Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

References to this case

Share

Highlight in text

Go

SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tielet Awla)

28 ta’ Ottubru 2010 (*)

“Tassazzjoni diretta – Moviment liberu tal-kapital – Persuni ġuridiċi stabbiliti fi Stat terz membru taż-Żona Ekonomika Ewropea – Pussess ta’ proprjetà immobbli li tinsab fi Stat Membru – Taxxa fuq il-valur fis-suq ta’ din il-proprjetà – Rifjut ta’ eżenzjoni – Ġlieda kontra l-evażjoni fiskali – Evalwazzjoni fid-dawl tal-Ftehim ŻEE”

Fil-Kawża C-72/09,

li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 234 KE, imressqa mill-Cour de cassation (Franza), permezz ta’ deċiżjoni tal-10 ta’ Frar 2009, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fit-18 ta’ Frar 2009, fil-proċedura

Établissements Rimbaud SA

vs

Directeur général des impôts,

Directeur des services fiscaux d’Aix-en-Provence,

IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tielet Awla),

komposta minn K. Lenaerts, President tal-Awla, E. Juhász, G. Arestis (Relatur), T. von Danwitz u D. Šváby, Imħallfin,

Avukat Ġenerali: N. Jääskinen,

Reġistratur: N. Nanchev, Amministratur,

wara li rat il-proċedura bil-miktub u wara s-seduta tat-3 ta’ Frar 2010,

wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:

–        għal Établissements Rimbaud SA, minn J.-P. Chevallier, avukat,

–        għall-Gvern Franċiż, minn G. de Bergues u J.-S. Pilczer, bħala aġenti,

–        għall-Gvern Ġermaniż, minn M. Lumma u C. Blaschke, bħala aġenti,

–        għall-Gvern Estonjan,, minn L. Uibo, bħala aġent,

–        għall-Gvern Grieg, minn S. Spyropoulos u Z. Chatzipavlou u M. Tassopoulou, bħala aġenti,

–        għall-Gvern Spanjol, minn M. Muñoz Pérez, bħala aġent,

–        għall-Gvern Taljan, minn I. Bruni, bħala aġent, assistita minn P. Gentili, avvocato dello Stato,

–        għall-Gvern Olandiż, minn C.M. Wissels u M. de Mol, bħala aġenti,

–        għall-Gvern Svediż, minn A. Falk u A. Engman, bħala aġenti,

–        għall-Gvern tar-Renju Unit, minn I. Rao u I. Hutton, bħala aġenti,

–        għall-Kummissjoni Ewropea, minn R. Lyal u J.-P. Keppenne, bħala aġenti,

–        għall-Awtorità tas-Sorveljanza EFTA, minn L. Armati, I. Hauger, B. Alterskjæn u X. Lewis, bħala aġenti,

–        għall-Prinċipat tal-Liechtenstein, minn S. Monauni-Tömördy, bħala aġent,

wara li semgħet il-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali, ippreżentati fis-seduta tad-29 ta’ April 2010,

tagħti l-preżenti

Sentenza

1        It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikolu 40 tal-Ftehim dwar iż-Żona Ekonomika Ewropea, tat-2 ta’ Mejju 1992 (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 11, Vol. 52, p. 3, iktar ’il quddiem il-“Ftehim ŻEE”).

2        Din it-talba ġiet imressqa fil-kuntest ta’ kawża bejn Établissements Rimbaud SA (iktar ’il quddiem “Rimbaud”) u d-directeur général des impôts (Direttur Ġenerali tat-Taxxi) u d-directeur des services fiscaux d’Aix-en-Provence (Direttur tad-Dipartimenti Fiskali ta’ Aix-en-Provence) (iktar ’il quddiem l-“awtoritajiet fiskali Franċiżi”), dwar l-issuġġettar ta’ din il-kumpannija għat-taxxa fuq il-valur fis-suq ta’ proprjetà immobbli fil-pussess ta’ persuni ġuridiċi fi Franza (iktar ’il quddiem it-“taxxa kkontestata”).

 Il-kuntest ġuridiku

 Il-Ftehim ŻEE

3        L-Artikolu 40 tal-Ftehim ŻEE jipprovdi:

“Fil-qafas tad-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Ftehim, ma għandu jkun hemm l-ebda restrizzjoni bejn il-Partijiet Kontraenti fuq il-moviment ta’ kapital li jappartjeni lil persuni li huma residenti fi Stati Membri tal-KE jew fi Stati ta’ l-EFTA u ma għandu jkun hemm l-ebda diskriminazzjoni msejsa fuq iċ-ċittadinanza jew fuq il-post ta’ residenza tal-partijiet jew fuq il-post fejn dak il-kapital hu investit. L-Anness XII fih id-dispożizzjonijiet neċessarji biex jigi implimentat dan l-Artikolu”.

4        L-Anness XII tal-Ftehim ŻEE, intitolat “Moviment Liberu tal-Kapital”, jirreferi għad-Direttiva tal-Kunsill 88/361/KEE, tal-24 ta’ Ġunju 1988, għall-implementazzjoni tal-Artikolu 67 tat-Trattat (Artikolu abrogat mit-Trattat ta’ Amsterdam) (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 10, Vol. 1, p. 10). Skont l-Artikolu 1(1) ta’ din id-direttiva, il-movimenti ta’ kapital huma kklassifikati skont in-nomenklatura stabbilita fl-Anness I ta’ din id-direttiva.

 Il-leġiżlazzjoni nazzjonali

5        L-Artikoli 990 D et seq tal-code général des impôts (Kodiċi Ġenerali tat-Taxxa Franċiż) (iktar ’il quddiem iċ-“CGI”) jiffurmaw parti mill-miżuri adottati mil-leġiżlatur Franċiż biex jiġġieled ċerti forom ta’ evitar fiskali.

