Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

References to this case

Share

Highlight in text

Go

WYROK TRYBUNAŁU (czwarta izba)

z dnia 6 września 2012 r.(*)

Swoboda przedsiębiorczości – Przepisy podatkowe – Podatek dochodowy od osób prawnych – Ulga podatkowa – Przepisy krajowe wyłączające przeniesienie strat poniesionych na terytorium krajowym przez niebędący rezydentem zakład spółki mającej siedzibę w innym państwie członkowskim na mającą siedzibę na terytorium krajowym spółkę należącą do tej samej grupy

W sprawie C-18/11

mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Upper Tribunal (Tax and Chancery Chamber) (Zjednoczone Królestwo) postanowieniem z dnia 17 grudnia 2010 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 12 stycznia 2011 r., w postępowaniu

The Commissioners for Her Majesty’s Revenue & Customs

przeciwko

Philips Electronics UK Ltd,

TRYBUNAŁ (czwarta izba),

w składzie: J.C. Bonichot (sprawozdawca), prezes izby, A. Prechal, K. Schiemann, L. Bay Larsen i E. Jarašiūnas, sędziowie,

rzecznik generalny: J. Kokott,

sekretarz: L. Hewlett, główny administrator,

uwzględniając procedurę pisemną i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 16 lutego 2012 r.,

rozważywszy uwagi przedstawione:

–        w imieniu Philips Electronics UK Ltd przez D. Milne’a, QC, oraz D. Jowella, barrister,

–        w imieniu rządu Zjednoczonego Królestwa przez S. Hathawaya, działającego w charakterze pełnomocnika, wspieranego przez K. Bacon, barrister,

–        w imieniu rządu duńskiego przez C. Vanga, działającego w charakterze pełnomocnika,

–        w imieniu Komisji Europejskiej przez W. Möllsa oraz R. Lyala, działających w charakterze pełnomocników,

po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 19 kwietnia 2012 r.,

wydaje następujący

Wyrok

1        Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 43 WE i 48 WE.

2        Wniosek ten został złożony w ramach sporu pomiędzy spółką Philips Electronics UK Ltd (zwaną dalej „Philips Electronics UK”) a Commissioners for Her Majesty’s Revenue & Customs dotyczącego zastosowania przepisów w sprawie grupowej ulgi podatkowej przyznanej niektórym spółkom będącym członkami konsorcjum.

 Krajowe ramy prawne

3        Income and Corporation Taxes Act z 1988 r. (ustawa o podatkach dochodowych i podatkach od osób prawnych, zwana dalej „ICTA”), w brzmieniu mającym zastosowanie w postępowaniu przed sądem krajowym, stanowi w art. 402:

„1.      Zgodnie z przepisami niniejszego rozdziału oraz art. 492 ust. 8 ulga z tytułu strat z działalności oraz inne kwoty podlegające odliczeniu od podatku dochodowego od osób prawnych mogą być, w przypadkach wskazanych w ust. 2 i 3 poniżej, przeniesione przez spółkę (»spółkę przenoszącą«) oraz na wniosek innej spółki (»spółki wnioskującej«) mogą zostać przypisane spółce wnioskującej w formie ulgi od podatku dochodowego od osób prawnych, zwanej »grupową ulgą podatkową«.

[…]

3.      Grupowa ulga podatkowa przysługuje również w przypadku spółki przenoszącej i spółki wnioskującej [...], jeśli jedna z nich jest członkiem grupy spółek, a druga należy do konsorcjum oraz gdy jeszcze inna spółka jest członkiem zarówno grupy, jak i konsorcjum. Wniosek składany na podstawie tego przepisu określa się jako »wniosek konsorcjum«.

3A.      Grupowa ulga podatkowa jest przyznawana wyłącznie wówczas, gdy zarówno spółka przenosząca, jak i spółka wnioskująca spełniają następującą przesłankę.

3B.      Zgodnie z tą przesłanką spółka posiada status rezydenta podatkowego w Zjednoczonym Królestwie lub w przeciwnym wypadku prowadzi w Zjednoczonym Królestwie działalność gospodarczą za pośrednictwem stałego zakładu.

