet mogħtija minn korpi Ġermaniżi rregolati mid-dritt pubbliku.

9       Peress li l-ilment tagħhom kontra d-deċiżjoni tal-Finanzamt Offenburg u r-rikors tagħhom quddiem il-Finanzgericht ġew miċħuda, il-konjuġi Jundt ressqu appell limitat fuq punt ta’ dritt quddiem il-Bundesfinanzhof.

10     Il-Bundesfinanzhof tqis li s-Sur Jundt kien ikun jista’ jibbenefika mill-eżenzjoni prevista fil-punt 26 ta’ l-Artikolu 3 ta’ l-EstG li kieku kien eżerċita l-attività tiegħu f’università, persuna ġuridika rregolata mid-dritt pubbliku, Ġermaniża u mhux f’università ta’ Stat Membru ieħor. Sabiex jiġi ddeterminat jekk tali leġiżlazzjoni hijiex kompatibbli mad-dispożizzjonijiet tad-dritt Komunitarju dwar il-libertà li jiġu pprovduti servizzi, dik il-qorti tqis li huwa meħtieġ li tagħmel tliet domandi preliminari.

11     L-ewwel nett, hija għandha dubju dwar jekk attività eżerċitata fuq bażi part time bħala għalliem fis-servizz ta’ università taqax fil-kamp ta’ applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet dwar il-libertà li jiġu pprovduti servizzi safejn mhuwiex ċert jekk is-somom li jistgħu jiġu eżentati taħt il-punt 26 ta’ l-Artikolu 3 ta’ l-EStG verament jikkostitwixxux ħlas. Skond din id-dispożizzjoni, id-dħul eżentat għandu n-natura ta’ “allowances għal spejjeż professjonali”, b’tali mod li tagħti l-impressjoni li qiegħda tirreferi għal sempliċi kumpens għall-ispejjeż marbuta ma’ l-eżerċizzju ta’ l-attività kkonċernata.

12     It-tieni nett, il-Bundesfinanzhof għandha dubju dwar jekk, jekk ikun il-każ, ir-restrizzjoni għal-libertà li jiġu pprovduti servizzi li tirriżulta mill-punt 26 ta’ l-Artikolu 3 ta’ l-EStG tistax tiġi ġġustifikata. Hija tikkunsidra li jista’ jeżisti interess leġittimu li l-vantaġġ fiskali jiġi limitat għall-attivitajiet imwettqa fis-servizz ta’ jew f’isem persuni ġuridiċi Ġermaniżi rregolati mid-dritt pubbliku.

13     Skond il-Bundesfinanzhof, din il-ġustifikazzjoni tista’ tinsab fil-koerenza tas-sistema fiskali nazzjonali, kif irrikonoxxiet il-Qorti tal-Ġustizzja fis-sentenzi tat-28 ta’ Jannar 1992, Bachmann (C-204/90, Ġabra p. I-249), u Il-Kummissjoni vs Il-Belġju (C-300/90, Ġabra p. I-305). Hija tqis li, fil-kawża prinċipali, teżisti rabta diretta bejn, minn naħa, l-attività ta’ tagħlim fis-servizz ta’ persuna ġuridika Ġermaniża rregolata mid-dritt pubbliku u, min-naħa l-oħra, l-eżenzjoni mit-taxxa fuq id-dħul. Dan il-vantaġġ fiskali jingħata biss minħabba l-fatt li l-persuna taxxabbli tipprovdi servizz partikolari, fuq bażi kważi volontarja, lill-komunità li timponi t-taxxa u minħabba li din il-persuna taxxabbli, permezz tas-servizz tagħha, tiffranka ċerti doveri lil din il-komunità. Li kieku l-persuna taxxabbli ma kinitx tipprovdi dan is-servizz, l-amministrazzjoni fiskali kien ikollha, teoretikament, iżżid it-taxxa sabiex tiffinanzja l-ispejjeż marbuta mat-tagħlim li kieku kienu jkunu iktar għolja. Skond il-Bundesfinanzhof, il-punt 26 ta’ l-Artikolu 3 ta’ l-EStG huwa bbażat fuq relazzjoni reċiproka fejn l-awtorità fiskali tirrinunzja mit-taxxa b’rikonoxximent tal-provvista ta’ servizz mill-persuna taxxabbli.

14     Fl-aħħar nett, safejn huma involuti attivitajiet ta’ tagħlim, il-Bundesfinanzhof għandha dubju dwar jekk leġiżlazzjoni bħal dik in kwistjoni fil-kawża prinċipali taqax fil-kuntest tal-libertà li t-Trattat KE jħalli b’mod espliċitu f’idejn l-Istati Membri, jiġifieri l-libertà, u r-responsabbiltà, li jorganizzaw it-tagħlim. Peress li, skond dik il-qorti, din il-libertà ma tinkludix biss l-obbligu li jiġi ppjanat il-finanzjament tas-sistema ta’ tagħlim nazzjonali, iżda anki l-possibbiltà li l-miżuri fiskali intiżi sabiex jinkoraġġixxu t-tagħlim jiġu limitati għall-attivitajiet “nazzjonali”, hija xxaqleb favur il-konklużjoni li ma jeżistix ostakolu għal-libertà li jiġu pprovduti servizzi. It-tielet domanda tagħha tikkonċerna l-impatt ta’ l-Artikolu 126 KE fuq il-konstatazzjoni ta’ restrizzjoni mhux ġustifikata għal-libertà li jiġu pprovduti servizzi.

15     F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Bundesfinanzhof iddeċidiet li tissospendi l-proċedimenti quddiemha u li tagħmel id-domandi preliminari segwenti lill-Qorti tal-Ġustizzja:

“1)       L-Artikolu 59 tat-Trattat KE […] għandu jiġi interpretat fis-sens li l-kamp ta’ applikazzjoni tiegħu jinkludi wkoll l-attivitajiet eżerċitati fuq bażi part time bħala għalliem fis-servizz ta’ jew f’isem persuna ġuridika rregolata mid-dritt pubbliku (università) meta, għal din l-attività eżerċitata fuq bażi kważi volontarja, tingħata biss allowance għal spejjeż professjonali?

2)      Fil-każ ta’ risposta affermattiva għall-ewwel domanda: ir-restrizzjoni għal-libertà li jiġu pprovduti servizzi li tirriżulta mill-fatt li l-allowances mhumiex eżentati mit-taxxa ħlief jekk dawn jingħataw minn persuni ġuridiċi nazzjonali rregolati mid-dritt pubbliku (fil-każ in eżami, il-punt 26 ta’ l-Artikolu 3 ta’ l-EStG) hija ġġustifikata minħabba l-fatt li l-vantaġġ fiskali nazzjonali għandu l-unika bażi tiegħu fil-fatt li l-attività hija eżerċitata favur persuna ġuridika nazzjonali rregolata mid-dritt pubbliku?

3)      Fil-każ ta’ risposta negattiva għat-tieni domanda: fid-dawl tar-responsabbiltà li l-Istati Membri għandhom f’dan ir-rigward, l-Artikolu 126 tat-Trattat KE […] għandu jiġi interpretat fis-sens li jawtorizza leġiżlazzjoni fiskali li (bħall-punt 26 ta’ l-Artikolu 3 ta’ l-EStG f’dan il-każ) hija intiża sabiex tassisti l-organizzazzjoni tat-tagħlim billi tikkomplementaha?”

