Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

References to this case

Share

Highlight in text

Go

Kawża C-67/08

Margarete Block

vs

Finanzamt Kaufbeuren

(talba għal deċiżjoni preliminari mressqa mill-Bundesfinanzhof)

“Moviment liberu tal-kapital — Artikoli 56 KE u 58 KE — Taxxa tas-suċċessjoni — Leġiżlazzjoni nazzjonali li ma tippermettix li t-taxxa tas-suċċessjoni dovuta fl-Istat Membru fejn kien jirrisjedi l-proprjetarju tal-beni fid-data tal-mewt tiegħu tiġi mnaqqsa bit-taxxa tas-suċċessjoni mħallsa mill-werriet fi Stat Membru ieħor meta l-beni tas-suċċessjoni jikkonsistu fi krediti ta’ kapital — Taxxa doppja — Restrizzjoni — Assenza”

Sommarju tas-sentenza

Moviment liberu tal-kapital – Restrizzjonijiet – Taxxa tas-suċċessjoni

(Artikoli 56 KE u 58 KE)

L-Artikoli 56 KE u 58 KE għandhom jiġu interpretati fis-sens li ma jipprekludux leġiżlazzjoni ta’ Stat Membru, li, f’dak li jikkonċerna l-kalkolu tat-taxxa tas-suċċessjoni dovuta minn werriet residenti f’dan l-Istat Membru fuq krediti ta’ kapital li jinsabu f’istituzzjoni finanzjarja li tinsab fi Stat Membru ieħor, ma tipprevedix, meta l-persuna li s-suċċessjoni tagħha tinfetaħ kienet tirrisjedi, fid-data tal-mewt tagħha, fl-ewwel Stat Membru, it-tnaqqis mit-taxxa tas-suċċessjoni dovuta f’dan l-Istat Membru tat-taxxa tas-suċċessjoni mħallsa fl-Istat Membru l-ieħor.

Fil-fatt, dan l-iżvantaġġ fiskali jirriżulta mill-eżerċizzju parallel miż-żewġ Stati Membri kkonċernati tal-kompetenza fiskali tagħhom, li hija kkaratterizzata mill-għażla, minn wieħed minnhom, li jissuġġetta l-krediti ta’ kapital għat-taxxa tas-suċċessjoni nazzjonali meta l-kreditur ikun residenti f’dan l-Istat Membru, filwaqt li l-għażla tal-ieħor hija li jissuġġetta dawn il-krediti għat-taxxa tas-suċċessjoni nazzjonali meta d-debitur ikun stabbilit f’dan l-aħħar Stat Membru. Issa, id-dritt Komunitarju, fl-istat attwali tiegħu u f’sitwazzjoni dwar il-ħlas tat-taxxa tas-suċċessjoni, ma jipprovdix kriterji ġenerali għat-tqassim tal-kompetenzi bejn l-Istati Membri fir-rigward tal-ħelsien minn taxxa doppja ġewwa l-Komunità Ewropea. Minn dan jirriżulta li, fl-istat attwali tal-iżvilupp tad-dritt fiskali Komunitarju, l-Istati Membri jibbenefikaw, salv l-osservanza tad-dritt Komunitarju, minn ċerta awtonomija f’dan il-qasam u li, għalhekk, mhumiex obbligati li jadattaw is-sistema fiskali tagħhom għal sistemi differenti ta’ tassazzjoni tal-Istati Membri l-oħra, sabiex, b’mod partikolari, titneħħa t-taxxa doppja li tirriżulta mill-eżerċizzju parallel tal-kompetenzi fiskali tal-imsemmija Stati Membri u li tippermetti, għalhekk, it-tnaqqis, bħal dik fil-kawża prinċipali, tat-taxxa tas-suċċessjoni mħallsa fi Stat Membru barra minn dak fejn joqgħod il-werriet.

Dawn il-kunsiderazzjonijiet ma jistgħux jitpoġġew f’dubju miċ-ċirkustanza li biha l-leġiżlazzjoni nazzjonali tipprevedi regoli ta’ tnaqqis anqas favorevoli meta l-persuna li s-suċċessjoni tagħha tinfetaħ kienet tirrisjedi, fil-mument tal-mewt tagħha, fi Stat Membru ieħor, meta din id-differenza ta’ trattament, rigward suċċessjoni ta’ persuna mhux residenti fil-mument tal-mewt tagħha, tirriżulta wkoll mill-għażla tal-Istat Membru kkonċernat, li l-eżerċizzju tiegħu jaqa’ fil-kompetenzi fiskali tiegħu, mill-post ta’ residenza tal-kreditur bħala kriterju ta’ konnessjoni għad-determinazzjoni tan-natura “barranija” tal-patrimonju tas-suċċessjoni u, għalhekk, għat-tnaqqis tat-taxxa tas-suċċessjoni mħallsa fi Stat Membru ieħor.

