Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

Share

Highlight in text

Go

KONKLUŻJONIJIET TAL-AVUKAT ĠENERALI

CRUZ VILLALÓN

ippreżentati fis-16 ta’ Frar 2012 (1)

Kawża C-558/10

Michel Bourges-Maunoury,

Marie-Louise Heintz

vs

Direction des services fiscaux d’Eure-et-Loir

[talba għal deċiżjoni preliminari
mressqa mit-Tribunal de grande instance de Chartres (Franza)]

“Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet tal-Komunitajiet Ewropej — Uffiċjali u aġenti tal-Unjoni — Artikolu 13 — Taxxa fuq id-dħul ta’ persuni fiżiċi — Eżenzjoni minn taxxi nazzjonali fuq il-benefiċċji mħallsa mill-Unjoni — Taxxa solidali fuq il-ġid — Inklużjoni tad-dħul Komunitarju eżentat fil-kalkolu tal-ammont massimu — ‘Klawsola ta’ każ ta’ severità’”





1.        F’din il-kawża, il-Qorti tal-Ġustizzja għandha quddiemha domanda preliminari dwar il-kompatibbiltà mad-dritt primarju tal-Unjoni ta’ dispożizzjoni nazzjonali li tistabbilixxi l-metodu tal-kalkolu ta’ taxxa fuq il-ġid, f’dan il-każ it-taxxa Franċiża solidali fuq il-ġid (iktar ’il quddiem l-“ISF”). Il-kalkolu ta’ din it-taxxa jagħti lok għal mekkaniżmu msejjaħ “ta’ ammont massimu”, li jippermetti li jittieħed inkunsiderazzjoni d-dħul kollu tal-persuni taxxabbli, mingħajr ma jiġu esklużi s-salarji, pagi u emolumenti mħallsa mill-Unjoni Ewropea lill-uffiċjali u aġenti tagħha.

2.        Din il-kawża b’hekk toffri lill-Qorti tal-Ġustizzja l-opportunità li tagħti spjegazzjonijiet ġodda dwar is-sens u l-portata tat-tieni paragrafu tal-Artikolu 13 tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet tal-Komunitajiet Ewropej (2) u, b’mod iktar speċifiku, dwar il-ġurisprudenza stabbilita tagħha li tistabbilixxi li din id-dispożizzjoni ma tippermettix li d-dħul ta’ oriġini Komunitarja jiġi ntaxxat, anki jekk indirettament.

3.        Peress li ġurisprudenza rilevanti tal-Qorti tal-Ġustizzja ma tofrilniex elementi li jippermettu li tingħata b’mod immedjat risposta adatta għall-karatteristiċi speċifiċi tal-kawża (taxxa fuq il-ġid b’ammont massimu b’perċentwal tad-dħul tal-persuna taxxabbli), nistieden lill-Qorti tal-Ġustizzja biex tindirizza d-domanda magħmula billi tistabbilixxi s-sens u l-għan tad-dispożizzjoni nazzjonali inkwistjoni, filwaqt li nipproponilha li tħalli f’idejn il-qorti nazzjonali biex tieħu deċiżjoni definittiva f’dan ir-rigward.

I –    Il-kuntest ġuridiku

A –    Id-dritt tal-Unjoni

4.        L-Artikolu 13 tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet , fil-verżjoni li kienet fis-seħħ fid-data meta seħħu l-fatti inkwistjoni fil-kawża prinċipali, jipprovdi li:

“L-uffiċjali u impjegati oħra ta’ l-Unjoni għandhom ikunu suġġetti għal taxxa għall-benefiċċju ta’ l-Unjoni fuq salarji, pagi u emolumenti mħallsa lilhom mill-Unjoni, skond il-kundizzjonijiet u l-proċedura stabbilita mill-Kunsill li jiddeċiedi fuq proposta tal-Kummissjoni u li jaġixxu permezz ta’ regolamenti skond il-proċedura leġislattiva ordinarja u wara konsultazzjoni ma’ l-istituzzjonijiet konċernati.

Ikunu eżenti minn taxxi nazzjonali fuq salarji, pagi u emolumenti mħallsa mill-Komunitajiet”.

B –    Id-dritt nazzjonali

5.        L-ISF (3), li ssuċċediet it-taxxa annwali fuq il-patrimonji (4), ġiet stabbilita bil-Liġi fuq il-Finanzi għall-1989 (5). L-ISF kienet, fid-data meta seħħew il-fatti fil-kawża prinċipali, irregolata bid-dispożizzjonijiet tal-Artikoli 885 A sa 885 X tal-Kodiċi Ġenerali tat-Taxxa (iktar ’il quddiem il-“CGI”).

6.        L-Artikolu 885 A tas-CGI, fil-verżjoni tiegħu applikabbli meta seħħu l-fatti fil-kawża prinċipali (6), kien jipprovdi li:

“Huma suġġetti għat-taxxa annwali solidali fuq il-ġid, meta l-valur tal-beni tagħhom ikun ogħla mil-limitu tal-ewwel parti tat-tariffa ffissata fl-Artikolu 885 U:

1      Il-persuni fiżiċi li għandhom id-domiċilju fiskali tagħhom fi Franza, minħabba l-beni tagħhom li jinsabu fi Franza jew barra minn Franza.

[…].

2      Il-persuni fiżiċi li ma jkollhomx id-domiċilju fiskali tagħhom fi Franza, minħabba l-beni tagħhom li jinsabu fi Franza.

Ħlief fil-każijiet previsti fl-Artikolu 6(4)(a) u (b), il-koppji miżżewġin huma suġġetti għal taxxa komuni.

Il-kundizzjonijiet għall-issuġġettar għandhom jiġu evalwati fl-1 ta’ Jannar ta’ kull sena.

[…]

Il-beni professjonali ddefiniti fl-Artikoli 885 N, 885 O, 885 O a, 885 O b, 885 O c, 885 O d, 885 P u 885 R ma għandhom jiġu kkunsidrati fil-bażi ta’ stima għat-taxxa solidali fuq il-ġid”.

7.        L-ISF għandha mekkaniżmu ta’ ammont massimu u dak ta’ ammont massimu tal-ammont massimu, deskritti fl-Artikolu 885 V a tas-CGI. L-imsemmi artikolu kien, fil-verżjoni applikabbli fid-data meta seħħew il-fatti inkwistjoni fil-kawża prinċipali (7), ifformulat skont kif ġej:

“It-taxxa solidali fuq il-ġid tal-persuna taxxabbli li jkollha d-domiċilju fiskali tagħha fi Franza titnaqqas bid-differenza bejn, minn naħa, it-total ta’ din it-taxxa u t-taxxi dovuti fi Franza u barra l-pajjiż skont id-dħul u l-introjtu tas-sena ta’ qabel, ikkalkolati qabel l-imputazzjoni tal-krediti tat-taxxa u d-deduzzjonijiet, u, min-naħa l-oħra, 85 % tat-total tad-dħul nett ta’ spejjeż tan-negozju tas-sena ta’ qabel wara tnaqqis biss tad-defiċits kategoriċi li l-imputazzjoni tagħhom hija awtorizzata mill-Artikolu 156, kif ukoll tad-dħul eżenti mit-taxxa fuq id-dħul miksub matul l-istess sena fi Franza jew barra Franza u tal-qligħ suġġett għal taxxa minn ras il-għajn. Dan it-tnaqqis ma jistax jaqbeż somma ekwivalenti għal 50 % tal-ammont ta’ kontribuzzjoni li tirriżulta mill-applikazzjoni tal-Artikolu 885 V jew, jekk ikun ogħla, l-ammont tat-taxxa li jikkorrispondi għal ġid taxxabbli ugwali għall-ammont massimu tat-tielet parti tat-tariffa ffissata fl-Artikolu 885 U.

Il-qligħ kapitali huwa ddeterminat mingħajr ma jitqiesu l-limiti, ir-riduzzjonijiet u l-benefiċċji pprovduti minn dan il-kodiċi.

Għall-finijiet tal-ewwel paragrafu, meta t-taxxa fuq id-dħul tkun ġiet imposta fuq id-dħul ta’ persuni li l-beni tagħhom ma humiex inklużi fil-bażi ta’ stima tat-taxxa solidali fuq il-ġid tal-persuna taxxabbli, din għandha titnaqqas skont il-perċentwal tad-dħul ta’ dawn il-persuni meta mqabbel mad-dħul totali”.

II – Il-fatti li wasslu għall-kawża prinċipali

8.        Mid-deċiżjoni tar-rinviju kif ukoll mill-osservazzjonijiet ippreżentati quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja li M. Bourges-Maunoury u M-L. Heintz, il-mara ta’ M. Bourges-Maunoury, (iktar ’il quddiem il-“konjuġi Bourges-Maunoury”), li huma ex uffiċjali tal-Kummissjoni Ewropea u tal-Kunsill tal-Unjoni Ewropea, rispettivament. M-L. Heintz ilha tirċievi pensjoni ta’ rtirar mill-1 ta’ Settembru 2004. M. Bourges-Maunoury ngħata kumpens għat-tmien definittiv ta’ servizz mill-1 ta’ Jannar 2004 sat-30 ta’ Novembru 2008 u jirċievi wkoll, mill-1 ta’ Diċembru 2008, pensjoni ta’ rtirar.

9.        Għaldaqstant, il-kumpens u l-pensjonijiet imħallsa mill-Unjoni huma, skont l-Artikolu 13 tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet, suġġetti għal taxxa favur din tal-aħħar u eżentati minn taxxi nazzjonali fuq id-dħul.

10.      Peress li l-konjuġi Bourges-Maunoury huma residenti fi Franza, skont l-Artikolu 885 A tas-CGI, huma suġġetti għal-ISF u għaldaqstant, ippreżentaw dikjarazzjonijiet tal-ISF għas-snin 2002 sa 2007.

A –    Id-dikjarazzjonijiet tal-ISF mill-2002 sal-2004, tal-2006 u tal-2007

11.      Id-dikjarazzjonijiet annwali konġunti tal-konjuġi Bourges-Maunoury li taw bidu għall-kawża prinċipali jikkorrispondu għas-snin 2002 sa 2004, 2006 u 2007. Id-dikjarazzjoni tal-2005, li tippreżenta, kif sejrin naraw, każ speċjali, kellha eżitu kompletament differenti.

12.      Fid-dikjarazzjonijiet tagħhom għas-snin 2002 sal-2004, 2006 u 2007, il-konjuġi Bourges-Maunoury naqsu li jinkludu l-kumpens u l-pensjoni mħallsa mill-Unjoni fil-kuntest tal-kalkolu tal-ammont massimu tal-ISF previst fl-Artikolu 885 V a tas-CGI.

13.      Fid-29 ta’ Mejju 2008, l-ammistrazzjoni tat-taxxa Franċiża bagħtulhom proposta ta’ rettifika tal-ISF tagħhom għal dawn is-snin, minħabba li d-dħul Komunitarju tagħhom kellu jiġu kkunsidrat għall-kalkolu tal-ammont massimu tal-ISF, proposta kkonfermata b’deċiżjoni tal-1 ta’ Settembru 2008.

