Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

Share

Highlight in text

Go

WYROK TRYBUNAŁU (trzecia izba)

z dnia 5 czerwca 2014 r.(*)

Swobodny przepływ kapitału – Ograniczenia – Wypłata dywidend z państwa członkowskiego do należących do niego krajów i terytoriów zamorskich – Zakres stosowania prawa Unii – Szczególny reżim UE-KTZ

W sprawach połączonych C-24/12 i C-27/12

mających za przedmiot wnioski o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożone przez Hoge Raad der Nederlanden (Niderlandy), postanowieniami z dnia 23 grudnia 2011 r., które wpłynęły do Trybunału w dniach, odpowiednio 18 i 19 stycznia 2012 r., w postępowaniach:

X BV (C-24/12),

TBG Limited (C-27/12)

przeciwko

Staatssecretaris van Financiën,

TRYBUNAŁ (trzecia izba),

w składzie: M. Ilešič, prezes izby, C.G. Fernlund (sprawozdawca), A. Ó Caoimh, C. Toader i E. Jarašiūnas, sędziowie,

rzecznik generalny: N. Jääskinen,

sekretarz: M. Ferreira, główny administrator,

uwzględniając procedurę pisemną i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 23 października 2013 r.,

rozważywszy uwagi przedstawione:

–        w imieniu TBG Limited przez B.J. Rubbensa, advocaat,

–        w imieniu rządu niderlandzkiego przez B. Koopman oraz C. Wissels, działające w charakterze pełnomocników,

–        w imieniu rządu Zjednoczonego Królestwa przez L. Christie, działającego w charakterze pełnomocnika, wspieranego przez S. Ford, barrister,

–        w imieniu Komisji Europejskiej przez W. Möllsa oraz W. Roelsa, działających w charakterze pełnomocników,

po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 16 stycznia 2014 r.,

wydaje następujący

Wyrok

1        Wnioski o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczą kwestii, czy uregulowania prawa Unii w dziedzinie swobodnego przepływu kapitału, takie jak art. 56 WE, należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwiają się one środkowi państwa członkowskiego, który może utrudniać przepływ kapitału pomiędzy owym państwem członkowskim a krajami i terytoriami zamorskimi (KTZ) należącymi do owego państwa członkowskiego (zwanymi dalej „własnymi KTZ”).

2        Wnioski te zostały przedstawione w ramach sporu pomiędzy, odpowiednio, X BV i TBG Limited a Staatssecretaris van Financiën w przedmiocie pobranego w Niderlandach podatku od dywidend wypłaconych przez spółki z siedzibą w Niderlandach na rzecz ich spółek dominujących z siedzibą na Antylach Holenderskich, podczas gdy tego rodzaju wypłata dywidend na rzecz spółki z siedzibą w Niderlandach lub w innym państwie członkowskim podlega zwolnieniu z podatku.

 Ramy prawne

 Prawo Unii

3        Antyle Niderlandzkie są wymienione w wykazie zawartym w załączniku II do traktatu WE, zatytułowanym „Kraje i terytoria zamorskie objęte postanowieniami części IV [czwartej] traktatu”.

4        Część czwarta traktatu WE, zatytułowana „Stowarzyszenie krajów i terytoriów zamorskich” obejmuje art. 182–188 WE.

5        Artykuł 187 WE przewiduje:

„Rada, stanowiąc jednomyślnie, ustanawia, na podstawie doświadczeń nabytych w ramach stowarzyszenia [KTZ] ze Wspólnotą oraz zasad ustanowionych w niniejszym traktacie, przepisy dotyczące sposobów i procedury stowarzyszenia [KTZ] ze Wspólnotą”.

6        Zgodnie z art. 187 WE Rada wielokrotnie przyjmowała szczegółowe zasady w celu skonkretyzowania szczególnego reżimu stowarzyszenia pomiędzy Unią Europejską a KTZ oraz w celu osiągnięcia celów stowarzyszenia.