6        L-Artikolu 990 D taċ-CGI jipprevedi:

“Il-persuni ġuridiċi li, direttament jew permezz ta’ intermedjarju, jippossjedu proprjetà immobbli waħda jew iktar li jkunu jinsabu fi Franza jew li jkollhom drittijiet in rem fuq din il-proprjetà immobbli għandhom iħallsu taxxa annwali ekwivalenti għal 3% fuq il-valur fis suq ta’ din il-proprjetà immobbli jew ta’ dawn id-drittijiet.

Kull persuna ġuridika li għandha sehem, irrispettivament mill-forma u l kwantità, f’persuna ġuridika li hija l-proprjetarja ta’ proprjetà immobbli jew ta’ drittijiet fuq proprjetà immobbli jew li għandha sehem f’persuna ġuridika terza, li hi hija stess il-proprjetarja ta’ proprjetà jew ta’ drittijiet jew intermedjarja fil-katina tal-ishma, hija kkunsidrata li tipposjedi proprjetà immobbli jew drittijiet fuq proprjetà immobbli fi Franza permezz ta’ intermedjarju. Din id-dispożizzjoni tapplika rrispettivament min-numru ta’ persuni ġuridiċi intermedjarji”.

7        L-Artikolu 990 E taċ-CGI jipprovdi:

“It-taxxa prevista fl-Artikolu 990 D ma tapplikax:

1. Għall-persuni ġuridiċi li l-assi immobbli tagħhom, skont l-Artikolu 990 D, li jinsabu fi Franza, jirrappreżentaw inqas minn 50 % tal-assi Franċiżi. Għall-applikazzjoni ta’ din id-dispożizzjoni, ma humiex inklużi fl-assi immobbli l-assi li l-persuni ġuridiċi previsti fl-Artikolu 990 D jew l-intermedjarji jallokaw għall-attività professjonali tagħhom minbarra l-proprjetà immobbli;

2. Għall-persuni ġuridiċi li, peress li għandhom is-sede tagħhom f’pajjiż jew territorju li jkun ikkonkluda ma’ Franza konvenzjoni dwar għajnuna amministrattiva bil-għan li jiġu miġġielda l-evażjoni u l-evitar fiskali, jiddikjaraw kull sena, sa mhux iktar tard mill-15 ta’ Mejju, fil-post stabbilit mid-digriet previst fl-Artikolu 990F, il-post, id-deskrizzjoni u l-valur tal-proprjetà immobbli fil-pussess tagħhom fl-1 ta’ Jannar, l-identità u l-indirizz tas-soċji tagħhom fl-istess data u n-numru ta’ azzjonijiet jew ta’ ishma miżmuma minn kull wieħed minnhom;

3. Għall-persuni ġuridiċi li għandhom is-sede ta’ tmexxija effettiva tagħhom fi Franza u għall-persuni ġuridiċi l-oħra li, bis-saħħa ta’ ftehim, ma għandhomx jiġu suġġetti għal taxxa ogħla, jekk kull sena huma jikkomunikaw, jew jieħdu u jirrispettaw l-impenn li jikkomunikaw lill-awtoritajiet fiskali, fuq talba tagħhom, il-post u d-deskrizzjoni tal-proprjetà immobbli li huma jkunu jippossjedu fl-1 ta’ Jannar, l-identità u l-indirizz tal-azzjonisti, tas-soċji jew tal-membri l-oħra tagħhom, in-numru ta’ azzjonijiet, ishma jew drittijiet oħra miżmuma minn kull wieħed minnhom u l-prova tar-residenza fiskali tagħhom. L-impenn għandu jittieħed fid-data li fiha l-persuna ġuridika takkwista l-proprjetà immobbli jew id-dritt fuq proprjetà immobbli jew is-sehem imsemmija fl-Artikolu 990 D jew, fir-rigward tal-proprjetà immobbli, tad-drittijiet fuq proprjetà immobbli jew tal-ishma li kienu diġà fil-pussess tagħha fl-1 ta’ Jannar 1993, sa mhux iktar tard mill-15 ta’ Mejju 1993 […]”

 Il-kawża prinċipali u d-domanda preliminari

8        Rimbaud, li s-sede tagħha tinsab fil-Liechtenstein, tippossjedi proprjetà immobbli fi Franza. Għaldaqstant, fil-prinċipju, hija suġġetta għat-taxxa kkontestata.

9        Sussegwentement, l-awtoritajiet fiskali Franċiżi pproċedew biex jirkupraw it-taxxa kkontestata mingħand Rimbaud, l-ewwel għas-snin 1988 sa 1997, u sussegwentement għas-snin 1998 sa 2000.

10      Wara li t-talbiet tagħha ġew miċħuda, Rimbaud ippreżentat rikorsi kontra l-awtoritajiet fiskali Franċiżi. Wara sentenza mogħtija kontriha, fl-20 ta’ Settembru 2005, mill-cour d’appel d’Aix en Provence (Qorti tal-Appell ta’ Aix en Provence), Rimbaud appellat quddiem il-Cour de cassation (Qorti tal-Kassazzjoni).