(ara l-punti 28, 30-32, 34, 36 u d-dispożittiv)







SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tielet Awla)

12 ta’ Frar 2009 (*)

“Moviment liberu tal-kapital – Artikoli 56 KE u 58 KE – Taxxa tas-suċċessjoni – Leġiżlazzjoni nazzjonali li ma tippermettix li t-taxxa tas-suċċessjoni dovuta fl-Istat Membru fejn kien jirrisjedi l-proprjetarju tal-beni fid-data tal-mewt tiegħu tiġi mnaqqsa bit-taxxa tas-suċċessjoni mħallsa mill-werriet fi Stat Membru ieħor meta l-beni tas-suċċessjoni jikkonsistu fi krediti ta’ kapital – Taxxa doppja – Restrizzjoni – Assenza”

Fil-kawża C-67/08,

li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 234 KE, imressqa mill-Bundesfinanzhof (il-Ġermanja), permezz ta’ deċiżjoni tas-16 ta’ Jannar 2008, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fl-20 ta’ Frar 2008, fil-proċedura

Margarete Block

vs

Finanzamt Kaufbeuren,

IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tielet Awla),

komposta minn A. Rosas, President tal-Awla, A. Ó Caoimh (Relatur), J. N. Cunha Rodrigues, J. Klučka u A. Arabadjiev, Imħallfin,

Avukat Ġenerali: J. Mazák,

Reġistratur: B. Fülöp, Amministratur,

wara li rat il-proċedura bil-miktub u wara s-seduta tas-27 ta’ Novembru 2008,

wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:

–        għal M. Block, minn S. Gorski, Rechtsanwalt,

–        għall-Finanzamt Kaufbeuren, minn M. Stock, bħala aġent,

–        għall-Gvern Ġermaniż, minn M. Lumma u C. Blaschke, bħala aġenti,

–        għall-Gvern Spanjol, minn M. Muñoz Pérez, bħala aġent,

–        għall-Gvern Olandiż, minn C. Wissels u M. Noort, bħala aġenti,

–        għall-Gvern Pollakk, minn M. Dowgielewicz, bħala aġent,

–        għall-Gvern tar-Renju Unit, minn S. Ossowski, bħala aġent, assistit minn S. Ford, barrister,

–        għall-Kummissjoni tal-Komunitajiet Ewropej, minn R. Lyal u W. Mölls, bħala aġenti,

wara li rat id-deċiżjoni, wara li semgħet lill-Avukat Ġenerali, li tinqata’ l-kawża mingħajr konklużjonijiet,

tagħti l-preżenti

Sentenza

1        It-talba għal domanda preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikoli 56 KE u 58 KE dwar il-moviment liberu tal-kapital.

2        Din it-talba ġiet ippreżentata fil-kuntest ta’ kawża bejn M. Block, werrieta ta’ persuna li mietet fil-Ġermanja, u l-Finanzamt Kaufbeuren (iktar ’il quddiem il-“Finanzamt”) dwar il-kalkolu tat-taxxa tas-suċċessjoni dovuta fuq krediti ta’ kapital li d-de cujus kellu f’istituzzjonijiet finanzjarji li kienu jinsabu fi Spanja.

 Il-Kuntest Ġuridiku

 Il-leġiżlazzjoni Komunitarja 

3        Skont id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 1 tad-Direttiva tal-Kunsill tal-24 ta’ Gunju 1988 għall-implementazzjoni tal-Artikolu 67 tat-Trattat [artikolu mħassar mit-Trattat ta’ Amsterdam] (ĠU L 178, p. 5):

“1.      Minghajr pregudizzju ghad-dispożizzjonijiet segwenti, l-Istati Membri ghandhom jabolixxu restrizzjonijiet fuq il-movimenti ta’ kapital li jseħħu bejn persuni residenti fi Stati Membri. Biex jiffacilitaw l-applikazzjoni ta’ din id-Direttiva, movimenti ta’ kapital ghandhom jkunu kklassifikati skont in-Nomenklatura fl-Anness I.

2.      Trasferimenti fir-rigward ta’ movimenti ta’ kapital ghandhom isiru fuq il-kondizzjonijiet ta’ l-istess rata ta’ kambju bhal dawk li jirregolaw pagamenti relatanti ghal transazzjonijiet kurrenti.”

4        Fost il-movimenti ta’ kapital imsemmija fl-Anness I tad-Direttiva 88/361 hemm, taħt it-Titolu XI ta’ dan l-anness, il-movimenti tal-kapital ta’ natura personali, li jinkludu l-wirt u l-legati.

 Il-leġiżlazzjoni nazzjonali

5        L-Artikolu 1(1)(1) tal-liġi dwar it-taxxa tas-suċċessjoni u tad-donazzjonijiet (Erbschaftsteuer- und Schenkungsteuergesetz), fil-verżjoni tagħha applikabbli fl-1999 (BGBl. 1997 I, p. 378, iktar ’il quddiem il-“ErbStG”), tipprevedi li s-suċċessjonijiet ikunu suġġetti għal din il-liġi bħala tranżazzjonijiet taxxabbli.