7        W chwili wystąpienia okoliczności faktycznych w postępowaniu głównym przepisy mające zastosowanie w sprawie były uregulowane w decyzji Rady 2001/822/WE z dnia 27 listopada 2001 r. w sprawie stowarzyszenia krajów i terytoriów zamorskich ze Wspólnotą Europejską (decyzja o stowarzyszeniu zamorskim) (Dz.U. L 314, s. 1, zwanej dalej „decyzją w sprawie KTZ”).

8        Motyw 6 decyzji w sprawie KTZ ma następujące brzmienie:

„Pomimo że KTZ nie są państwami trzecimi, nie stanowią one części jednolitego rynku i muszą przestrzegać zobowiązań nałożonych na państwa trzecie w odniesieniu do handlu, w szczególności reguł pochodzenia, norm zdrowotnych i zdrowia roślin oraz środków ochronnych”.

9        Zgodnie z motywem 16 owej decyzji:

„Przepisy ogólne Traktatu i wynikające z nich ustawodawstwo nie stosuje się automatycznie do KTZ, z wyjątkiem wyraźnych przepisów mających efekt przeciwny. Niemniej jednak produkty KTZ przywożone do Wspólnoty muszą być zgodne z obowiązującymi regułami wspólnotowymi”.

10      Artykuł 47 decyzji w sprawie KTZ, zatytułowany „Płatności bieżące i przepływ kapitału”, stanowi, co następuje:

„1.      Bez uszczerbku dla przepisów ust. 2:

a)      państwa członkowskie i władze KTZ nie nakładają ograniczeń na jakiekolwiek płatności w pełni wymienialnej walucie na rachunku bieżącym bilansu płatniczego między rezydentami Wspólnoty i KTZ;

b)      w odniesieniu do transakcji na rachunku obrotów bieżących w bilansie płatniczym państwa członkowskie i władze KTZ nie nakładają żadnych ograniczeń na swobodny przepływ kapitału na inwestycje bezpośrednie w spółkach utworzonych zgodnie z prawem przyjmującego państwa członkowskiego, kraju lub terytorium oraz zapewniają, by aktywa z takiej inwestycji i wszelkie zyski z niej wynikające mogły być realizowane i wywożone.

2.      Wspólnota, państwa członkowskie i KTZ są uprawnione do podjęcia środków określonych mutatis mutandis w art. 57, 58, 59, 60 i 301 traktatu zgodnie z warunkami tam ustanowionymi […]”.

11      Artykuł 55 decyzji w sprawie KTZ, zatytułowany „Klauzula wyłączenia podatkowego”, stanowi w ust. 2, co następuje:

„Żadnych przepisów niniejszej decyzji nie można interpretować jako stanowiących przeszkody w stosowaniu jakichkolwiek środków mających na celu zapobieganie uchylania się od płacenia podatków lub oszustwom podatkowych na mocy postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ustaleń podatkowych, lub obowiązującego krajowego ustawodawstwa podatkowego”.

 Prawo niderlandzkie

12      Porządek prawny właściwy dla Królestwa Niderlandów został określony w Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden (statucie Królestwa Niderlandów). W latach podatkowych rozpatrywanych w postępowaniach głównych, a mianowicie w latach 2005 i 2006, Królestwo Niderlandów (Koninkrijk der Nederlanden) składało się z trzech części, a mianowicie z Holandii (Nederland), Antyli Holenderskich (Nederlandse Antillen) i Aruby.

13      Stosunki podatkowe pomiędzy trzema wskazanymi częściami składowymi królestwa były uregulowane w Belastingregeling voor het Koninkrijk (ustawie podatkowej Królestwa Niderlandów, zwanej dalej „BRK”). Każda z części składowych Królestwa Niderlandów ma autonomiczne kompetencje podatkowe w granicach określonych przez BRK.

