Kawża C-418/07
Société Papillon
vs
Ministère du Budget, des Comptes publics et de la Fonction publique
(talba għal deċiżjoni preliminari mressqa mill-Conseil d’État (Franza))
“Libertà ta’ stabbiliment — Tassazzjoni diretta — Taxxa fuq il-kumpanniji — Sistema ta’ tassazzjoni ta’ grupp ta’ kumpanniji — Kumpannija parent residenti — Sottosussidjarji residenti miżmuma permezz ta’ kumpannija sussidjarja mhux residenti”
Sommarju tas-sentenza
Moviment liberu tal-persuni — Libertà ta’ stabbiliment — Leġiżlazzjoni fiskali — Taxxi fuq il-kumpanniji
(Trattat KE, Artikolu 52 (li sar, wara emenda, l-Artikolu 43 KE))
L-Artikolu 52 tat-Trattat (li sar, wara emenda, l-Artikolu 43 KE) għandu jiġi interpretat fis-sens li dan jipprekludi leġiżlazzjoni ta’ Stat Memrbu li permezz tagħha sistema ta’ tassazzjoni ta’ grupp hija mogħtija lil kumpannija parent residenti f’dan l-Istat Membru li żżomm kumpanniji sussidjarji u sottosussidjarji wkoll residenti fl-imsemmi Stat, iżda hija eskluża għal tali kumpannija parent jekk is-sottosussidjarji residenti tagħha huma miżmuma permezz ta’ kumpannija sussidjarja residenti fi Stat Membru ieħor.
Fil-fatt tali leġiżlazzjoni toħloq trattament mhux ugwali minħabba l-post li fih jinsab l-uffiċċju prinċipali tal-kumpannija sussidjarja li permezz tagħha l-kumpannija parent iżżomm is-sottosussidjarji residenti tagħha. Għaldaqstant, inkwantu din tisfavorixxi, fuq il-livell fiskali, is-sitwazzjonijiet Komunitarji meta mqabbla mas-sitwazzjonijiet purament interni li huma oġġettivament komparabbli fir-rigward tal-għan li din il-leġiżlazzjoni trid tilħaq, din tikkostitwixxi restrizzjoni li fil-prinċipju hija pprojbita mid-dispożizzjonijiet tat-Trattat dwar il-libertà ta’ stabbiliment.
L-imsemmija restrizzjoni ma tistax tiġi ġġustifikata mit-tqassim tal-kompetenza fiskali bejn l-Istati Membri peress li l-kwistjoni tat-teħid inkunsiderazzjoni tal-qligħ u tat-telf tal-kumpanniji li jiffurmaw parti mill-grupp tqum biss fir-rigward ta’ kumpanniji residenti fi Stat Membru wieħed biss, fatt li jeskludi wkoll, a priori, riskju ta’ evażjoni fiskali.
Barra minn hekk din il-leġiżlazzjoni ma tistax tkun iġġustifikata minn neċessità li tiġi ggarantita l-koerenza tas-sistema fiskali. Ċertament, billi jirrifjutaw li jestendu l-benefiċċju tas-sistema ta’ integrazzjoni fiskali lil kumpannija parent residenti li tixtieq tinkludi f’tali sistema sottosussidjarji residenti peress li hija żżomm lil dawn tal-aħħar permezz ta’ kumpannija sussidjarja mhux residenti, l-imsemmija leġiżlazzjoni hija ta’ natura li tiggarantixxi l-koerenza tal-imsemmija sistema. Fil-fatt, fil-każ li l-kumpannija sussidjarja hija kumpannija mhux residenti, it-telf irreġistrat mis-sottosussidjarja jkun meħud inkunsiderazzjoni darbtejn, l-ewwel darba fil-forma ta’ telf dirett minn din tal-aħħar u għal darba oħra fil-forma ta’ provvediment magħmul mill-kumpannija parent għad-deprezzament tas-sehem tagħha fl-imsemmija kumpannija sussidjarja, billi t-tranżazzjonijiet interni ma jiġux newtralizzati, peress li l-kumpannija sussidjarja mhux residenti ma taqax taħt is-sistema ta’ integrazzjoni fiskali. F’tali ipoteżi, il-kumpanniji residenti jibbenefikaw mill-vantaġġi tas-sistema ta’ integrazzjoni fiskali, f’termini ta’ konsolidazzjoni tal-bilanċi u ta’ teħid inkunsiderazzjoni immedjat tat-telf tal-kumpanniji kollha li jaqgħu taħt din is-sistema, mingħajr mat-telf tas-sottosussidjarja u l-provvedimenti tal-kumpannija parent ma jkunu jistgħu jkunu s-suġġett ta’ newtralizzazzjoni. Għaldaqstant, il-konnessjoni diretta eżistenti, bejn il-vantaġġi fiskali u n-newtralizzazzjoni tat-tranżazzjonijiet interni għall-grupp li tippermetti, b’mod partikolari, li jiġi evitat li t-telf jiġi kkunsidrat darbtejn fuq il-livell tal-kumpanniji residenti li jaqgħu taħt is-sistema ta’ integrazzjoni fiskali tkun b’hekk eliminata, u b’hekk tkun affettwata l-koerenza tal-imsemmija sistema.