11      F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Cour de cassation iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja s-segwenti domanda preliminari:

“L-Artikolu 40 tal-Ftehim [ŻEE] jipprekludi leġiżlazzjoni bħal dik li tirriżulta mill-Artikoli 990 D et seq. taċ-[CGI], fil-verżjoni tagħhom applikabbli dak iż-żmien, li teżenta mit-taxxa ta’ 3 % fuq il-valur fis-suq tal-proprjetà immobbli li tinsab fi Franza lill-kumpanniji li għandhom is-sede ta’ tmexxija effettiva tagħhom fi Franza u li, fir-rigward ta’ kumpannija li għandha s-sede ta’ tmexxija effettiva tagħha f’pajjiż fiż-[ŻEE], mhux membru tal-Unjoni Ewropea, tagħmel dik l-eżenzjoni suġġetta jew għal konvenzjoni dwar għajnuna amministrattiva, iffirmata bejn [ir-Repubblika Franċiża] u dan l-Istat bil-għan li jiġu miġġielda l-evażjoni u l-evitar tat-taxxa, jew għall-kundizzjoni li, b’applikazzjoni ta’ trattat li jinkludi klawżola ta’ nondiskriminazzjoni minħabba ċ-ċittadinanza, dawn il-persuni ġuridiċi ma għandhomx ikunu suġġetti għal taxxa ikbar minn dik li għaliha huma suġġetti l-kumpanniji stabbiliti fi Franza?”

 Fuq id-domanda preliminari

12      Permezz tal-ewwel domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk l-Artikolu 40 tal-Ftehim ŻEE għandux jiġi interpretat fis-sens li jipprekludi leġiżlazzjoni nazzjoni bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali li teżenta mit-taxxa kkontestata lill-kumpanniji li għandhom is-sede tagħhom fit-territorju ta’ Stat Membru u li tissuġġetta din l-eżenzjoni, fir-rigward ta’ kumpannija li s-sede tagħha jinsab fit-territorju ta’ Stat terz membru taż-Żona Ekonomika Ewropea (iktar ’il quddiem iż-“ŻEE”), għall-eżistenza ta’ konvenzjoni dwar għajnuna amministrattiva konkluża bejn dan l-Istat Membru u dan l-Istat terz bil-għan li jiġu miġġielda l-evażjoni u l-evitar fiskali jew għall-kundizzjoni li, b’applikazzjoni ta’ trattat li jinkludi klawżola ta’ nondiskriminazzjoni minħabba ċ-ċittadinanza, dawn il-persuni ġuridiċi ma għandhomx ikunu suġġetti għal taxxa ogħla minn dik li għaliha huma suġġetti l-kumpanniji stabbiliti f’dan l-Istat Membru.

13      L-ewwel nett, għandu jiġi rrilevat li l-Artikolu 40 tal-Ftehim ŻEE daħal fis-seħħ fil-Liechtenstein fl-1 ta’ Mejju 1995 permezz tad-Deċiżjoni tal-Kunsill taż-ŻEE Nru 1/95, tal-10 ta’ Marzu 1995, dwar id-dħul fis-seħħ tal-Ftehim dwar iż-Żona Ekonomika Ewropea għall-Prinċipat tal-Liechtenstein (ĠU L 86, p. 58). Għaldaqstant, l-interpretazzjoni ta’ dan l-artikolu tibqa’ irrilevanti għall-fatti li jiġġeneraw it-taxxa kkontestata preċedenti għal din id-data.

14      Bl-istess mod, hemm lok li jiġi indikat li l-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali diġà ġiet eżaminata mill-Qorti tal-Ġustizzja fir-rigward tad-Direttiva tal-Kunsill 77/799/KEE, tad-19 ta’ Diċembru 1977, dwar l-għajnuna komuni bejn l-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri fil-qasam tat-tassazzjoni diretta u indiretta (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 9, Vol. 1, p. 63), kif emendata bid-Direttiva tal-Kunsill 92/12/KEE, tal-25 ta’ Frar 1992 (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 9, Vol. 1, p. 179, iktar ’il quddiem id-“Direttiva 77/799”), kif ukoll tal-Artikolu 63 TFUE, fis-sentenza tal-11 ta’ Ottubru 2007, ELISA (C-451/05, Ġabra p. I-8251).

15      Fil-kawża prinċipali, peress li Rimbaud hija l-proprjetarja ta’ proprjetà immobbli fi Franza, bħala regola ġenerali hija, għal dan il-għan, suġġetta għall-ħlas tat-taxxa kkontestata skont l-Artikolu 990 D taċ-CGI

16      Fir-rigward tal-kategorija tal-movimenti ta’ kapital inkwistjoni, hemm lok li jiġi rrilevat li l-Artikolu 40 tal-Ftehim ŻEE jipprevedi li d-dispożizzjonijiet neċessarji għall-applikazzjoni ta’ dan l-artikolu jinsabu fl-Anness XII ta’ dan il-ftehim. L-imsemmi anness XII jiddikjara d-Direttiva 88/361 u l-Anness I tagħha applikabbli għaż-ŻEE.

17       Skont ġurisprudenza stabbilita, il-moviment ta’ kapital jinkludi l-operazzjonijiet li bihom persuni li ma humiex residenti jidħlu għal investimenti fi proprjetà immobbli fit-territorju ta’ Stat Membru, kif jirriżulta min-nomenklatura tal-movimenti tal-kapital inkluża fl-Anness I tad-Direttiva tal-Kunsill 88/361, fejn din in-nomenklatura żżomm l-istess valur indikattiv sabiex tingħata definizzjoni lill-kunċett ta’ movimenti ta’ kapital (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tas-16 ta’ Marzu 1999, Trummer u Mayer, C-222/97, Ġabra p. I-1661, punt 21; tal-11 ta’ Jannar 2001, Stefan, C-464/98, Ġabra p. I-173, punt 5; tal-5 ta’ Marzu 2002, Reisch et, C-515/99, C-519/99 sa C-524/99 u C-526/99 sa C-540/99, Ġabra p. I-2157, punt 30, u tal-14 ta’ Settembru 2006, Centro di Musicologia Walter Stauffer, C-386/04, Ġabra p. I-8203, punt 22).