14      Artykuł 11 ust. 1 i 2 BRK, dotyczący podatku od dywidend związanych z udziałami z tytułu posiadania udziałów, stanowi, co następuje:

„1.      Dywidendy otrzymywane przez rezydenta danego państwa należne od osoby prawnej z siedzibą w innym państwie podlegają opodatkowaniu w pierwszym z tych państw.

2.      Jeżeli państwo siedziby osoby prawnej, które powinno wypłacić dywidendy, uiści podatek od dywidendy poprzez pobranie u źródła, ust. 1 nie stosuje się do tego rodzaju opodatkowania, chyba że stawka podatkowa przekracza 15%”.

15      Do dnia 1 stycznia 2002 r. art. 11 ust. 3 BRK stanowił, co następuje:

„Na warunkach podlegających sprecyzowaniu, celem zagwarantowania prawidłowego zastosowania owego artykułu zarówno w zakresie dotyczącym jego celu, jak również jego systemu, stawka podatkowa wskazana w ust. 2 nie przekracza 7,5%, jeżeli dywidendy są uzyskiwane przez spółkę, której kapitał jest w całości lub w części podzielony na akcje, która ma siedzibę w innym państwie, która posiada co najmniej jedną czwartą wpłaconego kapitału spółki i która powinna uiścić dywidendy. Na warunkach podlegających sprecyzowaniu, celem zagwarantowania prawidłowego zastosowania owego artykułu zarówno w zakresie dotyczącym jego celu, jak również jego systemu, stawka podatkowa w przypadku uregulowanym w poprzednim zdaniu nie przekracza 5%, jeżeli w państwie siedziby spółki uzyskującej dywidendy podlegają one podatkowi dochodowemu, którego stawka wynosi co najmniej 5,5%”.

16      W związku z tym do 1 stycznia 2002 r. dywidendy związane z udziałami wypłacane w Niderlandach na rzecz spółki z siedzibą na Antylach Holenderskich podlegały zgodnie z art. 11 ust. 3 BRK podatkowi pobieranemu u źródła, w niniejszej sprawie w Niderlandach, o stawce 7,5 lub 5%.

17      Antyle Holenderskie pobierały ze swej strony, na podstawie art. 8A, 8B, 14 i 14A (dawnego) Landsverordening op de winstbelasting (rozporządzenia krajowego w sprawie podatku od zysku) podatek od zysku według stawki minimalnej wynoszącej 2,4–3%, względnie według stawki maksymalnej wynoszącej 5,5%.

18      Ponadto na Antylach Holenderskich istniała możliwość odliczenia – na podstawie „antylskiej praktyki orzeczniczej”, stanowiącej indywidualne rozstrzygnięcie przyznane przez organy podatkowe Antyli Holenderskich – kosztów, czy to realnych, czy też nie, w szczególności odsetek od kredytu, od podlegającego opodatkowaniu zysku w ramach określania podatku od zysku Antyli Holenderskich.

19      Bez uwzględnienia „antylskiej praktyki orzeczniczej” łączne obciążenie fiskalne podatkiem niderlandzkim od dywidendy oraz podatkiem od zysku Antyli Holenderskich wynosiło około 10%.

20      Z dniem 1 stycznia 2002 r. art. 11 ust. 3 BRK (zwany dalej „art. 11 ust. 3 zmienionej BRK”) został zmieniony w następujący sposób:

„[…] Na zasadzie odstępstwa od dwóch poprzednich zdań dywidendy otrzymane przez spółkę z siedzibą na Antylach Holenderskich i należne od spółki z siedzibą w Niderlandach podlegają następującym regulacjom;

a)      stawka podatkowa wskazana w ust. 2 nie przekracza 8,3%, jeżeli dywidendy są uzyskiwane przez spółkę, której kapitał jest w całości lub w części podzielony na akcje, która posiada co najmniej jedną czwartą wpłaconego kapitału spółki i która powinna uiścić dywidendy, oraz jeżeli na Antylach Holenderskich podatek wskazany w ust. 2 nie został uwzględniony z urzędu lub faktycznie, w ten sposób, że efektywne obciążenie podatkowe dywidend na podstawie ust. 1 w związku z ust. 2 i ust. 3 jest niższe niż 8,3%;

b)      kwota odpowiadająca uiszczonemu w ten sposób podatkowi zostanie niezwłocznie przekazana organom antylskim bez dalszych warunków;

[…]”.