Madankollu, peress li jeżistu miżuri inqas restrittivi għal-libertà ta’ stabbiliment sabiex jintlaħaq l-għan li jikkonsisti f’li tiġi ggarantita l-koerenza tas-sisema fiskali, tali leġiżlazzjoni tmur lil hinn minn dak li huwa neċessarju sabiex jintlaħaq dan il-għan. Qabel kollox, diffikultajiet prattiċi, bħad-diffikultà li tiġi vverifikata l-eżistenza ta’ riskju li telf jiġi kkunsidrat darbtejn meta kumpannija mhux residenti tkun involuta bejn il-kumpannija parent u s-sottosussidjarji tagħha, waħedhom, ma jistgħux jiġġustifikaw l-ostakolu għal libertà ggarantita mit-Trattat. Sussegwentement, l-Istati Membri jistgħu jitolbu lill-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri l-oħra kull informazzjoni li tista’ tkun relevanti għall-finijiet tal-kalkolu preċiż b’mod partikolari tat-taxxa fuq il-kumpanniji. Fl-aħħar, meta kumpanniji parent residenti fi Stat Membru jitolbu biex jibbenefikaw mis-sistema ta’ integrazzjoni fiskali ma’ sottosussidjarji residenti miżmuma permezz ta’ kumpanniji sussidjarji residenti fi Stat Memebru ieħor, l-awtoritajiet fiskali tal-ewwel Stat jistgħu jitolbu lil dawn il-kumpanniji sussidjarji jipprovdu l-elementi ta’ prova li huma jqisu neċessarji sabiex tkun kompletament żgurata t-trasparenza tal-provvedimenti magħmula minn dawn tal-aħħar. Issa, il-leġiżlazzjoni inkwistjoni tipprojbixxi, fiċ-ċirkustanzi kollha, li dawn il-kumpanniji residenti jagħtu prova tan-nuqqas ta’ teħid inkunsiderazzjoni doppju ta’ telf fil-kuntest tas-sistema ta’ integrazzjoni fiskali.
(ara l-punti 30-32, 39, 40, 46, 48-51, 53-55, 58, 60-63 u d-dispożittiv)
SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (Ir-Raba’ Awla)
27 ta’ Novembru 2008 (*)
“Libertà ta’ stabbiliment – Tassazzjoni diretta – Taxxa fuq il-kumpanniji – Sistema ta’ tassazzjoni ta’ grupp ta’ kumpanniji – Kumpannija parent residenti – Sottosussidjarji residenti miżmuma permezz ta’ kumpannija sussidjarja mhux residenti”
Fil-Kawża C-418/07,
li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 234 KE, imressqa mill-Conseil d’État (Franza), permezz ta’ deċiżjoni tal-10 ta’ Lulju 2007, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fit-12 ta’ Settembru 2007, fil-kawża
Société Papillon
vs
Ministère du Budget, des Comptes publics et de la Fonction publique,
IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (Ir-Raba’ Awla),
komposta minn K. Lenaerts (Relatur), President tal-Awla, R. Silva de Lapuerta, E. Juhász, G. Arestis u J. Malenovský, Imħallfin,
Avukat Ġenerali: J. Kokott,
Reġistratur: B. Fülöp, Amministratur,
wara li rat il-proċedura bil-miktub u wara s-seduta tal-4 ta’ Ġunju 2008,
wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:
– għall-kumpannija Papillon, minn G. Calisti, avukat,
– għall-Gvern Franċiż, minn G. de Bergues u J.-C. Gracia, bħala aġenti,
– għall-Gvern Ġermaniż, minn C. Blaschke, bħala aġent,
– għall-Gvern Spanjol, minn M. Muñoz Pérez, bħala aġent,
– għall-Gvern Olandiż, minn C. Wissels u C. ten Dam kif ukoll minn M. de Grave, bħala aġenti,
– għall-Kummissjoni tal-Komunitajiet Ewropej, minn R. Lyal u J.-P. Keppenne, bħala aġenti,
wara li semgħet il-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali, ippreżentati fis-seduta tal- 4 ta’ Settembru 2008,
tagħti l-preżenti
Sentenza
1 It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikolu 52 tat-Trattat KE (li sar, wara emenda, l-Artikolu 43 KE).
2 Din it-talba ġiet ippreżentata fil-kuntest ta’ kawża bejn il-kumpannija Papillon (iktar ’il quddiem “Papillon”), stabbilita fi Franza, u l-ministère du Budget, des Comptes publics et de la Fonction publique (Ministeru tal-Badġit, tal-Kontabbiltà Pubblika u tas-Servizz Pubbliku) dwar ir-rifjut ta’ dan tal-aħħar li jippermetti lil Papillon tibbenefika mis-sistema magħrufa bħala “integrazzjoni fiskali”.
Il-kuntest ġuridiku
3 Fil-verżjoni applikabbli għall-fatti tal-kawża prinċipali, l-Artikolu 223 A tal-Code général des impôts (Kodiċi Ġenerali tat-Taxxa Franċiż, iktar ’il quddiem il-“CGI”) jgħid;
“Kumpannija [... ] tista’ tikkostitwixxi ruħha bħala l-unika entità suġġetta għat-taxxa fuq il-kumpanniji dovuta fuq it-totali tal-bilanċi tal-grupp iffurmat minnha u mill-kumpanniji li tagħhom hija jkollha ta’ mill-inqas 95 % tal-kapital azzjonarju, b’mod kontinwu matul is-sena finanzjarja, direttament jew indirettament permezz ta’ kumpanniji tal-grupp. [... ] Il-kumpanniji tal-grupp jibqgħu suġġetti għall-obbligu li jiddikjaraw il-bilanċi tagħhom […] Jistgħu jkunu membri tal-grupp biss dawk il-kumpanniji li jkunu taw il-kunsens tagħhom u li l-bilanċi tagħhom huma suġġetti għat-taxxa fuq il-kumpanniji [...]”.
4 Il-qorti tar-rinviju tispjega li, skont l-Artikolu 223 A tal-CGI, il-kumpannija parent tal-grupp hija ħielsa li tiddetermina, skont l-għażla tagħha, l-konfini tiegħu. L-imsemmija kumpannija parent madankollu tista’ tippossjedi indirettament kumpannija oħra membru tal-grupp biss permezz ta’ kumpannija li hija hi stess membru tal-grup integrat u għaldaqstant suġġetta għat-taxxa fuq il-kumpanniji fi Franza.
5 Skont l-Artikolu 223 B tal-CGI, il-“bilanċ ikkonsolidat huwa ddeterminat mill-kumpannija parent permezz tas-somma alġebrika tal-bilanċi ta’ kull waħda mill-kumpanniji tal-grupp [...]”.