14.      Fid-19 ta’ Jannar 2009, l-ammistrazzjoni tat-taxxa Franċiża ħarġet kontra l-konjuġi Bourges-Maunoury żewġ avviżi ta’ rkupru tal-kontribuzzjoni tal-ISF dovuta għas-snin 2002 sal-2004, 2006 u 2007. L-ilment kontra dawn l-avviżi, ippreżentat minn dawn tal-aħħar fl-4 ta’ Frar 2009, ġie miċħud b’deċiżjoni tal-ammistrazzjoni tat-taxxa Franċiża tat-18 ta’ Frar 2009.

15.      Il-konjuġi Bourges-Maunoury għalhekk adew, fis-16 ta’ April 2009, lit-Tribunal de grande instance de Chartres, minn naħa, b’talba għall-annullament tad-deċiżjoni tal-ammistrazzjoni tat-taxxa Franċiża tat-18 ta’ Frar 2009 li tiċħad espliċitament l-ilment tagħhom kif ukoll taż-żewġ avviżi ta’ rkupru maħruġa kontrihom fid-19 ta’ Jannar 2009 għas-snin 2002 sal-2004, 2006 u 2007 u, min-naħa l-oħra, għall-kanċellazzjoni tal-kontribuzzjonijiet tal-ISF li kellhom jiġu rkuprati għal ammont ta’ EUR 15 663.

B –    Id-dikjarazzjoni tal-ISF tal-2005

16.      Il-konjuġi Bourges-Maunoury kienu, madankollu, naqsu milli jitolbu l-applikazzjoni tal-ammont massimu tal-ISF għas-sena 2005 u, għalhekk, fis-7 ta’ Lulju 2006, ippreżentaw dikjarazzjoni ta’ rettifika li kienet tinkludi dan il-kalkolu għal din is-sena u talbu r-rimbors ta’ ħlas żejjed ta’ EUR 6 239 fuq ammont ta’ taxxa ddikjarat ta’ EUR 8 861.

17.      Peress li din it-talba ġiet miċħuda mill-ammistrazzjoni tat-taxxa Franċiża, fis-27 ta’ Diċembru 2006, il-konjuġi Bourges-Maunoury ippreżentaw rikors quddiem it-Tribunal de grande instance de Chartres rigward dan ir-rifjut. Skont l-Artikolu 24 tal-Istatut tal-Persunal tal-Komunitajiet Ewropej, huma talbu wkoll l-assistenza tal-Kummissjoni f’dan ir-rigward, li ngħatatilhom permezz ta’ deċiżjoni tas-6 ta’ Marzu 2007.

18.      B’sentenza tal-10 ta’ Ottubru 2007, it-Tribunal de grande instance de Chartres ċaħad it-talba tagħhom.

19.      Barra minn hekk, huma ressqu lment quddiem il-Kummissjoni li, permezz ta’ ittra tal-14 ta’ Jannar 2008, informathom li hija kkonkludiet li kien hemm ksur tal-Artikolu 13 tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet u li hija kienet ser tirreġistra l-ilment tagħhom bħala każ ta’ ksur.

20.      Permezz ta’ ittra tal-15 ta’ April 2008, il-Kummissjoni informat lill-ammistrazzjoni tat-taxxa Franċiża dwar id-dubji tagħha rigward il-kompatibbiltà tat-tieni paragrafu tal-Artikolu 13 tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet tat-teħid inkunsiderazzjoni tad-dħul Komunitarju fil-kalkolu tal-ammont massimu tal-ISF.

21.      B’deċiżjoni tas-27 ta’ Novembru 2008, il-Cour d’appel de Versailles annullat is-sentenza tat-Tribunal de grande instance de Chartres tal-10 ta’ Ottubru 2007 li ċaħdet it-talba tagħhom għas-sena 2005.

22.      Permezz tas-sentenza tad-19 ta’ Jannar 2010 (8), il-Cour de cassation ċaħdet l-appell imressaq mill-ammistrazzjoni tat-taxxa Franċiża kontra din is-sentenza tal-Cour d’appel de Versailles .

23.      Il-Cour de cassation ikkunsidrat li, peress li l-Cour d’appel de Versailles kienet ikkonstatat li, bl-inklużjoni tal-ammont tal-pensjonijiet u kumpens riċevuti mill-Unjoni għall-kalkolu tal-ammont massimu ta’ 85 % tat-total tad-dħul stabbilit bl-Artikolu 885 V a tas-CGI, l-ammont tal-ISF tal-konjuġi Bourges-Maunoury żdied, hija setgħet ġustament tikkonkludi li b’hekk ġiet imposta taxxa fuq il-persuni taxxabbli li kienet tintaxxa b’mod indirett id-dħul Komunitarju tagħhom.

24.      Permezz ta’ ittra tal-15 ta’ Ottubru 2010, il-Kummissjoni informat lill-konjuġi Bourges-Maunoury li, fid-dawl tas-sentenza mogħtija mill-Cour de cassation, hija kien jidhrilha li proċedura ta’ ksur kontra r-Repubblika Franċiża ma kienet tipprovdilhom l-ebda vantaġġ.

III – Id-domanda preliminari u l-proċedura quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja

25.      Huwa f’dan il-kuntest li t-Tribunal de grande instance de Chartres, li semgħet it-talbiet tar-rikorrenti fil-kawża prinċipali dwar id-dikjarazzjonijiet tal-ISF tagħhom għas-snin 2002 sal-2004, 2006 u 2007 u minħabba d-dubji tagħha dwar l-interpretazzjoni tad-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 13 tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet iddeċidiet, b’mod partikolari fid-dawl tas-sentenza tal-Cour de cassation imsemmija iktar ’il fuq, li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja din id-domanda preliminari:

“It-tieni paragrafu tal-Artikolu 13 tal-Kapitolu V tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet tal-Komunitajiet Ewropej tat-Trattat li jistabbilixxi Kunsill wieħed u Kummissjoni waħda tal-Komunitajiet Ewropej jipprekludi li d-dħul kollu ta’ persuna taxxabbli, inkluż dħul Komunitarju, jittieħed inkunsiderazzjoni fil-kalkolu tal-ammont massimu tat-taxxa solidali fuq il-ġid?”

26.      Ir-rikorrenti fil-kawża prinċipali u r-Renju tal-Belġju, ir-Repubblika Franċiża, ir-Renju tal-Belġju, ir-Renju tal-Pajjiżi l-Baxxi kif ukoll il-Kummissjoni ppreżentaw l-osservazzjonijiet bil-miktub tagħhom.

27.      Il-Qorti tal-Ġustizzja semgħet lill-konsulenti legali tar-rikorrenti fil-kawża prinċipali, kif ukoll lill-aġenti tar-Repubblika Franċiża u tal-Kummissjoni waqt is-seduta pubblika li saret fit-23 ta’ Novembru 2011.

IV – Analiżi

28.      Id-domanda preliminari magħmula mill-qorti tar-rinviju teħtieġ, minkejja s-sempliċità apparenti tagħha, li jiġu spjegati l-kunsiderazzjonijiet relatati kemm mal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet kif ukoll mal-ISF u mal-mekkaniżmu tal-ammont massimu previst fl-Artikolu 885 V a tas-CGI.

A –    L-Artikolu 13 tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet

29.      L-Artikolu 13 tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet (9) jipprovdi, fl-ewwel paragrafu tiegħu, li l-uffiċjali u l-aġenti l-oħra tal-UE għandhom ikunu suġġetti għal taxxa fuq is-salarji, l-pagi u l-emolumenti (10) mħallsa minnha, u fit-tieni paragrafu tiegħu, għal eżenzjoni mit-taxxi nazzjonali fuq dawn l-istess salarji, pagi u emolumenti.

30.      Mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li ż-żewġ paragrafi ta’ dan l-artikolu, li ma jistgħux jiġu iżolati (11), huma maħsuba sabiex jissostitwixxu t-taxxi nazzjonali b’taxxa Komunitarja applikabbli għall-uffiċjali u aġenti tal-Unjoni skont kundizzjonijiet uniformi, fl-interess tal-indipendenza tal-Unjoni (12), u huma għaldaqstant maħsuba, minn naħa, biex jiggarantixxu ugwaljanza stretta ta’ remunerazzjoni bejn dawn tal-aħħar (13) u, min-naħa l-oħra, biex jevitaw kull taxxa doppja, Komunitarja u nazzjonali, tas-salarji, pagi u emolumenti li jitħallsulhom mill-Unjoni.

31.      Din id-dispożizzjoni, kollha kemm hi, għandha l-għan li tiżgura tabilħaqq tassazzjoni uniformi tal-imsemmija salarji, pagi u emolumenti għall-uffiċjali u aġenti tal-Unjoni, billi tipprevjeni b’mod partikolari, minn naħa, li, minħabba t-tassazzjoni nazzjonali differenti, ir-remunerazzjoni reali tagħhom ma tvarjax minħabba ċ-ċittadinanza jew id-domiċilju tagħhom, u min-naħa l-oħra, minħabba t-tassazzjoni doppja, din ir-remunerazzjoni tkun intaxxata iktar min-normal (14).

32.      Il-Qorti tal-Ġustizzja speċifikat li, skont it-termini u l-iskop tiegħu, l-Artikolu 13 tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet jipprovdi “l-eżenzjoni minn kull tassazzjoni nazzjonali bbażata kemm direttament kif ukoll indirettament fuq is-salarji, pagi u emolumenti mħallsa mill-Unjoni lill-uffiċjali jew aġenti oħrajn tagħha” u “jipprekludi, għaldaqstant, kwalunkwe taxxa nazzjonali, tkun xi tkun in-natura tagħha jew il-metodi ta’ ġbir tagħha, li tintaxxa, direttament jew indirettament, lill-uffiċjali jew l-aġenti l-oħrajn tal-Komunitajiet, minħabba l-fatt li huma jirċievu remunerazzjoni mħallsa mill-Unjoni, anki jekk it-taxxa inkwistjoni ma tkunx ikkalkolata proporzjonalment mal-ammont ta’ din ir-remunerazzjoni” (15), u b’hekk tirrestrinġi s-sovranità fiskali tal-Istati Membri (16).

33.      Din l-eżenzjoni tirrigwarda b’mod speċifiku lill-uffiċjali u aġenti tal-Unjoni (17) u hija limitata għat-taxxi nazzjonali analogi għal dawk li l-Unjoni timponi fuq is-salarji, pagi u emolumenti tagħhom(18), għat-taxxi nazzjonali li jistgħu jiġu imposti fuq id-dħul li jiġi mill-eżerċizzju tal-funzjonijiet tagħhom, li huwa suġġett għal taxxa Komunitarja (19).

34.      Nixtieq infakkar, għall-finijiet ta’ dokumentazzjoni u b’mod sempliċi ħafna, il-kontenut tal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja.

