SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (Id-Disa’ Awla)
22 ta’ Jannar 2015 (*)
“Rinviju għal deċiżjoni preliminari — Direttiva 77/388/KEE — VAT — Eżenzjonijiet — Artikolu 13B(b) — Kunċett ta’ ‘kiri ta’ proprjetà immobbli eżentat’ — Tqegħid għad-dispożizzjoni, bi ħlas, ta’ grawnd tal-futbol — Kuntratt ta’ tqegħid għad-dispożizzjoni li jirriżerva ċerti drittijiet u prerogattivi lill-proprjetarju — Provvista, mill-proprjetarju, ta’ servizzi differenti li jirrappreżentaw 80 % mill-kumpens previst mill-kuntratt”
Fil-Kawża C-55/14,
li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 267 TFUE, imressqa mill-Cour d’appel de Mons (il-Belġju), permezz ta’ deċiżjoni tal-31 ta’ Jannar 2014, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fil-5 ta’ Frar 2014, fil-proċedura
Régie communale autonome du stade Luc Varenne
vs
État belge,
IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (Id-Disa’ Awla),
komposta minn J. Malenovský, li qed jaġixxi bħala President tad-Disa’ Awla, M. Safjan (Relatur) u A. Prechal, Imħallfin,
Avukat Ġenerali: P. Cruz Villalón,
Reġistratur: A. Calot Escobar,
wara li rat il-proċedura bil-miktub,
wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:
– għar-Régie communale autonome du stade Luc Varenne, minn W. Panis, avukat,
– għall-Gvern Belġjan, minn M. Jacobs u J.-C. Halleux, bħala aġenti,
– għall-Gvern Grieg, minn I. Bakopoulos u V. Stroumpouli, bħala aġenti,
– għall-Gvern Olandiż, minn M. Bulterman u M. Gijzen, bħala aġenti,
– għall-Kummissjoni Ewropea, minn C. Soulay u L. Lozano Palacios, bħala aġenti,
wara li rat id-deċiżjoni, meħuda wara li nstema’ l-Avukat Ġenerali, li l-kawża tinqata’ mingħajr konklużjonijiet,
tagħti l-preżenti
Sentenza
1 It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikolu 13B(b) tas-Sitt Direttiva 77/388/KEE tal-Kunsill, tas-17 ta’ Mejju 1977, fuq l-armonizzazzjoni tal-liġijiet tal-Istati Membri dwar taxxi fuq id-dħul mill-bejgħ – Sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud: bażi uniformi ta’ stima (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 9, Vol. 1, p. 23, iktar ’il quddiem is-“Sitt Direttiva”).
2 Din it-talba ġiet ippreżentata fil-kuntest ta’ kawża bejn ir-Régie communale autonome du stade Luc Varenne (iktar ’il quddiem ir-“Régie”) u l-État belge fir-rigward tat-tnaqqis tat-taxxa fuq il-valur miżjud (VAT) li kienet ta’ piż fuq l-akkwist tal-faċilitajiet tal-grawnd tal-futbol Luc Varenne, li jammonta għal EUR 1 350 001.79.
Il-kuntest ġuridiku
Id-dritt tal-Unjoni
3 L-Artikolu 2 tas-Sitt Direttiva, li huwa parti mit-Titolu II ta’ din, intitolat “Applikazzjoni”, jiddisponi:
“Dawn li ġejjin għandhom ikunu soġġetti [għall-VAT]:
1. il-provvista ta’ oġġetti u servizzi magħmula bi ħlas fit-territorju tal-pajjiż minn persuna taxxabbli li taġixxi bħala tali;
[…]”
4 L-Artikolu 13 ta’ din id-direttiva, intitolat “Eżenzjonijiet fit-territorju tal-pajjiż”, jipprovdi fil-punt B tiegħu, intitolat “Eżenzjonijiet oħrajn”:
“Mingħajr preġudizzju għal disposizzjonijet oħra tal-Komunità, l-Istati Membri għandhom jeżentaw li ġej taħt il-kondizzjonijiet li huma għandhom jistabilixxu għall-iskopijiet biex jassiguraw l-applikazzjoni korretta u ċara ta’ l-eżenzjonijet u tal-prevenzjoni ta’ kwalunkwe eżenzjoni possibbli, evitar u abbuż:
[…]
b) il-kiri jew l-aljenazzjoni ta’ proprjeta immobbli esklużi:
1. il-proviżjoni ta’ akkomadazzjoni, kif definita fil-liġijiet ta’ l-Istati Membri, fis-settur tal-lukandi jew fis-setturi b’funzjoni simili, inklużi l-proviżjoni ta’ akkomodazzjoni f’kampijiet tal-vaganzi jew f’siti żviluppati għall-użu bħala siti ta’ kkampjar;
2. l-aljenazzjoni ta’ fondi u sisi għall-ipparkjar tal-karozzi;
3. l-aljenazzjoni ta’ tagħmir u makkinarju installat permanenti;
4. il-kiri ta’ kaxxiforti.