18      Huwa paċifiku li Rimbaud ipproċediet għal investiment fi proprjetà immobbli fi Franza. Tali investiment transkonfinali jikkostitwixxi moviment ta’ kapital skont l-imsemmija nomenklatura (ara, f’dan is-sens, is-sentenza ELISA, iċċitata iktar ’il fuq, punt 60).

19      Għaldaqstant, id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 40 u tal-Anness XII tal-Ftehim ŻEE huma applikabbli f’kawża bħal dik tal-kawża prinċipali li tikkonċerna tranżazzjoni bejn ċittadini ta’ Stati partijiet f’dan il-ftehim. Skont ġurisprudenza stabbilita, il-Qorti tal-Ġustizzja tista’ tinterpretahom inkwantu hija adita minn qorti ta’ Stat Membru fir-rigward tal-portata f’dan l-istess Stat ta’ dan il-ftehim li jifforma parti integrali mis-sistema legali tal-Unjoni (ara s-sentenzi tal-15 ta’ Ġunju 1999, Andersson u Wåkerås-Andersson, C-321/97, Ġabra p. I-3551, punti 26 sa 31; tal-15 ta’ Mejju 2003, Salzmann, C-300/01, Ġabra p. I-4899, punt 65, kif ukoll tat-23 ta’ Settembru 2003, Ospelt u Schlössle Weissenberg, C-452/01, Ġabra p. I-9743, punt 27).

20      Wieħed mill-għanijiet prinċipali tal-Ftehim ŻEE huwa li jinkiseb bl-iktar mod komplet possibbli l-moviment liberu tal-merkanzija, tal-persuni, tas-servizzi u tal-kapital fiż-ŻEE kollha, b’tali mod li s-suq intern maħluq fit-territorju tal-Unjoni jiġi estiż għall-Istati tal-EFTA. F’din il-perspettiva, diversi dispożizzjonijiet tal-imsemmi ftehim huma intiżi sabiex jiggarantixxu interpretazzjoni tiegħu l-iktar uniformi possibbli fiż-ŻEE kollha (ara l-opinjoni 1/92, tal-10 ta’ April 1992, Ġabra p. I-2821). F’dan il-kuntest, hija l-Qorti tal-Ġustizzja li għandha tiżgura li r-regoli tal-Ftehim ŻEE, essenzjalment identiċi għal dawk tat-Trattat FUE, jiġu interpretati b’mod uniformi fi ħdan l-Istati Membri (sentenza Ospelt u Schlössle Weissenberg, iċċitata iktar ’il fuq, punt 29).

21      Mid-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 40 tal-Ftehim ŻEE jirriżulta li r-regoli li jipprojbixxu r-restrizzjonijiet għall-movimenti ta’ kapital u d-diskriminazzjoni li huma jistabbilixxu huma, fir-rigward tar-relazzjonijiet bejn l-Istati partijiet fil-Ftehim ŻEE, irrispettivament minn jekk humiex membri tal-Unjoni jew tal-EFTA, identiċi għal dawk li d-dritt tal-Unjoni jimponi fir-relazzjonijiet bejn l-Istati Membri (ara s-sentenza Ospelt u Schlössle Weissenberg, iċċitata iktar ’il fuq, punt 28).

22      Minn dan jirriżulta li, għalkemm restrizzjonijiet għall-moviment liberu tal-kapital bejn ċittadini ta’ Stati partijiet fil-Ftehim ŻEE għandhom ikunu evalwati fid-dawl tal-Artikolu 40 u tal-Anness XII tal-imsemmi ftehim, dawn id-dispożizzjonijiet għandhom l-istess portata ġuridika bħal dik tad-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 63 TFUE (ara, is-sentenza tal-11 ta’ Ġunju 2009, Il-Kummissjoni vs Il-Pajjiżi l-Baxxi, C-521/07, Ġabra p. I-4873, punt 33).

23      Għandu jiġi mfakkar li, skont ġurisprudenza stabbilita, għalkemm it-taxxa diretta taqa’ taħt il-kompetenza tal-Istati Membri, dawn tal-aħħar għandhom, madankollu, jeżerċitawha b’osservanza tad-dritt tal-Unjoni (ara, b’mod partikolari, is-sentenzi tas-7 ta’ Settembru 2004, Manninen, C-319/02, Ġabra p I-7477, punt 19; tas-6 ta’ Marzu 2007, Meilicke et, C-292/04, Ġabra p. I-1835, punt 19; tal-24 ta’ Mejju 2007, Holböck, C-157/05, Ġabra p. I-4051, punt 21, u ELISA, iċċitata iktar ’il fuq, punt 68). Bl-istess mod, din il-kompetenza ma tippermettilhomx japplikaw miżuri li jirrestrinġu l-libertà ta’ moviment garantita minn dispożizzjonijiet simili tal-Ftehim ŻEE.

 Fuq l-eżistenza ta’ restrizzjoni għall-movimenti ta’ kapital

24      Fir-rigward tal-kwistjoni dwar jekk leġiżlazzjoni nazzjonali bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali tikkostitwixxix restrizzjoni għall-movimenti ta’ kapital, diġà ġie kkonstatat, fil-kawża li tat lok għas-sentenza ELISA, iċċitata iktar ’il fuq, li l-leġiżlazzjoni inkwistjoni tikkostitwixxi restrizzjoni għall-prinċipju ta’ moviment liberu tal-kapital, ipprojbita mill-Artikolu 63 TFUE.

