Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

References to this case

Share

Highlight in text

Go

SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tielet Awla)

18 ta’ Ottubru 2012 (*)

“VAT — Direttiva 2006/112/KE — Artikolu 183 — Modalitajiet għar-rimbors tal-eċċess tal-VAT — Leġiżlazzjoni nazzjonali li tipposponi r-rimbors ta’ parti mill-eċċess ta’ VAT sal-eżami tad-dikjarazzjoni tat-taxxa annwali tal-persuna taxxabbli — Prinċipji ta’ newtralità fiskali u ta’ proporzjonalità”

Fil-Kawża C-525/11,

li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 267 TFUE, imressqa mill-Augstākās tiesas Senāts (il-Latvja) permezz ta’ deċiżjoni tal-10 ta’ Ottubru 2011, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fis-17 ta’ Ottubru 2011, fil-proċedura

Mednis SIA

vs

Valsts ieņēmumu dienests,

IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tielet Awla),

komposta minn K. Lenaerts (Relatur), li qed jeżerċita l-funzjoni ta’ President tat-Tielet Awla, E. Juhász, G. Arestis, T. von Danwitz u D. Šváby, Imħallfin,

Avukat Ġenerali: Y. Bot,

Reġistratur: C. Strömholm, Amministratur,

wara li rat il-proċedura bil-miktub u wara s-seduta tal-11 ta’ Lulju 2012,

wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:

–        għal Mednis SIA, minn V. Gargažins, avukat, u N. Krupeņiča,

–        għall-Valsts ieņēmumu dienests, minn N. Jezdakova u M. Kuzenko, bħala aġenti,

–        għall-Gvern Latvjan, minn I. Kalniņš u K. Freimanis, bħala aġenti,

–        għall-Kummissjoni Ewropea, minn A. Sauka u C. Soulay, bħala aġenti,

wara li rat id-deċiżjoni, meħuda wara li nstema’ l-Avukat Ġenerali, li l-kawża tinqata’ mingħajr konklużjonijiet

tagħti l-preżenti

Sentenza

1        It-talba għal domanda preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikolu 183 tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE, tat-28 ta’ Novembru 2006, dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud (ĠU L 347, p. 1)

2        Din it-talba tressqet fil-kuntest ta’ kawża bejn Mednis SIA, kumpannija Latvjana (iktar ’il quddiem “Mednis”), u l-Valsts ieņēmumu dienests (dipartiment nazzjonali tat-taxxi, iktar ’il quddiem il-“VID”), dwar talba għar-rimbors ta’ ammont li jikkorrispondi għal taxxa fuq il-valur miżjud (iktar ’il quddiem il-“VAT”) miġbura żejda.

 Il-kuntest ġuridiku

 Id-dritt tal-Unjoni

3        L-ewwel paragrafu tal-Artikolu 183 tad-Direttiva 2006/112 jipprovdi:

“Fejn, għal perijodu partikolari ta’ taxxa, l-ammont ta’ tnaqqis jeċċedi l-ammont tal-VAT dovuta, l-Istati Membri jistgħu, b’konformità mal-metodi li huma għandhom jiddeterminaw, jew jagħtu rimbors jew jgħaddu l-eċċess għall-perijodu sussegwenti.”

4        Skont l-Artikolu 252(2) tad-Direttiva 2006/112:

“Il-perijodu fiskali [taxxabbli] għandu jkun stabbilit minn kull Stat Membru f’xahar, f’xahrejn jew f’tliet xhur.

L-Istati Membri jistgħu, madankollu, jistabbilixxu perijodi fiskali differenti sakemm dawn ma jaqbżux sena.”

 Id-dritt Latvjan

5        Il-Liġi dwar it-taxxa fuq il-valur miżjud (Likuma “Par pievienotās vērtības nodokli”, Latvijas Vēstnesis, 1995, n°49), fil-verżjoni tagħha applikabbli għall-fatti fil-kawża prinċipali (iktar ’il quddiem il-“Liġi dwar il-VAT”), tipprovdi, fl-Artikolu 9(1) tagħha, li l-perijodu taxxabbli jikkorrispondi għal xahar kalendarju. Skont l-Artikolu 9(5), il-komputazzjoni fiskali annwali hija fformata mis-somma tal-perijodi taxxabbli fuq sena kalendarja.