L-Istati Membri jistgħu japplikaw iżjed esklużjonijet għall-iskop ta’ din l-eżenzjoni;
[…]”
5 Il-kontenut tad-dispożizzjoni tas-Sitt Direttiva msemmi fil-punt preċedenti ġie inkluż, b’tali mod li prattikament dan ma ġiex mibdul, fl-Artikolu 135 tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE, tat-28 ta’ Novembru 2006, dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud (ĠU L 347, p. 1), li jikkostitwixxi r-riformulazzjoni tas-Sitt Direttiva u l-modifiki sussegwenti tiegħu.
6 L-Artikolu 17(2)(a) tas-Sitt Direttiva (li sar l-Artikolu 168 tad-Direttiva 2006/112) huwa redatt kif ġej:
“Sakemm il-merkanzija u s-servizzi jintużaw għall-iskopijiet tat-transazzjonijiet taxxabbli ta’ persuna taxxabbli, il-persuna taxxabbli għandha tkun intitolata, fl-Istat Membru li fih twettaq dawn it-tranżazzjonijiet, li tnaqqas mll-VAT li għandha tħallas dan li ġej:
a) il-VAT dovuta jew imħallsa f’dak l-Istat Membru rigward provvisti li sarulha ta’ merkanzija jew servizzi, li twettqu jew li għad iridu jitwettqu minn persuna taxxabli oħra.”
Id-dritt Belġjan
7 L-Artikolu 19(1) tal-Kodiċi tat-taxxa fuq il-valur miżjud, fil-verżjoni tiegħu applikabbli għall-fatti fil-kawżi prinċipali (iktar ’il quddiem il-“Kodiċi tal-VAT”), jistabbilixxi:
“L-użu ta’ oġġetti li jifformaw parti mill-assi ta’ impriża għall-bżonnijiet privati tal-persuna taxxabbli jew tal-persunal tagħha jew, b’mod iktar ġenerali, għal skopijiet oħra barra dawk tal-attività ekonomika tal-persuna taxxabbli, meta t-taxxa fuq dawn l-oġġetti tista’ titnaqqas kollha jew parti minnha, għandu jitqies bħala provvista ta’ servizzi bi ħlas.”
8 L-Artikolu 44(3)(2) tal-Kodiċi tal-VAT jipprovdi l-eżenzjoni tal-VAT għat-tranżazzjonijiet li ġejjin:
“il-kiri, il-lokazzjoni u t-terminazzjoni tal-kiri ta’ proprjetà immobbli min-natura tagħhom, kif ukoll l-użu ta’ tali proprjetà skont l-Artikolu 19(1), ħlief għal:
a) provvista ta’ servizzi segwenti:
– it-tqegħid għad-dispożizzjoni ta’ postijiet għal vetturi;
– it-tqegħid għad-dispożizzjoni ta’ siti għall-ħżin ta’ oġġetti;
– il-provvista ta’ akkomodazzjoni bl-għamara fil-lukandi, fil-motels u fi stabbilimenti fejn jgħixu mistednin bi ħlas;
– it-tqegħid għad-dispożizzjoni ta’ siti għall-kampeġġ;
b) kirjiet – finanzjament ta’ immobbli minn impriza fil-qasam tal-kiri – finanzjament ta’ immobbli jew kiri kkwalifikat bħala leasing ta’ immobbli, meta din l-impriża tibni, jew tagħti l-ordni sabiex jinbena jew takkwista, bl-applikazzjoni tat-taxxa, il-binja li l-kuntratt jirrigwarda u li l-kerrej jikri dan il-bini sabiex jużah fl-eżerċizzju ta’ attività tal-persuna taxxabbli; ir-Re jiddefinixxi l-kundizzjonijiet li għandhom jiġu sodisfatti mill-kuntratt ta’ kiri-finanzjament ta’ immobbli, b’mod partikolari f’dak li jirrigwarda it-tul taż-żmien tal-kuntratt, in-natura u d-destinazzjoni tal-oġġetti li hija tirrigwarda kif ukoll id-drittijiet u l-obbligi tal-kerrej;
c) il-kiri ta’ kaxxiforti.”