 Fuq id-domandi preliminari

16     Preliminarjament, għandu jiġi kkonstatat li, fid-dawl taċ-ċirkustanza li l-fatti li wasslu għall-kawża prinċipali seħħew qabel l-1 ta’ Novembru 1993, jiġifieri qabel id-dħul fis-seħħ tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea, iffirmat f’Maastricht fis-7 ta’ Frar 1992, l-interpretazzjoni mitluba mill-qorti tar-rinviju tikkonċerna, fil-verità, l-Artikoli 59 u 128 tat-Trattat KEE u mhux l-Artikoli 59 u 126 tat-Trattat KE.

17     Kif indikat ġustament il-Kummissjoni tal-Komunitajiet Ewropej fl-osservazzjonijiet bil-miktub tagħha, din iċ-ċirkustanza mhijiex determinanti għar-risposta li għandha tingħata lill-qorti tar-rinviju.

18     Fil-fatt, minn naħa, fl-essenza tiegħu, il-qofol tal-prinċipju tal-libertà li jiġu pprovduti servizzi ma nbidilx mit-Trattati ta’ Maastricht u ta’ Amsterdam.

19     Min-naħa l-oħra, l-Artikolu 128 tat-Trattat KEE jikkonċerna l-formazzjoni vokazzjonali, li minnha jagħmel parti t-tagħlim universitarju (ara s-sentenzi tat-2 ta’ Frar 1988, Blaizot et, 24/86, Ġabra p. 379, punti 15 sa 20; tat-30 ta’ Mejju 1989, Il-Kummissjoni vs Il-Kunsill, 242/87, Ġabra p. 1425, punt 25; tas-7 ta’ Lulju 2005, Il-Kummissjoni vs L-Awstrija, C-147/03, Ġabra p. I-5969, punt 33, u tal-11 ta’ Jannar 2007, Lyyski, C-40/05, Ġabra p. I-99, punt 29). Safejn l-Artikolu 126 tat-Trattat KE ġie essenzjalment invokat minħabba l-kompetenza ta’ l-Istati Membri fir-rigward tal-kontenut tat-tagħlim u ta’ l-organizzazzjoni tas-sistema edukattiva kif ukoll minħabba l-għanijiet tal-politika Komunitarja fis-settur tat-tagħlim, għandu jiġi osservat li, fid-data li fiha seħħew il-fatti fil-kawża prinċipali, l-Istati Membri kienu kompetenti fir-rigward ta’ l-organizzazzjoni ta’ l-edukazzjoni u tal-politika tat-tagħlim, kif jirriżulta mis-sentenza tat-13 ta’ Frar 1985, Gravier (293/83, Ġabra p. 593, punt 19), u li l-politika Komunitarja fis-settur tat-tagħlim kienet diġà intiża sabiex tiffaċilita l-mobilità ta’ l-għalliema.

20     La darba ġew ippreċiżati dawn il-punti, id-dispożizzjonijiet rilevanti tat-Trattat ser jiġu identifikati skond il-verżjoni tagħhom applikabbli wara l-1 ta’ Mejju 1999.

 Fuq l-ewwel domanda

21     Permezz ta’ l-ewwel domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju qiegħda essenzjalment tistaqsi jekk attività ta’ tagħlim eżerċitata minn persuna taxxabbli ta’ Stat Membru fis-servizz ta’ persuna ġuridika rregolata mid-dritt pubbliku, f’dan il-każ università, li tinsab fi Stat Membru ieħor, taqax fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ l-Artikolu 49 KE anki jekk tkun eżerċitata fuq bażi part time jew fuq bażi kważi volontarja.

 Osservazzjonijiet sottomessi lill-Qorti tal-Ġustizzja

22     Il-konjuġi Jundt, il-Gvern Ġermaniż u l-Kummissjoni jikkunsidraw li l-attivitajiet eżerċitati, fuq bażi part time, bħala għalliem f’università jikkostitwixxu servizzi fis-sens ta’ l-Artikolu 50 KE, jiġifieri attività eknomika eżerċitata, bħala regola ġenerali, bi ħlas.

23     Il-konjuġi Jundt josservaw li l-punt 26 ta’ l-Artikolu 3 ta’ l-EStG stess jiddefinixxi l-“allowances għal spejjeż professjonali” bħala “dħul” u li, fil-verżjoni attwali ta’ din id-dispożizzjoni, m’għadhiex tintuża l-klassifikazzjoni ta’ “allowances għal spejjeż professjonali” iżda dik ta’ “dħul minn attivitajiet professjonali fuq bażi part time ”.

24     Skond il-Gvern Ġermaniż, il-kamp ta’ applikazzjoni ta’ l-Artikolu 49 KE jkopri anki l-attivitajiet eżerċitati fuq bażi part time u fuq bażi kważi volontarja bħala għalliem fis-servizz ta’ jew f’isem persuna ġuridika rregolata mid-dritt pubbliku bħalma hija università, li fir-rigward tagħhom jingħataw allowances għal spejjeż professjonali. Il-karatteristika partikolari ta’ dawn l-attivitajiet ekonomiċi hija li l-għan tagħhom mhuwiex li jsir profitt, iżda sempliċement li jiġu rkuprati l-ispejjeż marbuta magħhom.

25     Il-Kummissjoni tosserva li d-dubji tal-Bundesfinanzhof dwar l-eżistenza ta’ ħlas huma bbażati fuq l-użu, fid-dispożizzjoni nazzjonali in kwistjoni fil-kawża prinċipali, ta’ l-espressjoni “allowances għal spejjeż professjonali” li tissuġġerixxi ħlas li ma jaqbiżx l-ammont ta’ l-ispejjeż involuti u n-nuqqas ta’ profitt. Issa, skond il-Kummissjoni, pagament ma jitlifx in-natura ta’ “ħlas” tiegħu għas-sempliċi raġuni li ma jippermettix li jsir profitt. Skond l-Artikolu 50 KE, sabiex ikun hemm attività ekonomika, huwa meħtieġ biss li jkun hemm ħlas u mhux profitt.

26     Il-Kummissjoni ssostni li, f’kull każ, il-kawża prinċipali u l-leġiżlazzjoni in kwistjoni fil-kawża prinċipali ma jikkonċernawx ħlas li sempliċement ikopri l-ispejjeż involuti. Fil-fatt, li kieku l-ħlas mogħti mill-università ta’ Strasbourg kien sempliċement ikopri l-ispejjeż tas-Sur Jundt marbuta mat-twettiq ta’ l-attivitajiet ta’ tagħlim tiegħu, dan ta’ l-aħħar ma kienx jinvoka l-punt 26 ta’ l-Artikolu 3 ta’ l-EStG sabiex jitlob l-eżenzjoni tas-somom riċevuti peress li l-applikazzjoni tar-regoli normali ta’ l-EStG kienet tkun diġà wasslet għall-eżenzjoni ta’ l-attività tiegħu.

27     Skond il-Kummissjoni, il-punt 26 ta’ l-Artikolu 3 ta’ l-EStG jikkonferixxi preċiżament vantaġġ fiskali fuq il-persuna taxxabbli meta d-dħul ikun iktar mill-ispejjeż u b’hekk din il-persuna jibqgħalha dħul nett, jiġifieri “profitt”.

 Ir-risposta tal-Qorti tal-Ġustizzja

28     Sabiex jiġi ddeterminat jekk attività bħal dik in kwistjoni fil-kawża prinċipali taqax fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ l-Artikolu 49 KE, għandu, fl-ewwel lok, jiġi mfakkar li l-kunċett ta’ “servizzi” fis-sens ta’ l-ewwel paragrafu ta’ l-Artikolu 50 KE jimplika li huma involuti “servizzi normalment mogħtija bi ħlas” (sentenza tat-22 ta’ Mejju 2003, Freskot, C-355/00, Ġabra p. I-5263, punt 54).