35.      Fil-kawża li wasslet għas-sentenza Humblet vs Il-Belġju (20), il-Qorti tal-Ġustizzja ntalbet tevalwa l-kompatibbiltà mal-Artikolu 11(b) tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet KEFA tat-taxxa addizzjonali Belġjana li kienet imposta fuq id-dħul kollu akkumulat tal-familji b’rati progressivi f’partijiet. F’dan il-każ, l-ammistrazzjoni tat-taxxa Belġjana kienet, essenzjalment, stabbilixxiet ir-rata ta’ tassazzjoni applikabbli għall-mara ta’ uffiċjal tal-KEFA billi kkunsidrat id-dħul ta’ dan tal-aħħar.

36.      Adita tiddeċiedi skont il-bażi tal-Artikolu 16 tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet KEFA, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li l-imsemmi protokoll mhux biss kien kontra kull tassazzjoni ta’ uffiċjal ibbażata kollha jew parzjalment fuq il-ħlas tas-salarju mħallas mill-KEFA, iżda wkoll kontra t-teħid inkunsiderazzjoni tal-imsemmi salarju għall-iffissar tar-rata tat-taxxa applikabbli għal dħul ieħor. Hija nnotat b’mod partikolari, f’dan ir-rigward, li l-fatt ta’ ġbir ta’ taxxi fuq kategorija ta’ dħul filwaqt li jittieħed inkunsiderazzjoni dħul ieħor, biex tiġi kkalkolata r-rata tat-taxxa, għandha sostanzjalment l-effett li tintaxxa direttament dan id-dħul l-ieħor, sa fejn, fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet ekonomiċi u finanzjarji raġonevoli, id-dħul totali ta’ persuna taxxabbli jikkostitwixxi ħaġa sħiħa organika (21).

37.      Fil-kawża li wasslet għas-sentenza Brouerius van Nidek (22), il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li d-dazji ta’ suċċessjoni, li huma imposti darba biss fuq il-proprjetà meta din tintiret, ma waqgħux taħt it-taxxi nazzjonali pprojbiti msemmija fl-Artikolu 13 tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet, peress li dawn ġew applikati b’mod nondiskriminatorju fuq il-persuni taxxabbli kollha.

38.      Fil-kawża li wasslet għas-sentenza Tither (23), il-Qorti tal-Ġustizzja kienet adita b’domanda dwar mekkaniżmu ta’ sussidju tal-interessi mħallas mill-individwi fuq is-self intiż għax-xiri jew għat-titjib tar-residenza ewlenija tagħhom. Dan il-mekkaniżmu kien jippermetti lil min jissellef inaqqas mill-interessi li għandhom jħallsu lil min sellfu somma ekwivalenti għall-ammont tat-taxxa fuq id-dħul li jikkorrispondi għal dawn il-ħlasijiet, filwaqt li min isellef għandu jaċċetta dan it-tnaqqis. Fuq il-livell fiskali, it-tnaqqis għaldaqstant applikat fuq il-ħlas tal-interessi kellu l-istess effett ta’ tnaqqis tat-taxxa fuq id-dħul ta’ min jissellef. Il-benefiċċju minn dan is-sussidju kien, madankollu, eskluż għall-persuni eżenti mit-taxxa fuq id-dħul. Il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li l-Artikolu 13 tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet ma jobbligax lil Stat Membru li jagħti dan is-sussidju lil uffiċjali u aġenti tal-Unjoni.

39.      Fil-kawża li wasslet għas-sentenza Kristoffersen (24), il-Qorti tal-Ġustizzja kienet adita b’domanda dwar jekk il-liġi Daniża dwar it-taxxa fuq id-dħul kinitx kompatibbli mal-Artikolu 13 tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet sa fejn din kienet tippermetti li tiġi imposa taxxa fuq il-valur tal-kera tal-akkomodazzjoni ta’ uffiċjal tal-Unjoni Ewropea. Il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li din it-taxxa ma tikkostitwixxix tassazzjoni indiretta tas-salarji, pagi u emolumenti mħallsa mill-Unjoni, sa fejn ma għandha l-ebda rabta legali ma’ dawn u hija imposta fuq bażi oġġettiva.

40.      Finalment, fil-kawża li wasslet għas-sentenza Vander Zwalmen u Massart (25), il-Qorti tal-Ġustizzja kienet adita b’domanda dwar l-għoti tal-benefiċċju tal-allowance matrimonjali skont it-taxxa fuq id-dħul fil-Belġju. Il-liġi Belġjana kienet tipprovdi, fil-kuntest tat-tassazzjoni separata tad-dħul tal-konjuġi, l-għoti ta’ għajnuna fiskali (l-allowance matrimonjali) lill-familji li jkollhom biss dħul wieħed u lill-familji li jaqilgħu żewġ salarji iżda li t-tieni wieħed ikun inqas minn somma speċifika. Il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li r-rifjut tal-għoti ta’ allowance matrimonjali lill-familji li konjuġi minnhom ikun uffiċjal tal-Unjoni, meta s-salarju ta’ dan tal-aħħar ikun ogħla minn din is-somma, ma kienx inkompatibbli mal-Artikolu 13 tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet. Fil-fatt, ir-raġuni wara l-esklużjoni mill-allowance tirriżulta mill-applikazzjoni ta’ kundizzjoni ġenerali u oġġettiva applikabbli għall-persuni taxxabbli kollha, u għalhekk ma hijiex diskriminatorja, u mhux kundizzjoni addizjonali marbuta mal-istatus ta’ uffiċjal ta’ wieħed mill-konjuġi.

41.      Min-naħa l-oħra, fil-kawża li wasslet għas-sentenza Il-Kummissjoni vs Il-Belġju (26), il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li r-Renju tal-Belġju kien naqas milli jwettaq l-obbligi tiegħu taħt l-Artikolu 13 tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet meta rrifjuta li jagħti lis-sidien tal-proprjetà t-tnaqqis mit-taxxa fuq il-proprjetà meta l-kerrej tal-proprjetà jew il-konjuġi tiegħu kienu uffiċjali jew aġenti tal-Unjoni. Il-liġi Belġjana inkwistjoni kienet tipprovdi, essenzjalment, li t-taxxa fuq il-proprjetà, taxxa fuq il-proprjetà immobbli fil-Belġju dovuta mis-sid, setgħet titnaqqas skont is-sitwazzjoni soċjali tal-okkupant tal-bini. Dan it-tnaqqis kien madankollu eskluż meta d-dar kienet okkupata minn kerrej eżenti mit-taxxa fuq id-dħul “taħt il-konvenzjonijiet internazzjonali”. Il-benefiċċju ta’ rata mnaqqsa ta’ taxxa kien, għalhekk, irrifjutat lis-sid meta l-kerrej kien uffiċjal jew aġent tal-Unjoni, eżenti mit-taxxa Belġjana fuq id-dħul skont l-Artikolu 13 tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet.

42.      Il-Qorti tal-Ġustizzja, wara li kkunsidrat il-fatt li, meta d-dar kienet tinkera, it-taxxa fuq il-proprjetà kienet, fir-realtà ekonomika, mgħoddija mis-sid lill-kerrej, iddeċidiet li din l-esklużjoni mill-benefiċċju tat-tnaqqis tat-taxxa fuq il-proprjetà kienet kuntrarja għall-Artikolu 13 tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet. Fil-fatt, din kienet titfa’ piż finanzjarju addizzjonali fuq l-uffiċjali u aġenti tal-Unjoni, minħabba l-fatt li kienu jibbenefikaw minn remunerazzjoni eżenti mit-taxxi nazzjonali, meta mqabbla mal-persuni taxxabbli l-oħra (27).

43.      L-idea ġenerali iżda kostanti, li toħroġ mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja hija li hemm biss tassazzjoni indiretta tad-dħul tal-uffiċjali u aġenti tal-Unjoni meta l-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni jkollha l-għan, filwaqt li apparentement tirrispetta formalment il-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet, li tintaxxa d-dħul imsemmi iktar mit-taxxa Komunitarja, meta jista’ jiġi dedott li l-għan jew l-effett tagħha huwa li “tevita” l-imsemmi Protokoll. Minn din il-perspettiva, liġi li “timmira” għall-uffiċjali u l-aġenti tal-Unjoni jew li tagħtihom trattament diskriminatorju, biex nuża l-idea espressa mill-Qorti tal-Ġustizzja fis-sentenzi tagħha Brouerius van Nidek (28) u Vander Zwalmen u Massart, tista’ titqies bħala l-manifestazzjoni tax-xewqa li jiġi evitat il-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet.

B –    Id-dispożizzjoni nazzjonali

44.      Il-qorti tar-rinviju ma tagħti l-ebda dettall la dwar l-ISF u lanqas, b’mod partikolari, dwar is-sens u l-għan tal-mekkaniżmu tal-ammont massimu applikabbli għall-ħlas tal-ISF fid-deċiżjoni ta’ rinviju tagħha. Madankollu, fid-dawl tad-domanda magħmula, huwa essenzjali li tiġi analizzata kemm in-natura u l-istruttura tal-ISF, kif ukoll tal-mekkaniżmu tal-ammont massimu previst fl-Artikolu 885 V a tas-CGI u għalhekk, finalment, tal-kalkolu tal-ammont tal-kontribuzzjoni tal-ISF.

45.      Minkejja dan, jibqa’ l-fatt li hija r-responsabbiltà tal-qorti tar-rinviju li tinterpreta d-dispożizzjonijiet tad-dritt nazzjonali tagħha. Din hija r-raġuni għalfejn jeħtieġ, fil-kuntest tal-eżami tad-dritt nazzjonali bil-għan li tingħata risposta utli għad-domanda li magħmula mill-qorti tar-rinviju, li ninvoka sa ċertu punt l-interpretazzjoni tagħha stess tad-dritt nazzjonali.

46.      L-eżami tad-dritt nazzjonali ser jittratta l-ewwel nett l-ISF bħala tali, imbagħad il-mekkaniżmu tal-ammont massimu previst fl-Artikolu 885 V a tas-CGI u, finalment, in-nuqqas ta’ inklużjoni tad-dħul ta’ oriġini Komunitarju fil-kalkolu tal-imsemmi ammont massimu.

1.      In-natura u l-leġittimità tal-ISF

47.      Skont l-Artikolu 885 A tas-CGI, huma suġġetti għall-ISF kemm il-persuni fiżiċi li għandhom id-domiċilju fiskali tagħhom fi Franza, minħabba l-beni tagħhom li jinsabu fi Franza jew barra minn Franza, kif ukoll il-persuni fiżiċi li ma jkollhomx id-domiċilju fiskali tagħhom fi Franza, minħabba l-beni tagħhom li jinsabu fi Franza (29), skont skala progressiva aġġornata kull sena stabbilita fl-Artikolu 885 U tas-CGI (30), meta l-valur tal-beni jeċċedi l-ewwel parti ta’ din l-iskala (31).