6        L-Artikolu 2(1)(1) tal-ErbStG huwa fformulat kif ġej, taħt l-intestatura “Obbligu fiskali personali”:

“(1)      L-obbligu fiskali japplika

1.      fil-każijiet imsemmija fl-Artikolu 1(1)(1) sa (3), għad-devoluzzjoni kollha tal-patrimonju meta l-mejjet, fid-data tal-mewt, id-donatur, fid-data meta ssir id-donazzjoni, jew l-akkwirent, fid-data li fiha tibda t-taxxa, ikun residenti. Jiġu kkunsidrati li huma residenti :

a)      il-persuni fiżiċi li għandhom id-domiċilju jew ir-residenza abitwali tagħhom fit-territorju nazzjonali,

[…]”

7        Taħt l-intestatura “Tnaqqis tat-taxxa tas-suċċessjoni barranija”, l-Artikolu 21(1) u (2) tal-ErbStG jiddisponi:

“(1)      Fil-każ ta’ werrieta li l-patrimonju barrani tagħhom ikun suġġett, f’pajjiż barrani, għal taxxa – barranija – li tikkorrispondi għat-taxxi tas-suċċessjoni tal-Ġermanja, it-taxxi barranin stabbiliti u dovuti mill-werriet, li jkunu tħallsu u li ma jkunux jistgħux jibbenefikaw minn tnaqqis, fil-każijiet imsemmija fl-Artikolu 2(1)(1), u sa fejn id-dispożizzjonijiet ta’ ftehim dwar ħelsien minn taxxa doppja mhumiex applikabbli, jitnaqqsu, jekk issir talba f’dan is-sens, mit-taxxa tas-suċċessjoni tal-Ġermanja. […]

(2)      Jiġi kkunsidrat li huwa patrimonju barrani fis-sens tal-paragrafu 1,

1.      jekk id-de cujus kien residenti fid-data tal-mewt tiegħu: l-elementi tal-patrimonju kollu li jinsabu fi Stat ieħor, li l-Artikolu 121 tal-liġi [liġi ta’ evalwazzjoni (Bewertungsgesetz), fil-verżjoni tagħha applikabbli fl-1999 (BGBl. 1991 I, p. 230, iktar ’il quddiem il-“BewG”)] jelenka skont in-natura tagħhom, kif ukoll id-drittijiet ta’ użu li għandhom l-imsemmija elementi tal-patrimonju;

2.      jekk id-de cujus ma kienx residenti fid-data tal-mewt tiegħu : l-elementi kollha tal-patrimonju, bl-eċċezzjoni tal-patrimonju Ġermaniż fis-sens tal-Artikolu 121 tal-[BewG], kif ukoll id-drittijiet ta’ użu marbuta mal-imsemmija elementi tal-patrimonju.”

8        Taħt l-intestatura “Patrimonju intern”, l-Artikolu 121 tal-BewG huwa fformulat kif ġej:

“Il-patrimonju intern jinkludi:

1.      il-patrimonju agrikolu u tal-foresti intern;

2.      il-patrimonju immobbli intern;

3.      il-patrimonju ta’ użu intern. Jiġi kkunsidrat lil huwa tali l-patrimonju li jservi sabiex titħaddem attività industrijali jew kummerċjali fit-territorju nazzjonali, meta stabbiliment stabbli jkun opera għal dan il-għan fit-territorju nazzjonali, jew li jkun inħatar rappreżentant permanenti;

4.      ishma ta’ kumpanniji ta’ kapital, meta l-uffiċċju prinċipali jew it-tmexxija kummerċjali tagħhom jinsabu fit-territorju nazzjonali u li s-soċju jkollu, waħdu jew ma’ persuni oħra konnessi miegħu skont l-Artikolu 1(2) tal-liġi fiskali dwar ir-relazzjonijiet ma’ barra l-pajjiż [Gesetz über die Besteuerung bei Auslandsbeziehungen (Außensteuergesetz)] […], direttament jew indirettament, għall-inqas wieħed minn għaxra tal-kapital intern jew tal-kapital soċjali tal-kumpannija;

5.      l-invenzjonijiet, il-mudelli ta’ utilità u t-topografiji li ma jaqgħux taħt il-punt 3, li huma rreġistrati fi ktieb jew reġistru nazzjonali;

6.      il-beni ekonomiċi li ma jaqgħux taħt il-punti 1, 2 u 5 u li jitqegħdu għad-dispożizzjoni ta’ impriża industrijali jew kummerċjali nazzjonali, b’mod partikolari fil-forma ta’ kera jew ta’ qbiela;

7.      l-ipoteki, djun tal-artijiet, renta ta’ artijiet jew krediti jew drittijiet oħra meta jkunu ggarantiti, direttament jew indirettament, minn beni immobbli li jinsabu fit-territorju nazzjonali, minn drittijiet simili għal beni immobbli li jinsabu fit-territorju nazzjonali, jew minn bastimenti jew vapuri reġistrati f’reġistru nazzjonali. Huma esklużi l-bonds kif ukoll it-titoli ta’ valur ta’ ħruġ ta’ bonds magħquda;

8.      il-krediti li jirriżultaw mis-sehem f’impriża kummerċjali bħala soċju taċitu u għal self li jinqasam, meta d-debitur jkollu d-domiċilju tiegħu, ir-residenza abitwali tiegħu, l-uffiċċju prinċipali tiegħu jew it-tmexxija kummerċjali tiegħu fit-territorju nazzjonali;

9.      id-drittijiet ta’ użu marbuta ma’ wieħed mill-elementi tal-assi ċċitati fil-punti 1 sa 8.”