6        L-Artikolu 11(1) tal-Liġi dwar il-VAT jipprovdi li l-persuna taxxabbli għandha tippreżenta lill-VID dikjarazzjoni tat-taxxa li tiġbor il-kalkolu tat-taxxa għal perijodu taxxabbli fil-ħmistax-il jum wara t-tmiem tal-imsemmi perijodu, sakemm din il-liġi ma tipprovdix mod ieħor. L-Artikolu 11(6) tal-imsemmija liġi jipprovdi li l-persuna taxxabbli għandha tippreżenta lill-VID dikjarazzjoni fir-rigward tal-komputazzjoni fiskali annwali qabel l-1 ta’ Mejju tas-sena suċċessiva.

7        Skont l-Artikolu 12(1) tal-Liġi dwar il-VAT, il-persuna taxxabbli għandha tħallas it-taxxa għall-perijodu taxxabbli lit-Teżor fi żmien ħmistax-il jum wara t-tmiem tal-imsemmi perijodu.

8        L-Artikolu 12(11) tal-imsemmija liġi jipprovdi li l-VID huwa tenut jirrimborsa lill-persuna taxxabbli t-taxxa miġbura żejda — jiġifieri d-differenza bejn it-taxxa kkalkolata u l-akkont ta’ taxxa mħallsa — fi żmien tletin jum li jibdew jiddekorru minn meta tasal it-talba mmotivata b’dokumenti ta’ sostenn.

9        L-Artikolu 12(11)(i) ta’ din il-liġi jipprovdi madankollu li huwa legali li l-VID jipposponi r-rimbors tat-taxxa miġbura żejda jew fil-każ li tiġi adottata deċiżjoni sabiex tinfetaħ investigazzjoni dwar it-taxxa mħallsa mill-persuna taxxabbli minħabba tranżazzjonijiet li l-verifika tagħhom tkun teħtieġ informazzjoni addizzjonali, jew meta l-persuni li huma meqjusa li jkunu relatati ma’ persuna taxxabbli skont l-Artikolu 1(18) tal-Liġi dwar it-taxxi (Likuma “Par nodokļiem un nodevām”), ikollhom debitu ta’ VAT fir-rigward tat-Teżor, jew meta persuna ma tkunx f’pożizzjoni li ġġib il-prova dokumentarja għall-fondatezza tat-talba tagħha għall-applikazzjoni ta’ rata tat-taxxa żero.

10      L-Artikolu 36(14) tal-Liġi dwar il-VAT jagħti setgħa lill-Kabinett tal-Ministri li jiffissa limiti għall-ammont ta’ rimbors tal-VAT miġbura żejda kif ukoll il-kundizzjonijiet li fihom ma japplika ebda limitu għal dan ir-rimbors.

11      Il-Kabinett tal-Ministri adotta d-Digriet Nru 933, tal-14 ta’ Novembru 2006, li jistabbilixxi dispożizzjonijiet għall-implimentazzjoni tal-Liġi dwar it-taxxa fuq il-valur miżjud (Ministru kabineta 2006. gada 14. novembra noteikumu Nru 933 “Likuma ‘Par pievienotās vērtības nodokli’ normu piemērošanas kārtība”, Latvijas Vēstnesis, 2006, Nru 191, iktar ’il quddiem id-“Digriet Nru 933”).

12      L-imsemmi digriet jinkludi Artikolu 285 li huwa fformulat kif ġej:

“Għall-finijiet tal-applikazzjoni tal-Artikolu 12(11) tal-Liġi, il-[VID] jista’ jastjeni milli jirrimborsa [...] il-parti tal-VAT miġbura żejda li teċċedi 18 % tal-valur totali tat-tranżazzjonijiet taxxabbli magħmula matul dawn ix-xhur fiskali (filwaqt li jittieħed kont, fil-perijodi taxxabbli, tal-ammonti diġà rrimborsati). L-ammont li jifdal tal-VAT miġbura żejda hija rrimborsata mit-Teżor fuq il-bażi tad-dikjarazzjoni tat-taxxa annwali.”