48.      Il-bażi ta’ stima għall-ISF hija, skont l-Artikolu 885 E tas-CGI (32), kkostitwita mill-valur nett tal-proprjetà, id-drittijiet u l-valuri taxxabbli kollha tal-persuna taxxabbli (33). Hija tinkludi, għalhekk, l-assi finanzjarji kollha (34) (flus, garanziji) jew mhux finanzjarji (residenzi ewlenin jew sekondarji, proprjetajiet ta’ investiment, artijiet) tal-persuna taxxabbli. Hija din tal-aħħar li twettaq hija stess il-valutazzjoni tal-proprjetà taxxabbli tiegħu, skont ir-regoli fis-seħħ dwar is-suċċessjoni. Il-proprjetà hija stmata skont il-valur monetarju reali tagħha, fil-jum tal-fatt li joħloq it-taxxa, jiġifieri l-1 ta’ Jannar tas-sena fiskali.

49.      Għaldaqstant l-ISF hija taxxa bbażata fuq il-pussess tal-ġid, taxxa fuq l-assi netti tal-persuna taxxabbli (35). F’dawn it-termini, jidher ċar li l-Qorti tal-Ġustizzja tista’ raġonevolment tadotta din l-interpretazzjoni tal-ISF li tgħid li, fid-dawl tal-bażi taxxabbli tagħha, din tintaxxa l-patrimonju bħala sors ta’ ġid differenti mid-dħul.

50.      Minkejja dan, għandu jiġi enfasizzat il-fatt li din il-kawża ma tikkontestax il-leġittimità, fir-rigward tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet, ta’ taxxa fuq il-ġid, parallela għat-taxxa fuq id-dħul, lanqas il-fakultà li l-Istati Membri jissottomettu lill-uffiċjali u aġenti tal-Unjoni li jaqgħu taħt is-sovranità fiskali tagħhom għal taxxa bħal din. Il-Qorti tal-Ġustizzja ma hijiex għalhekk mitluba tirrispondi għad-domanda jekk taxxa nazzjonali, sa fejn tintaxxa formalment il-ġid, hijiex fi kwalunkwe każ kompatibbli mal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet.

51.      Fi kwalunkwe każ, jeħtieġ li tiġi rrifjutata l-idea li, minħabba l-kobor tal-bażi ta’ stima tagħha, l-ISF tintaxxa d-dħul sa fejn il-ġbir tagħha jnaqqas il-ġid kollu disponibbli tal-persuna taxxabbli. Ċertament, sa fejn l-ISF tapplika għall-ġid kollu tal-persuna taxxabbli, inklużi l-assi finanzjarji tagħha, hija tinkludi għalhekk, neċessarjament, frazzjoni residwa ta’ dħul mhux minfuq tas-sena ta’ qabel is-sena fiskali. Madankollu, kwalunkwe taxxa tal-ġid tikkostitwixxi, finalment, taxxa tad-“dħul iffriżat”, jiġifieri tad-dħul mhux użat li jinkludi l-ġid tal-persuna taxxabbli (36).

2.      Il-mekkaniżmu tal-ammont massimu tal-ISF

a)      Id-deskrizzjoni tal-ISF

52.      F’termini sempliċi ħafna, l-ammont massimu tal-ISF previst fl-Artikolu 885 V a tas-CGI (37) huwa maħsub sabiex jipprevjeni li t-taxxi diretti kollha pagabbli mill-persuna taxxabbli, inkluża t-taxxa fuq id-dħul u l-ISF, ma jaqbżux perċentwal speċifiku tad-dħul tagħha (38).

53.      L-applikazzjoni tal-ammont massimu (39) tikkonsisti, essenzjalment, fit-tnaqqis (40) mill-ammont tal-kontribuzzjoni tal-ISF dovuta fil-prinċipju għas-sena kurrenti tal-ammont li jirriżulta mid-differenza bejn, minn naħa, it-total tal-kontribuzzjoni tal-ISF dovuta għas-sena kurrenti u tat-taxxi (41) dovuti fi Franza u barra l-pajjiż (42) skont id-dħul tas-sena preċedenti u, min-naħa l-oħra, 85 % tad-dħul riċevut mill-persuna taxxabbli fis-sena preċedenti. Huwa f’dan il-85 % li l-Artikolu 885 V a tas-CGI jimponi (43) l-inklużjoni tad-dħul eżenti mit-taxxa fuq id-dħul magħmul fi Franza jew barra l-pajjiż, li jinkludi r-remunerazzjonijiet, il-benefiċċji, il-ħlasijiet annwali, pensjonijiet u dħul differenti mħallas mill-Unjoni tul is-sena ta’ qabel dik tal-ISF, li hija inkwistjoni f’dan il-każ. Għalhekk il-mekkaniżmu jiskatta biss jekk, essenzjalment, l-ammont totali tat-taxxi diretti li għandhom jitħallsu għas-sena kurrenti jaqbeż il-85 % (44) tal-ammont totali tad-dħul riċevut matul is-sena preċedenti.

b)      Is-sens u l-għan tal-ammont massimu tal-ISF

54.      Il-mekkaniżmu tal-ammont massimu tal-ISF, billi essenzjalment jipprekludi li t-tassazzjoni globali tal-persuni taxxabbli taqbeż il-85 % tad-dħul tagħhom (45), għandu l-għan ewlieni li jevita li l-persuni taxxabbli li jkollhom dħul modest, iżda jkollhom ġid kbir li ma jrendix wisq, ma jkunux obbligati li jċedu parti mill-ġid tagħhom sabiex iħallsu t-taxxa dovuta (46). Għaldaqstant għandu l-għan li jimmodula l-impatt tal-ISF skont, preċiżament, id-dħul taxxabbli, u aktarx, għalhekk, jillimita l-karattru potenzjalment konfiskatorju tal-ISF (47).

55.      F’dan ir-rigward, mid-dibattiti parlamentari (48) jirriżulta li l-mekkaniżmu tal-ammont massimu ġie stabbilit bil-għan li jiġi evitat li l-ISF toħloq effett konfiskatorju u għalhekk li tidher intollerabbli u inaċċettabbli mill-perspettiva tal-ġustizzja soċjali u tal-ekwità (49).

56.      Barra minn hekk, jidher (50) li sabiex tittieħed inkunsiderazzjoni l-ġurisprudenza tal-Kunsill Kostituzzjonali (51), ibbażata fuq l-osservanza tal-prinċipju tal-ugwaljanza u, iktar speċifikament, tal-prinċipju tal-ugwaljanza vis-a-vis tal-piżijiet pubbliċi (52), li l-leġiżlatur iddeċieda li jinkludi mal-ISF dan il-mekkaniżmu ta’ ammont massimu (53).

57.      Madankollu, jeħtieġ isir enfasi fuq il-fatt li l-mekkaniżmu ta’ ammont massimu lanqas huwa, fih innifsu, ikkontestat f’dan il-każ. Huwa jista’, barra minn hekk, ikun ta’ benefiċċju kemm għall-uffiċjali u aġenti tal-Unjoni kif ukoll għall-persuni taxxabbli l-oħrajn suġġetti għall-ISF. Fil-fatt, ma jistax ikun eskluż li uffiċjal jew aġent tal-Unjoni suġġett għall-ISF jista’ jaqa’ taħt is-“syndrome des pêcheurs de l’Île de Ré” (54). Għalhekk, u fin-nuqqas tal-ammont massimu tal-ISF, frazzjoni tad-dħul Komunitarju tiegħu tista’, fi proporzjonijiet possibilment kbar ħafna, tintuża għall-ħlas tal-ISF. Għaldaqstant, hemm sitwazzjonijiet li fihom l-uffiċjali u aġenti tal-Unjoni mhux biss ma jistgħux jirrinunzjaw għal-logħba tal-ammont massimu iżda saħansitra għandhom ikunu jistgħu jibbenefikaw minnha (55).

58.      Deskritt b’dan il-mod, il-mekkaniżmu tal-ammont massimu tal-ISF integrat mal-metodi ta’ ħlas tal-ISF jippreżenta l-karatteristiċi kollha ta’ dik li, fil-kultura legali ta’ ċerti Stati Membri u b’mod partikolari dawk tal-lingwa Ġermaniża, tissejjaħ “Klawżola ta’ każ diffiċli” (56), mingħajr preġudizzju għall-fatt li l-idea sottostanti tista’ tinstab fil-kultura legali tal-Istati Membri kollha (57).

59.      F’kull sistema ġudizzjarja msejħa sabiex tesprimi ruħha permezz ta’ formulazzjonijiet ġenerali u astratti, li hija karatteristika tal-liġi, huwa inevitabbli li tinkludi l-mitigazzjoni tal-konsegwenzi tal-applikazzjoni tagħha u tirrikorri għall-eċċezzjoni. Is-severità tal-liġi għandha ssib il-limiti tagħha meta tilħaq ċertu grad ta’ intensità. Huwa f’dawn il-każijiet li l-leġiżlatur għandu jintervjeni bi klawżola ta’ każ ta’ severità, għall-inqas jekk ikun irid li jiġi rrikonoxxut bħala leġiżlatur leġittimu, ġust jew, sempliċement, jekk jixtieq jibqa’ konsistenti mar-rekwiżiti tal-prinċipju tal-proporzjonalità.

60.      Il-liġi fiskali ma hijiex irregolata minn regoli differenti (58). Is-sistema fiskali, fit-tradizzjonijiet kostituzzjonali komuni għall-Istati Membri, hija suġġetta, fost affarijiet oħra, għall-kriterji tal-ġustizzja, li jfittxu li jkunu espressi f’formulazzjonijiet validi b’mod ġenerali u astratti. Madankollu jeħtieġ li wieħed ikun konxju li din il-pretensjoni għandha l-limiti tagħha. Għalhekk, l-idea, magħrufa sew u rrikonoxxuta sew, li l-eżerċizzju tas-setgħa fiskali ma għandux ikollu portata konfiskatorja tista’ kemm tirregola l-formulazzjoni ġenerali tal-istandard fiskali kif ukoll tispira l-eċċezzjonijiet, il-klawżoli ta’ każ ta’ severità, li din jista’ eventwalment ikollha.

61.      Huwa f’din il-perspettiva li l-importanza tal-metodi ta’ interpretazzjoni ssir sinjifikanti. Ċertament, huwa ġeneralment aċċettat li kull eċċezzjoni għal regola għandha tiġi interpretata b’mod strett. Fil-każ tal-klawżoli ta’ każ ta’ severità, wieħed ma jistax jieqaf biss sa din il-kunsiderazzjoni. L-interpretazzjoni tagħhom teħtieġ, għall-kuntrarju, li wieħed qatt ma jinsa l-għan tagħhom, dak stess li jwassal biex dawn jiddaħħlu mil-leġiżlatur. Kull interpretazzjoni ta’ klawżola ta’ każ ta’ severità li tiddevja b’mod notevoli mill-bażi loġika tagħha, twassal għad-distorsjoni tagħha, u b’hekk tneħħilha l-leġittimità inizjali tagħha.