6 L-Artikoli 223 B, 223 D u 223 F tal-CGI jipprovdu, b’mod partikolari, għan-newtralizzazzjoni ta’ tranżazzjonijiet interni fi ħdan il-grupp bħal provvedimenti għal krediti dubjużi jew għal riskji bejn il-kumpanniji tal-grupp, abbandun ta’ krediti jew sussidji interni fi ħdan il-grupp, provvedimenti għal tnaqqis tal-valur tal-ishma f’kumpanniji oħrajn tal-grupp, u ċ-ċessjonijiet ta’ assi fissi fi ħdan il-grupp.
Il-kawża prinċipali u d-domandi preliminari
7 Matul is-snin ta’ tassazzjoni inkwistjoni fil-kawża prinċipali, jiġifieri waqt is-snin finanzjarji bejn l-1 ta’ Jannar 1989 u l-31 ta’ Diċembru 1991, Papillon kienet tippossjedi 100 % tal-kapital tal-kumpannija Olandiża Artist Performance and Communication li min-naħa tagħha kienet tippossjedi 99,99 % tal-ishma ta’ Kiron SARL, residenti fi Franza. F’dan il-kuntest, Papillon għażlet is-sistema ta’ “integrazzjoni fiskali”, irregolata mill-Artikoli 223 A sa 223 F tal-CGI, li abbażi tagħha kumpannija residenti tista’ tikkostitwixxi ruħha bħala l-unika persuna suġġetta għat-taxxa fuq il-kumpanniji dovuta għat-totali tal-bilanċi tal-grupp iffurmat minnha stess u mill-kumpannija li fihom hija żżomm, direttament jew indirettament, ta’ mill-inqas 95 % tal-kapital. Għal dan il-għan, Papillon inkludiet, fil-konfini tal-grupp integrat li hija kienet tmexxi, lil Kiron SARL u diversi sussidjarji ta’ din tal-aħħar, ukoll residenti fi Franza.
8 L-amministrazzjoni fiskali rrifjutat li tippermetti lil Papillon tibbenefika mill-imsemmija sistema fuq il-bażi li din ma setgħatx tikkostitwixxi grupp integrat ma’ kumpanniji li hija tippossjedi indirettament permezz ta’ kumpannija residenti fl-Olanda, inkwantu din tal-aħħar mhijiex suġġetta għat-taxxa fuq il-kumpanniji fi Franza peress li m’għandhiex hemmhekk uffiċċju permanenti.
9 Għaldaqstant, wara kalkolazzjoni mill-ġdid, Papillon ġiet intaxxata fuq il-bażi tal-qligħ tagħha li hija kienet iddikjarat, mingħajr ma segħet tpaċih mal-bilanċi tal-kumpanniji l-oħra tal-grupp integrat.
10 Papillon ikkontestat l-ammonti addizzjonali tat-taxxa fuq il-kumpanniji imposti fuqha għas-snin 1989 sa 1991 quddiem it-Tribunal administratif de Paris (Qorti Amministrattiva ta’ Pariġi) li ċaħdet l-alleggazzjonijiet tagħha permezz ta’ deċiżjoni tad-9 ta’ Frar 2004. Fl-appell imressaq kontra din id-deċiżjoni quddiem il-cour administrative d’appel de Paris (Qorti Amministrattiva tal-Appell ta’ Pariġi), din tal-aħħar, permezz ta’ sentenza tal-24 ta’ Ġunju 2005, iddikjarat biss tnaqqis parzjali tat-taxxi u penali inkwistjoni.
11 Mitlub jiddeċiedi fuq l-appell imressaq minn Papillon kontra din is-sentenza, il- Conseil d’État jistaqsi jekk is-sistema ta’ integrazzjoni fiskali fis-seħħ fi Franza, li tippermetti lil kumpannija parent residenti tpaċi l-bilanċi totali tal-kumpanniji tal-grupp integrat u n-newtralizzazzjoni fiskali tat-tranżazzjonijiet fi ħdan il-grupp, hijiex tali li tikkostitwixxi restrizzjoni għal-libertà ta’ stabbiliment ta’ mill-inqas waħda mill-kumpanniji tal-grupp, inkwantu din is-sistema teskludi din il-possibbiltà għal sottosussidjarja residenti peress li hija miżuma minn kumpannija sussidjarja mhux residenti.
12 Il-Conseil d’État jistaqsi jekk tali restrizzjoni, jekk tiġi stabbilita, tistax tkun iġġustifikata permezz raġunijiet imperattivi ta’ interess ġenerali, b’mod partikolari, mill-bżonn li tkun garantita l-koerenza tas-sistema fiskali.
13 F’dawn il-kundizzjonijiet, il-Conseil d’État issospenda l-proċeduri quddiemu u rrinvija lill-Qorti tal-Ġusizzja dawn id-domandi preliminari:
“1. Safejn il-benefiċċju li jirriżulta mis-sistema tal-“integrazzjoni fiskali” iħalli l-effetti tiegħu fuq it-tassazzjoni tal-kumpannija parent tal-grupp, li tista’ tpaċi l-profitti u t-telf tal-kumpanniji kollha tal-grupp integrat u tibbenefika min-newtralità fiskali tat-tranżazzjonijiet interni ta’ dan il-grupp, l-impossibbiltà, li tirriżulta mis-sistema ddefinita mill-Artikoli 223A et seq [tal-CGI], li fost il-membri ta’ grupp fiskali integrat tiġi inkluża sottosussidjarja tal-kumpannija parent, peress li hija miżmuma mill-kumpannija sussidjarja li, billi hija stabbilita fi Stat Membru ieħor […] u ma teżerċitax attività fi Franza mhijiex suġġetta għat-taxxa Franċiża fuq il-kumpanniji u b’hekk hija stess ma tistax tappartjeni għall-grupp, tikkostitwixxi restrizzjoni għal-libertà ta’ stabbiliment minħabba l-konsegwenza fiskali tal-għażla tal-kumpannija parent li żżomm sottosussidjarja permezz ta’ kumpannija sussidjarja Franċiża jew inkella permezz ta’ kumpannija sussidjarja stabbilita fi Stat Membru ieħor?
