Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

Share

Highlight in text

Go

Sprawa C-270/10

Lotta Gistö

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym
złożony przez Korkein hallinto-oikeus)

Protokół w sprawie przywilejów i immunitetów Wspólnot Europejskich – Artykuł 14 akapit pierwszy – Ustalanie miejsca zamieszkania dla celów podatkowych współmałżonka urzędnika Unii – Przepisy krajowe przewidujące zasadę, zgodnie z którą zainteresowany, który przez trzy lata mieszkał za granicą, nie jest już uważany za osobę zamieszkałą w kraju, a zatem nie podlega już nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu

Streszczenie wyroku

Przywileje i immunitety Wspólnot Europejskich – Urzędnicy i inni pracownicy Wspólnot – Miejsce zamieszkania dla celów podatkowych współmałżonka urzędnika Unii niewykonującego działalności zawodowej

(Protokół w sprawie przywilejów i immunitetów Wspólnot Europejskich, art. 14 akapit pierwszy)

Artykuł 14 akapit pierwszy Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów Wspólnot Europejskich, należy interpretować w ten sposób, że małżonek osoby, który tylko z tego powodu, iż wstąpiła ona w służbę Unii, ustanawia swoje miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego innego niż państwo członkowskie miejsca zamieszkania dla celów podatkowych, jakie posiadał w chwili wstąpienia owej osoby w służbę Unii, jest uznawany za zachowującego swoje miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w tym ostatnim państwie członkowskim, jeśli sam nie wykonuje działalności zawodowej.

(por. pkt 22; sentencja)







WYROK TRYBUNAŁU (piąta izba)

z dnia 28 lipca 2011 r.(*)

Protokół w sprawie przywilejów i immunitetów Wspólnot Europejskich – Artykuł 14 akapit pierwszy – Ustalanie miejsca zamieszkania dla celów podatkowych współmałżonka urzędnika Unii – Przepisy krajowe przewidujące zasadę, zgodnie z którą zainteresowany, który przez trzy lata mieszkał za granicą, nie jest już uważany za osobę zamieszkałą w kraju, a zatem nie podlega już nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu

W sprawie C-270/10

mającej za przedmiot wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym na podstawie art. 267 TFUE, złożony przez Korkein hallinto-oikeus (Finlandia) postanowieniem z dnia 27 maja 2010 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 31 maja 2010 r., w postępowaniu wszczętym przez

Lottę Gistö,

TRYBUNAŁ (piąta izba),

w składzie: J.J. Kasel (sprawozdawca), prezes izby, A. Borg Barthet i M. Ilešič, sędziowie,

rzecznik generalny: P. Cruz Villalón,

sekretarz: A. Calot Escobar,

uwzględniając procedurę pisemną,

rozważywszy uwagi przedstawione:

–        w imieniu rządu fińskiego przez J. Heliskoskiego, działającego w charakterze pełnomocnika,

–        w imieniu rządu estońskiego przez M. Linntam, działającą w charakterze pełnomocnika,

–        w imieniu Komisji Europejskiej przez I. Koskinena, D. Martina oraz M.I. Martínez del Peral, działających w charakterze pełnomocników,

podjąwszy, po wysłuchaniu rzecznika generalnego, decyzję o rozstrzygnięciu sprawy bez opinii,

wydaje następujący

Wyrok

1        Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 14 akapit pierwszy Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów Wspólnot Europejskich, załączonego początkowo do Traktatu ustanawiającego jedną Radę i jedną Komisję Wspólnot Europejskich (Dz.U. 1967, 152, s. 13), a następnie, na podstawie traktatu amsterdamskiego, do traktatu WE (zwanego dalej „protokołem”).

2        Wniosek ten został złożony w ramach postępowania wszczętego przez L. Gistö w celu ustalenia, czy w roku podatkowym 2007 podlegała ona nieograniczonemu czy też jedynie ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych w Finlandii.

 Ramy prawne

 Prawo Unii

3        Artykuł 13 protokołu został sformułowany następująco:

„Urzędnicy i inni pracownicy Wspólnot objęci są podatkiem na rzecz Wspólnot od dochodów, wynagrodzeń i dodatków wypłacanych przez Wspólnoty, zgodnie z warunkami i procedurą określon[ymi] przez Radę, stanowiącą na wniosek Komisji.