29     F’dan ir-rigward, diġà ġie deċiż li, fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni, il-karatteristika essenzjali tal-ħlas hija li dan il-ħlas jikkostitwixxi l-korrispettiv ekonomiku tas-servizz in kwistjoni (ara, b’mod partikolari, is-sentenzi tas-27 ta’ Settembru 1988, Humbel, 263/ 86, Ġabra p. 5365, punt 17; tas-26 ta’ Ġunju 2003, Skandia u Ramstedt, C-422/01, Ġabra p. I-6817, punt 23; tal-11 ta’ Settembru 2007, Schwarz u Gootjes-Schwarz, C-76/05, Ġabra p. I-6849, punt 38, kif ukoll Il-Kummissjoni vs Il-Ġermanja, C-318/05, Ġabra p. I-6957, punt 67).

30     Fit-tieni lok, għandu jiġi osservat li l-Qorti tal-Ġustizzja eskludiet mill-kunċett ta’ “servizzi” fis-sens ta’ l-Artikolu 50 KE l-korsijiet mogħtija minn ċerti stabbilimenti li jagħmlu parti minn sistema ta’ edukazzjoni pubblika u li huma ffinanzjati, kompletament jew prinċipalment, minn fondi pubbliċi (ara, f’dan is-sens, is-sentenza Humbel, iċċitata iktar ’il fuq, punt 18, kif ukoll is-sentenza tas-7 ta’ Diċembru 1993, Wirth, C-109/92, Ġabra p. I-6447, punti 15 u 16). B’hekk il-Qorti tal-Ġustizzja ppreċiżat li, billi jistabbilixxi u billi jżomm sistema ta’ edukazzjoni pubblika bħal din, iffinanzjata bħala regola ġenerali mill-baġit pubbliku u mhux mill-istudenti jew mill-ġenituri tagħhom, l-intenzjoni ta’ l-Istat ma tkunx li jeżerċita attivitajiet bi ħlas iżda li jissodisfa l-missjoni tiegħu fl-oqsma soċjali, kulturali u edukattivi fil-konfront taċ-ċittadini tiegħu (ara s-sentenza Schwarz u Gootjes-Schwarz, iċċitata iktar ’il fuq, punt 39).

31     Madankollu, il-kawża prinċipali ma tikkonċernax l-attività ta’ tagħlim eżerċitata mill-universitajiet stess, iffinanzjati mill-baġit pubbliku. Għall-kuntrarju, il-kawża prinċipali, l-istess bħal-leġiżlazzjoni nazzjonali in kwistjoni fil-kawża prinċipali, tikkonċerna servizzi mogħtija fuq bażi part time minn persuni naturali li l-universitajiet ikollhom bżonn sabiex jissodisfaw il-missjoni tagħhom. Ir-remunerazzjoni għal dawn is-servizzi tista’ tirrappreżenta ħlas min-naħa ta’ l-università kkonċernata.

32     Kif l-Avukat Ġenerali osserva fil-punt 12 tal-Konklużjonijiet tiegħu, il-fattur deċiżiv li jqiegħed attività fil-kamp ta’ applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet tat-Trattat dwar il-libertà li jiġu pprovduti servizzi huwa n-natura ekonomika tagħha, jiġifieri li l-attività ma tkunx eżerċitata bla ħlas.

33     Mill-banda l-oħra, għall-kuntrarju ta’ dak li jidher li tikkunsidra l-qorti tar-rinviju, f’dan ir-rigward mhuwiex meħtieġ li l-prestatarju tas-servizz ikollu l-għan li jagħmel profitt (ara, b’mod partikolari, is-sentenza tat-12 ta’ Lulju 2001, Smits u Peerbooms, C-157/99, Ġabra p. I-5473, punti 50 u 52).

34     Minn dan jirriżulta li l-kawża prinċipali, l-istess bħall-punt 26 ta’ l-Artikolu 3 ta’ l-EStG, tikkonċerna servizzi mogħtija “bi ħlas”. Is-somma li s-Sur Jundt irċieva mill-università, fir-rigward ta’ l-attività bħala għalliem, anki jekk jitqies li din l-attività kienet eżerċitata fuq bażi kważi volontarja, tikkostitwixxi ħlas fis-sens ta’ l-Artikolu 50 KE, jiġifieri korrispettiv għas-servizz ipprovdut minnu.

35     Fl-aħħar lok, il-fatt li l-attività ta’ tagħlim tiġi eżerċitata f’isem università, persuna ġuridika rregolata mid-dritt pubbliku, m’għandux l-effett li joħroġ is-servizz mogħti mill-kamp ta’ applikazzjoni ta’ l-Artikolu 49 KE.

36     Il-qorti tar-rinviju tesprimi xi dubji f’dan ir-rigward meta tistaqsi jekk servizzi mogħtija fis-servizz ta’ jew f’isem istituzzjoni rregolata mid-dritt pubbliku li jistgħu jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ l-Artikolu 45 KE, li għandu jittieħed in kunsiderazzjoni wkoll fil-kuntest tal-libertà li jiġu pprovduti servizzi, jikkostitwixxux servizzi għall-finijiet preżenti. Skond il-qorti tar-rinviju, dawn is-servizzi għandhom jiġu kkunsidrati bħala “semi pubbliċi” u huma attivitajiet li jaqgħu fl-eżerċizzju ta’ l-awtorità pubblika ta’ l-Istat.

37     F’dan ir-rigward, għandu jiġi indikat li, għalkemm skond l-ewwel paragrafu ta’ l-Artikolu 45 KE, ikkunsidrat flimkien ma’ l-Artikolu 50 KE, il-libertà li jiġu pprovduti servizzi ma tapplikax għall-attivitajiet li fi Stat Membru jaqgħu, anke inċidentalment, fl-ambitu ta’ l-eżerċizzju ta’ l-awtorità pubblika, din id-deroga, madankollu, għandha tkun limitata għall-attivitajiet li, fihom infushom, jikkostitwixxu parteċipazzjoni diretta u speċifika fl-eżerċizzju ta’ l-awtorità pubblika (ara, b’mod partikolari, is-sentenzi tal-21 ta’ Ġunju 1974, Reyners, 2/74, Ġabra p. 631, punt 45; tal-31 ta’ Mejju 2001, Il-Kummissjoni vs L-Italja, C-283/99, Ġabra p. I-4363, punt 20, u tat-30 ta’ Marzu 2006, Servizi Ausiliari Dottori Commercialisti, C-451/03, Ġabra p. I-2941, punt 46).

38     Issa, mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja dwar l-Artikolu 39(4) KE jirriżulta li l-attivitajiet fis-servizz pubbliku ta’ tagħlim fl-università ma jaqgħux fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-deroga (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tat-30 ta’ Mejju 1989, Allué u Coonan, 33/88, Ġabra p. 1591, punt 7, u kif ukoll tat-2 ta’ Lulju 1996, Il-Kummissjoni vs Il-Greċja, C-290/94, Ġabra p. I-3285, punt 34).

39     Għaldaqstant, ir-risposta għall-ewwel domanda għandha tkun li attività ta’ tagħlim eżerċitata minn persuna taxxabbli fi Stat Membru fis-servizz ta’ persuna ġuridika rregolata mid-dritt pubbliku, f’dan il-każ università, li tkun tinsab fi Stat Membru ieħor, taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ l-Artikolu 49 KE anki jekk tkun eżerċitata fuq bażi part time jew fuq bażi kważi volontarja.