[…]

6.      Zapłata za grupową ulgę podatkową:

a)      nie powinna być brana pod uwagę przy obliczaniu zysków lub strat jednej ze spółek dla celów podatku dochodowego od osób prawnych oraz

b)      dla celów [Corporation Tax Acts] nie powinna być uważana za rozdzielenie lub obciążenie dochodu,

przy czym dla celów niniejszego przepisu »zapłata za grupową ulgę podatkową« oznacza zapłatę przez spółkę wnioskującą spółce przenoszącej, w wykonaniu zawartej pomiędzy tymi spółkami umowy odnoszącej się do kwoty przenoszonej w drodze grupowej ulgi podatkowej, nieprzekraczającą tej kwoty”.

4        Artykuł 403D ICTA stanowi:

„1.      Przy ustalaniu do celów niniejszego rozdziału strat i innych kwot podlegających w danym okresie rozliczeniowym przeniesieniu w drodze grupowej ulgi podatkowej przez spółkę niebędącą rezydentem żadna strata ani inna kwota nie powinna zostać uznana za podlegającą przeniesieniu, chyba że:

a)      można ją przypisać działalności tej spółki, z której dochód i inne zyski z tego okresu zostały lub zostałyby (gdyby istniały) wzięte pod uwagę przy obliczaniu podlegającego opodatkowaniu dochodu tej spółki za ten okres dla celów podatku dochodowego od osób prawnych,

b)      nie można jej przypisać działalności spółki, która jest zwolniona z podatku dochodowego od osób prawnych za ten okres na mocy uregulowań dotyczących unikania podwójnego opodatkowania; oraz

c)      żadna z części:

i)      straty lub innej kwoty, albo

ii)      jakiejkolwiek kwoty wziętej pod uwagę przy jej obliczaniu,

nie odpowiada kwocie lub nie wyraża kwoty, którą dla celów podatku zagranicznego można (w dowolnym okresie) potrącić lub w inny sposób odliczyć od pochodzących spoza Zjednoczonego Królestwa dochodów [»non-UK profits«] spółki albo innej osoby.

[…]

3.      Dla celów niniejszego przepisu »dochody uzyskane za granicą« [»non-UK profits«] oznaczają w odniesieniu do jakiejkolwiek osoby kwoty, które:

a)      dla celów podatku zagranicznego uznawane są za dochody, w stosunku do których (po odliczeniach) osoba ta obciążona jest tym podatkiem, oraz które

b)      nie są kwotami odpowiadającymi lub wyrażonymi w całości dochodów (tej albo innej osoby) za jakikolwiek okres rozliczeniowy,

      albo kwoty brane pod uwagę przy obliczaniu tych kwot.

[…]

6. Prawo jakiegokolwiek kraju poza Zjednoczonym Królestwem [Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej] uzależniające możliwość odliczeń danej kwoty dla celów zagranicznego podatku od tego, czy w Zjednoczonym Królestwie ta kwota podlega odliczeniu czy nie, pozostaje bez znaczenia dla celów niniejszego przepisu.

[...]”.

5        Artykuł 406 ust. 2 ICTA stanowi ponadto:

„Zgodnie z ust. 3 i 4 poniżej, jeżeli spółka łącząca może (niezależnie od braku zysków) złożyć wniosek konsorcjum w odniesieniu do strat z działalności lub innych kwot podlegających odliczeniu w odnośnym okresie rozliczeniowym spółki będącej członkiem konsorcjum, spółka należąca do grupy może złożyć wniosek konsorcjum, który mogłaby złożyć spółka łącząca, przy czym jeśli członkiem grupy jest spółka wnioskująca, część stanowiąca odpowiednią część dla celów art. 403C powinna być taka, jaka byłaby, gdyby spółka łącząca była spółką wnioskującą”.

 Postępowanie przed sądem krajowym i pytania prejudycjalne

6        Philips Electronics UK jest spółką mającą siedzibę dla celów podatkowych w Zjednoczonym Królestwie. Należy ona do grupy Philips, której ostateczna spółka dominująca ma siedzibę w Niderlandach. Ta ostatnia wraz z południowokoreańską grupą LG Electronics utworzyła wspólne przedsiębiorstwo. To wspólne przedsiębiorstwo posiada niderlandzką spółkę zależną, LG Philips Displays Netherlands BV (zwaną dalej „LG.PD Netherlands”), mającą stały zakład w Zjednoczonym Królestwie.

7        Philips Electronics UK chciała odliczyć od uzyskanych przez siebie zysków część strat poniesionych przez stały zakład LG.PD Netherlands z siedzibą w Zjednoczonym Królestwie w latach podatkowych 2001–2004.