25      Ġie deċiż li, sabiex ikunu jistgħu jibbenefikaw mill-eżenzjoni mit-taxxa kkontestata, il-persuni ġuridiċi li ma għandhomx is-sede ta’ tmexxija tagħhom fi Franza huma, bid-differenza ta’ persuni taxxabbli oħra, suġġetti, skont l-Artikolu 990 E(2) u (3) taċ-CGI, għal kundizzjoni supplimentari, jiġifieri dik marbuta mal-eżistenza ta’ konvenzjoni konkluża bejn ir-Repubblika Franċiża u l-Istat ikkonċernat. Fin-nuqqas ta’ konvenzjoni bħal din, persuna ġuridika li ma għandhiex is-sede ta’ tmexxija tagħha fi Franza, issib ruħha mċaħda mill-possibbiltà li titlob b’mod effettiv l-eżenzjoni mit-taxxa kkontestata skont l-Artikoli 990 D u 990 E(2) u (3) taċ-CGI. Madankollu, b’kunsiderazzjoni tal-fatt li huma biss l-Istati kkonċernati li għandhom kompetenza li jiddeċiedu li jintrabtu permezz ta’ konvenzjoni, jirriżulta li l-kundizzjoni marbuta mal-eżistenza ta’ konvenzjoni dwar għajnuna amministrattiva jew ta’ trattat tista’ tinvolvi de facto, għal din il-kategorija ta’ persuni ġuridiċi, sistema permanenti ta’ nuqqas ta’ eżenzjoni mit-taxxa kkontestata, li tirrendi l-investiment f’proprjetà immobbli fi Franza inqas attraenti għall-kumpanniji li ma humiex residenti (ara, is-sentenza ELISA, iċċitata iktar ’il fuq, punti 75 sa 77).

26      Fil-kawża prinċipali, l-eżenzjoni mit-taxxa kkontestata favur kumpanniji stabbiliti fl-Istat terz ikkonċernat, prevista mid-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 990 E taċ-CGI, hija suġġetta għall-konklużjoni ta’ konvenzjoni dwar għajnuna amministrattiva jew ta’ trattat konkluż bejn ir-Repubblika Franċiża u l-Prinċipat tal-Liechtenstein.

27      Issa, fir-rigward tal-eżenzjoni stabbilita fl-Artikolu 990 E (2) taċ-CGI, ebda konvenzjoni dwar għajnuna amministrattiva bil-għan li jiġu miġġielda l-evażjoni u l-evitar fiskali ma ġiet iffirmata bejn dawn iż-żewġ Stati. Bl-istess mod, fir-rigward tal-eżenzjoni msemmija fl-Artikolu 990 E (3) taċ-CGI, għandu jiġi indikat li, sa issa, ir-Repubblika Franċiża u l-Prinċipat tal-Liechtenstein għadhom ma ffirmawx trattat li abbażi tiegħu l-persuni ġuridiċi kkonċernati ma għandhomx ikunu suġġetti għal taxxa ogħla minn dik tal-persuni ġuridiċi li għandhom is-sede tagħhom fi Franza.

28      Minn dan jirriżulta li r-rekwiżiti previsti mil-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali għall-ibbenefikar mill-eżenzjoni mit-taxxa kkontestata jeskludu awtomatikament lill-kumpanniji li ma humiex residenti stabbiliti fil-Liechtenstein mill-benefiċċju tal-eżenzjoni u jirrendu l-investiment fi proprjetà fi Franza inqas attraenti għal dawn il-kumpanniji.

29      Għaldaqstant, f’kawża bħal dik fil-kawża prinċipali, l-imsemmija leġiżlazzjoni tikkostitwixxi fir-rigward tal-persuni ġuridiċi restrizzjoni għall-prinċipju ta’ moviment liberu tal-kapital, li, bħala regola ġenerali, hija pprojbita mill-Artikolu 40 tal-Ftehim ŻEE bl-istess mod kif hija pprojbita mill-Artikolu 63 TFUE.

30      Skont il-Gvern Franċiż, it-taxxa kkontestata hija intiża sabiex tiddiswadi lill-persuni li jħallsu t-taxxa, li huma suġġetti għaliha, milli jevadu taxxa bħal din billi joħolqu kumpanniji, li jsiru proprjetarji ta’ proprjetà immobbli li tinsab fi Franza, fi Stati li ma kkonkludewx mar-Repubblika Franċiża konvenzjoni li fiha klawżola dwar għajnuna amministrattiva, bil-għan li jiġu miġġielda l-evażjoni u l-evitar fiskali. Il-kriterju essenzjali ta’ eżenzjoni huwa kkostitwit mill-garanzija li l-awtoritajiet fiskali Franċiżi jistgħu jitolbu direttament lill-awtoritajiet fiskali barranin l-informazzjoni neċessarja kollha sabiex tikkorrabora d-dikjarazzjonijiet magħmula mill-kumpanniji li għandhom drittijiet fuq proprjetà jew drittijiet reali oħra fuq proprjetà immobbli li tinsab fi Franza skont l-Artikolu 990 E taċ-CGI, kif ukoll id-dikjarazzjonijiet magħmula minn persuni fiżiċi li għandhom ir-residenza fiskali tagħhom fi Franza dwar il-proprjetà immobbli tagħhom suġġetta għat-taxxa.

31      Il-Gvern Franċiż jispjega li, bid-differenza tal-obbligi ta’ għajnuna reċiproka imposti fil-kuntest legali tal-Unjoni, l-Istati Membri taż-ŻEE li ma humiex membri tal-Unjoni Ewropea ma humiex obbligati jittrasponu d-Direttiva 77/799. Għaldaqstant, fin-nuqqas ta’ konvenzjoni li tinkludi klawżola dwar għajnuna amministrattivia jew ta’ trattat li jinkludi klawżola ta’ nondiskriminazzjoni fil-qasam tat-taxxa, l-awtoritajiet fiskali Franċiżi ma jistgħux jitolbu direttament lill-awtoritajiet fiskali tal-Prinċipat tal-Liechtenstein l-informazzjoni kollha neċessarja.