2. Fil-każ ta’ risposta fl-affermattiv, restrizzjoni bħal din tista’ tkun iġġustifikata permezz tal-bżonn li tinżamm il-koerenza tas-sistema tal-“integrazzjoni fiskali”, b’mod partikolari, il-mekkaniżmi ta’ newtralità fiskali tat-tranżazzjonijiet interni tal-grupp, fid-dawl tal-konsegwenzi ta’ sistema li tikkunsidra li kumpannija sussidjarja stabbilita fi Stat Membru ieħor tappartjeni għall-grupp għall-finijiet biss tal-kundizzjoni ta’ żamma indiretta tas-sottosussidjarja filwaqt li tibqa’ neċessarjament eskluża mill-applikazzjoni tas-sistema tal-grupp peress li mhijiex suġġetta għat-taxxa Franċiża, jew minħabba kwalunkwe raġuni imperattiva oħra ta’ interess ġenerali?”
Fuq id-domandi preliminari
14 Permezz taż-żewġ domandi tagħha, li jeħtieġ li jiġu eżaminati flimkien, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk il-leġiżlazzjoni ta’ Stat Membru, li abbażi tagħha sistema ta’ tassazzjoni ta’ grupp hija disponibbli għal kumpannija parent residenti f’dan l-Istat Membru li żżomm kumpanniji sussidjarji u sottosussidjarji wkoll residenti fl-imsemmi Stat, iżda hija eskluża fil-każ ta’ tali kumpannija parent jekk is-sottosussidjarji residenti tagħha huma miżmuma permezz ta’ kumpannija sussidjarja residenti fi Stat Membru ieħor, tikkostitwixxix restrizzjoni għal-libertà ta’ stabbiliment u jekk, jekk dan ikun il-każ, din ir-restrizzjoni tistax tkun iġġustifikata.
15 F’dan ir-rigward għandu jiġi mfakkar li, fir-rigward tal-kumpanniji li huma stabbiliti skont il-liġijiet ta’ Stat Membru u li għandhom l-uffiċċju rreġistrat jew it-tmexxija ċentrali jew is-sede prinċipali tagħhom ġewwa l-Komunità Ewropea, il-libertà ta’ stabbiliment tinkludi d-dritt li jeżerċitaw l-attività tagħhom fi Stati Membri oħra permezz ta’ kumpannija sussidjarja, fergħa jew aġenzija (tat-23 ta’ Frar 2006, Keller Holding, C-471/04, Ġabra p. I-2107, punt 29, u tal-15 ta’ Mejju 2008, Lidl Belgium, C-414/06, Ġabra p. I-3601, punt 18).
16 Anke jekk, skont il-kliem tagħhom, id-dispożizzjonijiet tat-Trattat KE dwar il-libertà ta’ stabbiliment huma intiżi li jiżguraw il-benefiċċju tat-trattament nazzjonali fl-Istat Membru ospitanti, dawn jipprekludu wkoll li l-Istat Membru ta’ oriġini jostakola l-istabbiliment fi Stat Membru ieħor ta’ wieħed miċ-ċittadini tiegħu jew ta’ kumpannija stabbilita skont il-leġiżlazzjoni tiegħu (sentenzi tas-16 ta’ Lulju 1998, ICI, C-264/96, Ġabra p. I-4695, punt 21, tas-6 ta’ Diċembru 2007, Columbus Container Services, C-298/05, Ġabra p. I-10451, punt 33, u Lidl Belgium, iċċitata iktar ’il fuq, punt 19).
17 Għandu qabel kollox jiġi mfakkar li fil-kawża prinċipali l-qorti tar-rinviju mhux qed issaqsi jekk l-impossibbiltà għall-kumpannija sussidjarja Olandiża li tkun inkluża fl-integrazzjoni fiskali tikkostitwixxix restrizzjoni għal-libertà ta’ stabbiliment. Hekk kif irrilevat l-Avukat Ġenerali fil-punti 5 u 24 tal-konklużjonijiet tagħha, id-domanda għal deċiżjoni preliminari hija intiża sabiex isir magħruf jekk il-fatt li kumpannija parent stabbilita fi Stat Membru ma tistax tibbenefika mis-sistema ta’ integrazzjoni fiskali għall-grupp li hija tikkostitwixxi mas-sottosussidjarji tagħha, li għandhom l-uffiċċju rreġistrat tagħhom fl-istess Stat, meta l-kumpannija sussidjarja intermedjarja, li hija stabbilita fi Stat Membru ieħor, mhijiex suġġetta għat-taxxa fuq il-kumpanniji fl-ewwel Stat, jikkostitwixxix restrizzjoni għal-libertà ta’ stabbiliment taħt l-Artikolu 52 tat-Trattat.
18 Hekk kif jirriżulta mid-deċiżjoni tar-rinviju, is-sistema ta’ integrazzjoni fiskali tnaqqas it-tassazzjoni tal-kumpannija parent billi tippermettilha tpaċi l-qligħ u t-telf tal-kumpanniji kollha. Din it-tpaċija effettivament tippermetti lill-grupp juża immedjatament it-telf ta’ ċerti kumpanniji. Jekk ma jkunx hemm integrazzjoni, dak it-telf ikun jista’ biss jiġi ttrasferit u użat biss fis-snin finanzjarji sussegwenti.
19 Skont id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 223 A et seq tal-CGI, dan il-vantaġġ fiskali madankollu ma jingħatax meta l-kumpannija parent stabbilita fi Franza tippossjedi sottosussidjarja, li għandha l-uffiċċju rreġistrat tagħha wkoll fi Franza, permezz ta’ kumpannija sussidjarja li hija stabbilita fi Stat Membru ieħor u li ma teżerċitax attivitajiet fi Franza.