 Fuq it-tieni domanda

40     Permezz tat-tieni domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi jekk ir-restrizzjoni għal-libertà li jiġu pprovduti servizzi li tirriżulta mill-fatt li leġiżlazzjoni nazzjonali tirriżerva l-applikazzjoni ta’ eżenzjoni mit-taxxa fuq id-dħul għall-ħlasijiet mogħtija, bħala korrispettiv għal attività ta’ tagħlim eżerċitata fuq bażi part-time, minn universitajiet, persuni ġuridiċi rregolati mid-dritt pubbliku, stabbiliti fit-territorju nazzjonali, u tiċħad din l-eżenzjoni meta dawn il-ħlasijiet jingħataw minn università stabbilita fi Stat Membru ieħor, hijiex ġustifikata minħabba raġunijiet imperattivi ta’ interess ġenerali. F’dan ir-rigward, il-qorti tar-rinviju ssemmi b’mod partikolari l-fatt li dan il-vantaġġ fiskali huwa bbażat fuq ir-raġuni waħdanija li din l-attività hija eżerċitata favur persuna ġuridika nazzjonali rregolata mid-dritt pubbliku.

 Osservazzjonijiet sottomessi lill-Qorti tal-Ġustizzja

41     Skond il-konjuġi Jundt u l-Kummissjoni, il-fatt li dawn il-ħlasijiet huma eżentati biss meta jingħataw minn universitajiet pubbliċi li jkunu jinsabu fit-territorju nazzjonali u ma jibbenefikawx minn din l-eżenzjoni jekk jingħataw minn universitajiet pubbliċi stabbiliti fi Stati Membri oħra jikkostitwixxi restrizzjoni għal-libertà li jiġu pprovduti servizzi li mhijiex ġustifikata minn interess pubbliku leġittimu.

42     Fl-ewwel lok, ir-restrizzjoni kkawżata mil-leġiżlazzjoni in kwistjoni fil-kawża prinċipali ma tistax tiġi ġġustifikata permezz ta’ l-għan tagħha, li huwa li tiġi assigurata d-disponibbiltà ta’ l-għalliema sabiex jeżerċitaw l-attività tagħhom fuq bażi part time u li b’hekk tinkoraġġixxi s-settur tal-formazzjoni u tat-tagħlim.

43     Il-konjuġi Jundt iqisu bħala rilevanti f’dan ir-rigward is-sentenza ta’ l-10 ta’ Marzu 2005, Laboratoires Fournier (C-39/04, Rec. p. I-2057). Fil-punt 23 ta’ dik is-sentenza, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li l-promozzjoni tar-riċerka u ta’ l-iżvilupp ma tistax tiġġustifika miżura nazzjonali li ċċaħħad minn vantaġġ fiskali kull operazzjoni ta’ riċerka li ma titwettaqx fl-Istat Membru kkonċernat. Fil-fatt, tali miżura tkun direttament kuntrarja għall-għan tal-politika Komunitarja fil-qasam tar-riċerka u ta’ l-iżvilupp teknoloġiku, iddefinit fl-Artikolu 163(2) KE.

44     Bl-istess mod, ikun kuntrarju għall-għanijiet tal-Komunità Ewropea fir-rigward tal-formazzjoni li għalliem li jeżerċita l-attività tiegħu fuq bażi part time jiġi mċaħħad minn vantaġġi fiskali li jistgħu jinkoraġġixxu d-disponibbiltà tiegħu. Fil-fatt, skond l-Artikolu 149 KE, il-kooperazzjoni bejn l-Istati Membri fir-rigward tal-formazzjoni u tal-mobilità ta’ l-istudenti u ta’ l-għalliema għandha tiġi inkoraġġita. B’mod indirett, ir-rifjut li tingħata l-eżenzjoni mit-taxxa in kwistjoni fil-kawża prinċipali jagħti inċentiv lil għalliem li jeżerċita l-professjoni tiegħu fuq bażi part time sabiex jgħallem biss f’universitajiet nazzjonali.

45     Fit-tieni lok, leġiżlazzjoni bħal dik in kwistjoni fil-kawża prinċipali ma tistax, kuntrarjament għal dak li jidher li tikkunsidra l-qorti tar-rinviju, tiġi ġġustifikata, fid-dawl tal-koerenza tas-sistema fiskali Ġermaniża, bl-argument li l-vantaġġ fiskali in kwistjoni għandu effetti pożittivi fuq il-provvista ta’ tagħlim mill-universitajiet nazzjonali.

46     Effettivament, il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tikkonferma li l-ġustifikazzjoni bbażata fuq il-bżonn li tinżamm il-koerenza tas-sistema fiskali nazzjonali, li ġiet aċċettata fis-sentenza Bachmann u fis-sentenza Il-Kummissjoni vs Il-Belġju, iċċitati iktar ’il fuq, għandha tiġi interpretata b’mod strett. Il-kundizzjonijiet stabbiliti mill-ġurisprudenza li tirriżulta mis-sentenza Bachmann mhumiex issodisfati f’dan il-każ peress li l-vantaġġ fiskali in kwistjoni fil-kawża prinċipali, jiġifieri l-eżenzjoni ta’ l-“allowances għal spejjeż professjonali”, mhuwiex ibbilanċjat b’taxxa partikolari. Il-fatt li l-eżenzjoni ta’ l-allowances għal spejjeż professjonali tista’ tirriżulta, indirettament, f’vantaġġi għall-Istat Ġermaniż ma jippermettix li tiġi stabbilita koerenza tas-sistema fiskali nazzjonali u għalhekk ma jistax jiġġustifika leġiżlazzjoni bħal dik in kwistjoni fil-kawża prinċipali.

47     Skond il-Gvern Ġermaniż, huwa minnu li restrizzjoni għal-libertà li jiġu pprovduti servizzi tista’ tirriżulta mill-fatt li għalliem li jeżerċita l-attività tiegħu fuq bażi part time f’università stabbilita fi Stat Membru ieħor bi ħlas ta’ allowances għal spejjeż professjonali ma jibbenefikax mill-vantaġġ fiskali in kwistjoni fil-kawża prinċipali. Madankollu, din ir-restrizzjoni hija ġustifikata minħabba raġunijiet imperattivi ta’ interess ġenerali marbuta mal-promozzjoni tat-tagħlim, tar-riċerka u ta’ l-iżvilupp.

48     F’dan ir-rigward, dan il-gvern isostni li l-punt 26 ta’ l-Artikolu 3 ta’ l-EStG jagħti inċentiv lill-għalliema li jeżerċitaw l-attività tagħhom fuq bażi part time sabiex joffru s-servizzi tagħhom b’mod kważi volontarju f’istituzzjonijiet identifikati minn din id-dispożizzjoni fejn bħala korrispettiv għal dawn is-servizzi jingħataw ħlas modest fil-forma ta’ allowances għal spejjeż professjonali.

49     Għaldaqstant, l-għan tad-dispożizzjoni msemmija huwa li, permezz ta’ eżenzjonijiet fiskali li minnhom jibbenefikaw ċittadini li jeżerċitaw attivitajiet oħra minbarra l-attivitajiet professjonali prinċipali tagħhom, issostni lill-persuni ġuridiċi rregolati mid-dritt pubbliku elenkati f’din id-dispożizzjoni, f’dan il-każ, l-universitajiet. L-għan u l-effett ta’ din id-dispożizzjoni huma li tqiegħed għad-dispożizzjoni ta’ l-universitajiet għalliema bi prezz vantaġġuż. Din id-dispożizzjoni hija ġustifikata minħabba raġuni imperattiva ta’ interess ġenerali, jiġifieri l-promozzjoni tat-tagħlim, tar-riċerka u ta’ l-iżvilupp. Din hija dispożizzjoni adegwata u neċessarja sabiex jintlaħaq l-għan mixtieq.