 Il-fatti li wasslu għall-kawża prinċipali u d-domanda preliminari

13      Fis-7 u fl-14 ta’ Diċembru 2007, Mednis ressqet quddiem il-VID talbiet għal rimbors fl-ammont totali ta’ LVL 2081.79, li jikkorrispondu għall-VAT miġbura żejda għax-xahar ta’ Novembru 2007.

14      Il-VID irrifjuta r-rimbors fl-ammont ta’ LVL 1455.82. Filwaqt li bbaża ruħu fuq l-Artikolu 285 tad-Digriet Nru 933, huwa adotta d-Deċiżjoni Nru 19/11599, tat-22 ta’ April 2008 (iktar ’il quddiem id-“deċiżjoni kkontestata”), li fiha mmotiva dan ir-rifjut bil-fatt li, matul il-perijodu li fih akkumulat il-VAT miġbura żejda, parti minn din kienet taqbeż 18 % tal-valur totali tat-tranżazzjonijiet taxxabbli magħmula matul ix-xahar inkwistjoni.

15      Mednis irrikorriet għand l-Administratīvā rajona tiesa (Qorti amministrattiva tad-distrett) b’rikors għall-annullament tad-deċiżjoni kkontestata.

16      Permezz ta’ sentenza tas-7 ta’ Lulju 2009, l-Administratīvā rajona tiesa ċaħdet dan ir-rikors, filwaqt li qieset li r-rifjut min-naħa tal-VID li jirrimborsa lil Mednis l-ammont sħiħ tal-VAT miġbura żejda kien konformi mal-Artikolu 285 tad-Digriet Nru 933.

17      Permezz ta’ sentenza tat-3 ta’ Ġunju 2010, l-Administratīvā apgabaltiesa (Qorti amministrattiva reġjonali) ċaħdet l-appell ta’ Mednis. Hija kkonfermat il-motivazzjoni mogħtija mill-qorti tal-ewwel istanza, filwaqt li żiedet li l-proroga tat-terminu li fih il-VID kien tenut li jirrimborsa l-ammont ta’ VAT miġbura żejda lill-persuna taxxabbli issegwi għan leġittimu marbut mal-interess tat-Teżor li jillimita d-dritt tal-persuna taxxabbli għar-rimbors tal-VAT jekk jiġi stabbilit li t-taxxa mogħtija lit-Teżor hija nettament inferjuri għal dik li huwa stess għandu jirrimborsa.

18      Mednis ippreżentat appell ta’ kassazzjoni quddiem l-Augstākās tiesas Senāts kontra din s-sentenza.

19      Il-qorti tar-rinviju tirrileva li, skont l-Artikolu 285 tad-Digriet Nru 933, kif applikat fil-prattika mill-VID, meta jkun jidher li l-VAT miġbura żejda teċċedi l-perċentwali speċifikata f’din id-dispożizzjoni, il-parti li teċċedi ma hijiex rrimborsata lill-persuna taxxabbli sakemm il-VID ma jkunx eżamina d-dikjarazzjoni tat-taxxa annwali ta’ din tal-aħħar. Fid-dawl taċ-ċirkustanzi ta’ dan il-każ, il-persuna taxxabbli tkun kostretta tistenna iktar minn sena għar-rimbors tal-VAT miġbura żejda, u dan għas-sempliċi raġuni li din teċċedi r-rata ġenerali tal-VAT.

20      Il-qorti tar-rinviju għandha dubji dwar il-konformità tal-leġiżlazzjoni u tal-prassi kkonċernati mal-prinċipji ta’ newtralità u ta’ proporzjonalità li jirriżultaw mill-Artikolu 183 tad-Direttiva 2006/112, fid-dawl tal-fatt li dawn jimplikaw li d-deċiżjoni li jiġi pospost ir-rimbors tal-VAT miġbura żejda hija adottata mingħajr eżami taċ-ċirkustanzi tal-każ u mingħajr ma jittieħed inkunsiderazzjoni l-perijodu ta’ stennija kurrenti sal-eżami tad-dikjarazzjoni tat-taxxa annwali.