 Il-kawża prinċipali u d-domandi preliminari

9        M. Block, li toqgħod il-Ġermanja, hija l-unika werrieta ta’ persuna li mietet fl-1999 f’dan l-istess Stat Membru, fejn jinsab il-post tal-aħħar residenza tagħha. Essenzjalment is-suċċessjoni kienet ikkostitwita minn patrimonju ta’ kapital, li parti kien jinsab fil-Ġermanja, għall-ammont ta’ DEM 144 255, u l-parti l-oħra f’istituzzjonijiet finanzjarji fi Spanja għall-ammont ta’ DEM 994 494. Fuq dan l-aħħar patrimonju, M. Block ħallset fi Spanja t-taxxa tas-suċċessjoni għal ammont li jitla’ sa DEM 207 565.

10      Fl-avviż ta’ taxxa tagħha tal-14 ta’ Marzu 2000, il-Finanzamt ddeċieda dwar it-taxxa tas-suċċessjoni dovuta fil-Ġermanja minn M. Block mingħajr ma ħa in kunsiderazzjoni t-taxxa tas-suċċessjoni mħallsa fi Spanja. Kontra dan l-avviż, M. Block ippreżentat ilment, li bih hija talbet li t-taxxa tas-suċċessjoni mħallsa fi Spanja titnaqqas mit-taxxa tas-suċċessjoni mħallsa fil-Ġermanja u li, għalhekk, l-ammont li jaqbeż din tal-aħħar jitħallas lura lilha.

11      Permezz ta’ deċiżjoni tal-4 ta’ Lulju 2003, il-Finanzamt, wara l-imsemmi lment, awtorizza t-tnaqqis tal-imsemmi dejn fiskjali Spanjol bħala dejn tas-suċċessjoni, jiġifieri t-tnaqqis tat-taxxa tas-suċċessjoni mħallsa fi Spanja mill-bażi taxxabbli tat-taxxa tas-suċċessjoni fi Spanja. Skont din id-deċiżjoni, l-akkwist taxxabbli, wara tnaqqis tal-jimsemmi dejn marbut ma’ legati kif ukoll tnaqqis personali, jitla’ għal DEM 579 000 u l-ammont tat-taxxa tas-suċċessjoni li hemm fuq dan l-akkwist kien stabbilit għal DEM 124 500 (EUR 63 655.84).

12      Dwar ir-rikors ta’ M. Block, li biha hija talbet li t-taxxa tas-suċċessjoni mħallsa fi Spanja, minflok ma tiġi mnaqqsa mill-bażi taxxabbli bħala dejn tas-suċċessjoni, tiġi mnaqqsa mit-taxxa tas-suċċessjoni li għandha titħallas fil-Ġermanja, il-Finanzgericht qies li t-tnaqqis tat-taxxa tas-suċċessjoni fi Spanja previst mill-Artikolu 21(1) tal-ErbStG kien eskluż mill-paragrafu 2(1) ta’ dan l-artikolu, peress li l-krediti ta’ kapital li kien hemm f’istituzzjonijiet finanzjarji li kienu jinsabu fi Spanja ma jaqgħux taħt l-Artikolu 121 tal-BewG. Dawn il-krediti ta’ kapital għalhekk ma kinux jikkostitwixxu “patrimonju barrani” fis-sens tal-Artikolu 21(2)(1) tal-ErbStG. Skont il-Finanzgericht, għalkemm il-krediti ta’ kapital inkwistjoni kienu suġġetti għal taxxa doppja, madankollu l-awtoritajiet fiskali Germaniżi ma jistgħux jissussidjaw Stati Membri oħrajn.

13      Wara li sar appell bħala “Reviżjoni”, il-Bundesfinanzhof ikkonstata li, minħabba n-nuqqas ta’ armonizzazzjoni Komunitarja dwar il-kunċett ta’ “patrimonju barrani”, M. Block kienet suġġetta għal taxxa doppja, peress li, sabiex tiddetermina l-ammont tat-taxxa tas-suċċessjoni dwar krediti ta’ kapital, ir-Repubblika Federali tal-Ġermanja applikat il-kriterju ta’ residenza tal-kreditur, filwaqt li r-Renju ta’ Spanja kkunsidra dak ta’ residenza tad-debitur.

14      Il-qorti tar-rinviju ssaqsi jekk din it-taxxa doppja tmurx kontra d-dritt Komunitarju. Minn naħa, fil-fatt, kieku l-patrimonju kollu tad-de cujus kien jinsab fil-Ġermanja, it-taxxa tas-suċċessjoni Germaniża biss kienet tkun dovuta. Min-naħa l-oħra, fir-rigward tal-konnessjoni tat-taxxa, il-kriterju tar-residenza tal-kreditur ma jkunx inqas raġjonevoli minn dak ta’ residenza tad-debitur, peress li l-patrimonju li ntiret jappartjeni lill-kreditur.