32      Għaldaqstant għandu jiġi eżaminat jekk ir-restrizzjoni inkwistjoni hijiex iġġustifikata mir-raġuni ta’ interess ġenerali tal-ġlieda kontra l-evażjoni fiskali u n-neċċessità li tinżamm l-effettività tal-kontrolli fiskali.

 Fuq il-ġustifikazzjoni bbażata fuq il-ġlieda kontra l-evażjoni fiskali u n-neċessità li tinżamm l-effettività tal-kontrolli fiskali

33      Fir-rigward tal-ġustifikazzjoni bbażata fuq il-ġlieda kontra l-evażjoni fiskali u n-neċessità li tinżamm l-effettività tal-kontrolli fiskali, għandu jiġi mfakkar li restrizzjoni għall-moviment liberu tal-kapital tista’ tkun ammessa biss bil-kundizzjoni li tkun adegwata biex tiggarantixxi t-twettiq tal-għan inkwistjoni mingħajr ma tmur lil hinn minn dak li huwa neċessarju sabiex jintlaħaq dan l-għan (sentenzi tat-13 ta’ Diċembru 2005, Marks & Spencer, C-446/03, Ġabra p. I-10837, punt 35; tat-12 ta’ Settembru 2006, Cadbury Schweppes u Cadbury Schweppes Overseas, C-196/04, Ġabra p. I­-7995, punt 47; tat-13 ta’ Marzu 2007, Test Claimants in the Thin Cap Group Litigation, C-524/04, Ġabra p. I-2107, punt 64 u tat-18 ta’ Diċembru 2007, A, C-101/05, Ġabra p. I-11531, punt 55).

34      B’hekk, ġustifikazzjoni bbażata fuq il-ġlieda kontra l-evażjoni fiskali tista’ tiġi aċċettata biss jekk din tirrigwarda skemi purament artifiċjali li għandhom l-għan li tiġi evitata l-liġi fiskali, fatt li jeskludi kull preżunzjoni ġenerali ta’ evażjoni. B’hekk, preżunzjoni ġenerali ta’ evitar jew ta’ evażjoni fiskali ma tistax tkun suffiċjenti sabiex tiġġustifika miżura fiskali li tippreġudika l-għanijiet tat-Trattat (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tas-26 ta’ Settembru 2000, Il-Kummissjoni vs Il-Belġju, C-478/98, Ġabra p. I-7587, punt 45, kif ukoll Cadbury Schweppes u Cadbury Schweppes Overseas, iċċitata iktar ’il fuq, punt 50 u ġurisprudenza ċċitata).

35      Fil-fatt, Stat Membru jista’ japplika miżuri li jippermettu li jiġi vverifikat, b’mod ċar u preċiż, l-ammont dovut mill-persuni taxxabbli (ara s-sentenza tal-10 ta’ Marzu 2005, Laboratoires Fournier, C-39/04, Ġabra p. I-2057, punt 24).

36      Fir-rigward tal-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni, il-Qorti tal-Ġustizzja diġà ddeċidiet, fis-sentenza ELISA, iċċitata iktar ’il fuq, li din il-leġiżlazzjoni hija adatta għall-għan li jikkonsisti fil-ġlieda kontra l-evażjoni fiskali minħabba l-fatt li din tippermeti li jiġu miġġielda l-prassi intiżi biss biex jeħilsu lil persuni fiżiċi mill-ħlas tat-taxxa fuq il-kapital fi Franza, jew għall-inqas tagħmel dawn il-prassi inqas attraenti.

37      Il-Qorti tal-Ġustizzja madankollu ddeċidiet li, fil-każ ta’ impossibbiltà għall-awtoritajiet fiskali Franċiżi li jitolbu, abbażi ta’ konvenzjoni konkluża mal-Istat Membru li fit-territorju tiegħu l-persuna ġuridika kkonċernata għandha s-sede ta’ tmexxija tagħha, il-kooperazzjoni tal-awtoritajiet fiskali ta’ dan l-Istat Membru, xejn ma jimpedixxi lill-awtoritajiet fiskali Franċiżi milli jeżiġu mill-persuna taxxabbli l-provi li huma jikkunsidraw neċessarji sabiex jiġu stabbiliti b’mod korrett it-taxxi kkonċernati u, skont il-każ, li jirrifjutaw l-eżenzjoni mitluba jekk dawn il-provi ma humiex ipprovduti.

38      Ġie kkonstatat li l-leġiżlazzjoni Franċiża inkwistjoni fil-kawża prinċipali ma tippermettix lill-kumpanniji li huma esklużi mill-kamp ta’ applikazzjoni ta’ konvenzjoni dwar għajnuna amministrattiva u li ma jaqgħux taħt trattat li jipprevedi klawżola ta’ nondiskriminazzjoni fil-qasam tat-taxxa, iżda li jinvestu fi proprjetà immobbli fi Franza, li jipprovdu dokumenti rilevanti li jippermettu li tiġi stabbilita l-identità tal-azzjonisti tagħhom u kull informazzjoni oħra li l-awtoritajiet fiskali Franċiżi jqisu bħala neċessarja. Konsegwentment, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li din il-leġiżlazzjoni tostakola, f’kull każ, li dawn il-kumpanniji jipproduċu l-prova li huma ma għandhomx għan ta’ evażjoni. Hija kkonkludiet li l-Gvern Franċiż seta’ jadotta miżuri inqas restrittivi sabiex jintlaħaq l-għan tal-ġlieda kontra l-evażjoni fiskali u, b’hekk, li t-taxxa kkontestata ma tistax tiġi ġġustifikata minn tali ġlieda (ara s-sentenza ELISA, iċċitata iktar ’il fuq, punti 99 sa 101)

39      Madankollu għandu jiġi mfakkar li l-kawża li tat lok għas-sentenza ELISA, iċċitata iktar ’il fuq, kienet tikkonċerna fatti li jirrigwardaw Stati Membri tal-Unjoni, bl-esklużjoni ta’ kull Stat terz. Għaldaqstant, hekk kif ġie indikat fil-punt 19 ta’ din is-sentenza, ir-risposti għad-domandi preliminari pprovduti minn din is-sentenza jikkonċernaw biss relazzjonijiet bejn l-Istati Membri tal-Unjoni.