9 L-Artikolu 45(1)(1) tal-Kodiċi tal-VAT jiddisponi:
“Kull persuna taxxabbli tista’ tnaqqas mit-taxxa li hija responsabbli għall-ħlas tagħha, it-taxxi imposti fuq l-oġġetti u s-servizzi lilha pprovduti, l-oġġetti li hija importat u l-akkwisti intra-Komunitarji ta’ oġġetti minnha effettwati, sa fejn dawn ġew utilizzati sabiex jitwettqu:
1° tranżazzjonijiet taxxabbli […]”
10 L-Artikolu 1 tad-Digriet Irjali Nru 3, tal-10 ta’ Diċembru 1969, dwar it-tnaqqis għall-applikazzjoni tat-taxxa fuq il-valur miżjud, jistabbilixxi:
“1. Suġġetta għall-applikazzjoni tal-Artikolu 45(1a), (2) u (3) tal-Kodiċi tal-[VAT], il-persuna taxxabbli topera, fil-kundizzjonijiet previsti mill-Artikoli 2 u 4 ta’ dan id-digriet, it-tnaqqis tat-taxxi fuq l-oġġetti u s-servizzi li biħsiebha twettaq għalihom it-tranżazzjonijiet imsemmija mis-subparagrafi 1 sa 5 tal-Artikolu 45(1).
Meta l-persuna taxxabbli twettaq, fl-eżerċizzju tal-attività ekonomika tagħha, tranżazzjonijiet oħra li ma jippermettux it-tnaqqis, hija tosserva, għall-istabbiliment tat-tnaqqis, id-dispożizzjonijiet tal-Artikoli 46 u 48 tal-Kodiċi [tal-VAT] u tal-Artikoli 12 sa 21 ta’ dan id-digriet.
2. Fl-ebda każ ma għandhom jitnaqqsu t-taxxi fuq l-oġġetti u s-servizzi li persuna taxxabbli għandha l-ħsieb għall-użu privat jew għal skopijiet oħra minn dawk li jaqgħu taħt l-attività ekonomika tagħha.
Meta oġġett jew servizz huwa maħsub li jkun parzjalment użat għal tali finijiet, it-tnaqqis huwa eskluż inkwantu dan l-użu. Din il-miżura hija stabbilita mill-persuna taxxabbli taħt il-kontroll tal-awtorità.”
Il-kawża prinċipali u d-domanda preliminari
11 Ir-Régie jopera l-grawnd tal-futbol Luc Varenne, li għall-akkwist tiegħu kellu jħallas is-somma ta’ EUR 6 428 579.97, li magħha ġie miżjud il-VAT fl-ammont ta’ EUR 1 350 001.79.
12 Fil-25 ta’ Awwissu 2003, ir-Régie kkonkluda ma’ Royal Football Club de Tournai ASBL (iktar ’il quddiem “RFCT”) ftehim taħt liema RFCT juża, bi ħlas, il-faċilitajiet tal-grawnd tal-futbol Luc Varenne.
13 Ir-Régie naqqas l-VAT kollha li kienet ta’ piż fuq l-akkwist ta’ dawn il-faċilitajiet.
14 Wara żewġ kontrolli mwettqa fis-sede tar-Régie matul is-snin 2004 u 2006, l-awtorità fiskali Belġjana kkunsidrat li r-Régie jagħmel tipi differenti ta’ tranżazzjonijiet fir-rigward tal-VAT, jiġifieri:
– tranżazzjonijiet suġġetti għall-VAT u li jagħtu d-dritt għal tnaqqis tal-VAT tal-input imħallsa;
– tranżazzjonijiet barra mill-kamp ta’ applikazzjoni tal-VAT li ma jagħtux dritt għal tnaqqis tal-VAT tal-input imħallsa, bħat-tqegħid għad-dispożizzjoni ta’ RFCT, mingħajr ħlas jew skambju, ta’ ċerti faċilitajiet tal-grawnd tal-futbol Luc Varenne, u
– tranżazzjonijiet eżenti mill-VAT u li konsegwentement ma jagħtux dritt għal tnaqqis tal-VAT tal-input imħallsa.