21      F’dawn iċ-ċirkustanzi, l-Augstākās tiesas Senāts iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel id-domanda preliminari li ġejja lill-Qorti tal-Ġustizzja:

“L-Artikolu 183 tad-Direttiva 2006/112/KE [...] jawtorizza lill-Istati Membri, mingħajr evalwazzjoni speċifika, u fuq il-bażi biss ta’ kalkoli matematiċi, li jirrifjutaw ir-rimbors ta’ dik il-parti ta’ VAT miġbura żejda li taqbeż it-18 % (li tikkorrispondi għar-rata standard tal-VAT) tal-valur totali tat-tranżazzjonijiet taxxabbli mwettqa matul ix-xhur fiskali inkwistjoni, sakemm l-amministrazzjoni fiskali nazzjonali tirċievi d-dikjarazzjoni tat-taxxa annwali tal-persuna taxxabbli [għall-VAT]?”

 Fuq id-domanda preliminari

22      Permezz tad-domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi jekk l-Artikolu 183 tad-Direttiva 2006/112 għandux jiġi interpretat fis-sens li jawtorizza lill-amministrazzjoni fiskali ta’ Stat Membru tipposponi, mingħajr evalwazzjoni speċifika u fuq il-bażi biss ta’ kalkoli matematiċi, ir-rimbors ta’ parti mill-VAT miġbura żejda matul perijodu taxxabbli, sal-eżami tad-dikjarazzjoni tat-taxxa annwali tal-persuna taxxabbli minn din l-amministrazzjoni.

23      F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li l-libertà li għandhom l-Istati Membri, abbażi tal-kliem stess tal-Artikolu 183 tad-Direttiva 2006/112, fid-determinazzjoni tal-metodi tar-rimbors tal-eċċess tal-VAT ma tfissirx li dawn il-metodi ma huma suġġetti għal ebda stħarriġ fir-rigward tad-dritt tal-Unjoni (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat-28 ta’ Lulju 2011, Il-Kummissjoni vs L-Ungerija, C-274/10, Ġabra p. I-7289, punti 39 u 40, kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata).

24      Dawn il-metodi ma jistgħux jippreġudikaw il-prinċipju ta’ newtralità fiskali billi jġiegħlu l-persuna taxxabbli terfa’ b’mod sħiħ jew parzjali l-piż tal-VAT. B’mod partikolari, dawn għandhom jippermettu lill-persuna taxxabbli li tirkupra, taħt kundizzjonijiet xierqa, il-kreditu kollu li jirriżulta mill-eċċess tal-VAT. Dan jimplika li r-rimbors għandu jsir f’terminu raġonevoli, permezz ta’ ħlas fi flus jew b’mod ekwivalenti, u li, fi kwalunkwe każ, il-metodu ta’ rimbors adottat ma għandu joħloq ebda riskju finanzjarju għall-persuna taxxabbli (ara, b’mod partikolari, is-sentenzi tal-25 ta’ Ottubru 2001, Il-Kummissjoni vs L-Italja, C-78/00, Ġabra p. I-8195, punti 33 u 34; tal-10 ta’ Lulju 2008, Sosnowska, C-25/07, Ġabra. p. I-5129, punt 17; tat-12 ta’ Mejju 2011, Enel Maritsa Iztok 3, C-107/10, Ġabra p. I-3873, punt 33, u Il-Kummissjoni vs L-Ungerija, iċċitata iktar ’il fuq, punt 45).

25      Huwa minnu li l-posponiment tar-rimbors tal-eċċess tal-VAT fuq diversi perijodi ta’ taxxa sussegwenti għal dak li fih jimmaterjalizza dan l-eċċess ma huwiex neċessarjament inkompatibbli mal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 183 tad-Direttiva 2006/112 (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi ċċitati iktar ’il fuq Enel Maritsa Iztok 3, punt 49, u Il-Kummissjoni vs L-Ungerija, punt 55).