40      Issa, hemm lok li jiġi mfakkar li l-ġurisprudenza dwar ir-restrizzjonijiet għall-eżerċizzju tal-libertà ta’ moviment fi ħdan l-Unjoni ma tistax tiġi kompletament trasposta għall-movimenti ta’ kapital bejn l-Istati Membri u l-Istati terzi, peress li dawn il-movimenti jaqgħu f’kuntest legali differenti (ara, is-sentenzi tat-18 ta’ Diċembru 2007, A, iċċitata iktar ’il fuq, punt 60, u tad-19 ta’ Novembru 2009, Il-Kummissjoni vs L-Italja, C-540/07, Ġabra p. I-10983, punt 69).

41      F’dan ir-rigward, għandu jiġi rrilevat li l-qafas ta’ kooperazzjoni bejn l-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri stabbilit mid-Direttiva 77/799 ma jeżistix bejnhom u l-awtoritajiet kompetenti ta’ Stat terz meta dan tal-aħħar ma jkun ħa ebda impenn ta’ għajnuna reċiproka (ara, is-sentenza Il-Kummissjoni vs L-Italja, iċċitata iktar ’il fuq, punt 70)

42      Ċertament, l-Anness XXII tal-Ftehim dwar iż-ŻEE jipprevedi li l-Istati Membri taż-ŻEE huma obbligati jittrasponu fid-dritt nazzjonali tagħhom id-direttivi li jarmonizzaw id-dritt tal-kumpanniji, u b’mod partikolari dawk relatati mal-kontijiet tal-kumpanniji. Dawn il-miżuri joffru lill-persuna taxxabbli l-possibbiltà li tipproduċi data affidabbli u li tista’ tiġi vverifikata dwar kumpannija stabbilita fi Stat parti fil-Ftehim ŻEE. F’dan il-każ, huwa stabbilit li d-Direttiva 77/799 ma hijiex applikabbli bejn l-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri u dawk tal-Prinċipat tal-Liechtenstein.

43      Għaldaqstant, fil-kawża prinċipali, huwa impossibbli għall-awtoritajiet fiskali kompetenti Franċiżi li jiksbu mingħand dawk tal-Prinċipat tal-Liechtenstein l-informazzjoni neċessarja għall-eżerċizzju ta’ kontroll effettiv tal-provi pprovduti mill-kumpanniji taxxabbli.

44      Minn dan isegwi li, meta l-leġiżlazzjoni ta’ Stat Membru tissuġġetta l-benefiċċju ta’ vantaġġ fiskali għal kundizzjonijiet li l-ħarsien tagħhom jista’ jiġi vverifikat biss billi tinkiseb informazzjoni mill-awtoritajiet kompetenti ta’ Stat terz membru taż-ŻEE, huwa, bħala prinċipju, leġittimu li dan l-Istat Membru jirrifjuta l-għoti ta’ dan il-vantaġġ jekk, b’mod partikolari, minħabba n-nuqqas ta’ obbligu f’konvenzjoni ta’ dan l-Istat terz li jipprovdi informazzjoni, ikun impossibbli għalih li jikseb din l-informazzjoni mingħand dan tal-aħħar.

45      Fir-rigward, b’mod partikolari, il-kwistjoni dwar jekk, kif issostni l-Kummissjoni, l-awtoritajiet fiskali Franċiżi għandhomx jipproċedu għal eżami każ b’każ tal-provi pprovduti minn kumpannija stabbilita fi Stat Membru taż-ŻEE, għandu jiġi rrilevat li fil-fatt mis-sentenza ELISA, iċċitata iktar ’il fuq, jirriżulta li fil-kuntest tal-Unjoni, ir-rifjut kategoriku tal-għoti ta’ vantaġġ fiskali ma huwiex iġġustifikat għaliex xejn ma jwaqqaf lill-awtoritajiet fiskali milli jeżiġu mill-persuna taxxabbli l-provi li huma jikkunsidraw neċessarji sabiex jiġu stabbiliti l-imposti u t-taxxi kkonċernati b’mod korrett u, skont il-każ, li tiġi rrifjutata l-eżenzjoni mitluba jekk dawn il-provi ma humiex ipprovduti

46      Madankollu, din il-ġurisprudenza ma tapplikax għas-sitwazzjoni differenti ta’ kumpannija stabbilita fil-Prinċipat tal-Liechtenstein. Fil-fatt, anki jekk, fis-sitwazzjoni li kienet is-suġġett tas-sentenza ELISA, iċċitata iktar ’il fuq, l-awtoritajiet Lussemburgiżi ma kellhomx, skont l-Artikolu 8(1) tad-Direttiva 77/799, bħala regola ġenerali l-obbligu li jipprovdu informazzjoni, xorta jibqa’ l-fatt li l-kuntest leġiżlattiv huwa nettament differenti.