Są oni zwolnieni z krajowych podatków od dochodów, wynagrodzeń i dodatków wypłacanych przez Wspólnoty”.

4        Artykuł 14 akapit pierwszy protokołu stanowił:

„Przy stosowaniu podatku dochodowego, podatku majątkowego oraz podatku od spadku, a także stosując konwencje o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarte między państwami członkowskimi Wspólnot, uznaje się, że urzędnicy i inni pracownicy Wspólnot, którzy [wyłącznie z tytułu wykonywania swoich obowiązków na rzecz Wspólnot] osiedlają się na terytorium państwa członkowskiego innego niż kraj ich miejsca zamieszkania dla celów podatkowych w momencie dołączenia do służb Wspólnot […], zarówno w kraju ich faktycznego zamieszkania, [jak] i kraju zamieszkania dla celów podatkowych zachowują [są uważani za mających] miejsce zamieszkania w tym ostatnim, pod warunkiem że kraj ten należy do Wspólnot. Niniejsze postanowienie stosuje się także do współmałżonka, w zakresie w jakim [pod warunkiem że] nie wykonuje on [sam] działalności zawodowej, oraz do dzieci pozostających na utrzymaniu i pod opieką osób, o których jest mowa w niniejszym artykule”.

 Prawo krajowe

5        Paragraf 9 ust. 1 Tuloverolaki (1992/1535) (ustawy o podatku dochodowym) z dnia 30 grudnia 1992 r. przewiduje:

„Podatnikami podatku dochodowego są:

1)      osoby fizyczne i prawne, które w danym roku podatkowym zamieszkiwały w Finlandii lub miały w tym państwie swą siedzibę, krajowe wspólnoty celowe lub krajowe spadki – w odniesieniu do dochodów uzyskanych w kraju i za granicą (nieograniczony obowiązek podatkowy);

2)      osoby fizyczne i osoby prawne, które w danym roku podatkowym nie zamieszkiwały ani nie miały siedziby w Finlandii – w odniesieniu do dochodów uzyskanych w kraju (ograniczony obowiązek podatkowy)”.

6        Paragraf 11 ust. 1 tejże ustawy ma następujące brzmienie:

„Uznaje się, że osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w Finlandii, jeżeli ma tam faktyczne miejsce zamieszkania lub jeżeli stale tam przebywa przez okres dłuższy niż sześć miesięcy, przy czym tymczasowa nieobecność nie stoi na przeszkodzie uznaniu, iż pobyt jest kontynuowany. Uznaje się jednak, że obywatel fiński ma miejsce zamieszkania w Finlandii nawet wówczas, gdy nie przebywał stale w kraju przez okres dłuższy niż sześć miesięcy, jeżeli od zakończenia roku, w którym opuścił kraj, nie upłynęły trzy lata, chyba że udowodni on, że w danym roku podatkowym nie utrzymywał istotnych związków z Finlandią. W braku dowodu przeciwnego po upływie wyżej wskazanego okresu przyjmuje się, że obywatel fiński nie ma miejsca zamieszkania w Finlandii”.

 Postępowanie przed sądem krajowym i pytania prejudycjalne

7        L. Gistö, obywatelka fińska, zamieszkała ze swoją rodziną w Luksemburgu wiosną 2003 r., gdy jej mąż rozpoczął karierę tłumacza w Parlamencie Europejskim. Od tamtej pory Luksemburg jest miejscem zamieszkania małżonków Gistö.

8        W 2007 r. L. Gistö była na urlopie wychowawczym, pozostając w stosunku pracy jako wychowawca przedszkolny w Turku (Finlandia) i nie wykonywała działalności zawodowej w Luksemburgu. W Finlandii jest ona właścicielką papierów wartościowych i kilku nieruchomości nabytych tytułem inwestycji, które wynajmuje.

9        W celu ustalenia, czy dla roku podatkowego 2007 cały czas podlegała nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w zakresie podatku dochodowego w Finlandii, L. Gistö wystąpiła z wnioskiem do keskusverolautakunta (centralnej komisji ds. podatków), organu administracji podatkowej, który na wniosek podatnika może wydawać wiążącą interpretację w sprawie podatkowej. W interpretacji wydanej na wniosek L. Gistö rzeczona komisja uznała, że jej rezydencja podatkowa zawsze znajdowała się w Finlandii w rozumieniu art. 14 protokołu, a zatem że podlegała ona nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w zakresie podatku dochodowego, zakładając, iż nie wykonywała działalności zawodowej w Luksemburgu.