50     F’kull każ, il-Gvern Ġermaniż jikkunsidra li għar-Repubblika Federali Ġermaniża ma jeżisti ebda obbligu li ssostni universitajiet ta’ Stati Membri oħra. Peress li l-organizzazzjoni tat-tagħlim, l-istess bħat-tassazzjoni diretta, għadha taqa’ fil-kompetenza ta’ l-Istati Membri, kull Stat Membru għandu jkun jista’, f’dawn l-oqsma, jeżerċita diskrezzjoni fir-rigward tal-kontenut tar-regoli nazzjonali tiegħu.

51     L-Artikolu 149(1) KE jesprimi b’mod ċar il-fatt li l-Komunità għandha teżerċita l-azzjoni tagħha fil-qasam ta’ l-edukzzjoni “filwaqt li tirrispetta għal kollox ir-responsabbiltà ta’ l-Istati Membri għal dak li hu kontenut ta’ tagħlim u l-organizzazzjoni ta’ sistemi ta’ edukazzjoni”. Minn dan il-Gvern Ġermaniż jikkonkludi li l-Istati Membri jistgħu jirregolaw b’mod awtonomu fit-territorju tagħhom l-organizzazzjoni tas-sistema edukattiva tagħhom u għalhekk l-organizzazzjoni ta’ l-attivitajiet ta’ tagħlim fl-universitajiet tagħhom. Peress li r-Repubblika Federali tal-Ġermanja ftit li xejn għandha influwenza fuq l-organizzazzjoni ta’ istituzzjonijiet ta’ tagħlim ta’ l-Istati Membri l-oħra, hija ma tistax tkun obbligata tissussidja l-funzjonament tagħhom billi tirrinunzja għat-taxxa dovuta lilha mill-persuni taxxabbli.

 Ir-risposta tal-Qorti tal-Ġustizzja

52     Skond ġurisprudenza kostanti, l-Artikolu 49 KE jipprekludi l-applikazzjoni ta’ kull leġiżlazzjoni nazzjonali li jkollha bħala effett li tirrendi l-provvista ta’ servizzi bejn l-Istati Membri iktar diffiċli mill-provvista ta’ servizzi purament interni għal Stat Membru (sentenzi tal-5 ta’ Ottubru 1994, Il-Kummissjoni vs Franza, C-381/93, Ġabra p. I-5145, punt 17; tat-28 ta’ April 1998, Kohll, C-158/96, Ġabra p. I-1931 punt 33; Smits u Peerbooms, iċċitata iktar ’il fuq, punt 61; tat-3 ta’ Ottubru 2002, Danner, C-136/00, Ġabra p. I-8147, punt 29, kif ukoll tat-8 ta’ Settembru 2005, Mobistar u Belgacom Mobile, C-544/03 u C-545/03, Ġabra p. I-7723, punt 30).

53     F’dan ir-rigward, mhuwiex ikkontestat quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja li, jekk attività ta’ tagħlim eżerċitata fuq bażi part time, bħal dik in kwistjoni fil-kawża prinċipali, taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet tat-Trattat dwar il-libertà li jiġu pprovduti servizzi, leġiżlazzjoni nazzjonali bħall-punt 26 ta’ l-Artikolu 3 ta’ l-EStG tillimita l-libertà tas-Sur Jundt, kif iggarantita mill-Artikolu 49 KE, li jipprovdi s-servizzi tiegħu fi Stat Membru ieħor safejn iċċaħħdu mill-vantaġġ fiskali li minnu kien jibbenefika li kieku kien jipprovdi l-istess servizzi fl-Istat Membri tiegħu stess.

54     Barra minn hekk, il-qorti tar-rinviju stess tesponi li l-leġiżlazzjoni nazzjonali in kwistjoni fil-kawża prinċipali, li tapplika bl-istess mod għaċ-ċittadini nazzjonali u għall-barranin li jeżerċitaw attivitajiet fis-servizz ta’ persuni ġuridiċi nazzjonali rregolati mid-dritt pubbliku, toħloq trattament anqas favorevoli għas-servizzi pprovduti lil destinatarji li jinsabu fi Stati Membri oħra meta mqabbel mat-trattament irriżervat għal dawk mogħtija fit-territorju nazzjonali u tikkostitwixxi restrizzjoni għal-libertà li jiġu pprovduti servizzi.

55     Għandu jiġi eżaminat jekk tali restrizzjoni għal-libertà li jiġu pprovduti servizzi tistax tkun oġġettivament iġġustifikata.

56     F’dan il-kuntest, fl-ewwel lok, għandu jiġi mistħarreġ jekk, kif isostni l-Gvern Ġermaniż, ir-restrizzjoni prevista fil-leġiżlazzjoni nazzjonali hijiex iġġustifikata minħabba r-raġuni imperattiva ta’ interess ġenerali li tikkostitwixxi l-promozzjoni tat-tagħlim, tar-riċerka u ta’ l-iżvilupp.

57     Argument bħal dan ma jistax jiġi aċċettat.

58     Anki jekk jitqies li l-għan ta’ promozzjoni tat-tagħlim jikkostitwixxi raġuni imperattiva ta’ interess ġenerali, xorta jibqa’ l-fatt li, sabiex miżura restrittiva tkun iġġustifikata, hija għandha tirrispetta l-prinċipju ta’ proporzjonalità, fis-sens li hija għandha tkun adegwata sabiex tiggarantixxi li jintlaħaq l-għan tagħha filwaqt li ma tmurx lil hinn minn dak li jkun neċessarju sabiex jintlaħaq (sentenzi tas-26 ta’ Settembru 2000, Il-Kummissjoni vs Il-Belġju, C-478/98, Ġabra p. I-7587, punt 41, u ta’ l-4 ta’ Marzu 2004, Il-Kummissjoni vs Franza, C-334/02, Ġabra p. I-2229, punt 28).

59     Huwa minnu li, fil-punt 23 tas-sentenza Laboratoires Fournier, iċċitata iktar ’il fuq, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li ma setax jiġi eskluż li l-promozzjoni tar-riċerka u ta’ l-iżvilupp tikkostitwixxi raġuni imperattiva ta’ interess ġenerali. Madankollu, hija ċaħdet l-argument li Stat Membru ma jistax ikun obbligat jippromwovi r-riċerka fi Stat Membru ieħor u kkunsidrat li leġiżlazzjoni nazzjonali li tirriżerva l-benefiċċju ta’ kreditu fiskali għal dawk l-operazzjonijiet ta’ riċerka mwettqa fl-Istat Membru kkonċernat kienet tikkostitwixxi restrizzjoni għal-libertà li jiġu pprovduti servizzi. Il-Qorti tal-Ġustizzja kkunsidrat tali leġiżlazzjoni bħala direttament kuntrarja għall-għan tal-politika Komunitarja fil-qasam tar-riċerka u ta’ l-iżvilupp teknoloġiku li, skond l-Artikolu 163(2) KE, hija intiża b’mod partikolari sabiex jitneħħew l-ostakoli fiskali għall-kooperazzjoni fil-qasam tar-riċerka.