8        Wniosek Philips Electronics UK został oddalony przez organy podatkowe Zjednoczonego Królestwa z uwagi w szczególności na fakt, że straty LG.PD Netherlands mogły być odliczone od zysków tej ostatniej spółki w Niderlandach. Ten motyw uzasadnienia został w szczególności zakwestionowany przed First-tier Tribunal (Tax Chamber).

9        First-tier Tribunal (Tax Chamber) rozstrzygnął spór na korzyść Philips Electronics UK. Organy podatkowe Zjednoczonego Królestwa wniosły następnie odwołanie do Upper Tribunal (Tax and Chancery Chamber).

10      Upper Tribunal (Tax and Chancery Chamber) postanowił w związku z tym zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnym:

„1)      Czy w przypadku gdy państwo członkowskie (jak Zjednoczone Królestwo) zawiera w podstawie opodatkowania zyski i straty spółki założonej i zarejestrowanej dla celów podatkowych w innym państwie członkowskim (jak Niderlandy) w takim zakresie, w jakim zyski te pochodzą z działalności prowadzonej przez spółkę niderlandzką w Zjednoczonym Królestwie poprzez stały zakład zlokalizowany w Zjednoczonym Królestwie, to czy wyłączenie możliwości przeniesienia strat poniesionych w Zjednoczonym Królestwie przez położony w Zjednoczonym Królestwie stały zakład spółki niemającej siedziby w Zjednoczonym Królestwie na spółkę mającą siedzibę w Zjednoczonym Królestwie w drodze podatkowego zwolnienia grupowego – jeśli jakakolwiek część tych strat lub jakakolwiek kwota brana pod uwagę przy ich obliczaniu »odpowiada kwocie, która dla celów zagranicznego podatku (za jakikolwiek okres) podlega potrąceniu albo odliczeniu w inny sposób od dochodów spółki lub innej osoby nieuzyskanych w Zjednoczonym Królestwie [‘non-UK profits’] lub wyraża taką kwotę«, przez co należy rozumieć, że przeniesienie strat poniesionych w Zjednoczonym Królestwie przez położony w Zjednoczonym Królestwie stały zakład dozwolone jest tylko, jeśli w czasie składania wniosku nie może mieć miejsca żadne potrącenie ani odliczenie w państwie członkowskim poza Zjednoczonym Królestwem (w tym w innym państwie członkowskim, jak Niderlandy), przy czym nie wystarcza, że nie wystąpiono o przyznanie ulgi dostępnej za granicą, przy czym brak jest równoważnego warunku znajdującego zastosowanie do przeniesienia strat poniesionych w Zjednoczonym Królestwie przez spółkę z siedzibą w Zjednoczonym Królestwie – stanowi ograniczenie swobody przedsiębiorczości obywatela państwa członkowskiego w Zjednoczonym Królestwie w świetle art. 49 TFUE (dawniej art. 43 WE)?

2)      Jeśli tak, to czy ograniczenie to może zostać uzasadnione:

a)      wyłącznie potrzebą zapobiegania podwójnemu użyciu strat albo

b)      wyłącznie potrzebą zachowania zrównoważonego rozkładu kompetencji do opodatkowywania pomiędzy państwami członkowskimi, albo

c)      w oparciu o potrzebę zachowania zrównoważonego podziału kompetencji podatkowych pomiędzy państwami członkowskimi w połączeniu z potrzebą zapobiegania podwójnemu użyciu strat?

3)      Jeśli tak, to czy ograniczenie to jest proporcjonalne wobec takiego uzasadnienia?

4)      Czy prawo [Unii] wymaga od Zjednoczonego Królestwa przyznania spółce brytyjskiej takiego środka ochrony prawnej jak prawo do żądania udzielenia grupowej ulgi podatkowej wobec swoich dochodów, jeśli jakieś ograniczenie praw spółki niderlandzkiej nie jest uzasadnione, względnie w zakresie, w jakim ograniczenie to nie jest proporcjonalne wobec jakiegokolwiek uzasadnienia?”.