62.      Filwaqt li għandu jitfakkar li hija r-responsabbiltà tal-qorti tar-rinviju li tinterpreta d-dispożizzjonijiet tad-dritt nazzjonali tagħha, madankollu jista’ jiġi kkunsidrat b’mod raġonevoli li l-mekkaniżmu tal-ammont massimu tal-ISF għandu l-għan li jtaffi l-effett potenzjalment konfiskatorju tal-ISF, f’armonija mal-Artikolu 1 tal-ewwel Protokoll addizzjonali għall-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem, iffirmata f’Ruma fl-4 ta’ Novembru 1950 (59) u, b’mod iktar wiesa’, mat-tradizzjonijiet kostituzzjonali komuni għall-Istati Membri (60).

c)      In-nuqqas ta’ inklużjoni ta’ dħul li jiġi mill-Unjoni

63.      It-tielet element tal-leġiżlazzjoni nazzjonali li għad irid jiġi analizzat huwa l-inklużjoni tad-dħul ta’ oriġini Komunitarju fil-kalkolu tal-ammont massimu tal-ISF.

64.      Kif diġà osservajt, il-problema li l-Artikolu 885 V A tas-CGI jqajjem fir-rigward tal-liġi tal-Unjoni hija li jintegra, fil-kalkolu tal-ammont massimu, id-dħul eżenti tal-persuni taxxabbli. Dan l-artikolu jikkunsidra f’dan il-każ il-fatt li ċerti persuni taxxabbli mill-ISF għandhom dħul li jirriżulta minn relazzjoni ta’ impjieg ma’ istituzzjoni tal-Unjoni.

65.      Din il-kunsiderazzjoni jew, jekk wieħed jippreferi, in-nuqqas ta’ inklużjoni tad-dħul ta’ oriġini Komunitarju fil-kalkolu tal-ammont massimu tista’, f’ċertu numru ta’ każijiet, iżżid il-kontribuzzjoni tal-ISF tal-persuna taxxabbli (61). B’mod iktar preċiż, il-kunsiderazzjoni tad-dħul ta’ oriġini Komunitarju li żżid il-livell tad-dħul ikkunsidrat, twassal sabiex titnaqqas l-effikaċja tal-ammont massimu li awtomatikament iżid il-kontribuzzjoni tal-ISF, dejjem skont il-kobor tal-patrimonju.

66.      Dan huwa l-uniku punt taħt diskussjoni fil-kuntest ta’ dan il-każ.

C –    In-nuqqas ta’ inklużjoni tad-dħul ta’ oriġini Komunitarju fil-kalkolu tal-ammont massimu tal-ISF fir-rigward tal-Artikolu 13 tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet

1.      Il-konsegwenzi tan-nuqqas ta’ inklużjoni tad-dħul li ġej mill-Unjoni

67.      Għandu jitfakkar għal darba oħra li n-nuqqas ta’ inklużjoni tad-dħul ta’ oriġini Komunitarju fil-kalkolu tal-ammont massimu tal-ISF jista’ jimplika, f’xi każijiet, l-inattivazzjoni jew in-newtralizzazzjoni tal-klawżola ta’ każ ta’ severità flimkien ma’, bħala konsegwenza indiretta, żieda fil-kontribuzzjoni tal-ISF tal-persuna taxxabbli. Għalkemm dan il-fatt ma huwiex neċessarjament suffiċjenti fih innifsu sabiex wieħed jikkunsidra li d-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 885 V a tas-CGI ma humiex kompatibbli mal-Artikolu 13 tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet, madankollu jeħtieġ li titkompla l-analiżi sabiex ikun żgurat li, minkejja n-natura speċifika tagħha, l-ISF ma tintaxxax b’mod indirett id-dħul imsemmi.

68.      Fil-fatt, bit-talba tagħhom, il-konjuġi Bourges-Maunoury għandhom l-għan li jiksbu l-applikazzjoni tal-klawżola ta’ każ ta’ severità favurihom, iżda billi jevalwaw id-dħul tagħhom mingħajr ma jikkunsidraw id-dħul Komunitarju. Din it-talba hija leġittima?

2.      L-informazzjoni mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja

69.      L-ISF u l-ammont massimu huma differenti b’mod ċar, fuq żewġ punti, mis-sistema fiskali inkwistjoni fil-kawża li wasslet għas-sentenza Humblet vs L-Istat Belġjan, iċċitata iktar ’il fuq. Minn naħa, billi l-ISF tikkonsisti f’sistema ta’ tassazzjoni progressiva (62), id-dħul ta’ oriġini Komunitarju ma jiġix ikkunsidrat għad-determinazzjoni tar-rata applikabbli tal-ISF. Min-naħa l-oħra, u allura, għalkemm il-mekkaniżmu tal-ammont massimu jista’, tabilħaqq, ifisser kontribuzzjoni tal-ISF akbar għall-uffiċjali u aġenti tal-Unjoni, ma jistax, madankollu, jiġi kkunsidrat li d-dħul tal-imsemmija uffiċjali huwa intaxxat iktar sempliċement minħabba li dawn jirċievu dħul mill-Komunità (63), minħabba li din iż-żieda tiddependi fuq il-kobor relattiv tad-dħul kollu meta mqabbel mal-patrimonju.

70.      Ma jistax jiġi kkunsidrat, barra minn hekk, fid-dawl tas-sentenza Il-Kummissjoni vs Il-Belġju, iċċitata ’il fuq, dwar it-taxxa fuq il-proprjetà (64) li l-ammont massimu tal-ISF iwassal sabiex wieħed iċaħħad il-benefiċċju ta’ benefiċċju tat-taxxa lill-uffiċjali u aġenti tal-Unjoni, ex officio, jiġifieri meta dawn jissodisfaw barra minn hekk il-kundizzjonijiet tal-leġiżlazzjoni nazzjonali sabiex jibbenefikaw minnu.

71.      Fil-fatt, jidher li ma jistax jiġi kkunsidrat, għalkemm dan għandu jiġi evalwat mill-qorti tar-rinviju, li l-integrazzjoni tad-dħul ta’ oriġini Komunitarju fil-kalkolu tal-ammont massimu kellha, bħala tali, speċifikament l-għan li tifhem is-sitwazzjoni tal-uffiċjali u aġenti Franċiżi tal-Unjoni (65).

72.      Għalhekk, l-analiżi tal-ammont massimu tal-ISF fid-dawl tal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja ma tippermettix li wieħed jikkonkludi li huwa inkompatibbli mat-tieni paragrafu tal-Artikolu 13 tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet. L-imsemmija ġurisprudenza tista’ tippermetti wkoll li jkun innotat li l-Artikolu 885 V a tas-CGI ma jaffettwax l-imsemmi Artikolu 13.

73.      Madankollu, il-problema speċifika li jqajjem l-ammont massimu tal-ISF fir-rigward tal-Artikolu 13 tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet fir-realtà qatt ma kienet tqajmet qabel u għaldaqstant titlob risposta ad hoc mill-Qorti tal-Ġustizzja, b’mod konsistenti mal-ġurisprudenza rilevanti tagħha, li tikkunsidra l-partikolaritajiet tal-ISF u tal-mekkaniżmu tal-ammont massimu li hu marbut magħha.

3.      In-nuqqas ta’ inklużjoni tad-dħul li ġej mill-Unjoni bħala element integrat fi klawżola ta’ każ ta’ severità

74.      Jidher raġonevoli li wieħed jibda mis-suppożizzjoni li l-mekkaniżmu tal-ammont massimu ġie introdott biss bħala klawżola ta’ każ ta’ severità, jiġifieri bl-għan li tiġi evitata sitwazzjoni ta’ inġustizzja u jittaffa l-effett potenzjalment konfiskatorju tal-ISF. Il-konjuġi Bourges-Maunoury jidhru li qegħdin jitolbu li d-dħul Komunitarju tagħhom ma jkunx integrat mad-dħul ikkunsidrat fil-kalkolu tal-ammont massimu tal-ISF, abbażi tad-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 13 tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet. Madankollu, u fil-fehma tiegħi, risposta pożittiva għal din it-talba twassal għal distorsjoni tal-klawżola ta’ każ ta’ severità li jirrappreżenta l-mekkaniżmu tal-ammont massimu, waqt li jiġu injorati totalment ir-raġunijiet li wasslu għall-introduzzjoni tagħha mil-leġiżlatur.

75.      Kieku l-klawżola ta’ każ ta’ severità kienet għalhekk applikata għall-uffiċjali u aġenti Franċiżi li d-dħul tagħhom jiġi esklużivament jew kważi, li ħafna drabi jista’ jkun il-każ, mis-salarji, emolumenti, pensjonijiet jew kumpens imħallsa mill-Unjoni, minn dan jirriżulta li ġidhom jibqa’ prattikament barra l-portata tal-ISF. Fin-nuqqas ta’ kwalunkwe dħul ieħor li jista’ jkun inkluż fil-kalkolu tal-ammont massimu, l-ammont tal-ISF jista’ jaqbeż il-limitu tal-85 %, bil-konsegwenza ta’ eżenzjoni mill-ISF għal din il-kategorija ta’ persuni taxxabbli. Approċċ bħal dan jista’ jkollu l-effett li jeżenta lill-uffiċjali u aġenti tal-Unjoni minn kull tassazzjoni li taffettwa b’xi mod jew ieħor lil ġidhom, argument li ma jistax jiġi difiż faċilment peress li jwassal għad-distorsjoni tal-għan imfittex minn klawżola ta’ każ ta’ severità.

76.      Għalhekk, jien inqis li l-inklużjoni tad-dħul ta’ oriġini Komunitarju fil-kalkolu tal-ammont massimu tal-ISF prevista fl-Artikolu 885 V a tas-CGI ma hijiex kuntrarja għat-tieni paragrafu tal-Artikolu 13 tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet, sa fejn tippreżenta l-karatteristiċi u għandha biss għanijiet bħal dawk ta’ klawżola ta’ każ ta’ severità, u li hija l-qorti tar-rinviju li għandha tiddeċiedi dwar dan.

V –    Konklużjoni

77.      Għaldaqstant nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja tirrispondi għat-talba preliminari magħmula mill-qorti tar-rinviju skont kif ġej:

“It-tieni paragrafu tal-Artikolu 13 tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet tal-Komunitajiet Ewropej għandu jiġi interpretat fis-sens li ma jipprekludix dispożizzjoni nazzjonali bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, li tipprovdi mekkaniżmu msejjaħ ta’ “ammont massimu” tal-ammont tal-kontribuzzjoni dovuta bħala taxxa solidali fuq il-ġid fil-kuntest li fiha jiġi kkunsidrat id-dħul kollu tal-persuna taxxabbli, inkluż id-dħul ta’ oriġini Komunitarju eżenti mit-taxxi nazzjonali fuq id-dħul, sa fejn tippreżenta l-karatteristiċi u għandha biss għanijiet bħal dawk ta’ klawżola ta’ każ ta’ severità, u li hija l-qorti tar-rinviju li għandha tiddeċiedi dwar dan”.

1 —      Lingwa oriġinali: il-Franċiż.