15      Barra minn hekk, fl-ipoteżi fejn din it-taxxa doppja tikkostitwixxi restrizzjoni għall-moviment liberu tal-kapital, l-imsemmija qorti ssaqsi jekk dan ikunx iġġustifikat bl-Artikolu 73 d(1)(a) KE (li sar l-Artikolu 58(1)(a) KE), kif interpretat fid-dikjarazzjoni Nru 7 dwar l-Artikolu 73d tat-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea, anness mat-Trattat UE (ĠU 1992, C 191, p. 95), dikjarazzjoni li biha “Il-Konferenza tafferma li d-dritt tal-Istati Membri li japplikaw id-disposizzjonijiet rilevanti tal-liġijiet tagħhom dwar it-taxxa kif hemm imsemmi fl-Artikolu 73d(1)(a) ta’ dan it-Trattat għandu japplika biss f’dak li jirrigwarda d-disposizzjonijiet rilevanti li jkunu jeżistu fi tmiem l-1993. B’dana kollu, din id-Dikjarazzjoni għandha tapplika biss għal kull ċaqlieq ta’ kapital bejn Stati Membri u għal pagamenti li jsiru bejn l-Istati Membri.” Issa, peress li d-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 21 tal-ErbStG kienu fis-seħħ qabel l-1993, il-promulgazzjoni, fl-1997, tal-verżjoni l-ġdida ta’ din il-liġi ma kinux att kostituttiv tal-leġiżlatur ekwivalenti għal pubblikazzjoni ġdida.

16      Huwa f’dawn iċ-ċirkustanzi li l-Bundesfinanzhof iddeċieda li jissospendi l-proċeduri u jagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:

“1)      Id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 73d(1)(a) u (3) tat-Trattat KE (li sar l-Artikolu 58(1)(a) u (3) KE) jippermettu li jiġi eskluż it-tnaqqis tat-taxxa tas-suċċessjoni ta’ Spanja mit-taxxa tas-suċċessjoni tal-Ġermanja fis-sens tal-Artikolu 21(1) u l-Artikolu 21(2)(1) tal-[ErbStG] meta moqrija flimkien mad-dispożizzjoni tal-Artikolu 121 tal-[BewG] (restrizzjoni materjali) anki fil-każ ta’ ftuħ tas-suċċessjonijiet fis-sena 1999?

2)      L-Artikolu 73b(1) tat-Trattat KE (li sar l-Artikolu 56(1) KE) għandu jiġi interpretat fis-sens li t-taxxa tas-suċċessjoni li Stat Membru ieħor tal-Unjoni Ewropea jiġbor fuq l-akkwist permezz tas-suċċessjoni ta’ krediti ta’ kapital li jinsabu f’istituzzjonijiet ta’ kreditu ta’ dan l-Istat Membru f’isem persuna mejta li kienet l-aħħar residenti fil-Ġermanja, u li l-werriet tagħha jkun ukoll residenti fil-Ġermanja, għandhom jitnaqqsu mit-taxxa tas-suċċessjoni Ġermaniżi?

3)      Id-diversi rabtiet fis-sistemi fiskali nazzjonali huma rilevanti sabiex jiġi stabbilit liema mill-Istati kkonċernati għandu jevita t-taxxa doppja u, jekk dan huwa l-każ, ir-rabta mad-domiċilju tal-kreditur hija iktar xierqa mir-rabta mas-sede tad-debitur?”

 Fuq id-domandi preliminari

17      Permezz tad-domandi tagħha, li għandhom jiġu eżaminati flimkien, il-qorti tar-rinviju ssaqsi, fis-sustanza, jekk l-Artikoli 56 KE u 58 KE għandhomx jiġu interpretati li jipprekludu leġiżlazzjoni ta’ Stat Membru, bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, li, f’dak li jikkonċerna l-kalkolu ta’ taxxa tas-suċċessjoni dovuta minn werriet residenti f’dan l-Istat Membru fuq krediti ta’ kapital miżmuma minn isituzzjoni finanzjarja li tinsab fi Stat Membru ieħor, ma tipprevedix li, meta l-persuna li s-suċċessjoni tagħha tinfetaħ tirrisjedi, fid-data tal-mewt tagħha, fl-ewwel Stat tagħha, it-tnaqqis tat-taxxa tas-suċċessjoni mħallsa fl-Istat Membru l-ieħor.

18      Skont ġurisprudenza stabbilita, l-Artikolu 56(1) KE jipprojbixxi b’mod ġenerali r-restrizzjonijiet fuq il-moviment tal-kapital bejn Stati Membri (sentenza tas-6 ta’ Diċembru 2007, Federconsumatori et, C-463/04 u C-464/04, Ġabra p. I-10419, punt 19 u l-ġurisprudenza ċċitata).

19      Fin-nuqqas, fit-Trattat, ta’ definizzjoni tal-kunċett ta’ “moviment tal-kapital” fis-sens tal-Artikolu 56(1) KE, il-Qorti tal-Ġustizzja diġà rrikonoxxiet il-valur indikattiv tan-nomenklatura li tikkostitwixxi l-Anness I tad-Direttiva 88/361, anki jekk din ġiet adottata abbażi tal-Artikoli 69 u 70(1) tat-Trattat KEE (li saru l-Artikoli 69 u 70(1) tat-Trattat KE, abrogati mit-Trattat ta’ Amsterdam), peress li huwa mifhum li, skont it-tielet paragrafu tal-introduzzjoni ta’ dan l-anness, in-nomenklatura li hemm fih mhijiex eżawrjenti dwar il-kunċett tal-moviment tal-kapital (ara, b’mod partikolari, is-sentenzi tat-23 ta’ Frar 2006, van Hilten-van der Heijden, C-513/03, Ġabra p. I-1957, punt 39, kif ukoll tas-17 ta’ Jannar 2008, Jäger, C-256/06, Ġabra p. I-123, punt 24).