20 Fil-fatt, hekk kif ġie mfakkar fil-punti 3 u 4 ta’ din is-sentenza, sabiex tibbenefika mis-sistema ta’ integrazzjoni fiskali l-kumpannija parent tal-grupp tista’ tippossjedi indirettament kumpannija oħra membru tal-grupp biss permezz ta’ kumpannija li hija stess hi memebru tal-grup integrat u għaldaqstant suġġetta għat-taxxa fuq il-kumpanniji fi Franza
21 Għaldaqstant kumpannija parent li għandha l-uffiċċju rreġistrat tagħha fi Franza, li tippossjedi s-sottosussidjarji Franċiżi tagħha permezz ta’ kumpannija sussidjarja stabbilita fi Stat Membru ieħor ma tistax tibbenefika mis-sistema ta’ intergrazzjoni fiskali. Min-naħa l-oħra, kumpannija parent Franċiża għandha l-faklultà li tikkostitwixxi integrazzjoni fiskali mas-sottosussidjarji Franċiżi tagħha meta l-kumpannija sussidjarja intermedjarja hija stabbilita fi Franza
22 Kif irrilevat l-Avukat Ġenerali fil-punt 30 tal-konklużjonijiet tagħha, minn dan jirriżulta li d-dispożizzjonijiet tal-CGI inkwistjoni fil-kawża prinċipali joħolqu trattament mhux ugwali fir-rigward tal-fakultà li tintgħażel is-sistema ta’ integrazzjoni fiskali skont jekk il-kumpannija parent tkunx tippossjedi l-ishma indiretti tagħha permezz ta’ kumpannija sussidjarja stabbilita fi Franza jew fi Stat Membru ieħor.
23 Il-Gvern Franċiż madankollu jsostni li din id-differenza fit-trattament hija spjegata mill-fatt li dawn iż-żewġ sitwazzjonijiet mhumiex oġġettivament komparabbli.
24 F’sitwazzjoni bħal dik fil-kawża prinċipali, il-kumpannija sussidjarja stabbilita fi Stat Membru għajr fir-Repubblika Franċiża mhijiex, minħabba dan il-fatt, suġġetta għat-taxxa fuq il-kumpanniji fi Franza, kuntrarjament għas-sitwazzjoni ta’ kumpannija sussidjarja li għandha l-uffiċċju rreġistrat tagħha f’dan l-aħħar Stat.
25 Dan l-argument ma jistax jiġi milqugħ.
26 Fil-fatt, jekk jiġi aċċettat li Stat Membru jista’ japplika liberament trattament differenti għas-sempliċi fatt li l-uffiċċju rreġistrat ta’ kumpannija jkun jinsab fi Stat Membru ieħor, ir-regoli dwar il-libertà ta’ stabbiliment ma jkollhomx iktar skop (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tat-28 ta’ Jannar 1986, Il-Kummissjoni vs Franza, 270/83, Ġabra p. 273, punt 18, u tat-8 ta’ Marzu 2001, Metallgesellschaft et, C-397/98 u C-410/98, Ġabra p. I-1727, punt 42).
27 Sabiex tiġi stabbilita l-eżistenza ta’ diskriminazzjoni, il-komparabbiltà ta’ sitwazzjoni Komunitarja ma’ sitwazzjoni purament interna għandha tiġi eżaminata fid-dawl tal-għan li jrid jintlaħaq mid-dispożizzjonijiet nazzjonali inkwistjoni (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi Metallgesellschaft et, iċċitata iktar ’il fuq, punt 60, u tat-18 ta’ Lulju 2007, Oy AA, C-231/05, Ġabra p. I-6373, punt 38).
28 Fil-kawża prinċipali, l-għan tad-dispożizzjonijiet tal-CGI inkwistjoni hu li l-grupp ikkostitwit mill-kumpannija parent flimkien mal-kumpanniji sussidjarji u mas-sottosussidjarji tagħha jitqies kemm jista’ jkun bħal impriża li għandha diversi stabbilimenti, u b’hekk il-bilanċi ta’ kull kumpannija jkunu jistgħu jiġu kkonsolidati.
29 Dan l-għan jista’ jiġi milqugħ kemm fis-sitwazzjoni ta’ kumpannija parent residenti fi Stat Membru li żżomm sottosussidjarji wkoll residenti f’dan l-Istat permezz ta’ kumpannija sussidjarja li hija wkoll residenti, kif ukoll fis-sitwazzjoni ta’ kumpannija parent residenti fl-istess Stat Membru li żżomm sottosussidjarji wkoll residenti f’dan l-istess Stat, iżda permezz ta’ kumpannija sussidjarja stabbilta fi Stat Membru ieħor.
30 Fid-dawl tal-għan tad-dispożizzjonijiet tal-CGI inkwistjoni fil-kawża prinċipali, dawn iż-żewġ sitwazzjonijiet huma għaldaqstant oġġettivament komparabbli.
31 Għaldaqstant, is-sistema ta’ integrazzjoni fiskali inkwistjoni fil-kawża prinċipali toħloq trattament mhux ugwali minħabba l-post li fih jinsab l-uffiċċju prinċipali tal-kumpannija sussidjarja li permezz tagħha l-kumpannija parent iżżomm is-sottosussidjarji residenti tagħha.
32 Għaldaqstant inkwantu d-dispożizzjonijiet tal-CGI inkwistjoni fil-kawża prinċipali jisfavorixxu, fuq il-livell fiskali, is-sitwazzjonijiet Komunitarji meta mqabbla mas-sitwazzjonijiet purament interni, dawn l-istess dispożizzjonijiet jikkostitwixxu restrizzjoni li fil-prinċipju hija pprojbita mid-dispożizzjonijiet tat-Trattat dwar il-libertà ta’ stabbiliment.
33 Mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li restrizzjoni għal-libertà ta’ stabbiliment tista’ tiġi aċċettata biss jekk tkun ġustifikata minħabba raġunijiet imperattivi ta’ interess ġenerali. F’sitwazzjoni bħal din, huwa wkoll neċessarju li din tkun adattata sabiex tassigura li l-għan inkwistjoni jkun milħuq u li ma teċċedix dak li huwa neċessarju sabiex jintlaħaq dan il-għan (sentenza Lidl Belgium, iċċitata iktar ’il fuq, punt 27 u l-ġurisprudenza ċċittata).