21      W związku z powyższym, począwszy od 1 stycznia 2002 r., dywidendy związane z udziałami wypłacane w Niderlandach na rzecz spółki z siedzibą na Antylach Holenderskich podlegają podatkowi pobieranemu u źródła, w Niderlandach, o stawce wynoszącej 8,3%. Jednak pobierany w ten sposób podatek jest w całości przekazywany Antylom Holenderskim.

22      Artykuły 8A, 8B, 14 i 14A (dawnego) rozporządzenia krajowego w sprawie podatku od zysku zostały uchylone z dniem 1 stycznia 2002 r. Dywidendy związane z udziałami w spółkach zależnych z siedzibą w Niderlandach zostały w związku z tym zwolnione z podatku na Antylach Holenderskich.

23      W zakresie dotyczącym dywidend wypłacanych przez spółki z siedzibą w Niderlandach na rzecz spółek z siedzibą w Niderlandach lub w innym państwie członkowskim, zgodnie z art. 4 i 4 a) Wet op de dividendbelasting 1965 (ustawy o podatku od dywidend z 1965 r.), tego rodzaju dywidendy są zwolnione z podatku u źródła, jeżeli spełnione są pewne wymagane warunki.

24      Tego rodzaju zwolnienie nie jest natomiast udzielane w przypadku dywidend wypłacanych przez spółki z siedzibą w Niderlandach na rzecz spółek z siedzibą na Antylach Holenderskich.

 Postępowania przed sądem odsyłającym i pytania prejudycjalne

25      W sprawie C-24/12 X BV jest spółką prawa niderlandzkiego z siedzibą w Niderlandach. Wszystkie udziały w X BV odpowiadające jej kapitałowi posiada Stichting A van aandelen X BV. Wydane świadectwa udziałowe znajdują się w posiadaniu spółki B NV z siedzibą na Antylach Holenderskich.

26      W dniu 27 czerwca 2005 r. X BV wypłaciła B NV dywidendę w wysokości 5 000 000 EUR. Zgodnie z art. 11 ust. 3 zmienionej BRK od owej dywidendy został pobrany i odprowadzony podatek wedle stawki 8,3%, a więc w wysokości 415 000 EUR.

27      X BV wniosła odwołanie od decyzji w sprawie zapłaty owego podatku, które zostało oddalone przez Staatssecretaris van Financiën. Na decyzję w sprawie oddalenia odwołania X BV wniosła skargę do Rechtbank te Haarlem, który uznał ją za bezzasadną. Następnie X BV wniosła apelację do Gerechtshof te Amsterdam, który utrzymał w mocy orzeczenie Rechtbank Haarlem. Na orzeczenie Gerechtshof te Amsterdam X BV wniosła skargę kasacyjną do sądu odsyłającego.

28      W sprawie C-27/12 Hollandsche-Amerikaansche Beleggingsmaatschappij Holland-American Investment Corporation NV (zwana dalej „HAIC”) jest spółką prawa niderlandzkiego z siedzibą w Niderlandach i stanowi spółkę w 100% zależną od TBG Holding NV (zwaną dalej „TBG Holding”), będącą spółką z siedzibą na Antylach Holenderskich.

29      W dniu 1 września 2006 r. HAIC wypłaciła TBG Holding dywidendę w wysokości 376 369 430 EUR. Zgodnie z art. 11 ust. 3 zmienionej BRK od owej dywidendy został pobrany i odprowadzony podatek wedle stawki 8,3%, a więc w wysokości 31 238 663 EUR.