 W przedmiocie pytań prejudycjalnych

 W przedmiocie pytania pierwszego

11      W swym pierwszym pytaniu sąd krajowy dąży w istocie do ustalenia, czy wykładni art. 43 WE należy dokonywać w ten sposób, że fakt, iż w przepisach krajowych możliwość przeniesienia w drodze podatkowego zwolnienia grupowego na spółkę będącą rezydentem strat poniesionych przez stały zakład spółki niebędącej rezydentem utworzony w tym państwie członkowskim uzależniono od warunku, zgodnie z którym straty te nie mogą być użyte dla celów zagranicznego podatku, w sytuacji gdy brak jest równoważnego warunku wobec przeniesienia strat poniesionych w tym państwie członkowskim przez spółkę będącą rezydentem, stanowi ograniczenie swobody przedsiębiorczości w innym państwie członkowskim względem spółki niebędącej rezydentem.

12      Swoboda działalności gospodarczej, którą art. 43 WE przyznaje obywatelom Unii i która oznacza dla nich dostęp do działalności na własny rachunek oraz możliwość jej wykonywania, jak również prawo tworzenia i zarządzania przedsiębiorstwami na tych samych warunkach co określone przez ustawodawstwo państwa członkowskiego położenia przedsiębiorstwa dla jego własnych obywateli, obejmuje, zgodnie z art. 48 WE, przysługujące spółkom utworzonym zgodnie z ustawodawstwem państwa członkowskiego i mającym statutową siedzibę, zarząd lub główny zakład na terytorium Unii Europejskiej, prawo wykonywania działalności w danym państwie członkowskim za pośrednictwem spółki zależnej, oddziału lub agencji (wyroki: z dnia 21 września 1999 r. w sprawie C-307/97 Saint-Gobain ZN, Rec. s. I-6161, pkt 35; a także z dnia 13 grudnia 2005 r. w sprawie C-446/03 Marks & Spencer, Zb.Orz. s. I-10837, pkt 30).

13      Ponieważ art. 43 akapit pierwszy zdanie drugie WE w sposób wyraźny pozostawia podmiotom gospodarczym swobodę wyboru odpowiedniej formy prawnej, w jakiej zamierzają one wykonywać działalność w innym państwie członkowskim, nie należy ograniczać tego wyboru poprzez dyskryminujące przepisy podatkowe (wyrok z dnia 28 stycznia 1986 r. w sprawie 270/83 Komisja przeciwko Francji, Rec. s. 273, pkt 22).

14      Swoboda wyboru odpowiedniej formy prawnej działalności wykonywanej w innym państwie członkowskim ma na celu między innymi umożliwienie spółkom z siedzibą w jednym z państw członkowskich otwarcia oddziału w innym państwie członkowskim i prowadzenia tam działalności na takich samych warunkach jak w przypadku spółki zależnej (wyrok z dnia 23 lutego 2006 r. w sprawie C-253/03 CLT-UFA, Zb.Orz. s. I-1831, pkt 15).

15      W tym względzie przepisy takie jak będące przedmiotem postępowania przed sądem krajowym uzależniają od spełnienia pewnych warunków możliwość przeniesienia w drodze podatkowego zwolnienia grupowego na spółkę będącą rezydentem strat poniesionych przez stały zakład spółki niebędącej rezydentem utworzony w tym państwie członkowskim, podczas gdy brak jest równoważnego warunku wobec przeniesienia strat poniesionych w tym państwie członkowskim przez spółkę będącą rezydentem.

16      Taka różnica traktowania powoduje, że korzystanie ze swobody przedsiębiorczości za pośrednictwem stałego zakładu jest mniej atrakcyjne dla spółek mających siedzibę w innych państwach członkowskich. Wynika stąd, że przepisy krajowe takie jak będące przedmiotem postępowania przed sądem krajowym ograniczają swobodę wyboru odpowiedniej formy prawnej działalności wykonywanej w innym państwie członkowskim.

17      Aby takie odmienne traktowanie było zgodne z postanowieniami traktatu WE dotyczącymi swobody przedsiębiorczości, musi ono dotyczyć sytuacji, które nie są obiektywnie porównywalne, lub być uzasadnione nadrzędnymi względami interesu ogólnego (zob. podobnie wyrok z dnia 12 grudnia 2006 r. w sprawie C-446/04 Test Claimants in the FII Group Litigation, Zb.Orz. s. I-11753, pkt 167). Porównywalność sytuacji wspólnotowej i sytuacji wewnętrznej należy badać z uwzględnieniem celu realizowanego przez rozpatrywane przepisy krajowe (wyrok z dnia 25 lutego 2010 r. w sprawie C-337/08 X Holding, Zb.Orz. s. I-1215, pkt 22).