15 L-awtorità fiskali Belġjana għalhekk stmat li t-tqegħid għad-dispożizzjoni ta’ ċerti faċilitajiet ta’ dan l-istadju favur RFCT taħt it-termini tal-ftehim milħuq mar-Régie għandu jitqies li huwa kiri ta’ immobbli u, għalhekk, eżenti mill-VAT skont it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 44(3) tal-Kodiċi tal-VAT.
16 Fir-rapport stabbilit fit-22 ta’ Diċembru 2006, l-awtorità fiskali Belġjana qieset li analiżi tal-attivitajiet tar-Régie rregolati permezz tal-metodu tal-assenjazzjoni reali turi li hija ma setgħetx tnaqqas il-VAT tal-input imħallsa sa 36 % skont it-teknika tal-pro rata tat-tnaqqis tal-VAT imsemmi fl-Artikolu 46(2) tal-Kodiċi tal-VAT.
17 Fl-10 ta’ Jannar 2007, l-awtorità fiskali Belġjana imponiet lir-Régie l-ħlas tal-VAT għal dik il-parti li hija naqqset bi żball, jiġifieri s-somma ta’ EUR 864 001.15, multa fl-ammont ta’ EUR 86 400 kif ukoll interessi moratorji.
18 Ir-Régie kkontesta dan quddiem it-Tribunal de première instance de Mons li, permezz ta’ deċiżjoni tat-12 ta’ Mejju 2011, qies li t-tqegħid għad-dispożizzjoni, mir-Régie, ta’ ċerti faċilitajiet tal-grawnd tal-futbol Luc Varenne favur RFCT għandu jiġi kkwalifikat bħala kiri ta’ proprjetà immobbli u li l-awtorità kienet ġustament irrifjutat it-tnaqqis tat-taxxa tal-input imħallsa. Ir-Régie appella minn din is-sentenza quddiem il-Cour d’appel de Mons.
19 Peress li kkunsidrat li s-soluzzjoni għat-tilwima quddiemha kienet tiddependi mill-interpretazzjoni ta’ ċerti dispożizzjonijiet tas-Sitt Direttiva, il-Cour d’appel de Mons iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel id-domanda preliminari segwenti lill-Qorti tal-Ġustizzja:
“It-tqegħid għad-dispożizzjoni tal-faċilitajiet ta’ infrastruttura sportiva użata esklużivament għal finijiet relatati mal-futbol, li għandu jinftiehem bħala d-dritt ta’ użu u ta’ operat tal-art li fuqha jsir il-logħob (il-piċċ) tal-grawnd tal-futbol, kif ukoll tal-kmamar fejn ibiddlu l-plejers u r-referees fuq bażi ad hoc għal massimu ta’ 18-il jum kull staġun sportiv (staġun sportiv jibda fl-1 ta’ Lulju ta’ kull sena kalendarja u jispiċċa fit-30 ta’ Ġunju tas-sena ta’ wara), jikkostitwixxi kirja ta’ proprjetà immobbli eżentata fis-sens tal-Artikolu 13B(b) tas-Sitt Direttiva [Artikolu 135(1)(l) tad-Direttiva tal-VAT Nru 2006/112], sa fejn il-parti li tagħti d-dritt ta’ użu u ta’ operat:
– għandha l-fakultà sħiħa li tagħti drittijiet identiċi lil persuni fiżiċi jew ġuridiċi oħrajn tal-għażla tagħha fir-rigward ta’ jiem oħra li ma humiex it-18-il jum imsemmija iktar ’il fuq;
– għandha d-dritt li, f’kull ħin, taċċedi l-imsemmija faċilitajiet, mingħajr kunsens minn qabel tal-parti detentriċi tad-dritt ta’ użu u ta’ operat, sabiex b’mod partikolari, tiżgura ruħha mill-użu xieraq tal-faċilitajiet u sabiex tantiċipa kull ħsara, bil-kundizzjoni waħdiena li ma ttellifx l-iżvolġiment mingħajr xkiel tal-kompetizzjonijiet sportivi;