2 —      Iktar ’il quddiem il-“Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet ”, li sar, wara d-dħul fis-seħħ tat-Trattat ta’ Lisbona fl-1 ta’ Diċembru 2009, l-Artikolu 12(2) tal-Protokoll Nru 7 dwar il-privileġġi u l-immunitajiet tal-Unjoni Ewropea.

3—      Għal preżentazzjoni ġenerali, ara b’mod partikolari J. Grosclaude, “Genèse et problématique”, JurisClasseur Impôt sur la fortune, Faxxikolu Nru 15.

4 —      Din it-taxxa, li ġiet stabbilita bl-Artikolu 2 tal-Liġi Nru 81-1160 fuq il-Finanzi għall-1982, tat-30 ta’ Diċembru 1981 (JORF tal-31 ta’ Diċembru 1981, p. 3539), tħassret bil-Liġi Rettifikattiva Nru 86-824 fuq il-Finanzi għall-1986, tal-11 ta’ Lulju 1986 (JORF tat-12 ta’ Lulju 1986, p. 8688), li daħlet fis-seħħ fl-1 ta’ Jannar 1987.

5 —      Liġi Nru 88-1149 tat-23 ta’ Diċembru 1988 (JORF tat-28 ta’ Diċembru 1988, p. 16320).

6 —      Dispożizzjoni bħal dik li tirriżulta mil-Liġi Nru 98-1266 fuq il-Finanzi għall-1999, tat-30 ta’ Diċembru 1998 (JORF tal-31 ta’ Diċembru 1998, p. 20050), emendata bl-Artikolu 1 tad-Digriet Nru 2009-389, tas-7 ta’ April 2009, li jinkorpora fil-Kodiċi Ġenerali tat-Taxxa Diversi testi li jemendaw u jissupplimentaw ċerti dispożizzjonijiet ta’ dan il-kodiċi (JORF tad-9 ta’ April 2009, p. 6236).

7 —      Dispożizzjoni kif kienet tirriżulta mill-Artikolu 16 tal-Liġi Nru 98-1266, emendata bl-Artikolu 38 tal-Liġi Rettifikativa Nru 2004-1485 fuq il-Finanzi għall-2004, tat-30 ta’ Diċembru 2004 (JORF tal-31 ta’ Diċembru 2004, p. 22522). L-Artikolu 885 V a tas-CGI, sussegwentement, tħassar bil-Liġi Rettifikativa Nru 2011-900 fuq il-Finanzi għall-2011, tad-29 ta’ Lulju 2011 (JORF tat-30 ta’ Lulju 2011, p. 12969).

8 —      Appell Nru H 09-11.174.

9 —      Din id-dispożizzjoni, li l-formulazzjoni tagħha applikabbli fid-data meta seħħew il-fatti fil-kawża prinċipali tmur lura għall-1 ta’ Lulju 1967, id-data tad-dħul fis-seħħ tal-hekk imsejjaħ Trattat “ta’ fużjoni”, iffirmat fi Brussell fit-8 ta’ April 1965, tirriproduċi s-sustanza tad-dispożizzjonijiet identiċi tal-Artikoli 12 tal-protokolli bl-istess isem annessi rispettivament mat-Trattat KEE u mat-Trattat KEFA, iffirmati f’Ruma fil-25 ta’ Marzu 1957. L-Artikolu 11(b) tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet, anness mat-Trattat KEFA, iffirmat f’Pariġi fit-18 ta’ April 1951, huwa bbażat ukoll fuq il-prinċipju ta’ eżenzjoni minn kull taxxa fuq is-salarji u l-emolumenti mħallsa mill-Komunità Ewropea tal-Faħam tal-Azzar (KEFA) lill-membri tal-Awtorità Għolja u lill-uffiċjali ta’ din tal-aħħar, iżda mingħajr ma hija prevista l-impożizzjoni ta’ taxxa Komunitarja. Ara, f’dan ir-rigward, is-sentenza tal-25 ta’ Frar 1969, Klomp (23/68, Ġabra p. 43, punt 8).

10 —      Il-kundizzjonijiet u l-proċedura li bihom tiġi kkalkolata u imposta l-imsemmija taxxa huma stabbiliti fir-Regolament tal-Kunsill (KEE, Euratom, KEFA) Nru 260/68, tad-29 ta’ Frar 1968, li jistabbilixxi l-kundizzjonijiet u l-proċedura għall-applikazzjoni tat-taxxa għall-benefiċċju tal-Komunitajiet Ewropej (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 1, Vol. 1, p. 33). Huwa wkoll fuq il-bażi tal-Artikolu 13 tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet, b’mod partikolari, li kien ġiet adottat ir-Regolament tal-Kunsill (KEE, Euratom, KEFA) Nru 3821/81, tal-15 ta’ Diċembru 1981, li jemenda l-istatus tal-uffiċjali tal-Komunitajiet Ewropej kif ukoll ir-reġim applikabbli għall-aġenti l-oħrajn ta’ dawk il-Komunitajiet (ĠU L 386, p. 1), li stabbilixxa l-impożizzjoni eċċezzjonali ta’ taxxa f’każ ta’ kriżi li kienet inkwistjoni fil-kawża li tat lok għas-sentenza tat-3 ta’ Lulju 1985, Abrias et vs Il-Kummissjoni (3/83, Ġabra p. 1995).

11—      Sentenza tat-3 ta’ Lulju 1974, Brouerius van Nidek (7/74, Ġabra p. 757, punt 10).
Il-Qorti tal-Ġustizzja tinsisti, f’din is-sentenza (punt 11), fuq l-idea li l-eżenzjoni ta’ kull taxxa nazzjonali prevista fit-tieni paragrafu tal-Artikolu 13 tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet hija konsegwenza tal-impożizzjoni ta’ taxxa Komunitarja prevista fl-ewwel paragrafu tiegħu, idea li ma tistax tiġi difiża, mid-definizzjoni tagħha stess, taħt il-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet tal-KEFA. Ara wkoll is-sentenza tal-15 ta’ Settembru 1981, Bruce of Donington (208/80, Ġabra p. 2205, punt 11).

12—      Sentenza tat-3 ta’ Marzu 1988, Il-Kummissjoni vs BEI (85/86, Ġabra p. 1281, punt 23). Ara, wkoll, is-sentenza tat-8 ta’ Settembru 2005, AB (C-288/04, Ġabra p. I-7837, punt 27), fejn il-Qorti tal-Ġustizzja tipprovdi li l-għoti tal-immunitajiet u l-privileġġi meħtieġa sabiex tinkiseb il-missjoni tal-istituzzjonijiet Komunitarji fuq il-bażi ta’ dispożizzjonijiet ta’ kategorija ogħla, dawk tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet, jippermetti li tiġi ggarantita l-“awtonomija istituzzjonali u funzjonali tagħhom”.

13 —      Fis-sentenza tagħha tas-16 ta’ Diċembru 1960, Humblet vs L-Istat Belġjan (6/60, Ġabra p. 1125, p. 1156 u 1157), il-Qorti tal-Ġustizzja kienet diġà enfasizzat li s-setgħa esklużiva tal-Komunità li tiffissa l-ammont nett tas-salarji tal-uffiċjali tagħha kien indispensabbli sabiex “tissaħħaħ l-indipendenza tal-istrutturi amministrattivi tagħha fil-konfront tal-awtoritajiet nazzjonali” iżda wkoll biex tiggarantixxi trattament ugwali għall-uffiċjali ta’ nazzjonalitajiet differenti.

14—      Sentenzi tat-8 ta’ Frar 1968, Van Leeuwen (32/67, Ġabra p. 63, b’mod partikolari, p. 71); Brouerius van Nidek, iċċitata iktar ’il fuq (punt 11).

15 —      Formulazzjoni kostanti wara s-sentenza tal-24 ta’ Frar 1988, Il-Kummissjoni vs Il-Belġju (260/86, Ġabra p. 955, punt 10); ara, b’mod partikolari, is-sentenzi tat-22 ta’ Marzu 1990, Tither (C-333/88, Ġabra p. I-1133, punt 12), kif ukoll tal-25 ta’ Mejju 1993, Kristoffersen (C-263/91, Ġabra p. I-2755, punt 15).

16—      Sentenza tal-14 ta’ Ottubru 1999, Vander Zwalmen u Massart (C-229/98, Ġabra p. I-7113, punt 24).

17 —      Fis-sentenza tagħha Humblet vs L-Istat tal-Belġju, iċċitata iktar ’il fuq (b’mod partikolari, p. 1148), fir-rigward tal-Artikolu 11(b), tal-Protokoll dwar il-Privileġġi u l-Immunitajiet KEFA li b’hekk ingħatat fi żmien meta t-taxxa Komunitarja fuq id-dħul tal-uffiċjali tal-KEFA ma kinitx teżisti, il-Qorti tal-Ġustizzja kienet iddeċidiet li l-privileġġi u l-immunitajiet, fosthom l-eżenzjoni minn taxxi nazzjonali, waqt li kienu previsti fl-interess pubbliku Komunitarju, kienu madankollu mogħtija direttament lil dawn tal-aħħar u joħolqu dritt suġġettiv favurihom.

18 —      Sentenza Brouerius van Nidek, iċċitata iktar ’il fuq ( punt 12).

19—      Sentenza tas-22 ta’ Marzu 2007, Il-Kummissjoni vs Il-Belġju (C-437/04, Ġabra p. I-2513, punt 61).

20—      Iċċitata iktar ’il fuq.

21 —      B’mod partikolari p. 1159.

22—      Iċċitata iktar ’il fuq.

23—      Iċċitata iktar ’il fuq.

24—      Iċċitata iktar ’il fuq.

25—      Iċċitata iktar ’il fuq.

26—      Iċċitata iktar ’il fuq.

27—      Punt 12.

28—      Punt 14.

29 —      Ara, b’mod partikolari, JurisClasseur Impôt sur la fortune, Fasc. nru 20, Champ d’application, Fait générateur, Personnes imposables.

30 —      Ir-rati applikabbli jvarjaw minn 0.55 sa 1.8 % tal-valur nett tal-beni. Permezz tar-riforma li saret fl-2011, issa hemm biss żewġ rati, 0.25 % għal ġid ta’ bejn EUR 1 300 000 u EUR 3 000 000 u 0.50 % ’il fuq minn dak l-ammont.

31 —      Jiġifieri valur ogħla minn EUR 720 000 bejn Marzu 2002 u Jannar 2005, sa EUR 732 000 bejn Jannar 2005 u Jannar 2007 u sa EUR 760 000 bejn Jannar 2007 u April 2008.

32 —      Ara, b’mod partikolari, “Assiette de l’impôt”, “Patrimoine à prendre en considération” fil-JurisClasseur Impôt sur la fortune, Faxxikolu 24.