26      Madankollu, fil-kawża prinċipali, filwaqt li l-perijodu taxxabbli huwa bħala prinċipju ffissat, skont l-Artikolu 9(1) tal-Liġi dwar il-VAT, fuq xahar kalendarju, l-applikazzjoni tal-Artikolu 285 tad-Digriet Nru 933 tista’ tirriżulta, kif enfasizzaw kemm il-qorti tar-rinviju u kemm il-Kummissjoni Ewropea, għal sitwazzjoni fejn il-persuni taxxabbli ma jakkwistawx rimbors sħiħ tal-eċċess tal-VAT sa sena jew iktar wara l-perijodu taxxabbli li matulu jkun irriżulta dan l-eċċess.

27      Dan it-tul ta’ żmien, li matulu l-persuni taxxabbli jkollhom, tal-inqas sal-parti li taqbeż il-perċentwali indikata fl-imsemmi Artikolu 285, iġorru l-piż finanzjarju tal-VAT, ma jistax jiġi kkunsidrat bħala raġonevoli (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi ċċitati iktar ’il fuq Sosnowska, punti 20 u 27, kif ukoll Enel Maritsa Iztok 3, punt 55). Konsegwentement, dan jippreġudika l-prinċipju ta’ newtralità fiskali, imfakkar fil-punt 24 tas-sentenza preżenti.

28      Il-VID u l-Gvern Latvjan jargumentaw li l-Artikolu 285 tad-Digriet Nru 933 huwa intiż li jelimina r-riskju ta’ frodi jew ta’ evażjoni tat-taxxa u, fil-prattika, huwa applikat biss fil-preżenza ta’ elementi ta’ natura li jistabbilixxu l-eżistenza ta’ tali riskju. Dan tal-aħħar ikun jeżisti, b’mod partikolari, meta t-tip ta’ attivitajiet ekonomiċi eżerċitati mill-persuna taxxabbli ma jagħtux lok b’mod regolari għal eċċessi tal-VAT jew meta l-ammont tal-VAT imħallas lit-Teżor minn din tal-aħħar huwa sostanzjalment iktar baxx minn dak tal-VAT rimborsabbli.

29      Il-VID u l-Gvern Latvjan isostnu li l-applikazzjoni ta’ dan l-Artikolu 285, fil-kawża prinċipali, kienet preċiżament iġġustifikata mill-fatt li l-VID kien identifika riskju ta’ frodi fuq il-VAT u dan minħabba li mill-eżami tat-talba għar-rimbors ta’ Mednis kien wasal għall-konstatazzjoni li l-applikazzjoni ta’ rata ta’ VAT żero kienet fil-parti l-kbira tagħha wasslet għall-eċċess sinjifikattiv tal-VAT imħallas minn din il-kumpannija.

30      Matul is-seduta, il-VID u l-imsemmi gvern allegaw ukoll li kien biss f’numru limitat ta’ każijiet li, minħabba indizji ta’ frodi jew ta’ evażjoni tat-taxxa, il-VID kien ippospona l-VAT miġbura żejda li teċċedi l-perċentwali indikata fl-imsemmi Artikolu 285 sal-eżami tad-dikjarazzjoni tat-taxxa annwali tal-persuna taxxabbli.

31      F’dan ir-rigward, huwa minnu li l-Istati Membri għandhom interess leġittmu li jieħdu l-miżuri xierqa sabiex iħarsu l-interessi finanzjarji tagħhom u li l-ġlieda kontra l-frodi, l-evażjoni tat-taxxa u l-eventwali abbużi hija għan rikonoxxut u inkoraġġut mid-Direttiva 2006/112 (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi Sosnowska, iċċitata iktar ’il fuq, punt 22 u l-ġurisprudenza ċċitata, kif ukoll tal-21 ta’ Ġunju 2012, Mahagében u Dávid, C-80/11 u C-142/11, punt 41).