47      Qabel kollox, skont l-Artikolu 1(1) tad-Direttiva 77/799, l-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri għandhom jiskambjaw l-informazzjoni kollha li tista’ tippermettilhom jistabbilixxu b’mod korrett it-taxxi fuq id-dħul u fuq il-kapital kif ukoll l-informazzjoni kollha dwar l-istabbiliment ta’ taxxi fuq il-primjums ta’ assigurazzjoni. Sabiex jiġi implementat dan l-iskambju ta’ informazzjoni, l-imsemmija direttiva tistabbilixxi kuntest leġiżlattiv li jipprevedi, fl-Artikolu 3 tagħha, l-iskambju awtomatiku u fl-Artikolu 4 tagħha, l-iskambju spontanju. Barra minn hekk, din timponi termini għall-għoti ta’ informazzjoni (Artikolu 5), il-kollaborazzjoni minn uffiċjali tal-Istati (Artikolu 6) kif ukoll konsultazzjonijiet (Artikolu (9) u l-ġbir flimkien tal-esperjenzi (Artikolu 10).

48      Huwa għaldaqstant biss b’mod derogatorju li l-Artikolu 8 tad-Direttiva 77/799, intitolat “Limiti għal bdil ta’ informazzjoni”, jipprevedi eċċezzjonijiet għall-iskambju ta’ informazzjoni. Inkwantu dispożizzjoni derrogatorja, din hija s-suġġett ta’ interpretazzjoni stretta. Barra minn hekk, skont il-prinċipju ta’ kooperazzjoni leali, l-Istati Membri huma obbligati jipprattikaw effettivament l-iskambju ta’ informazzjoni, stabbilit mid-Direttiva 77/799.

49      F’dan il-kuntest leġiżlattiv, il-possibbiltà mogħtija lill-persuna taxxabbli, fis-sentenza ELISA, iċċitata iktar ’il fuq, li tipproduċi provi li għandhom jiġu eżaminati mill-awtoritajiet fiskali Franċiżi tirriżulta għaldaqstant bħala miżura intiża sabiex jiġi evitat li l-limitu stabbilit mis-sistema ġenerali ta’ skambju ta’ informazzjoni bħal dak li jirriżulta mill-applikazzjoni ta’ dan l-Artikolu 8 jkun għad-dannu tal-persuna taxxabbli.

50      Jekk, għaldaqstant, din il-possibbiltà hija bbażata fuq l-eżistenza ta’ sistema ġenerali ta’ skambju ta’ informazzjoni bħal dik stabbilita bid-Direttiva 77/799, u għaldaqstant, dipendenti fuq tali sistema, tali dritt ma jistax jiġi rikonoxxut lill-persuna taxxabbli f’ċirkustanzi, identiċi għal dawk tal-kawża prinċipali, li huma kkaratterizzati minn nuqqas ta’ kull obbligu ta’ għajnuna minn naħa tal-awtoritajiet fiskali tal-Prinċipat tal-Liechtenstein.

51      F’dawn iċ-ċirkustanzi, leġiżlazzjoni bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali għandha tiġi meqjusa bħala ġġustifikata fir-rigward tal-Istat parti fil-Ftehim ŻEE minħabba r-raġunijiet imperattivi ta’ interess pubbliku relatati mal-ġlieda kontra l-evażjoni fiskali u man-neċessità li tinżamm l-effettività tal-kontrolli fiskali u bħala adatta sabiex tiggarantixxi t-twettiq tal-għan inkwistjoni mingħajr ma tmur lil hinn minn dak li huwa neċessarju sabiex jintlaħaq dan il-għan.

52      Mill-kunsiderazzjonijiet preċedenti jirriżulta li l-Artikolu 40 tal-Ftehim ŻEE ma jipprekludix leġiżlazzjoni nazzjonali bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali li teżenta mit-taxxa kkontestata lill-kumpanniji li għandhom is-sede tagħhom fit-territorju ta’ Stat Membru tal-Unjoni u li tissuġġetta din l-eżenzjoni, għal kumpannija li s-sede tagħha tinsab fit-territorju ta’ Stat terz membru taż-ŻEE, għall-eżistenza ta’ konvenzjoni dwar għajnuna amministrattiva konkluża bejn dan l-Istat Membru u dan l-Istat terz bil-għan li jiġu miġġielda l-evażjoni u l-evitar fiskali jew għall-kundizzjoni li, b’applikazzjoni ta’ trattat li jinkludi klawżola ta’ nondiskriminazzjoni minħabba ċ-ċittadinanza, dawn il-persuni ġuridiċi ma għandhomx ikunu suġġetti għal taxxa ogħla minn dik li għaliha huma suġġetti l-kumpanniji stabbiliti fit-territorju ta’ dan l-Istat Membru.

 Fuq l-ispejjeż

53      Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, barra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.

Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tielet Awla) taqta’ u tiddeċiedi:

L-Artikolu 40 tal-Ftehim dwar iż-Żona Ekonomika Ewropea, tat-2 ta’ Mejju 1992, ma jipprekludix leġiżlazzjoni nazzjonali, bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, li teżenta mit-taxxa fuq il-valur fis-suq tal-proprjetà immobbli li tinsab fit-territorju ta’ Stat Membru tal-Unjoni Ewropea lill-kumpanniji li għandhom is-sede tagħhom fit-territorju ta’ dan l-Istat u li tissuġġetta din l-eżenzjoni, għal kumpannija li s-sede tagħha tinsab fit-territorju ta’ Stat terz membru taż-Żona Ekonomika Ewropea, għall-eżistenza ta’ konvenzjoni dwar għajnuna amministrattiva konkluża bejn dan l-Istat Membru u dan l-Istat terz bil-għan li jiġu miġġielda l-evażjoni u l-evitar fiskali jew għall-kundizzjoni li, b’applikazzjoni ta’ trattat li jinkludi klawżola ta’ nondiskriminazzjoni minħabba ċ-ċittadinanza, dawn il-persuni ġuridiċi ma għandhomx ikunu suġġetti għal taxxa ogħla minn dik li għaliha huma suġġetti l-kumpanniji stabbiliti fit-territorju ta’ Stat Membru.

Firem

* Lingwa tal-kawża: il-Franċiż.