34 F’dan ir-rigward, għandu jiġi mfakkar, fl-ewwel lok, li Gvern Ġermaniż u Olandiż, fl-osservazzjonijiet bil-miktub li huwa ssottomettew lill-Qorti tal-Ġustizzja, huma tal-fehma li r-restrizzjoni għal-libertà ta’ stabbiliment li tirriżulta mil-leġiżlazzjoni inkwistjoni fil-kawża prinċipali tista’ tiġi ġġustifikata min-neċessità li jinżamm it-tqassim tal-kompetenza fiskali bejn l-Istati Membri.
35 Fuq dan il-punt, l-imsemmija Gvernijiet jirreferu għas-sentenzi tat-13 ta’ Diċembru 2005, Marks & Spencer (C-446/03, Ġabra p. I-10837), kif ukoll Oy AA, iċċitata iktar ’il fuq, u jallegaw li r-restrizzjoni stabbilita mid-dispożizzjonijiet tal-CGI inkwistjoni fil-kawża prinċipali hija neċessarja sabiex jiġi evitat li t-telf jittieħed inkunsiderazzjoni darbtejn u għall-ġlieda kontra riskju ta’ evażjoni fiskali..
36 Dawn l-elementi ta’ ġustifikazzjoni ma jistgħux jiġu milqugħa.
37 Fil-fatt, fil-kawżi li wasslu għas-sentenzi ċċitati iktar ’il fuq Marks & Spencer kif ukoll Oy AA, id-domandi magħmula kienu jikkonċernaw, rispettivament, it-teħid inkunsiderazzjoni ta’ telf irreġistrat fi Stat Membru għajr dak ta’ residenza tal-persuna taxxabbli, u, riskju ta’ evażjoni fiskali.
38 Issa, fiċ-ċirkustanzi tal-kawża prinċipali, dawn id-domandi ma jsirux, peress li s-suġġett tat-talba għal deċiżjoni preliminari huwa li jsir magħruf jekk il-fatt li kumpannija residenti fi Stat Membru ma tistax tibbenefika mis-sistema ta’ integrazzjoni fiskali mas-sottosussidjarji wkoll residenti fl-imsemmi Stat meta l-kumpannija sussidjarja intermedjarja hija stabbilita fi Stat Membru ieħor jikkostitwixxix restrizzjoni, u mhux li jsir magħruf jekk il-kumpannija sussidjarja mhux residenti għandhiex tkun tista’ taqa’ taħt din is-sistema.
39 Fil-kawża prinċipali, il-kwistjoni tat-teħid inkunsiderazzjoni tal-qligħ u tat-telf tal-kumpanniji li jiffurmaw parti mill-grupp inkwistjoni tqum biss fir-rigward ta’ kumpanniji residenti fi Stat Membru wieħed biss. Għaldaqstant, id-domanda magħmula hija relattiva għat-teħid inkunsiderazzjoni ta’ telf irreġistrat fl-istess u fi Stat Membru wieħed biss, fatt li jeskludi wkoll, a priori, riskju ta’ evażjoni fiskali.
40 Għaldaqstant, ir-restrizzjoni stabbilita fil-punti 22 sa 32 ta’ din il-kawża ma tistax tkun iġġustifikata mit-tqassim tas-setgħa ta’ tassazzjoni bejn Stati Membri.
41 Fit-tieni lok, għandu jiġi rrilevat li l-qorti tar-rinviju tistaqsi jekk ir-restrizzjoni inkwistjoni tistax tkun iġġustifikata minn neċessità li tiġi ggarantita l-koerenza tas-sistema fiskali, peress li Gvern Franċiż jikkunsidra, fl-osservazzjonijiet bil-miktub li huwa ssottometta lill-Qorti tal-Ġustizzja, li dawn huwa l-każ fil-kawża prinċipali.
42 Il-qorti tar-rinviju tosserva li, peress li l-kumpannija sussidjarja mhux residenti tibqa’ neċessarjament eskluża mill-applikazzjoni tas-sistema ta’ integrazzjoni fiskali, billi hija mhijiex suġġetta għat-taxxa fuq il-kumpanniji fi Franza, il-koerenza tas-sistema ta’ newtralizzazzjoni tat-tranżazzjonijiet li jseħħu fi ħdan il-grupp tkun affettwata, peress li t-trattament tat-tranżazzjonijiet li jinvolvu lil din il-kumpannija sussidjarja huwa differenti minn dak applikabbli għat-tranżazzjonijiet li jinvolvu kumpannija sussidjarja residenti u jista’ jwassal għal tnaqqis doppju meta mqabbel ma’ sistema li tapplika biss għal kumpanniji suġġetti għall-imsemmija taxxa.
43 F’dan ir-rigward, jeħtieġ li jiġi mfakkar li l-Qorti tal-Ġustizzja diġà aċċettat li n-neċessità li tiġi mħarsa l-koerenza ta’ sistema fiskali nazzjonali tista’ tiġġustifika restrizzjoni għall-eżerċizzju tal-libertajiet ta’ moviment iggarantiti mit-Trattat. (sentenzi tat-28 ta’ Jannar 1992, Bachmann, C-204/90, Ġabra p. I-249, punt 28; tas-7 ta’ Settembru 2004, Manninen, C-319/02, Ġabra p. I-7477, punt 42, u Keller Holding, iċċitata iktar ’il fuq, punt 40).
44 Sabiex argument ibbażat fuq tali ġustifikazzjoni jkollu suċċess, il-Qorti tal-Ġustizzja teżiġi madankollu konnessjoni diretta bejn il-vantaġġ fiskali inkwistjoni u l-kumpens ta’ dak il-vantaġġ permezz ta’ impożizzjoni fiskali partikolari (sentenza tal-14 ta’ Novembru 1995, Svensson u Gustavsson, C-484/93, Ġabra p. I-3955, punt 18; sentenzi ċċitati iktar ’il fuq ICI, punt 29; Manninen, punt 42, u Keller Holding, punt 40), fejn din in-natura diretta ta’ din ir-rabta għandha tiġi evalwata fid-dawl tal-għan tal-leġiżlazzjoni inkwistjoni (sentenzi Manninen, iċċitata iktar ’il fuq, punt 43, u tat-28 ta’ Frar 2008, Deutsche Shell, C-293/06, Ġabra p. I-1129, punt 39).