32      Madankollu, l-Istati Membri għandhom, b’konformità mal-prinċipju ta’ proporzjonalità, jirrikorru għal mezzi li, filwaqt li jippermettu li jintlaħaq b’mod effettiv dan il-għan, jikkawżaw l-inqas preġudizzju għall-għanijiet u għall-prinċipji stabbiliti mil-leġiżlazzjoni tal-Unjoni, bħall-prinċipju fundamentali tad-dritt għal tnaqqis tal-VAT (ara s-sentenzi Sosnowska, iċċitata iktar ’il fuq, punt 23, u tat-12 ta’ Lulju 2012, EMS-Bulgaria Transport, C-284/11, punt 69).

33      Fil-kawża preżenti, il-qorti tar-rinviju, li hija unikament kompetenti sabiex tinterpreta d-dritt nazzjonali kif ukoll sabiex tikkonstata u tevalwa l-fatti tal-kawża prinċipali, b’mod partikolari l-mod kif dan id-dritt huwa applikat mill-amministrazzjoni fiskali (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tas-16 ta’ Frar 2012, van Laarhoven, C-94/10, Ġabra p. II-9963, punt 36, u tal-14 ta’ Ġunju 2012, Banco Español de Crédito, C-618/10, punt 76), tindika li l-VID japplika l-Artikolu 285 tad-Digriet Nru 933 b’mod ġenerali u preventiv, abbażi ta’ komputazzjoni purament matematika tal-fatt li l-eċċess tal-VAT inkwistjoni jkun iktar mill-perċentwali indikata f’dan l-artikolu, mingħajr ma jipproċedi għal evalwazzjoni partikolari tal-każ inkwistjoni, evalwazzjoni li fil-kuntest tagħha l-persuna taxxabbli kkonċernata jkollha l-possibbiltà li turi n-nuqqas ta’ riskju ta’ frodi jew ta’ evażjoni tat-taxxa.

34      Kif enfasizzat il-Kummissjoni matul is-seduta, ma jidhirx li dawn l-indikazzjonijiet tal-qorti tar-rinviju huma inkonsistenti mat-termini tal-Artikolu 285 tad-Digriet Nru 933, li effettivament ma jissuġġettawx l-applikazzjoni ta’ dan l-artikolu għall-eżistenza ta’ indizji ta’ frodi jew ta’ evażjoni tat-taxxa.

35      Barra minn hekk, l-indikazzjonijiet ipprovduti lill-Qorti tal-Ġustizzja mill-qorti tar-rinviju ma jurux li d-deċiżjoni kkontestata, ibbażata fuq l-Artikolu 285 tad-Digriet Nru 933, ġiet adottata mill-VID fi tmiem eżami li seta’ jiżvela tali indizji fil-kawża prinċipali.

36      Għandu jiġi kkonstatat li tali applikazzjoni preventiva u ġeneralizzata tal-Artikolu 285 tad-Digriet Nru 933 tikser il-prinċipju ta’ proporzjonalità, kif stabbilit fil-ġurisprudenza mfakkra fil-punt 32 tas-sentenza preżenti (ara, f’dan is-sens, is-sentenza Sosnowska, iċċitata iktar ’il fuq, punti 24 sa 26).

37      Tali applikazzjoni tidher li hija inqas u inqas iġġustifikata mill-għan leġittimu tal-ġlieda kontra l-frodi jew l-evażjoni tat-taxxa minħabba li l-amministrazzjoni fiskali tista’, skont l-Artikolu 12(11)(i) tal-Liġi dwar il-VAT, tipposponi r-rimbors ta’ tali eċċess, b’mod partikolari, fil-każ li tiġi adottata deċiżjoni li tinfetaħ investigazzjoni dwar it-taxxa mħallsa mill-persuna taxxabbli abbażi ta’ tranżazzjonijiet li l-verifika tagħhom tirrikjedi informazzjoni addizzjonali jew fil-każ li jkun impossibbli għall-persuna kkonċernata li tressaq provi dokumentarji dwar il-fondatezza tat-talba tagħha għall-impożizzjoni tar-rata żero (ara, b’analoġija, is-sentenza Sosnowska, iċċitata iktar ’il fuq, punt 28).