33 —      Il-piż tal-ISF madankollu huwa mmitigat permezz ta’ tnaqqis, bħal dak li jirrigwarda r-residenza prinċipali, u eżenzjonijiet totali jew parzjali, b’mod partikolari dawk li jirrigwardaw il-beni professjonali, l-ishma f’kumpanniji suġġetti għal impenn ta’ żamma (ara, f’dan ir-rigward, id-Deċiżjoni Nru 2003-477 DC tal-Conseil constitutionnel, tal-31 ta’ Lulju 2003, Liġi għall-inizjattiva ekonomika, Ġabra p. 418, mill-ħdax sas-sittax-il premessi), kif ukoll l-opri ta’ arti, ta’ antikità jew ta’ kollezzjoni, l-imsaġar u l-foresti, id-drittijiet ta’ proprjetà intellettwali tal-inventuri u l-awturi, kif ukoll il-pagamenti minn annwalità. Ara, f’dan ir-rigward, id-diversi faxxikoli ta’ JurisClasseur Impôt sur la fortune.

34 —      Id-djun jitnaqqsu mil-bażi ta’ stima tal-ISF taħt l-istess kundizzjonijiet u limiti bħal fil-qasam tad-drittijiet tas-suċċessjoni.

35 —      Ara, f’dan ir-rigward, analiżi ta’ D. Migaud, fir-rapport d’information de l’Assemblée nationale Nru 1065, sur la fiscalité du patrimoine et de l’épargne, 16 ta’ Lulju 1998, b’mod partikolari p. 35. L-awtur isemmi li l-iskop soċjali tal-ISF huwa li tiżgura ekwità akbar bejn il-persuni taxxabbli peress li taqbad il-kapaċitajiet kontributtivi mogħtija mid-detentur tal-ġid permezz tal-pussess stess tiegħu.

36 —      Il-Conseil constitutionnel iddeċieda f’dan ir-rigward li, inkwantu l-bażi ta’ stima tiegħu ma hijiex limitata li tinkludi biss il-beni li jipproduċu dħul, l-ISF ma kinitx taxxa fuq id-dħul taħt il-liġi Franċiża, iżda b’mod iktar estiż, taxxa fuq “il-kapaċità kontributtiva mogħtija miż-żamma ta’ ġabra ta’ beni u drittijiet”. Ara d-deċiżjoni Nru 2010-44 QPC tad-29 ta’ Settembru 2010, Konjuġi M., il-ħdax il-premessa; E. Crouy-Chanel, u A.-S. Le Bris, “La décision nº 2010-44 QPC du Conseil constitutionnel: réflexions sur la notion de faculté contributive” Revue de Droitfiscal, Nru 9, p. 230; J.-Ph. Feldman, Le Conseil constitutionnel et l’ISF. De l’égalité et de la progressivité de l’impôt, Dalloz, 2010, Nru 39, p. 2620; Deċiżjoni Nru 2010-99 QPC, tal-11 ta’ Frar 2011, N. Laurence, il-ħames premessa; F. Roemer, “Conformité à la Constitution du principe de la limitation du plafonnement de l’impôt sur la fortune”, Semaine juridique édition Générale; 2011, Nru 15, p. 703.

37 —      Għandu jiġi ppreċiżat li dan kien irriżervat għall-persuni li għandhom id-domiċilju fiskali tagħhom fi Franza. Il-Kummissjoni kienet bdiet formalment proċedura ta’ ksur kontra r-Repubblika Franċiza f’dan ir-rigward, li ngħalqet fis-27 ta’ Ottubru 2011 wara r-riforma tal-2011 li neħħiet l-ammont massimu. Ara l-istqarrija għall-istampa tal-Kummissjoni IP/10/1405, tat-28 ta’ Ottubru 2010, “Fiskalità diretta: il-Kummissjoni Ewropea titlob lil Franza biex tirrevedi żewġ miżuri ta’ ammonti massimi”.

38 —      L-ammont massimu, li huwa previst mil-Liġi Nru 88-1149, tat-23 ta’ Diċembru 1988, li toħloq l-ISF, kien inizjalment iffissat għal 70 % tad-dħul disponibbli qabel ma żdied għal 85 % mill-Artikolu 16 tal-Liġi dwar il-finanzi Nru 90-1168 għall-1991, tad-29 ta’ Diċembru 1990 (JORF tat-30 ta’ Diċembru 1990, p. 16367). L-Artikolu 885 V a tas-CGI tħassret bil-Liġi Nru 2011-900, b’mod konkomitanti mal-emenda tal-iskala tat-taxxa. Ara, f’dan ir-rigward, Deċiżjoni Nru 2011-638 DC tal-Conseil constitutionnel, tat-28 ta’ Lulju 2011, Liġi tal-Finanzi rettifikattiva għall-2011 (JORF tat-30 ta’ Lulju 2011, p. 13001, it-tmintax-il premessa).

39 —      Fuq il-modalitajiet konkreti tal-kalkolu tal-ammont massimu, ara J. Thibault-Liger, “Tarif et liquidation de l’impôt”, JurisClasseur Impôt sur la fortune, Faxxikolu 70.

40 —      Suġġett għal ammont massimu tal-ammont massimu. L-Artikolu 885 V a tas-CGI jipprevedi kemm għal ammont massimu tal-ISF kif ukoll għal ammont massimu tal-ammont massimu tal-ISF. L-ammont massimu tal-ammont massimu, stabbilit bil-Liġi Nru 95-1346 dwar il-finanzi għall-1996, tat-30 ta’ Diċembru 1995 (JORF tal-31 ta’ Diċembru 1995, p. 19030), lanqas huwa inkwistjoni fil-kuntest ta’ din il-kawża. L-għan tiegħu kien li jiġi evitat li l-ammont massimu ma jkunx wisq vantaġġuż, li jiġi evitat li l-persuna taxxabbli ma tnaqqasx id-dħul tagħha bil-għan li tnaqqas kunsiderevolment it-taxxa dovuta fuq ġid ferm sostanzjali. Ara, f’dan ir-rigward, pereżempju, M. Chenevoy-Gueriaud, “L’impôt de solidarité sur la fortune: une évolution inachevée”, Revue de la recherche juridique, Droit prospectif, 2006, Nru 3.

41 —      Fuq il-kalkolu tal-ammont li għandu jittieħed inkunsiderazzjoni f’dan ir-rigward. Ara, b’konferma għall-investigazzjoni amministrattiva 7 R-1-89, tat-28 ta’ April 1989 (BOI 7 R-1-89), Conseil d’État, 28 ta’ Frar 2007, Rikors Nru 292912, Is-Sinjur u s-Sinjura Lefoulon, u konklużjonijiet tas-Sinjur Collin, Droit fiscal, 2007, Nru 43, Kummentarju Nru 936.

42 —      Mill-Artikolu 885 V a tas-CGI jirriżulta li t-taxxi mħallsa lill-Unjoni mill-uffiċjali u l-aġenti tagħha jittieħdu inkunsiderazzjoni f’dan ir-rigward.

43 —      Sa mis-sena 1999.

44 —      Il-Conseil constitutionnel Franċiż iddeċieda, f’dan ir-rigward, li l-iffissar mil-leġiżlatur ta’ dan il-limitu minimu ta’ 85% ma jwassalx, minkejja li huwa sostanzjali, għal ksur ikkaratterizzat tal-ugwaljanza vis-a-vis l-obbligi pubbliċi, filwaqt li enfasizza li l-għan tiegħu kien li jinħoloq ostaklu sabiex il-persuni taxxabbli bl-akbar patrimonji ma jitħallewx jimmanipulaw is-sitwazzjoni b’tali mod li jkun iktar favorevoli għalihom li jżommu beni li ma jipproduċu ebda dħul taxxabbli u b’hekk jiġi llimitat il-vantaġġ li dawn tal-aħħar jiksbu mill-ammont massimu. Ara d-deċiżjoni Nru 2010-99 QPC, tal-11 ta’ Frar 2011, N. Laurence, il-ħames premessa.

45 —      Il-leġiżlatur sussegwentement stabbilixxa mekkaniżmu ieħor, it-tarka fiskali, li naqqset b’mod kunsiderevoli l-portata tal-ammont massimu, iżda din ma hijiex inkwistjoni f’din il-kawża u tneħħiet fl-istess żmien mal-ammont massimu bil-Liġi nru 2011-900, imsemmija iktar ’il fuq.

46 —      Konsegwenza magħrufa bl-isem “syndrome des pêcheurs de l’Île de Ré”, ġżira fejn il-pressjoni immobbiljari tpoġġi lil ċerti bdiewa li għandhom ġid sostanzjali u li huma b’hekk suġġetti għall-ISF f’sitwazzjoni fejn ikun impossibbli għalihom li jonoraw l-obbligi tagħhom minħabba nuqqas ta’ dħul suffiċjenti.

47—      Dwar il-loġika ta’ dan il-mekkaniżmu, ara Th. Chouvelon, “Le plafonnement de l’ISF”, Semaine juridique édition Notariale, 1993, Nru 51 u 52, p. 684 sa 687.

48 —      Ara, b’mod partikolari D. Migaud, Rapport d’information Nru 1065, imsemmi iktar ’il fuq, li fih l-awtur jispeċifika li “[l]-ġustifikazjzoni oriġinali tal-ammont massimu hija marbuta mar-rieda li jitneħħa kwalunkwe karattru konfiskatorju mit-taxxa fuq l-attiv nett, b’mod partikolari fil-każ ta’ persuni taxxabbli li jkollhom ġid li ma jrendix wisq, pereżempju meta jkun jikkonsisti prinċipalment fi proprjetà immobbli, u li jkunu jirċievu dħul modest”.

49 —      Fuq dan is-suġġett, ara b’mod partikolari J. Turot, “Le caractère confiscatoire de l’ISF”, Lettre des avocats conseils fiscaux 1999, Nru 66, p. 34; J.-P. Maublanc, “Le contribuable peut-il tenir en échec le caractère confiscatoire de l’ISF?”, Actualité Juridique Droit Immobilier, 2005, Nru 11, p. 823; N. Courrec du Pont, u J.-Y. Mercier, “Le plafonnement de l’ISF est-il bien conforme aux exigences constitutionnelles?”, Semaine juridique édition Entreprises, 2008, Nri 17 u 18, p. 46.

50 —      F’dan is-sens, Ph. Marini, L’impôt sur la fortune, rapport d’information, Commission des finances du Sénat, Nru 351; M. Fribourg, “Impôt sur le revenu, impôt de solidarité sur la fortune et équité fiscale”, Nru 177, f’Conseil des prélèvements obligatoires, Prélèvements obligatoires sur les ménages: progressivité et effets redistributifs, Mejju 2011.