18      Zjednoczone Królestwo twierdzi, że sytuacja spółki niebędącej rezydentem, posiadającej wyłącznie stały zakład na terytorium krajowym, który podlega opodatkowaniu jedynie z tytułu zysków osiągniętych na tym terytorium i wypracowanych przez ten stały zakład, nie jest porównywalna z sytuacją spółki będącej rezydentem, która może być przy tym spółką zależną spółki dominującej niebędącej rezydentem i która podlega opodatkowaniu z tytułu ogółu jej dochodów.

19      Nie można jednak zaakceptować takiego stanowiska. Sytuacja spółki niebędącej rezydentem, która posiada jedynie stały zakład na terytorium krajowym, i sytuacja spółki będącej rezydentem są w świetle celu reżimu podatkowego takiego jak będący przedmiotem postępowania przed sądem krajowym obiektywnie porównywalne w zakresie, w jakim chodzi o możliwość przeniesienia w drodze podatkowego zwolnienia grupowego strat poniesionych w Zjednoczonym Królestwie na inną spółkę tej grupy.

20      W rezultacie na pytanie pierwsze należy odpowiedzieć, iż wykładni art. 43 WE należy dokonywać w ten sposób, że fakt, iż w przepisach krajowych możliwość przeniesienia w drodze podatkowego zwolnienia grupowego na spółkę będącą rezydentem strat poniesionych przez stały zakład spółki niebędącej rezydentem znajdujący się w tym państwie członkowskim uzależniono od warunku, zgodnie z którym straty te nie mogą być użyte dla celów zagranicznego podatku, w sytuacji gdy brak jest równoważnego warunku wobec przeniesienia strat poniesionych w tym państwie członkowskim przez spółkę będącą rezydentem, stanowi ograniczenie swobody przedsiębiorczości w innym państwie członkowskim względem spółki niebędącej rezydentem.

 W przedmiocie pytania drugiego

21      W swym drugim pytaniu sąd krajowy dąży w istocie do ustalenia, czy ograniczenie swobody przedsiębiorczości w innym państwie członkowskim względem spółki niebędącej rezydentem, takie jak będące przedmiotem postępowania przed sądem krajowym, może być uzasadnione nadrzędnymi względami interesu ogólnego, do których należą cel w postaci zapobiegania podwójnemu uwzględnieniu strat, zachowanie zrównoważonego podziału kompetencji podatkowych pomiędzy państwami członkowskimi lub oba te powody łącznie.

22      Z utrwalonego orzecznictwa wynika, że ograniczenie swobody przedsiębiorczości może być dopuszczalne, jeżeli jest uzasadnione nadrzędnymi względami interesu ogólnego. Konieczne jest również w takim przypadku, aby ograniczenie to mogło gwarantować realizację danego celu i nie wykraczało poza to, co jest niezbędne dla jego osiągnięcia (ww. wyrok w sprawie Marks & Spencer, pkt 35).

23      Co się tyczy, po pierwsze, zachowania podziału kompetencji podatkowych pomiędzy państwami członkowskimi, należy przypomnieć, iż jest to uzasadniony cel uznany przez Trybunał (zob. w szczególności wyrok z dnia 29 listopada 2011 r. w sprawie C-371/10 National Grid Indus, Zb.Orz. s. I-12273, pkt 45).

24      Cel ten, jak zauważył Trybunał, ma w szczególności prowadzić do zachowania symetrii między prawem do opodatkowania zysków a możliwością odliczenia strat (zob. wyrok z dnia 15 maja 2008 r. w sprawie C-414/06 Lidl Belgium, Zb.Orz. s. I-3601, pkt 33).

25      Jednakże w sytuacji takiej jak będąca przedmiotem postępowania przed sądem krajowym kompetencje podatkowe przyjmującego państwa członkowskiego, na terytorium którego prowadzona jest działalność gospodarcza przynosząca straty stałemu zakładowi, nie są w żaden sposób naruszone w wyniku możliwości przeniesienia w drodze podatkowego zwolnienia grupowego na spółkę będącą rezydentem strat poniesionych przez stały zakład położony na terytorium tego państwa.

26      Sytuację tę należy odróżnić od sytuacji, w której występuje możliwość uwzględnienia strat poniesionych w innym państwie członkowskim i która z tego tytułu związana jest z kompetencjami podatkowymi tego państwa, a w której symetria między prawem do opodatkowania zysków a możliwością odliczenia strat nie byłaby zachowana. W sytuacji takiej jak będąca przedmiotem postępowania przed sądem krajowym, która obejmuje przeniesienie na spółkę będącą rezydentem strat poniesionych przez stały zakład znajdujący się na terytorium tego państwa członkowskiego, kompetencje podatkowe tego ostatniego w odniesieniu do ewentualnych zysków wynikających z działalności stałego zakładu na jego terytorium nie są naruszone.