60     Fil-kuntest tal-kawża prinċipali, għandu jiġi mfakkar li l-Artikolu 149(1) KE jipprevedi li “[i]l-Komunità għandha tikkontribwixxi għall-iżvilupp ta’ edukazzjoni ta’ kwalità billi tinkoraġġixxi kooperazzjoni bejn l-Istati Membri u, jekk ikun meħtieġ, billi tappoġġa u tissupplimenta l-azzjonijiet tagħhom” filwaqt li l-Artikolu 149(2) KE jipprovdi li “[l]-azzjoni [K]omunitarja għandha tkun immirata lejn […] l-inkoraġġiment tal-mobilità fost l-istudenti u l-għalliema”.

61     Leġiżlazzjoni ta’ Stat Membru bħal dik in kwistjoni fil-kawża prinċipali tmur kontra dawn l-għanijiet safejn tiskoraġġixxi lill-għalliema li jeżerċitaw l-attività tagħhom fuq bażi part time milli jeżerċitaw il-libertajiet fundamentali tagħhom sabiex joffru s-servizzi tagħhom fi Stat Membru ieħor billi ċċaħħadhom minn vantaġġ fiskali li kienu jibbenefikaw minnu li kieku jipprovdu l-istess servizzi fit-territorju nazzjonali.

62     Il-Qorti tal-Ġustizzja diġa enfasizzat l-importanza ta’ dawn l-għanijiet fil-kuntest ta’ l-Artikolu 18 KE. Wara li fakkret li l-opportunitajiet mogħtija mit-Trattat fejn jidħol il-moviment taċ-ċittadini ta’ l-Unjoni ma jistgħux jipproduċu l-effetti sħaħ tagħhom jekk ċittadin ta’ Stat Membru jista’ jiġi dissważ milli jagħmel użu minnhom minn ostakoli magħmula fil-konfront tar-residenza tiegħu fi Stat Membru ieħor minn leġiżlazzjoni ta’ l-Istat ta’ oriġini tiegħu li tippenalizzah minħabba s-sempliċi fatt li huwa eżerċitahom, il-Qorti tal-Ġustizzja effettivament indikat li din il-kunsiderazzjoni hija partikolarment importanti fil-qasam ta’ l-edukazzjoni, fid-dawl ta’ l-għanijiet ta’ l-Artikolu 3(1)(q) KE u tat-tieni inċiż ta’ l-Artikolu 149(2), jiġifieri, li tiġi inkoraġġita l-mobilità ta’ l-istudenti u ta’ l-għalliema (ara s-sentenza tat-23 ta’ Ottubru 2007, Morgan u Bucher, C-11/06 u C-12/06, Ġabra p. I-2757, punti 26 u 27 u l-ġurisprudenza ċċitata).

63     Leġiżlazzjoni bħal dik in kwistjoni fil-kawża prinċipali, billi teżerċita influwenza simili għal dik tal-leġiżlazzjoni nazzjonali in kwistjoni fil-kawża li wasslet għas-sentenza Laboratoires Fournier, iċċitata iktar ’il fuq, tippreġudika l-libertà ta’ l-għalliema li jeżerċitaw l-attività tagħhom fuq bażi part time li jagħżlu l-post fejn jipprovdu s-servizzi tagħhom fi ħdan il-Komunità mingħajr ma ġie stabbilit li, sabiex jintlaħaq l-allegat għan ta’ promozzjoni tat-tagħlim, huwa meħtieġ li l-benefiċċju ta’ l-eżenzjoni mit-taxxa in kwistjoni fil-kawża prinċipali jiġi rriżervat għal dawk il-persuni taxxabbli biss li jeżerċitaw attività ta’ tagħlim fuq bażi part time fl-universitajiet li jinsabu fit-territorju nazzjonali.

64     Għandu jiġi kkonstatat, fil-fatt, li l-Gvern Ġermaniż ma ressaq ebda argument li jista’ jipprova li l-għan imsemmi fil-punt preċedenti ma jistax jintlaħaq mingħajr il-leġiżlazzjoni in kwistjoni u li ma jistax jintlaħaq permezz ta’ metodi alternattivi li ma jaffettwawx l-għażla, mill-għalliema li jeżerċitaw l-attività tagħhom fuq bażi part time, tal-post fejn huma jistgħu joffru s-servizzi tagħhom.

65     Fit-tieni lok, għandu jiġi mistħarreġ jekk ir-restrizzjoni in kwistjoni fil-kawża prinċipali tistax tiġi ġġustifikata minħabba l-ħtieġa li tiġi ggarantita l-koerenza tas-sistema fiskali Ġermaniża, kif issostni l-qorti tar-rinviju.

66     Skond il-qorti tar-rinviju, il-punt 26 ta’ l-Artikolu 3 ta’ l-EStG jeħles lill-Istat Ġermaniż minn ċerti responsabbiltajiet permezz ta’ miżura fiskali safejn, minn naħa, l-għalliema li jeżerċitaw l-attività tagħhom fuq bażi part time jibbenefikaw minn eżenzjoni mit-taxxa jekk jgħallmu f’universitajiet pubbliċi nazzjonali u, min-naħa l-oħra, l-Istat Ġermaniż jibbenefika minn dan minħabba li b’hekk jassigura l-funzjonijiet ta’ tagħlim u ta’ riċerka ta’ dawn l-universitajiet bi spiża iżgħar. Għaldaqstant, il-qorti tar-rinviju għandha dubju jekk, fil-kawża prinċipali, teżistix rabta diretta bejn l-eżenzjoni mit-taxxa mogħtija lill-persuna taxxabbli fir-rigward ta’ l-attività part time ta’ tagħlim tagħha u l-fatt li din l-attività ta’ tagħlim hija eżerċitata favur persuna ġuridika nazzjonali rregolata mid-dritt pubbliku. Minn dan l-aspett, huwa preżunt, minn naħa, li s-servizz tal-persuna taxxabbli, iffavorit mill-vantaġġ fiskali, iservi l-interess komuni u, min-naħa l-oħra, li dan il-“vantaġġ” li minnu jibbenefika l-interess komuni jpatti għall-iżvantaġġ li jirriżulta mir-rinunzja għat-taxxa.

67     F’dan ir-rigward, għandu jiġi mfakkar li huwa minnu li fil-punti 28 u 21 rispettivament tas-sentenzi ċċitati iktar ’il fuq Bachman u tat-28 ta’ Jannar 1992, Il-Kummissjoni vs Il-Belġju, il-Qorti tal-Ġustizzja aċċettat li l-ħtieġa li tiġi ppreżervata l-koerenza ta’ sistema fiskali tista’ tiġġustifika restrizzjoni għall-eżerċizzju tal-libertajiet fundamentali ggarantiti mit-Trattat.

68     Madankollu, skond ġurisprudenza kostanti, sabiex argument ibbażat fuq tali ġustifikazzjoni jkun jista’ jiġi aċċettat, huwa meħtieġ li tiġi stabbilita l-eżistenza ta’ rabta diretta bejn il-vantaġġ fiskali kkonċernat u l-kumpens ta’ dan il-vantaġġ permezz ta’ taxxa partikolari (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tat-23 ta’ Frar 2006, Keller Holding, C-471/04, Ġabra p. I-2107, punt 40; tad-29 ta’ Marzu 2007 Rewe Zentralfinanz, C-347/04, Ġabra p. I-2647, punt 62, u tal-11 ta’ Ottubru 2007, Hollman, C-443/06, Ġabra p. I-8491, punt 56).