51—      B’mod partikolari d-deċiżjoni Nru 81-133 DC, tat-30 ta’ Diċembru 1981, Liġi dwar il-finanzi għall-1982 (Ġabra p. 41, ir-raba’ sas-seba premessi), li tiddikjara t-taxxa fuq il-patrimonji kbar b’mod konformi mal-kostituzzjoni. Għalkemm, f’dan il-każ, il-Conseil constitutionnel qatt ma ntalab formalment biex jagħti deċiżjoni dwar il-kostituzzjonalità tal-ammont massimu tal-ISF bħala tali, huwa madankollu kellu l-okkażjoni li jiddikjara l-pożizzjoni tiegħu dwar il-prinċipju ta’ ammont massimu tat-taxxa, f’dan il-każ dak tat-tarka fiskali, f’termini li jistħoqqilhom li jiġu ċċitati. B’hekk iddeċieda li “ir-rekwiżit li jirriżulta mill-Artikolu 13 tad-Dikjarazzjoni tal-1789 ma jkunx irrispettat jekk it-taxxa tkun ta’ natura konfiskatorja jew tkun titfa’ fuq kategorija ta’ persuni taxxabbli piż eċċessiv fir-rigward tal-kapaċitajiet kontributtivi tagħhom” u li “b’hekk, fil-prinċipju, il-kunċett ta’ ammont massimu fuq parti mid-dħul ta’ unità domestika fiskali soġġetta għall-ħlas ta’ taxxi diretti, mhux talli ma tmurx kontra l-ugwaljanza għall-finijiet tat-taxxa, iżda tevita ksur karatterizzat tal-ugwaljanza għall-finijiet tal-obbligi pubbliċi”; ara d-deċiżjoni Nru 2007-555 DC, tas-16 ta’ Awwissu 2007, Liġi favur ix-xogħol, l-impjieg u l-kapaċità ta’ xiri (Ġabra, p. 310, l-erba’ u għoxrin premessa), kif ukoll id-deċiżjoni Nru 2005-530 DC, tad-29 ta’ Diċembru 2005, Liġi dwar il-Finanzi għall-2006 (Ġabra p. 168, il-ħamsa u sittin u s-sitta u sittin premessi). Fid-deċiżjoni reċenti tiegħu dwar il-liġi dwar il-finanzi rettifikattiva għall-2011 (Deċiżjoni Nru 2011-638 DC, imsemmija iktar ’il fuq, it-tmintax-il premessa), li b’mod partikolari neħħiet l-ammont massimu tal-ISF previst fl-Artikolu 885 V a tas-CGI u li mmodifikat l-iskala tal-ISF, il-Conseil constitutionnel iddeċieda li t-tnaqqis tal-progressività tal-ISF li jirriżulta mill-modifika tal-iskala ddenunzjata minn dawk li ressqu l-azzjoni kien konformi mal-kostituzzjoni. F’dan ir-rigward tqies li, billi emenda l-iskala tal-ISF, il-leġiżlatur “ried jevita li t-tneħħija konkomitanti tal-limitu previst mill-Artikolu 885 V a tas-[CGI] u tat-[tarka fiskali] twassal biex jintefa piż eċċessiv fuq kategorija ta’ persuni taxxabbli meta jitqiesu l-kapaċitajiet kontributtivi tagħhom”.

52 —      Ara, b’mod partikolari, G. Eveillard, “L’exigence de critères objectifs et rationnels dans le contrôle de l’égalité devant l’impôt par le Conseil constitutionnel”, LesPetites Affiches, 26 ta’ Jannar 2000, p.8; B. Castagnède, “Le contrôle constitutionnel d’égalité fiscale”, Les Petites Affiches, 1 ta’ Mejju 2001, p. 4; W. Mastor, L’impôt de solidarité sur la fortune à l’épreuve de la Constitution, Dalloz, 2005, p. 1257; A. Frank, “Les critères objectifs et rationnels dans le contrôle constitutionnel de l’égalité”, Revue du droit public, 2009, p. 77; M.-L. Dussart. “Les choix de politiques fiscales du législateur, l’égalité devant les charges publiques et le pouvoir d’appréciation du juge constitutionnel”, Revue du droit public, 2010, p. 1003; J.-F. Montgolfier, “Le conseil constitutionnel et la propriété privée des personnes privées”, Nouveaux cahiers du Conseilconstitutionnel, 2011, p. 35; O. Fouquet, “Le Conseil constitutionnel et le principe d’égalité devant l’impôt”, Nouveaux cahiers du Conseil constitutionnel, 2011, p. 7.

53 —      F’dak li jirrigwarda l-ġurisprudenza tal-Cour de cassation, ara b’mod partikolari J.-L. Albert, La Cour de cassation et l’impôt de solidarité sur la fortune : conséquences et inconséquence, Dalloz, 2005, Nru 25, p. 1659; J.-Y. Mercier, “L’ISF est-il spoliateur ? Une réponse négative de la Cour de cassation”, Bulletinde gestion fiscale des entreprises, 2005, Nru 2, p. 25; S. Quilici, “ISF et caractère confiscatoire: choix de gestion n’est pas raison”, Semaine juridique édition Entreprises, 2009, Nru 42. Ara, b’mod partikolari, Cour de cassation, Chambre commerciale, sentenza tal-4 ta’ Ottubru 2011, Rikors nru 10-18.601, Y. Alain u X., li tirreferi għad-deċiżjonijiet tal-Conseil constitutionnel Nru 2010-44 QPC u Nru 2010-99 QPC, imsemmija iktar ’il fuq, li jiddikjaraw rispettivament konformi mal-Kostituzzjoni l-Artikoli 885 E u 885 V a tas-CGI.

54—      Ara, in-nota ta’ qiegħ il-paġna 48 ta’ dawn il-konklużjonijiet.

55 —      Ara, b’analoġija, is-sentenza Vander Zwalmen u Massart, iċċitata iktar ’il fuq (punti 28 u 29).

56 —      It-terminu “klawżola ta’ każ ta’ severità” tintuża hawnhekk bħala traduzzjoni ta’ “Härteklausel” bil-lingwa Ġermaniża, u “hardship clause” bil-lingwa Ingliża. Ara, f’dan ir-rigward, I. Pernice, Billigkeit und Härteklausel im öffentlichen Recht, Nomos, 1991; J. Lücke, Die (Un-) Zumutbarkeit als allgemeine Grenze öffentlich-rechtlicher Pflichten des Bürgers, Duncker & Humblot, 1973.

57 —      Pereżempju, O. Guillod, “La clause de dureté dans quelques législations européennes sur le divorce”, Revue internationale de droit comparé, 1983, Vol. 3, Nru 4, p. 787; M. Fouletier, Recherches sur l’équité en droit public français, LGDJ, 2003, b’mod partikolari p. 44 et seq.; L. Philip, “Solidarité et politique fiscale“, f’J.-C. Béguin, P. Charlot, u Y. Laidié, La solidarité en droit public, L’Harmattan, 2005, p. 241; M. Almeida Prado, Le hardship dans le droit ducommerce international, Bruylant u Forum Européen de la Communication, Brussell u Pariġi, 2003.

58 —      J. Isensee, Das Billigkeitskorrektiv des Steuergesetzes. Rechtfertigung und Reichweite des Steuererlasses im Rechtssystem des Grundgesetzes, f’Festschrift für Werner Flume, 1978, Vol. 2, p. 129.

59 —      Il-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem barra minn hekk kellha l-okkażjoni li tiddeċiedi li l-modalitajiet ta’ applikazzjoni tal-ISF, u b’mod partikolari l-applikazzjoni tar-regola tal-ammont massimu u tad-determinazzjoni tal-bażi ta’ stima li tintuża għall-kalkolu tagħha, li jaqgħu taħt il-marġni ta’ diskrezzjoni mogħtija lill-Istat fil-qafas tal-implementazzjoni tal-politika fiskali tagħha. Ara d-deċiżjoni tal-4 ta’ Jannar 2008, Rikorsi Nri 25834/05 u 27815/05, Konjuġi Imbert de Tremiolles v. Franze, p. 11; E.-J.Van Brustem, L’ISF et la notion d’impôt confiscatoire sous l’angle de l-article 1er du Protocole nº 1 de la Convention européenne des droits de l’homme, Droit fiscal, 2008, Nru 15, p. 33 sa 38. Ara wkoll, b’mod iktar wiesa’, Kummissjoni Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem, deċiżjoni tal-14 ta’ Diċembru 1988, Liv Ömsesidigt, Försäkringsbolaget Valands Pensionsstiftelse u grupp ta’ madwar 15 000 persuna vs L-Isvezja, Rikors Nru 13013/87, D.R. Nru 58, p. 191; Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem, sentenza tat-3 ta’ Lulju 2003, Buffalo Srl fi stralċ vs L-Italja, Rikors Nru 38746/97, § 32.

60 —      Għandu jiġi enfasizzat li l-Qorti Kostituzzjonali Ġermaniża ddikjarat bħala antikostituzzjonali t-taxxa Ġermaniża fuq il-ġid minħabba n-nuqqas ta’ tali mekkaniżmu ta’ ammont massimu. Ara, f’dan ir-rigward, J. Grosclaude, De l’inconstitutionnalité de l’imposition de la fortune en Allemagne et en France, Droit fiscal, 2002, Nru 24, p. 879.

61 —      Għandu jiġi osservat li dan huwa preċiżament dak li kkonstatat il-Cour d’appel de Versailles, fis-sentenza tagħha tas-27 ta’ Novembru 2008, biex tikkonkludi li l-ħlas tal-ISF għas-sena 2005 kien affettwa indirettament id-dħul ta’ oriġini Komunitarju tal-konjuġi Bourges-Maunoury, u dan kif ikkonfermat il-Cour de cassation fis-sentenza tagħha tad-19 ta’ Jannar 2010. Ara l-punti 19 sa 21 ta’ dawn il-konklużjonijiet.

62 —      Ir-riforma tal-2011 neħħiet l-iskala progressiva fl-istess żmien mal-mekkaniżmu tal-ammont massimu.

63 —      Ara, f’dan ir-rigward, is-sentenza Hublet vs L-Istat Belġjan, iċċitata iktar ’il fuq, (b’mod partikolari p. 1160).

64 —      Wkoll is-sentenza Vander Zwalmen u Masart, iċċitata iktar ’il fuq (punt 26).

65 —      Għalkemm l-ammont massimu tal-ISF kien previst sa mill-bidu, l-inklużjoni ta’ dħul eżentat fil-kalkolu tal-ammont massimu saret biss bil-liġi dwar il-finanzi għall-1999, imsemmija iktar ’il fuq. F’dan ir-rigward, wieħed għandu jinsisti dwar il-fatt li, kif jirriżulta mid-dibattiti parlamentari, it-teħid inkunsiderazzjoni tad-dħul eżentat mit-taxxa kien prinċipalment immotivat minn kunsiderazzjonijiet interni, totalment estraneji minn kwalunkwe volontà li jinqabad id-dħul Komunitarju eżentat, għalkemm dan il-fatt ma jistax jitqies bħala deċiżiv għall-finijiet li tingħata risposta għad-domanda preliminari. Ara D. Migaud, Rapport Nru 1078, li sar f’isem il-Commission des finances, de l’économie générale et du plan, fuq l-abbozz tal-Liġi dwar il-finanzi għall-1999, Vol. II, b’mod partikolari l-preżentazzjoni tal-Artikolu 11 tal-abbozz ta’ liġi.