45 Fil-kawża prinċipali, il-Gvern Franċiż jispjega li s-sistema ta’ integrazzjoni fiskali tipprevedi l-konsolidazzjoni fiskali ta’ kumpanniji u, min-naħa l-oħra, in-newtralizzazzjoni ta’ ċerti tranżazzjonijiet bejn il-kumpanniji tal-grupp skont l-Artikoli 223 B, 223 D u 223 F tal-CGI
46 F’dan ir-rigward, għandu jiġi rrilevat li n-newtralizzazzjoni tad-differenti tranżazzjonijiet interni għall-grupp tippermetti, b’mod partikolari, li jiġi evitat li t-telf jiġi kkunsidrat darbtejn fuq il-livell tal-kumpanniji residenti li jaqaw taħt is-sistema ta’ integrazzjoni fiskali.
47 Fil-fatt, f’każ ta’ telf irreġistrat mis-sottosussidjarja, il-kumpannija sussidjarja normalment tagħmel provvedimenti għal deprezzament tas-sehem tagħha f’din is-sottosussidjarja, b’mod li l-kumpannija parent tagħmel provvedimenti għal deprezzament tas-sehem tagħha fil-kumpannija sussidjarja tagħha. Peress li huwa l-istess u l-uniku telf li joriġina fuq il-livell tas-sottosussidjarja, jekk dawn il-kumpanniji kollha jaqaw taħt is-sistema ta’ integrazzjoni fiskali, jitħallew barra, permezz tal-mekkanizzmu tan-newtralizzazzjoni, il-provvedimenti għal deprezzament tal-kumpannija sussidjarja u tal-kumpannija parent.
48 Madankollu, fil-każ li l-kumpannija sussidjarja hija kumpannija mhux residenti, it-telf irreġistrat mis-sottosussidjarja jkun meħud inkunsiderazzjoni darbtejn, l-ewwel darba fil-forma ta’ telf dirett minn din tal-aħħar u għal darba oħra fil-forma ta’ provvediment magħmul mill-kumpannija parent għad-deprezzament tas-sehem tagħha fl-imsemmija kumpannija sussidjarja, billi t-tranżazzjonijiet interni ma jiġux newtralizzati, peress li l-kumpannija sussidjarja mhux residenti ma taqax taħt is-sistema ta’ integrazzjoni fiskali.
49 F’tali ipoteżi, għandu jiġi kkonstatat li l-kumpanniji residenti jibbenefikaw mill-vantaġġi tas-sistema ta’ integrazzjoni fiskali, f’termini ta’ konsolidazzjoni tal-bilanċi u ta’ teħid inkunsiderazzjoni immedjat tat-telf tal-kumpanniji kollha li jaqaw taħt din is-sistema, mingħajr mat-telf tas-sottosussidjarja u l-provvedimenti tal-kumpannija parent ma jkunu jistgħu jkunu s-suġġett ta’ newtralizzazzjoni.
50 Għaldaqstant, il-konnessjoni diretta eżistenti, fis-sistema ta’ integrazzjoni fiskali, bejn il-vantaġġi fiskali u n-newtralizzazzjoni tat-tranżazzjonijiet interni għall-grupp tkun b’hekk eliminata, u b’hekk tkun affettwata l-koerenza tal-imsemmija sistema.
51 Għaldaqstant, billi jirrifjutaw li jestendu l-benefiċċju tas-sistema ta’ integrazzjoni fiskali lil kumpannija parent residenti li tixtieq tinkludi f’tali sistema sottosussidjarji residenti peress li hija żżomm lil dawn tal-aħħar permezz ta’ kumpannija sussidjarja mhux residenti, id-dispożizzjonijiet tal-CGI inkwistjoni fil-kawża prinċipali huma ta’ natura li jiggarantixxu l-koerenza tal-imsemmija sistema.
52 Madankollu huwa wkoll neċessarju li din il-leġiżlazzjoni nazzjonali ma tmurx lil hinn minn dak li huwa neċessarju sabiex jintlaħaq dan il-għan, jiġifieri li l-istess għan ma jistax ikun milħuq ukoll permezz ta’ miżuri inqas restrittivi għal-libertà ta’ stabbiliment.
53 F’dan ir-rigward, il-Gvern Franċiż isostni li l-imsemmija dispożizzjonijiet tal-CGI saru neċessarji minħabba d-diffikultà li l-awtoritajiet fiskali Franċiżi għandhom biex jivverifikaw l-eżistenza ta’ riskju li telf jiġi kkunsidrat darbtejn meta kumpannija mhux residenti tkun involuta bejn il-kumpannija parent u s-sottosussidjarji tagħha. L-ammont ta’ provvediment ġeneralment ma jikkorrispondix għall-importanza tat-telf tal-kumpannija sussidjarja u jkun sempliċiment impossibbli li tiġi identifikata l-oriġini eżatta ta’ provvediment.
54 Fuq dan il-punt għandu jiġi rrilevat, qabel kollox, li diffikultajiet prattiċi waħedhom ma jistgħux jiġġustifikaw l-ostakolu għal libertà ggarantita mit-Trattat (sentenzi tal-4 ta’ Marzu 2004, Il-Kummissjoni vs Franza, C-334/02, Ġabra p. I-2229, punt 29; tal-14 ta’ Settembru 2006, Centro di Musicologia Walter Stauffer, C-386/04, Ġabra p. I-8203, punt 48, u tat-12 ta’ Diċembru 2006, Test Claimants in the FII Group Litigation, C 446/04, Ġabra p. I-11753, punt 70).
55 Barra minn hekk, hemm lok li jiġi mfakkar li l-leġiżlazzjoni Komunitarja, jiġifieri d-Direttiva tal-Kunsill 77/799/KEE tad-19 ta’ Diċembru 1977 dwar għajnuna reċiproka mill-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri fil-qasam tat-tassazzjoni diretta (ĠU L 336, p. 15), tippermetti lill-Istati Membri jitolbu lill-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri l-oħra kull informazzjoni li tista’ tkun relevanti għall-finijiet tal-kalkolu preċiż b’mod partikolari tat-taxxa fuq il-kumpanniji.