69     Mill-perspettiva tas-sistema fiskali, ma teżistix rabta diretta bejn l-eżenzjoni mit-taxxa ta’ l-allowances għal spejjeż professjonali mogħtija minn universitajiet Ġermaniżi u kumpens għal dan il-vantaġġ permezz ta’ taxxa partikolari.

70     Kif osserva l-Avukat Ġenerali fil-punt 23 tal-konklużjonijiet tiegħu, fil-kawża prinċipali ġie sempliċement issuġġerit li l-eżenzjoni mit-taxxa fuq id-dħul hija kkumpensta bil-vantaġġ li jirriżulta għall-Istat Ġermaniż mill-fatt li l-attivitajiet ta’ tagħlim u ta’ riċerka jiġu eżerċitati minn għalliema part time. L-eżistenza ta’ rabta daqstant ġenerali u indiretta bejn il-vantaġġ fiskali għall-persuna taxxabbli u l-allegat vantaġġ għall-Istat Membru mhijiex biżżejjed fid-dawl tar-rekwiżiti stabbiliti fil-ġurisprudenza li tirriżulta mis-sentenza Bachmann, iċċitata iktar ’il fuq.

71     Għalhekk, l-argument intiż sabiex ir-restrizzjoni għall-prinċipju tal-libertà li jiġu pprovduti servizzi tiġi ġġustifikata minħabba l-ħtieġa li tiġi assigurata l-koerenza tas-sistema fiskali Ġermaniża ma jistax jintlaqa’.

72     Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, il-fatt li vantaġġ fiskali nazzjonali japplika biss meta l-attività kkonċernata tkun eżerċitata favur persuna ġuridika nazzjonali rregolata mid-dritt pubbliku ma jistax jiġġustifika r-restrizzjoni għal-libertà li jiġu pprovduti servizzi.

73     Għaldaqstant, ir-risposta għat-tieni domanda għandha tkun li r-restrizzjoni għal-libertà li jiġu pprovduti servizzi li tirriżulta mill-fatt li leġiżlazzjoni nazzjonali tirriżerva l-applikazzjoni ta’ eżenzjoni mit-taxxa fuq id-dħul għall-ħlasijiet magħmula, bħala korrispettiv għal attività ta’ tagħlim eżerċitata fuq bażi part time, minn universitajiet, persuni ġuridiċi rregolati mid-dritt pubbliku, stabbiliti fit-territorju nazzjonali, u tiċħad din l-eżenzjoni meta dawn il-ħlasijiet isiru minn università stabbilita fi Stat Membru ieħor, mhijiex ġustifikata mill-fatt li dan il-vantaġġ fiskali huwa bbażat biss fuq iċ-ċirkustanza li l-attività ta’ tagħlim tkun eżerċitata favur persuna ġuridika nazzjonali rregolata mid-dritt pubbliku.

 Fuq it-tielet domanda

 Osservazzjonijiet sottomessi lill-Qorti tal-Ġustizzja

74     Peress li l-qorti tar-rinviju għamlet it-tielet domanda fl-eventwalità li tingħata risposta negattiva għat-tieni domanda u peress li dik id-domanda għandha tingħata, fil-fehma tiegħu, risposta affermattiva, il-Gvern Ġermaniż jikkunsidra li m’hemmx lok li tingħata risposta għat-tielet domanda.

75     Skond il-konjuġi Jundt, ma jistax jiġi sostnut li restrizzjoni mhux ġustifikata għal-libertà li jiġu pprovduti servizzi hija xorta waħda kompatibbli mad-dritt Komunitarju minħabba r-responsabbiltà li baqgħalhom l-Istati Membri fir-rigward ta’ l-organizzazzjoni tas-sistema edukattiva taħt l-Artikolu 149 KE. L-Istat Ġermaniż huwa obbligat jippromwovi l-kooperazzjoni bejn l-Istati Membri u mhux li jfixkel din il-kooperazzjoni billi jadotta leġiżlazzjoni favur tiegħu.

76     Skond il-Kummissjoni, il-punt 26 ta’ l-Artikolu 3 ta’ l-EStG ma jaqax barra l-kamp ta’ applikazzjoni tal-libertà li jiġu pprovduti servizzi minħabba l-kompetenza li baqgħalhom l-Istati Membri fir-rigward ta’ l-organizzazzjoni tas-sistemi edukattivi tagħhom. L-Artikolu 149 KE ma jeskludix tali sistema fiskali, applikata għall-attività ta’ tagħlim universitarju, mill-kamp ta’ applikazzjoni tal-libertà li jiġu pprovduti servizzi.

77     Barra minn hekk, il-Kummissjoni tikkunsidra li l-punt 26 ta’ l-Artikolu 3 ta’ l-EStG la jikkonċerna l-organizzazzjoni ta’ l-edukazzjoni u lanqas il-politika tat-tagħlim. Din id-dispożizzjoni sempliċement tistabbilixxi deroga fiskali intiża sabiex tiffavorixxi, b’mod ġenerali, l-attivitajiet professjonali eżerċitati fuq bażi part time fl-interess komuni, mingħajr ma għandha ebda rabta speċifika mas-sistema edukattiva.

78     Skond il-Kummissjoni, l-Artikolu 128 tat-Trattat KEE u d-dispożizzjonijiet ta’ dritt sekondarju adottati fuq din il-bażi jikkontradixxu indirettament l-opinjoni tal-Bundesfinanzhof li l-kawża prinċipali tikkonċerna deroga għar-regoli tal-libertà li jiġu pprovduti servizzi ġustifikata minħabba l-aspett “politiku tat-tagħlim”. Fil-fatt, minn dawn id-dispożizzjonijiet jirriżulta li l-ostakoli artifiċjali għall-mobilità ta’ l-għalliema huma kuntrarji għall-għanijiet tal-politika Komunitarja fil-qasam tat-tagħlim professjonali u li dan kien diġà l-każ fiż-żmien meta seħħew il-fatti fil-kawża prinċipali. Mill-bqija, kif jirriżulta mill-Artikolu 149 KE, “l-inkoraġġiment tal-mobilità fost l-istudenti u l-għalliema” huwa rikonoxxut b’mod espliċitu bħala wieħed mill-għanijiet tal-Komunità stabbiliti fit-Trattat.

 Ir-risposta tal-Qorti tal-Ġustizzja

79     Permezz tat-tielet domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju qiegħda essenzjalment tistaqsi jekk il-fatt li l-Istati Membri għandhom il-kompetenza li jiddeċiedu huma stess dwar l-organizzazzjoni tas-sistema edukattiva tagħhom huwiex ta’ natura li jagħmel kompatibbli mad-dritt Komunitarju leġiżlazzjoni nazzjonali li tirriżerva l-benefiċċju ta’ eżenzjoni mit-taxxa għall-persuni taxxabbli li jeżerċitaw attivitajiet fis-servizz ta’ jew f’isem universitajiet pubbliċi nazzjonali.

80     Skond il-qorti tar-rinviju, il-punt 26 ta’ l-Artikolu 3 ta’ l-EStG jista’ jinftiehem bħala espressjoni tal-kompetenza ta’ l-Istati Membri li jiddeċiedu huma stess il-mod kif għandha tiġi organizzata s-sistema edukattiva tagħhom u dan il-poter jimplika l-libertà li l-benefiċċju ta’ eżenzjoni mit-taxxa jiġi limitat għall-persuni taxxabbli li jeżerċitaw attivitajiet fis-servizz ta’ jew f’isem università pubblika nazzjonali.