27      Wynika stąd, że przyjmujące państwo członkowskie, na terytorium którego prowadzona jest działalność gospodarcza przynosząca straty stałemu zakładowi, nie może powoływać się w sytuacji takiej jak będąca przedmiotem postępowania przed sądem krajowym na cel obejmujący zachowanie podziału kompetencji podatkowych pomiędzy państwami członkowskimi dla uzasadnienia faktu, że przepisy krajowe tego państwa uzależniają możliwość przeniesienia w drodze podatkowego zwolnienia grupowego na spółkę będącą rezydentem strat poniesionych przez stały zakład spółki niebędącej rezydentem znajdujący się w tym państwie członkowskim od warunku, zgodnie z którym straty te nie mogą być użyte dla celów zagranicznego podatku, w sytuacji gdy brak jest równoważnego warunku wobec przeniesienia strat poniesionych w tym państwie członkowskim przez spółkę będącą rezydentem.

28      Jeśli chodzi, po drugie, o cel w postaci zapobiegania podwójnemu uwzględnieniu strat, należy zauważyć, że zakładając nawet, iż można by powołać się na taki powód w sposób niezależny, w każdym razie nie mogłoby to mieć miejsca w przypadku takim jak będący przedmiotem postępowania przed sądem krajowym w celu uzasadnienia przepisów krajowych przyjmującego państwa członkowskiego.

29      Spór przed sądem krajowym dotyczy bowiem kwestii, czy przyjmujące państwo członkowskie może uzależnić od pewnych warunków możliwość przeniesienia w drodze podatkowego zwolnienia grupowego na spółkę będącą rezydentem strat poniesionych przez stały zakład spółki niebędącej rezydentem znajdujący się w tym państwie członkowskim, w sytuacji gdy brak jest równoważnego warunku wobec przeniesienia strat poniesionych w tym państwie członkowskim przez spółkę będącą rezydentem.

30      W takim przypadku ryzyko, że straty te zostaną uwzględnione w przyjmującym państwie członkowskim, w którym jest położony stały zakład, a także w państwie członkowskim, w którym spółka niebędąca rezydentem ma siedzibę, nie ma wpływu na kompetencje podatkowe państwa członkowskiego, w którym położony jest stały zakład.

31      Jak zauważyła rzecznik generalna w pkt 49 i następnych przedstawionej opinii, straty przeniesione przez stały zakład LG.PD Netherlands w Zjednoczonym Królestwie na spółkę Philips Electronics UK, będącą rezydentem z siedzibą w Zjednoczonym Królestwie, związane są w każdym stanie rzeczy z kompetencjami podatkowymi Zjednoczonego Królestwa. Te kompetencje podatkowe nie są w żaden sposób podważone w wyniku faktu, że przeniesione straty mogą być stosownie do okoliczności uwzględnione również w Niderlandach.

32      W okolicznościach takich tak będące przedmiotem postępowania przed sądem krajowym cel obejmujący zapobieganie ryzyku podwójnego uwzględnienia strat nie może jako taki umożliwić państwu członkowskiemu, w którym położony jest stały zakład, wykluczenia uwzględnienia strat z uwagi na to, że straty te mogą być ponadto użyte w państwie członkowskim, w którym spółka niebędąca rezydentem ma swoją siedzibę.

33      Przyjmujące państwo członkowskie, na terytorium którego stały zakład ma siedzibę, nie może zatem, dla uzasadnienia przepisów tego państwa, w sytuacji takiej jak będąca przedmiotem postępowania przed sądem krajowym ani w żadnym przypadku, powołać się w sposób niezależny na ryzyko podwójnego uwzględnienia strat.

34      Jest tak – również ze względów przedstawionych w pkt 23–33 niniejszego wyroku – w odniesieniu do obydwu celów obejmujących łącznie zachowanie podziału kompetencji podatkowych pomiędzy państwami członkowskimi i zapobieganie podwójnemu uwzględnieniu strat.