56 Fl-aħħar, għandu jingħad ukoll li, hekk kif irrilevat l-Avukat Ġenerali fil-punt 66 tal-konklużjonijiet tagħha, l-awtoritajiet fiskali kkonċernati għandhom il-fakultà li jitolbu lill-kumpannija parent id-dokumenti li fil-fehma tagħhom huma meħtieġa sabiex jiġi eżaminat jekk il-provvedimenti kontabilizzati minn din il-kumpannija għal deprezzament tal-ishma tagħha fil-kapital tal-kumpannija sussidjarja għandhomx jiġu spjegati indirettament minn telf tas-sottosussidjarja li jinsab ukoll f’provvedimenti kontabilizzati tal-imsemmija kumpannija sussidjarja (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi Centro di Musicologia Walter Stauffer, iċċitata iktar ’il fuq, punt 49; tat-30 ta’ Jannar 2007, Il-Kummissjoni vs Id-Danimarka, C-150/04, Ġabra p. I-1163, punt 54; tad-29 ta’ Marzu 2007, Rewe Zentralfinanz, C-347/04, Ġabra p. I-2647, punt 57, u tal-11 ta’ Ottubru 2007, ELISA, C-451/05, Ġabra p. I-8251, punt 95).
57 Fir-relazzjonijiet bejn Stati Membri, l-informazzjoni mitluba jew ipprovduta mill-awtoritajiet fiskali kkonċernati tista’ iktar tippermetti li jiġi vverifikat jekk il-kundizzjonijiet previsti mil-leġiżlazzjoni nazzjonali humiex sodisfatti peress li miżuri Komunitarji ta’ armonizzazzjoni japplikaw fil-qasam tal-kontabbiltà tal-kumpanniji, b’mod li teżisti l-possibbiltà li tiġi ppreżentata data affidabbli u verifikabbli dwar kumpannija stabbilita fi Stat Membru ieħor (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat-18 ta’ Diċembru 2007, A, C-101/05, Ġabra p. I-11531, punt 62).
58 Għaldaqstant, meta kumpanniji parent residenti fi Stat Membru jitolbu biex jibbenefikaw mis-sistema ta’ integrazzjoni fiskali ma’ sottosussidjarji residenti miżmuma permezz ta’ kumpanniji sussidjarji residenti fi Stat Memebru ieħor, bħal fil-kawża prinċipali, l-awtoritajiet fiskali tal-ewwel Stat jistgħu jitolbu lil dawn il-kumpanniji sussidjarji jipprovdu l-elementi ta’ prova li huma jqisu neċessarji sabiex tkun kompletament żgurata t-trasparenza tal-provvedimenti magħmula minn dawn tal-aħħar.
59 Issa, l-kumpanniji stabbiliti fi Franza li jżommu sottosussidjarji residenti permezz ta’ kumpanniji sussidjrarji residenti fi Stat Membru ieħor u li, minħabba dan il-fatt, huma miċħuda milli jibbenifikaw mis-sistema ta’ integrazzjoni fiskali mhumiex awtorizzati, skont id-dispożizzjonijiet tal-CGI inkwistjoni fil-kawża prinċipali, jipprovdu dokumenti ġustifikattivi li jippermettu li jiġi stabbilit li mhemm ebda riskju li telf jiġi kkunsidrat darbtejn.
60 Għaldaqstant, din il-leġiżlazzjoni tipprojbixxi, fiċ-ċirkustanzi kollha, li dawn il-kumpanniji residenti jagħtu prova tan-nuqqas ta’ teħid inkunsiderazzjoni doppju ta’ telf fil-kuntest tas-sistema ta’ integrazzjoni fiskali.
61 Minn dan jirriżulta li jeżistu miżuri inqas restrittivi għal-libertà ta’ stabbiliment sabiex jintlaħaq l-għan li jikkonsisti f’li tiġi ggarantita l-koerenza tas-sisema fiskali
62 Għaldaqstant, id-dispożizzjonijiet tal-CGI inkwistjoni fil-kawża prinċipali jmorru lil hinn minn dak li huwa neċessarju sabiex jintlaħaq dan il-għan u ma jistgħux, għaldaqstant, ikunu ġġustifikati minn neċessità li tiġi ggarantita l-koerenza tas-sistema fiskali.
63 Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, hemm lok li r-risposta għad-domandi magħmula tkun li l-Artikolu 52 tat-Trattat għandu jiġi interpretat fis-sens li dan jipprekludi leġiżlazzjoni ta’ Stat Memrbu li permezz tagħha sistema ta’ tassazzjoni ta’ grupp hija mogħtija lil kumpannija parent residenti f’dan l-Istat Membru li żżomm kumpanniji sussidjarji u sottosussidjarji wkoll residenti fl-imsemmi Stat Membru, iżda hija eskluża għal tali kumpannija parent jekk is-sottosussidjarji residenti tagħha huma miżmuma permezz ta’ kumpannija sussidjarja residenti fi Stat Membru ieħor.
Fuq l-ispejjeż
64 Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti, barra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.
Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (Ir-Raba’ Awla) taqta’ u tiddeċiedi:
L-Artikolu 52 tat-Trattat KE (li sar, wara emenda, l-Artikolu 43 KE) għandu jiġi interpretat fis-sens li dan jipprekludi leġiżlazzjoni ta’ Stat Memrbu li permezz tagħha sistema ta’ tassazzjoni ta’ grupp hija mogħtija lil kumpannija parent residenti f’dan l-Istat Membru li żżomm kumpanniji sussidjarji u sottosussidjarji wkoll residenti fl-imsemmi Stat Membru, iżda hija eskluża għal tali kumpannija parent jekk is-sottosussidjarji residenti tagħha huma miżmuma permezz ta’ kumpannija sussidjarja residenti fi Stat Membru ieħor.
Firem
* Lingwa tal-kawża: il-Franċiż.