10      L. Gistö wniosła odwołanie od tej decyzji do Korkein hallinto-oikeus (najwyższego sądu administracyjnego).

11      Sąd ten podnosi, że rozwiązanie sporu zgodne z protokołem doprowadziłoby niekorzystnego traktowania zainteresowanej w dziedzinie opodatkowania z uwagi na jej osiedlenie się w Luksemburgu, ponieważ nadal podlegałaby nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Finlandii, podczas gdy na podstawie przepisów krajowych mogłaby korzystać z ograniczonego obowiązku podatkowego w tym kraju od roku podatkowego 2007.

12      W tych okolicznościach Korkein hallinto-oikeus postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującym pytaniem prejudycjalnym:

„Czy w sprawie dotyczącej Lotty Gistö art. 14 protokołu […] należy interpretować w ten sposób, że zgodnie z postanowieniami tego aktu jej miejscem zamieszkania dla celów podatkowych w 2007 r. pozostawała Finlandia, czy też protokół należy rozumieć w ten sposób, że w rozpatrywanej sprawie to jednak przepisy prawa wewnętrznego państwa członkowskiego przesądzają o istnieniu nieograniczonego obowiązku podatkowego w danym państwie członkowskim – w tym przypadku w Finlandii?”.

 W przedmiocie pytania prejudycjalnego

13      Poprzez swoje pytanie sąd krajowy zasadniczo dąży do ustalenia, czy art. 14 akapit pierwszy protokołu należy interpretować w ten sposób, że współmałżonek osoby, który tylko z tego powodu, iż wstąpiła ona w służbę Unii Europejskiej, ustanawia swoje miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego innego niż państwo członkowskie miejsca zamieszkania dla celów podatkowych, jakie posiadał w chwili wstąpienia owej osoby w służbę Unii, jest uznawany za zachowującego swoje miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w tym ostatnim państwie członkowskim, jeśli sam nie wykonuje działalności zawodowej.

14      W celu udzielenia odpowiedzi na to pytanie należy zauważyć, że art. 13 i 14 protokołu ustanawiają podział kompetencji podatkowych między Unią a państwem członkowskim, gdzie urzędnik lub inny pracownik miał miejsce zamieszkania dla celów podatkowych przed wstąpieniem w służbę Unii (zob. wyroki: z dnia 25 maja 1993 r. w sprawie C-263/91 Kristoffersen, Rec. s. I-2755, pkt 9; z dnia 17 czerwca 1993 r. w sprawie C-88/92 X, Rec. s. I-3315, pkt 11).

15      Na mocy art. 13 protokołu urzędnicy i inni pracownicy Unii objęci są podatkiem na jej rzecz od dochodów, wynagrodzeń i dodatków wypłacanych przez Unię, będąc zwolnionymi z podatków krajowych (zob. ww. wyrok w sprawie Kristoffersen, pkt 10).

16      Zgodnie z art. 14 akapit pierwszy protokołu przy stosowaniu między innymi podatku dochodowego uznaje się, że urzędnicy i inni pracownicy Unii, którzy wyłącznie z tytułu wykonywania swoich obowiązków na rzecz Unii osiedlają się na terytorium państwa członkowskiego innego niż kraj ich miejsca zamieszkania dla celów podatkowych w momencie dołączenia do służb Unii, zarówno w kraju ich faktycznego zamieszkania, jak i kraju zamieszkania dla celów podatkowych uważani są za mających miejsce zamieszkania w tym ostatnim, pod warunkiem że kraj ten należy do Unii (zob. ww. wyroki: w sprawie Kristoffersen, pkt 11; w sprawie X, pkt 9).