30      HAIC i TBG Holding wniosły odwołania od decyzji w sprawie zapłaty owego podatku, które zostały oddalone przez Staatssecretaris van Financiën. Na decyzję w sprawie oddalenia odwołań wniosły one skargi do Rechtbank te Haarlem, który połączył sprawy i uznał skargi za bezzasadne. Następnie HAIC i TBG Holding wniosły apelację do Gerechtshof te Amsterdam, który utrzymał w mocy orzeczenie Rechtbank Haarlem.

31      TBG Limited, która przejęła prawa i obowiązki HAIC oraz TBG Holding, wniosła na orzeczenie Gerechtshof te Amsterdam skargę kasacyjną do sądu odsyłającego.

32      Sąd odsyłający wskazał, że spory przed Gerechtshof te Amsterdam dotyczyły zasadniczo kwestii, czy podatek od dywidend tego rodzaju, co podatek rozpatrywany w postępowaniu głównym jest sprzeczny ze swobodnym przepływem kapitału w rozumieniu art. 56 WE. Gerechtshof te Amsterdam uznał, że art. 56 WE nie ma ogólnego zastosowania do KTZ. Wywiódł on z decyzji w sprawie KTZ, że stosunki pomiędzy Niderlandami a Antylami Holenderskimi powinny być uznane za „sytuację wewnętrzną” w świetle prawa Unii i w związku z tym są one regulowane wyłącznie przez BRK i ustawę o podatku od dywidend z 1965 r.

33      Sąd odsyłający wskazał, że art. 56 WE zakazuje wszelkich ograniczeń w przepływie kapitału między państwami członkowskimi oraz między państwami członkowskimi a państwami trzecimi. Sąd ów stwierdził, iż w wyroku w sprawie Prunus i Polonium (C-384/09, EU:C:2011:276) Trybunał orzekł w pkt 20, że postanowienie to, mające nieograniczony terytorialny zakres zastosowania, należy uznać za regulujące także kwestię przepływów kapitałowych do KTZ oraz z KTZ, oraz w pkt 30 i 31 – że liberalizacja przepływu kapitału wynikająca z art. 56 WE dotyczy KTZ w charakterze państw trzecich, ponieważ traktat UE w wersji sprzed traktatu lizbońskiego i traktat WE nie zawierają żadnej wyraźnej wzmianki o przepływie kapitału pomiędzy państwami członkowskimi a KTZ.

34      Dla sądu odsyłającego powstaje jednak kwestia zastosowania wyroku w sprawie Prunus i Polonium (EU:C:2011:276) do zawisłych przed nim sporów, mając na uwadze, że w owym wyroku nie chodziło o przepływ kapitału pomiędzy państwem członkowskim a jego własnym KTZ.

35      W tym względzie sąd wskazał, iż z owego wyroku można wprawdzie wywieść, że dla celów zastosowania swobody przepływu kapitału KTZ powinny być ogólnie uznawane za państwa trzecie i traktowane na równi z nimi, jednak jest również możliwe stanowisko, wedle którego swobody gwarantowane przez traktat WE co do zasady nie mają zastosowania do przepływów kapitału, które następują w całości wewnątrz Królestwa Niderlandów, którego części stanowią Holandia i Antyle Holenderskie.

36      Na wypadek gdyby sporne przepływy były objęte swobodnym przepływem kapitału, sąd odsyłający zmierza do ustalenia, czy zastosowanie ma zastrzeżenie wyrażone w art. 57 ust. 1 WE, które stanowi klauzulę standstill.