35      Wynika z powyższego, że na pytanie drugie należy odpowiedzieć, iż ograniczenie swobody przedsiębiorczości w innym państwie członkowskim względem spółki niebędącej rezydentem, takie jak będące przedmiotem postępowania przed sądem krajowym, nie może być uzasadnione nadrzędnymi względami interesu ogólnego, do których należą cel w postaci zapobiegania podwójnemu uwzględnieniu strat, zachowanie zrównoważonego podziału kompetencji podatkowych pomiędzy państwami członkowskimi lub oba te powody łącznie.

 W przedmiocie pytania trzeciego

36      Z uwagi na odpowiedź udzieloną na pytanie drugie pytanie trzecie nie wymaga odpowiedzi.

 W przedmiocie pytania czwartego

37      W swym czwartym pytaniu sąd krajowy dąży w istocie do ustalenia, jakie działania powinien on podjąć w wyniku odpowiedzi udzielonej na pytanie drugie.

38      Z utrwalonego orzecznictwa wynika, że sąd krajowy, działający w ramach swoich kompetencji jako organ państwa członkowskiego, ma obowiązek, zgodnie z zasadą współpracy wyrażoną w art. 10 WE, stosować w całości podlegające bezpośredniemu stosowaniu prawo Unii i zapewnić ochronę uprawnień wynikających z tego prawa dla jednostek, odmawiając zastosowania jakiegokolwiek przepisu prawa krajowego, który byłby ewentualnie z nim sprzeczny, zarówno wcześniejszego, jak i późniejszego od normy prawa Unii (zob. podobnie w szczególności wyroki: z dnia 9 marca 1978 r. w sprawie 106/77 Simmenthal, Rec. s. 629, pkt 16, 21; a także z dnia 19 czerwca 1990 r. w sprawie C-213/89 Factortame i in., Rec. s. I-2433, pkt 19).

39      W tym względzie bez znaczenia jest okoliczność, że w sposób nieuzasadniony została ograniczona swoboda przedsiębiorczości nie tyle podatnika – spółki z siedzibą w Zjednoczonym Królestwie – ile spółki niebędącej rezydentem, posiadającej w Zjednoczonym Królestwie stały zakład. Swoboda przedsiębiorczości, aby była skuteczna, musi również obejmować, w sytuacji takiej jak będąca przedmiotem postępowania przed sądem krajowym, możliwość skorzystania przez podatnika z grupowej ulgi podatkowej względem jego dochodów.

40      W związku z tym na pytanie czwarte należy odpowiedzieć, że w sytuacji takiej jak będąca przedmiotem postępowania przed sądem krajowym sąd ten ma obowiązek niezastosowania jakiegokolwiek przepisu prawa krajowego, który jest sprzeczny z art. 43 WE.

 W przedmiocie kosztów

41      Dla stron postępowania przed sądem krajowym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed tym sądem, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż poniesione przez strony postępowania przed sądem krajowym, nie podlegają zwrotowi.

Z powyższych względów Trybunał (czwarta izba) orzeka, co następuje:

1)      Wykładni art. 43 WE należy dokonywać w ten sposób, że fakt, iż w przepisach krajowych możliwość przeniesienia, w drodze podatkowego zwolnienia grupowego na spółkę będącą rezydentem, strat poniesionych przez stały zakład spółki niebędącej rezydentem znajdujący się w tym państwie członkowskim uzależniono od warunku, zgodnie z którym straty te nie mogą być użyte dla celów zagranicznego podatku, w sytuacji gdy brak jest równoważnego warunku wobec przeniesienia strat poniesionych w tym państwie członkowskim przez spółkę będącą rezydentem, stanowi ograniczenie swobody przedsiębiorczości w innym państwie członkowskim względem spółki niebędącej rezydentem.

2)      Ograniczenie swobody przedsiębiorczości w innym państwie członkowskim względem spółki niebędącej rezydentem, takie jak będące przedmiotem postępowania przed sądem krajowym, nie może być uzasadnione nadrzędnymi względami interesu ogólnego, do których należą cel w postaci zapobiegania podwójnemu uwzględnieniu strat, zachowanie zrównoważonego podziału kompetencji podatkowych pomiędzy państwami członkowskimi lub oba te powody łącznie.

3)      W sytuacji takiej jak będąca przedmiotem postępowania przed sądem krajowym sąd ten ma obowiązek niezastosowania jakiegokolwiek przepisu prawa krajowego, który jest sprzeczny z art. 43 WE.

Podpisy

* Język postępowania: angielski.