20      F’dan ir-rigward, il-Qorti tal-Ġustizzja, filwaqt li fakkret b’mod partikolari li s-suċċessjonijiet, li jikkonsistu fi trasferiment lil persuna jew diversi persuni tal-patrimonju li jitħalla minn persuna mejta, jaqgħu taħt it-Titolu XI tal-Anness I tad-Direttiva 88/361, intitolat “Movimenti ta’ kapital personali”, iddeċidiet li s-suċċessjonijiet, kemm jekk ikunu somom ta’ flus, beni immobbli, jew beni mobbli, jikkostitwixxu movimenti ta’ kapital fis-sens tal-Artikolu 56 KE, ħlief f’dawk il-każijiet fejn l-elementi kostitwenti tagħhom ikunu limitati għal Stat Membru wieħed biss (ara, b’mod partikolari, is-sentenzi tal-11 ta’ Diċembru 2003, Barbier, C-364/01, Ġabra p. I-15013, punt 58; tal-11 ta’ Settembru 2008, Arens-Sikken, C-43/07, Ġabra p. I-6887, punt 30, u Eckelkamp, C-11/07, Ġabra p. I-6845, punt 39, kif ukoll tas-27 ta’ Jannar 2009, Persche, C-318/07, Ġabra p. I-359, punti 30 u 31).

21      Sitwazzjoni li fiha persuna residenti fil-Ġermanja fid-data tal-mewt tagħha tħalli b’wirt lil persuna oħra, residenti wkoll f’dan l-Istat Membru, krediti ta’ kapital f’istituzzjoni finanzjarja li tinsab fi Spanja u li hija suġġetta għat-taxxa tas-suċċessjoni kemm fil-Ġermanja kif ukoll fi Spanja b’ebda mod ma tikkostitwixxi sitwazzjoni purament interna.

22      Għalhekk, is-suċċessjoni inkwistjoni fil-kawża prinċipali tikkostitwixxi moviment tal-kapital fis-sens tal-Artikolu 56(1) KE.

23      Għalhekk għandu jiġi eżaminat jekk, kif sostniet M. Block, leġiżlazzjoni nazzjonali, bħal din inkwistjoni fil-kawża prinċipali, tikkostitwixxix restrizzjoni għall-moviment tal-kapital.

24      Fejn jidħlu s-suċċessjonijiet, jirriżulta mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja li l-miżuri pprojbiti mill-Artikolu 56(1) KE, bħala miżuri li jikkostitwixxu restrizzjonijiet għall-moviment tal-kapital, jinkludu dawk li għandhom l-effett li jnaqqsu l-valur tas-suċċessjoni ta’ resident ta’ Stat li ma jkunx l-Istat Membru fejn tinsab il-proprjetà kkonċernata u li jintaxxa s-suċċessjoni ta’ din il-proprjetà (sentenzi ċċitati iktar ’il fuq van Hilten-van der Heijden, punt 44; Jäger, punt 31; Arens-Sikken, punt 37, u Eckelkamp, punt 44).

25      Madankollu huwa kostanti li l-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali, sa fejn tiddetermina l-kalkolu tat-taxxa tas-suċċessjoni dovuta lil werriet li jirrisjedi l-Ġermanja fuq krediti ta’ kapital li kellha persuna li, fid-data tal-mewt tagħha, kienet ukoll residenti f’dan l-Istat Membru, tipprevedi regoli ta’ taxxa tas-suċċessjoni identiċi, kemm jekk l-istituzzjoni finanzjarja debitriċi tal-imsemmija krediti tkun tinsab fil-Ġermanja kemm jekk tkun fi Stat Membru ieħor.

26      Madankollu M. Block issostni li l-imsemmija leġiżlazzjoni nazzjonali tirrestrinġi l-moviment liberu tal-kapital meta l-beni tas-suċċessjoni ta’ persuna li jinsabu fi Stat Membru li mhux dak li fih din tal-aħħar kienet tirrisjedi fid-data tal-mewt tagħha ma jkollhomx neċessarjament dritt għal tnaqqis tat-taxxa tas-suċċessjoni mħallsa f’dan l-Istat Membru l-ieħor. Fil-fatt, peress li, bħal fil-kawża prinċipali, il-proprjetarju tal-imsemmija beni kien jirrisjedi fil-Ġermanja meta miet, il-kunċett ta’ “patrimonju barrani” fis-sens tal-Artikolu 21 tal-ErbStG, li jagħti dritt għal dan it-tnaqqis, ma jinkludix, skont il-paragrafu 2(1) ta’ dan l-artikolu, ċerti elementi tal-patrimonju, bħalma huma l-krediti fil-kapital, anki jekk, mil-lat ekonomiku, dawn jinsabu manifestament barra l-pajjiż. Minn dan ikun jirriżulta xkiel kuntrarju għall-Artikolu 56(1) KE, għaliex ir-riskju ta’ taxxa doppja jiskoraġġixxi kemm il-proprjetarji kif ukoll il-werrieta tagħhom milli jinvestu f’ċerti Stati Membri.