37      W tym zakresie sąd odsyłający wskazał, że z genezy ustawy zmieniającej BRK wynika, że omawiany środek ma przeciwdziałać wizerunkowi Antyli Holenderskich jako „raju podatkowego”, a ponadto ma utrzymać istniejące już efektywne obciążenie podatkiem z tytułu dywidend związanych z udziałami wypłacanych z Niderlandów do Antyli Holenderskich.

38      Sąd ów uważa, że zmiana BRK z dniem 1 stycznia 2002 r. nie stanowi nowego ograniczenia, jako że w owym dniu została jedynie zwiększona stawka podatku od dywidend. W tych okolicznościach sąd ów pyta, czy dla celów stwierdzenia zaistnienia zwiększenia ograniczeń w rozumieniu klauzuli standstill należy wziąć pod uwagę wyłącznie zwiększenie podatku pobieranego u źródła w Niderlandach względem dnia 31 grudnia 1993 r., czy też uwzględnić należy również zmianę dotyczącą podatku od zysku na Antylach Holenderskich. Za drugim z wskazanych rozwiązań przemawia fakt, iż zgodnie z art. 11 ust. 3 zmienionej BRK podatek pobierany u źródła przez Niderlandy powinien zostać odprowadzony do Antyli Holenderskich i w związku z tym Niderlandy faktycznie przeprowadzają pobranie podatku na rzecz Antyli Holenderskich.

39      Na wypadek gdyby należało uwzględnić całkowite obciążenie podatkowe w Niderlandach i na Antylach Holenderskich, sąd odsyłający zmierza do ustalenia, czy należy wziąć również pod uwagę „antylijską praktykę orzeczniczą”. Przeciwko tego rodzaju uwzględnieniu przemawia fakt, że mogłoby to mieć różne skutki w zakresie obciążenia podatkowego każdego z podatników w zależności od okoliczności danego przypadku.

40      W tych okolicznościach Hoge Raad der Nederlanden postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi, które w sprawach C-24/12 i C-27/12 brzmią identycznie:

„1)      Czy dla celów art. 56 WE [...] własny kraj lub terytorium zamorskie mogą być uważane za państwo trzecie, tak że w odniesieniu do przepływu kapitału pomiędzy państwem członkowskim a jego terytorium lub krajem zamorskim można stosować art. 56 WE?

2)      a)     Czy – jeżeli na pytanie pierwsze należy udzielić odpowiedzi twierdzącej – w niniejszym przypadku, w którym z dniem 1 stycznia 2002 r. podatek od dywidend pobierany u źródła z tytułu dywidendy wypłacanej z tytułu posiadania udziałów przez spółkę zależną, mającą siedzibę w Niderlandach, na rzecz jej spółki nadrzędnej, mającej siedzibę na Antylach Holenderskich, został w porównaniu z rokiem 1993 podwyższony z 7,5% względnie 5% do 8,3%, w ramach odpowiedzi na pytanie, czy dla celów art. 57 ust. 1 WE [...] ma miejsce zwiększenie [ograniczenia], uwzględnić należy wyłącznie podwyższenie niderlandzkiego podatku pobieranego u źródła, czy też należy uwzględnić również, że w związku z podwyższeniem niderlandzkiego podatku pobieranego u źródła, począwszy od dnia 1 stycznia 2002 r., organy antylskie zwalniają z podatku dywidendy wypłacane z tytułu posiadania udziałów przez mającą siedzibę w Niderlandach spółkę zależną, podczas gdy wcześniej dywidendy te stanowiły element zysku opodatkowanego według stawki 2,4–3%, względnie 5,5%?

b)      Czy, jeżeli należy uwzględnić obniżenie podatku spowodowane na Antylach Holenderskich przez wprowadzenie wzmiankowanego w pytaniu 2a zwolnienia z podatku dywidend wypłacanych z tytułu posiadania udziałów, uwzględnić należy ponadto antylskie uregulowania wykonawcze – w niniejszym przypadku antylską praktykę orzeczniczą – które być może doprowadziły do tego, że faktycznie należny podatek od dywidend wypłacanych przez spółkę zależną mającą siedzibę w Niderlandach był przed dniem 1 stycznia 2002 r. – jak również już w roku 1993 – znacznie niższy niż 8,3%?”.