38      Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti kollha, ir-risposta għad-domanda magħmula għandha tkun li l-Artikolu 183 tad-Direttiva 2006/112 għandu jiġi interpretat fis-sens li ma jawtorizzax lill-amministrazzjoni fiskali ta’ Stat Membru tipposponi, mingħajr evalwazzjoni partikolari u filwaqt li tibbaża ruħha biss fuq kalkoli matematiċi, ir-rimbors ta’ parti mill-eċċess tal-VAT li jirriżulta matul perijodu taxxabbli ta’ xahar, sal-eżami tad-dikjarazzjoni tat-taxxa annwali tal-persuna taxxabbli minn din l-amministrazzjoni.

 Fuq l-effetti ta’ din is-sentenza ratione temporis

39      Il-Gvern Latvjan talab lill-Qorti tal-Ġustizzja tillimita ratione temporis l-effetti tas-sentenza preżenti fil-każ li tinterpreta l-Artikolu 183 tad-Direttiva 2006/112 fis-sens li din tal-aħħar tipprekludi leġiżlazzjoni u prassi nazzjonali bħal dawk inkwistjoni fil-kawża prinċipali.

40      Insostenn tat-talba tiegħu, l-imsemmi gvern jiġbed l-attenzjoni, minn naħa, fuq ir-riskju ta’ riperkussjonijiet gravi ta’ tali interpretazzjoni fuq ir-riżorsi finanzjarji nazzjonali u, min-naħa l-oħra, fuq il-bona fide tal-amministrazzjoni fiskali Latvjana.

41      F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li l-interpretazzjoni li l-Qorti tal-Ġustizzja tagħti lil regola tad-dritt tal-Unjoni, fl-eżerċizzju tal-ġurisdizzjoni mogħtija lilha mill-Artikolu 267 TFUE, tikkjarifika u tippreċiża t-tifsira u l-portata ta’ din ir-regola, hekk kif għandha jew kellha tinftiehem u tiġi applikata sa mill-mument tad-dħul fis-seħħ tagħha. Minn dan jirriżulta li r-regola hekk interpretata tista’ u għandha tiġi applikata mill-qorti anki għal relazzjonijiet legali mnissla u kkostitwiti qabel is-sentenza li tiddeċiedi fuq it-talba għal interpretazzjoni jekk, inter alia, il-kundizzjonijiet li jippermettu li titressaq kawża dwar l-applikazzjoni tal-imsemmija regola quddiem il-qrati kompetenti jkunu sodisfatti (ara, b’mod partikolari, is-sentenza tal-10 ta’ Mejju 2012, Santander Asset Management SGIIC et, C-338/11 sa C-347/11, punt 58 u ġurisprudenza ċċitata).

42      Huwa biss f’każijiet eċċezzjonali li l-Qorti tal-Ġustizzja tista’, b’applikazzjoni ta’ prinċipju ġenerali ta’ ċertezza legali inerenti fl-ordinament ġuridiku tal-Unjoni, tillimita l-possibbiltà għal kull persuna kkonċernata li tinvoka dispożizzjoni li hija tkun interpretat sabiex tikkontesta relazzjonijiet ġuridiċi stabbiliti in bona fide. Sabiex tali limitazzjoni tkun tista’ tiġi deċiża, huwa neċessarju li jkunu sodisfatti żewġ kriterji essenzjali, jiġifieri l-bona fide tal-persuni kkonċernati u r-riskju ta’ diffikultajiet serji (ara, b’mod partikolari, is-sentenza Santander Asset Management SGIIC et, iċċitata iktar ’il fuq, punt 59).