81     F’dan ir-rigward, għandu jiġi osservat li huwa minnu li mill-Artikolu 149(1) KE jirriżulta li l-“Komunità għandha tikkontribwixxi għall-iżvilupp ta’ edukazzjoni ta’ kwalità billi tinkoraġġixxi kooperazzjoni bejn l-Istati Membri u, jekk ikun meħtieġ, billi tappoġġa u tissupplimenta l-azzjonijiet tagħhom, filwaqt li tirrispetta għal kollox ir-responsabbiltà ta’ l-Istati Membri għal dak li hu kontenut ta’ tagħlim u l-organizzazzjoni ta’ sistemi ta’ edukazzjoni u d-diversità kulturali u lingwistika tagħhom”.

82     Għalkemm il-kompetenzi u r-responsabbiltajiet ta’ l-Istati Membri f’dawn l-oqsma mhumiex indikati fl-Artikolu 128 tat-Trattat KEE, li kien id-dispożizzjoni rilevanti fiż-żmien meta seħħew il-fatti fil-kawża prinċipali, mill-punt 19 tas-sentenza Gravier, iċċitata iktar ’il fuq, jirriżulta li, fiż-żmien in kwistjoni, l-organizzazzjoni ta’ l-edukazzjoni u l-politika tat-tagħlim ma kinux jagħmlu parti, bħala tali, mill-oqsma li t-Trattat KEE kien issuġġetta għall-kompetenza ta’ l-istituzzjonijiet Komunitarji.

83     Madankollu, kif sostniet ġustament il-Kummissjoni, leġiżlazzjoni bħall-punt 26 ta’ l-Artikolu 3 ta’ l-EStG mhijiex miżura li tikkonċerna l-kontenut tat-tagħlim jew l-organizzazzjoni tas-sistema edukattiva. Din id-dispożizzjoni hija miżura fiskali ta’ natura ġenerali li tagħti vantaġġ fiskali meta individwu jiddedika ruħu għal attivitajiet li minnhom tibbenefika l-komunità in ġenerali.

84     Fil-fatt, fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-leġiżlazzjoni in kwistjoni fil-kawża prinċipali ma jaqgħux biss l-allowances għal spejjeż professjonali li jingħataw fir-rigward ta’ attivitajiet ta’ tagħlim minn istituzzjonijiet pubbliċi ta’ tagħlim u ta’ riċerka iżda anke dawk mogħtija fir-rigward ta’ attivitajiet oħra u minn istituzzjonijiet oħra. Għaldaqstant, tali leġiżlazzjoni ma tikkostitwixxix, fiha nnifisha, l-espressjoni tal-poter ta’ Stat Membru li jorganizza s-sistema edukattiva tiegħu.

85     F’kull każ, irrispettivament mir-rabtiet effettivi jew allegati tagħha ma’ l-oqsma ta’ kompetenzi rriżervati għall-Istati Membri, leġiżlazzjoni nazzjonali bħal dik in kwistjoni fil-kawża prinċipali taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-prinċipju tal-libertà li jiġu pprovduti servizzi.

86     Fil-fatt, l-Istati Membri huma marbuta jeżerċitaw il-kompetenzi li huma rriżervati lilhom in konformità mad-dritt Komunitarju u, b’mod partikolari, mad-dispożizzjonijiet dwar il-libertà li jiġu pprovduti servizzi. Il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet f’dan is-sens f’diversi oqsma, fosthom fil-qasam tat-tassazzjoni diretta u tat-tagħlim (ara, b’mod partikolari, is-sentenzi ċċitati iktar ’il fuq Schwarz u Gootjes-Schwarz, punti 69 u 70, kif ukoll Il-Kummissjoni vs Il-Ġermanja, punti 85 u 86).

87     Għaldaqstant, il-kompetenza u r-responsabbiltà li għandhom l-Istati Membri fir-rigward ta’ l-organizzazzjoni tas-sistema edukattiva tagħhom ma jistax ikollhom bħala effett li joħorġu leġiżlazzjoni fiskali bħal dik in kwistjoni fil-kawża prinċipali mill-kamp ta’ applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet tat-Trattat dwar il-libertà li jiġu pprovduti servizzi u lanqas li jagħmlu kompatibbli mad-dritt Komunitarju r-rifjut li jingħataw vantaġġi fiskali rilevanti lill-għalliema li joffru s-servizzi tagħhom fl-universitajiet ta’ Stati Membri oħra.

88     Kif jirriżulta mill-punti 61 sa 63 ta’ din is-sentenza dwar in-nuqqas ta’ ġustifikazzjoni għal leġiżlazzjoni bħal dik in kwistjoni fil-kawża prinċipali abbażi ta’ raġuni imperattiva ta’ interess ġenerali, anki jekk tali leġiżlazzjoni tikkostitwixxi miżura marbuta ma’ l-organizzazzjoni tas-sistema edukattiva, hija xorta waħda tibqa’ inkompatibbli mat-Trattat safejn taffettwa l-għażla ta’ l-għalliema li jeżerċitaw l-attività tagħhom fuq bażi part time fir-rigward ta’ fejn joffru s-servizzi tagħhom.

89     Għaldaqstant, ir-risposta għat-tielet domanda għandha tkun li l-fatt li l-Istati Membri huma kompetenti sabiex jiddeċiedu huma stess dwar l-organizzazzjoni tas-sistema edukattiva tagħhom mhuwiex ta’ natura li jagħmel kompatibbli mad-dritt Komunitarju leġiżlazzjoni nazzjonali li tirriżerva l-benefiċċju ta’ eżenzjoni mit-taxxa għall-persuni taxxabbli li jeżerċitaw attivitajiet fis-servizz ta’ jew f’isem universitajiet pubbliċi nazzjonali.

 Fuq l-ispejjeż

90     Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni ta’ l-osservazzjonijiet lill-Qorti, barra dawk ta’ l-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.

Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tielet Awla) taqta’ u tiddeċiedi li:

1)      Attività ta’ tagħlim eżerċitata minn persuna taxxabbli fi Stat Membru fis-servizz ta’ persuna ġuridika rregolata mid-dritt pubbliku, f’dan il-każ università, li tkun tinsab fi Stat Membru ieħor, taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ l-Artikolu 49 KE anki jekk tkun eżerċitata fuq bażi part time jew fuq bażi kważi volontarja.

2)      Ir-restrizzjoni għal-libertà li jiġu pprovduti servizzi li tirriżulta mill-fatt li leġiżlazzjoni nazzjonali tirriżerva l-applikazzjoni ta’ eżenzjoni mit-taxxa fuq id-dħul għall-ħlasijiet magħmula, bħala korrispettiv għal attività ta’ tagħlim eżerċitata fuq bażi part time, minn universitajiet, persuni ġuridiċi rregolati mid-dritt pubbliku, stabbiliti fit-territorju nazzjonali, u tiċħad din l-eżenzjoni meta dawn il-ħlasijiet isiru minn università stabbilita fi Stat Membru ieħor, mhijiex ġustifikata minn raġunijiet imperattivi ta’ interess ġenerali.

3)      Il-fatt li l-Istati Membri huma kompetenti sabiex jiddeċiedu huma stess dwar l-organizzazzjoni tas-sistema edukattiva tagħhom mhuwiex ta’ natura li jagħmel kompatibbli mad-dritt Komunitarju leġiżlazzjoni nazzjonali li tirriżerva l-benefiċċju ta’ eżenzjoni mit-taxxa għall-persuni taxxabbli li jeżerċitaw attivitajiet fis-servizz ta’ jew f’isem universitajiet pubbliċi nazzjonali.

Firem

* Lingwa tal-kawża: il-Ġermaniż.