17      Wynika z tego, że na podstawie rzeczonego art. 14 akapit pierwszy państwo członkowskie pochodzenia, gdzie jest zachowane miejsce zamieszkania dla celów podatkowych urzędnika lub innego pracownika, co do zasady pozostaje właściwe do opodatkowania wszystkich dochodów innych niż dochody, wynagrodzenia i dodatki wypłacane przez Unię tym osobom i opodatkowania ich podatkiem dochodowym, nawet jeśli nie mają one tam faktycznego miejsca zamieszkania (zob. podobnie wyrok z dnia 13 listopada 2003 r. w sprawie C-209/01 Schilling i Fleck-Schilling, Rec. s. I-13389, pkt 31). Pojęcie podatku dochodowego w rozumieniu art. 14 akapit pierwszy protokołu powinno być określone według kryteriów mającego zastosowanie prawa krajowego (zob. ww. wyrok w sprawie Kristoffersen, pkt 12).

18      Ponadto z orzecznictwa wynika, że podział kompetencji ustanowiony przez art. 14 protokołu zostałby podważony, gdyby urzędnik lub inny pracownik miał swobodny wybór miejsca zamieszkania dla celów podatkowych (zob. ww. wyrok w sprawie X, pkt 12).

19      Przyjmując, że zgodnie z art. 14 akapit pierwszy zdanie drugie protokołu postanowienia owego protokołu w dziedzinie podatków stosuje się także do współmałżonka urzędnika lub innego pracownika Unii, w przypadku gdy nie wykonuje on sam działalności zawodowej, ustalenie miejsca zamieszkania tego współmałżonka dla celów podatkowych nie może też zależeć od woli zainteresowanego.

20      Wynika z tego, że w sytuacji takiej jak w postępowaniu przed sądem krajowym państwo członkowskie, w którym znajdowało się miejsce zamieszkania zainteresowanej przed dołączeniem współmałżonka do służb Unii, pozostaje właściwe do opodatkowania wszystkich dochodów rzeczonej zainteresowanej innych niż dochody, wynagrodzenia i dodatki wypłacane przez Unię, w przypadku gdy ona sama nie wykonuje działalności zawodowej.

21      Powyższa wykładnia nie jest sprzeczna z zasadą równości traktowania, ponieważ z utrwalonego orzecznictwa wynika, że w aspekcie podatkowym urzędnicy i inni pracownicy Unii, jak również ich współmałżonkowie, pod warunkiem że ci ostatni sami nie wykonują działalności zawodowej w państwie członkowskim, w którym urzędnik lub inny pracownik wykonuje swoje obowiązki na rzecz Unii, nie mogą być uważani za znajdujących się w tej samej sytuacji co pracownik migrujący, który osiedla się w państwie członkowskim innym niż jego państwo pochodzenia (zob. podobnie ww. wyrok w sprawie Schilling i Fleck-Schilling, pkt 29).

22      W świetle powyższych rozważań na zadane pytanie należy odpowiedzieć, że art. 14 akapit pierwszy protokołu należy interpretować w ten sposób, że małżonek osoby, który tylko z tego powodu, iż wstąpiła ona w służbę Unii, ustanawia swoje miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego innego niż państwo członkowskie miejsca zamieszkania dla celów podatkowych, jakie posiadał w chwili wstąpienia owej osoby w służbę Unii, jest uznawany za zachowującego swoje miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w tym ostatnim państwie członkowskim, jeśli sam nie wykonuje działalności zawodowej.

 W przedmiocie kosztów

23      Dla stron postępowania przed sądem krajowym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed tym sądem; do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż poniesione przez strony postępowania przed sądem krajowym, nie podlegają zwrotowi.

Z powyższych względów Trybunał (piąta izba) orzeka, co następuje:

Artykuł 14 akapit pierwszy Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów Wspólnot Europejskich, załączonego początkowo do Traktatu ustanawiającego jedną Radę i jedną Komisję Wspólnot Europejskich, a następnie, na podstawie traktatu amsterdamskiego, do traktatu WE, należy interpretować w ten sposób, że małżonek osoby, który tylko z tego powodu, iż wstąpiła ona w służbę Unii, ustanawia swoje miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego innego niż państwo członkowskie miejsca zamieszkania dla celów podatkowych, jakie posiadał w chwili wstąpienia owej osoby w służbę Unii, jest uznawany za zachowującego swoje miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w tym ostatnim państwie członkowskim, jeśli sam nie wykonuje działalności zawodowej.

Podpisy

* Język postępowania: fiński.