27      F’dan ir-rigward, għandu ċertament jiġi kkonstatat li, kif sostniet M. Block, il-fatt li xi beni tas-suċċessjoni fil-Ġermanja, bħall-krediti ta’ kapital, huma esklużi mill-kunċett ta’ “patrimonju barrani” li jagħti dritt, skont leġiżlazzjoni nazzjonali, għat-tnaqqis tat-taxxa tas-suċċessjoni dovuta f’dan l-Istat Membru ta’ dik it-taxxa mħallsa barra l-pajjiż iwassal, meta l-krediti jinżammu f’istituzzjoni finanzjarja li tinsab fi Stat Membru ieħor tal-Unjoni li ġabret it-taxxa tas-suċċessjoni fuqhom, f’dan il-każ ir-Renju ta’ Spanja, għal rata ta’ taxxa ogħla minn dik li kieku l-istess krediti kienu jinżammu f’istituzzjoni finanzjarja stabbilita fil-Ġermanja.

28      Madankollu, kif sostnew ġustament il-gvernijiet li ppreżentaw in-noti ta’ osservazzjonijiet tagħhom quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja kif ukoll il-Kummissjoni tal-Komunitajiet Ewropej, dan l-iżvantaġġ fiskali jirriżulta mill-eżerċizzju parallel miż-żewġ Stati Membri kkonċernati tal-kompetenza fiskali tagħhom, li hija kkaratterizzata mill-għażla, minn wieħed minnhom, jiġifieri r-Repubblika Federali tal-Ġermanja, li jissuġġetta l-krediti ta’ kapital għat-taxxa tas-suċċessjoni tal-Ġermanja meta l-kreditur ikun residenti f’dan l-Istat Membru, filwaqt li l-għażla tal-ieħor, jiġifieri r-Renju ta’ Spanja, hija li jissuġġetta dawn il-krediti għat-taxxa tas-suċċessjoni ta’ Spanja meta d-debitur ikun stabbilit f’dan l-aħħar Stat Membru (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tal-14 ta’ Novembru 2006, Kerckhaert u Morres, C-513/04, Ġabra p. I-10967, punt 20, kif ukoll tas-6 ta’ Diċembru 2007, Columbus Container Services, C-298/05, Ġabra p. I-10451, punt 43).

29      F’dan ir-rigward, għandu jiġi mfakkar li ftehim dwar ħelsien minn taxxa doppja bħal dak li jipprovdi l-Artikolu 293 KE jservi biex ineħħi jew inaqqas l-effetti negattivi tat-tħaddim tas-suq intern li jirriżulta mill-koeżistenza tas-sistemi fiskali nazzjonali msemmija fil-punt preċedenti (sentenzi ċċitati iktar ’il fuq, Kerckhaert u Morres, punt 21, kif ukoll Columbus Container Services, punt 44).

30      Issa, id-dritt Komunitarju, fl-istat attwali tiegħu u f’sitwazzjoni bħal dik fil-kawża prinċipali, ma jipprovdix kriterji ġenerali għat-tqassim tal-kompetenzi bejn l-Istati Membri fir-rigward tal-ħelsien minn taxxa doppja ġewwa l-Komunità Ewropea. B’hekk, minbarra d-Direttiva tal-Kunsill 90/435/KEE, tat-23 ta’ Lulju 1990, dwar is-sistema komuni tat-tassazzjoni li tapplika fil-każ tal-kumpanniji prinċipali u sussidjarji ta’ Stati Membri differenti (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 9, Vol. 1, p. 147-150), il-konvenzjoni tat-23 ta’ Lulju 1990, dwar il-ħelsien mit-taxxa doppja f’każ ta’ korrezzjoni tal-profitti ta’ impriżi assoċjati (ĠU L 225, p. 10), u d-Direttiva tal-Kunsill 2003/48/KE, tat-3 ta’ Ġunju 2003, dwar tassazzjoni ta’ riżervi fuq id-dħul fil-forma ta’ pagamenti ta’ imgħax (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 9, Vol. 1, p. 369-379), ebda miżura ta’ unifikazzjoni jew ta’ armonizzazzjoni intiża sabiex tabolixxi s-sitwazzjonijiet ta’ taxxa doppja, fil-kuntest tad-dritt Komunitarju ma ġiet adottata s’issa (ara s-sentenzi ċċitati iktar ’il quddiem, Kerckhaert u Morres, punt 22, kif ukoll Columbus Container Services, punt 45).

31      Minn dan jirriżulta li, fl-istat attwali tal-iżvilupp tad-dritt fiskali Komunitarju, l-Istati Membri jibbenefikaw, salv l-osservanza tad-dritt Komunitarju, minn ċerta awtonomija f’dan il-qasam u li, għalhekk, mhumiex obbligati li jadattaw is-sistema fiskali tagħhom għal sistemi differenti ta’ tassazzjoni tal-Istati Membri l-oħra, sabiex, b’mod partikolari, titneħħa t-taxxa doppja li tirriżulta mill-eżerċizzju parallel tal-kompetenzi fiskali tal-imsemmija Stati Membri u li tippermetti, għalhekk, it-tnaqqis, bħal dik fil-kawża prinċipali, tat-taxxa tas-suċċessjoni mħallsa fi Stat Membru barra minn dak fejn joqgħod il-werriet (ara, f’dan is-sens, is-sentenza Columbus Container Services, iċċitata iktar ’il fuq, punt 51).