41      Postanowieniem Prezesa Trybunału z dnia 27 lutego 2012 r. sprawy C-24/12 i C-27/12 zostały połączone do łącznego rozpoznania w procedurze pisemnej i ustnej, jak również do celów wydania wyroku.

 W przedmiocie pytań prejudycjalnych

 W przedmiocie pytania pierwszego

42      Poprzez pytanie pierwsze sąd odsyłający zmierza zasadniczo do ustalenia, czy uregulowania prawa Unii w dziedzinie swobodnego przepływu kapitału, takie jak art. 56 WE, należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwiają się one środkowi państwa członkowskiego, który może utrudniać przepływ kapitału pomiędzy owym państwem członkowskim a należącymi do niego KTZ.

43      Tytułem wstępnym należy wskazać, że zgodnie z art. 299 ust. 3 WE do KTZ objętych listą zawartą w załączniku II do traktatu WE mają zastosowanie szczególne zasady stowarzyszania określone w części czwartej traktatu WE, a mianowicie art. 182–188 WE, przy czym sposoby i procedury stowarzyszenia są zgodnie z art. 187 WE ustanawiane na mocy decyzji Rady.

44      W tym względzie Antyle Holenderskie, które zgodnie z niderlandzką konstytucją stanowią jedną z trzech części Królestwa Niderlandów, znajdują się na owej liście i w związku z tym są objęte szczególnymi zasadami stowarzyszania określonymi w części czwartej traktatu WE.

45      Istnienie owych szczególnych zasad pomiędzy Unią a KTZ skutkuje tym, że postanowienia ogólne traktatu WE, które nie zostały zawarte w czwartej części owego traktatu, nie znajdują zastosowania w stosunku do tych KTZ bez wyraźnego odesłania (wyroki: Leplat, C-260/90, EU:C:1992:66, pkt 10; Eman i Sevinger, C-300/04, EU:C:2006:545, pkt 46; a także Prunus i Polonium EU:C:2011:276, pkt 29 i przytoczone tam orzecznictwo).

46      Co się tyczy czwartej części traktatu należy stwierdzić, że o ile zawiera ona pewne przepisy dotyczące swobodnego przepływu towarów – w art. 184 WE i 185 WE, pracowników – w art. 186 WE, swobody przedsiębiorczości – w art. 183 pkt 5 WE, o tyle nie zawiera ona żadnego przepisu dotyczącego swobodnego przepływu kapitału.

47      Co się tyczy decyzji w sprawie KTZ przyjętej przez Radę na podstawie art. 187 WE celem skonkretyzowania zasad stowarzyszenia, stanowi ona w art. 47 ust. 1, jakie ograniczenia płatności i przepływu kapitału są zakazane w Unii i KTZ.

48      Odnosząc się do bilansu płatniczego oraz zakazując z jednej strony wszelkich ograniczeń płatności w pełni wymienialnej walucie na dotyczącym owego bilansu rachunku bieżącym oraz z drugiej strony ograniczeń swobodnego przepływu kapitału związanego z inwestycjami w spółkach w odniesieniu do transakcji na rachunku obrotów bieżących w owym bilansie, art. 47 ust. 1 decyzji KTZ ma szczególnie szeroki zakres, bliski zakresowi art. 56 WE w relacjach pomiędzy państwami członkowskimi i państwami trzecimi (zob. w tym względzie i w zakresie dotyczącym art. 63 TFUE wyrok Prunus i Polonium, EU:C:2011:276, pkt 29–31).