43      B’mod iktar speċifiku, il-Qorti tal-Ġustizzja rrikorriet għal din is-soluzzjoni biss f’ċirkustanzi ferm speċifiċi, b’mod partikolari meta kien hemm riskju ta’ riperkussjonijiet ekonomiċi serji dovuti b’mod partikolari għan-numru kbir ta’ relazzjonijiet ġuridiċi kkostitwiti in bona fide fuq il-bażi tal-leġiżlazzjoni kkunsidrata bħala validament fis-seħħ u meta kien jidher li l-individwi u l-awtoritajiet nazzjonali kienu mħeġġa jadottaw imġiba li ma kinitx konformi mad-dritt tal-Unjoni minħabba inċertezza oġġettiva u sinjifikattiva fir-rigward tal-portata tad-dispożizzjonijiet tad-dritt tal-Unjoni, inċertezza li għaliha possibbilment ikkontribwixxiet l-imġiba stess adottata minn Stati Membri oħra jew mill-Kummissjoni (ara, b’mod partikolari, is-sentenza Santander Asset Management SGIIC et, iċċitata iktar ’il fuq, punt 60).

44      Huwa wkoll skont ġurisprudenza stabbilita li l-konsegwenzi finanzjarji li jistgħu jirriżultaw għal Stat Membru minħabba sentenza mogħtija fil-kuntest ta’ talba għal deċiżjoni preliminari ma jiġġustifikawx, fihom infushom, il-limitazzjoni tal-effetti ta’ din is-sentenza ratione temporis (ara, b’mod partikolari, is-sentenza Santander Asset Management SGIIC et, iċċitata iktar ’il fuq, punt 62).

45      Fil-kawża preżenti, għandu jiġi rrilevat, minn naħa, li l-Gvern Latvjan ma pproduċa ebda informazzjoni li tippermetti lill-Qorti tal-Ġustizzja tevalwa l-eżistenza, minħabba s-sentenza preżenti, ta’ riskju ta’ riperkussjonijiet ekonomiċi gravi għar-Repubblika tal-Latvja.

46      Min-naħa l-oħra, ma jistax jiġi kkunsidrat li l-amministrazzjoni fiskali Latvjana, fl-applikazzjoni tal-Artikolu 285 tad-Digriet Nru 933, kienet imħeġġa sabiex tadotta, in bona fide, imġiba li ma kinitx konformi mad-dritt tal-Unjoni minħabba allegata inċertezza oġġettiva u sinjifikattiva dwar il-portata tal-Artikolu 183 tad-Direttiva 2006/112. Fil-fatt, mill-ġurisprudenza diġà stabbilita qabel l-imsemmi digriet jirriżulta li, b’konformità mal-prinċipju ta’ newtralità fiskali, li jikkostitwixxi prinċipju fundamentali tas-sistema komuni tal-VAT, il-metodi nazzjonali għar-rimbors ta’ eċċess ta’ VAT, imsemmija f’dan l-artikolu, għandhom jippermettu lill-persuna taxxabbli li tirkupra, taħt kundizzjonijiet xierqa u fi żmien raġonevoli, il-kreditu sħiħ li jirriżulta minn dan l-eċċess, mingħajr ma jitqiegħed xi riskju finanzjarju fuq din il-persuna taxxabbli (ara, f’dan is-sens, is-sentenza Il-Kummissjoni vs L-Italja, iċċitata iktar ’il fuq, punti 33 u 34).

47      Għaldaqstant, ma hemmx lok li l-effetti ta’ din is-sentenza jiġu limitati ratione temporis.

 Fuq l-ispejjeż

48      Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, barra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.

Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tielet Awla) taqta’ u tiddeċiedi:

L-Artikolu 183 tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE, tat-28 ta’ Novembru 2006, dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud, għandu jiġi interpretat fis-sens li ma jawtorizzax lill-amministrazzjoni fiskali ta’ Stat Membru tipposponi, mingħajr evalwazzjoni partikolari u filwaqt li tibbaża ruħha biss fuq kalkoli matematiċi, ir-rimbors ta’ parti mill-eċċess tat-taxxa fuq il-valur miżjud li jirriżulta matul perijodu taxxabbli ta’ xahar, sal-eżami tad-dikjarazzjoni tat-taxxa annwali tal-persuna taxxabbli minn din l-amministrazzjoni.

Firem

* Lingwa tal-kawża: il-Latvjan.