32      Dawn il-kunsiderazzjonijiet ma jistgħux jitpoġġew f’dubju miċ-ċirkustanza, allegata minn M. Block fin-nota ta’ osservazzjonijiet tiegħu, li biha l-Artikolu 21 tal-ErbStG jipprevedi regoli ta’ tnaqqis anqas favorevoli meta l-persuna li s-suċċessjoni tagħha tinfetaħ kienet tirrisjedi, fil-mument tal-mewt tagħha, fi Stat Membru li mhuwiex ir-Repubblika Federali tal-Ġermanja, il-paragrafu 2, punt 2 ta’ dan l-artikolu jiddefenixxi, f’dan il-każ, il-kunċett ta’ “patrimonju barrani” b’mod l-iktar wiesgħa minn dak applikabbli f’sitwazzjoni li fiha tinsab ir-rikorrenti fil-kawża prinċipali.

33      Ċertament, kif il-gvern Ġermaniż u l-Kummissjoni kkonfermaw waqt is-seduta, meta l-persuna li s-suċċessjoni tagħha tinfetaħ kienet tirrisjedi, fil-mument tal-mewt tagħha, fi Stat Membru li mhuwiex ir-Repubblika Federali tal-Ġermanja, il-leġiżlazzjoni nazzjonali tipprevedi, f’dak li jikkonċerna l-kalkolu tat-taxxa tas-suċċessjoni dovuta fil-Ġermanja minn werriet residenti fuq krediti ta’ kapital miżmuma mill-imsemmi persuna f’istituzzjoni finanzjarja li tinsab f’dan l-Istat Membru, it-tnaqqis tat-taxxa tas-suċċessjoni mħallsa f’dan l-aħħar Stat fuq dawn l-istess krediti, dawn jaqgħu, f’dan il-każ, taħt il-kunċett ta’ “patrimonju barrani” skont l-Artikolu 21(2)(2) tal-ErbStG.

34      Madankollu, din id-differenza ta’ trattament, rigward suċċessjoni ta’ persuna mhux residenti fil-mument tal-mewt tagħha, tirriżulta wkoll mill-għażla tal-Istat Membru kkonċernat, li l-eżerċizzju tiegħu jaqa’, skont il-ġurisprudenza ċċitata fil-punti 28 sa 31 ta’ din is-sentenza, fil-kompetenzi fiskali tiegħu, mill-post ta’ residenza tal-kreditur bħala kriterju ta’ konnessjoni għad-determinazzjoni tan-natura “barranija” tal-patrimonju tas-suċċessjoni u, għalhekk, għat-tnaqqis fil-Ġermanja tat-taxxa tas-suċċessjoni mħallsa fi Stat Membru ieħor.

35      Barra minn hekk, skont ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, it-Trattat ma jiggarantixxix lil ċittadin tal-Unjoni li t-trasferiment tar-residenza tiegħu fi Stat Membru ieħor differenti minn dak li fih kien jirrisjedi sa dakinhar ikun newtrali fir-rigward ta’ tassazzjoni. Meta wieħed jieħu inkunsiderazzjoni d-differenzi fil-leġiżlazzjonijiet tal-Istati Membri f’dan is-suġġett, tali trasferiment jista’, skont il-każijiet, ikun vantaġġuż jew żvantaġġuż għaċ-ċittadin (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tal-15 ta’ Lulju 2004, Lindfors, C-365/02, Ġabra p. I-7183, punt 34, u tat-12 ta’ Lulju 2005, Schempp, C-403/03, Ġabra p. I-6421, punt 45).

36      Għalhekk, għandha tinagħta risposta għad-domandi magħmula li l-Artikoli 56 KE u 58 KE għandhom jiġu interpretati fis-sens li ma jipprekludux leġiżlazzjoni ta’ Stat Membru, bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, li, f’dak li jikkonċerna l-kalkolu tat-taxxa tas-suċċessjoni dovuta minn werriet residenti f’dan l-Istat Membru fuq krediti ta’ kapital li jinsabu f’istituzzjoni finanzjarja li tinsab fi Stat Membru ieħor, ma tipprevedix, meta l-persuna li s-suċċessjoni tagħha tinfetaħ kienet tirrisjedi, fid-data tal-mewt tagħha, fl-ewwel Stat Membru, it-tnaqqis mit-taxxa tas-suċċessjoni dovuta f’dan l-Istat Membru tat-taxxa tas-suċċessjoni mħallsa fl-Istat Membru l-ieħor.

 Fuq l-ispejjeż

37      Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti, barra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.

Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tielet Awla) taqta’ u tiddeċiedi:

L-Artikoli 56 KE u 58 KE għandhom jiġu interpretati fis-sens li ma jipprekludux leġiżlazzjoni ta’ Stat Membru, bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, li, f’dak li jikkonċerna l-kalkolu tat-taxxa tas-suċċessjoni dovuta minn werriet residenti f’dan l-Istat Membru fuq krediti ta’ kapital li jinsabu f’istituzzjoni finanzjarja li tinsab fi Stat Membru ieħor, ma tipprevedix, meta l-persuna li s-suċċessjoni tagħha tinfetaħ kienet tirrisjedi, fid-data tal-mewt tagħha, fl-ewwel Stat Membru, it-tnaqqis mit-taxxa tas-suċċessjoni dovuta f’dan l-Istat Membru tat-taxxa tas-suċċessjoni mħallsa fl-Istat Membru l-ieħor.

Firem

* Lingwa tal-kawża: il-Ġermaniż.