49      W konsekwencji zakazując w szczególności ograniczeń w nabywaniu udziałów w spółkach i w podziale wynikających z nich zysków, art. 47 ust. 1 lit. b) decyzji w sprawe KTZ zabrania, pośród innych ograniczeń, również ograniczenia wypłat dywidend pomiędzy Unią a KTZ, podobnie jak ma to miejsce w przypadku zakazu tego rodzaju środków ustanowionego w art. 56 WE w zakresie dotyczącym w szczególności relacji pomiędzy państwami członkowskimi a państwami trzecimi.

50      Jednakże, mając na względzie orzecznictwo przytoczone w pkt 45 niniejszego wyroku oraz fakt, że ani część czwarta traktatu WE, ani przyjęta na jej podstawie decyzja w sprawie KTZ nie odnoszą się w sposób wyraźny do art. 56 WE, należy zbadać przedstawione pytanie w świetle wskazanego art. 47 ust. 1 i ustalić, czy zakres owego przepisu jest sprecyzowany lub opisany przez inne przepisy szczególnych zasad stowarzyszenia UE-KTZ.

51      W tym względzie, jak w szczególności podkreślił rząd Zjednoczonego Królestwa, przy liberalizacji przepływu kapitału dla celów stowarzyszenia UE-KTZ szczególną uwagę poświęcono okoliczności, że wiele KTZ jest uznanych za raje podatkowe. W związku z tym decyzja KTZ zawiera w art. 55 klauzulę wyłączenia, ustanawiającą w sposób wyraźny ochronę przed uchylaniem się od opodatkowania.

52      Zgodnie z brzmieniem owego art. 55 ust. 2 „żadnych przepisów [decyzji w sprawie KTZ] nie można interpretować jako stanowiących przeszkody w stosowaniu jakichkolwiek środków mających na celu zapobieganie uchylania się od płacenia podatków […] na mocy […] obowiązującego krajowego ustawodawstwa podatkowego.

53      Środek podatkowy tego rodzaju, co środek rozpatrywany w postępowaniu głównym, którego celem – wedle opisu jego genezy i ratio legis przedstawionej przez sąd odsyłający – jest zapobieganie nadmiernemu przepływowi kapitału do Antyli Holenderskich i zwalczanie w ten sposób atrakcyjności owego KTZ jako raju podatkowego, jest objęty cytowaną powyżej klauzulą wyłączenia podatkowego i pozostaje w konsekwencji poza zakresem zastosowania art. 47 ust. 1 decyzji w sprawie KTZ, pod warunkiem że zmierza on do realizacji tego celu w sposób skuteczny i proporcjonalny, co podlega ocenie sądu krajowego.

54      Z powyższego wynika – bez konieczności badania kwestii, w jakim zakresie przepisy prawa Unii mające zastosowanie do relacji pomiędzy Unią a KTZ podlegają również zastosowaniu pomiędzy państwem członkowskim a jego własnym KTZ – na pytanie pierwsze należy udzielić odpowiedzi, że prawo Unii należy interpretować w ten sposób, że nie sprzeciwia się ono środkowi podatkowemu państwa członkowskiego, który realizując w sposób skuteczny i proporcjonalny cel zwalczania uchylania się od opodatkowania, ogranicza przepływ kapitału pomiędzy owym państwem członkowskim a należącymi do niego KTZ.

 W przedmiocie pytania drugiego

55      W świetle odpowiedzi udzielonej na pytanie pierwsze nie ma potrzeby udzielania odpowiedzi na pytanie drugie.

 W przedmiocie kosztów

56      Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.

Z powyższych względów Trybunał (trzecia izba) orzeka, co następuje:

Prawo Unii należy interpretować w ten sposób, że nie sprzeciwia się ono środkowi podatkowemu państwa członkowskiego, który realizując w sposób skuteczny i proporcjonalny cel zwalczania uchylania się od opodatkowania, ogranicza przepływ kapitału pomiędzy owym państwem członkowskim a należącymi do niego krajami lub terytoriami zamorskimi.

Podpisy

* Język postępowania: niderlandzki.