– barra minn hekk, iżżomm dritt ta’ kontroll permanenti tal-aċċess għall-faċilitajiet, inkluż matul il-perijodu ta’ użu tagħhom mir-R.F.C.T;
– titlob ħlas b’rata fissa ta’ EUR 1 750 għal kull jum ta’ użu tal-art li fuqha jsir il-logħob, tal-kmamar ta’ tibdil, tal-bar, tas-servizz ta’ portinaġġ, ta’ sorveljanza u ta’ monitoraġġ tal-faċilitajiet kollha, u dan għandu jinftiehem li, bi qbil bejn il-partijiet, mill-ammont mitlub, 20 % jirrappreżentaw id-dritt ta’ aċċess għall-piċċ tal-futbol u 80 % jirrappreżentaw il-ħlas għal servizzi varji relatati mal-manutenzjoni, mat-tindif, maż-żamma tajba (ħsid ta’ wiċċ l-art, żriegħ, etc) u mal-konformità regolatorja tal-art li fuqha jsir il-logħob u għall-provvista ta’ servizzi anċillari, ipprovduti mill-parti li tagħti d-dritt ta’ użu u ta’ operat […]?”
Fuq id-domanda preliminari
20 Permezz tad-domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi jekk l-Artikolu 13B(b) tas-Sitt Direttiva għandux jiġi interpretat fis-sens li t-tqegħid għad-dispożizzjoni, bi ħlas, ta’ grawnd tal-futbol permezz ta’ kuntratt li jirriżerva ċerti drittijiet u prerogattivi lill-proprjetarju u li jipprovdi l-provvista, minn dan tal-aħħar, ta’ servizzi differenti, b’mod partikolari servizzi ta’ manutenzjoni, ta’ tindif, ta’ żamma tajba u ta’ konformità regolatorja, li jirrappreżentaw 80 % mill-kumpens previst mill-kuntratt, jikkostitwixxix “kiri ta’ proprjetà immobbli” fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni.
21 Skont ġurisprudenza stabbilita, il-karatteristika prinċipali tal-kunċett ta’ “kiri ta’ proprjetà immobbli”, fis-sens tal-Artikolu 13B(b) tas-Sitt Direttiva, tikkonsisti fl-għoti lill-parti l-oħra fil-kuntratt, għal tul ta’ żmien miftiehem u bi ħlas, id-dritt li proprjetà immobbli tiġi okkupata bħallikieku l-persuna kienet il-proprjetarja tagħha u li kull persuna oħra tiġi eskluża mit-tgawdija ta’ dan id-dritt. Sabiex jiġi evalwat jekk ftehim speċifiku jissodisfax din id-definizzjoni, għandhom jittieħdu inkunsiderazzjoni l-karatteristiċi kollha tat-tranżazzjoni kif ukoll iċ-ċirkustanzi li fihom hija sseħħ. F’dan ir-rigward, dak li huwa deċiżiv huwa n-natura oġġettiva tat-tranżazzjoni inkwistjoni indipendentement mill-kwalifika li l-partijiet tawha (sentenza MacDonald Resorts, C-270/09, EU:C:2010:780, punt 46 u l-ġurisprudenza ċċitata).
22 Għaldaqstant, għandu jitfakkar ukoll li, sabiex ikun hemm kiri ta’ proprjetà immobbli fis-sens tal-Artikolu 13B(b) tas-Sitt Direttiva, hemm bżonn li l-kundizzjonijiet kollha li jikkaratterizzaw din it-tranżazzjoni jkunu ssodisfatti, jiġifieri li l-proprjetarju ta’ proprjetà immobbli jċedi lil min jikri, bi ħlas u għal żmien stabbilit, id-dritt li jokkupa l-proprjetà tiegħu u li jeskludi minnha persuni oħra (sentenza Medicom u Maison Patrice Alard, C-210/11 u C-211/11, EU:C:2013:479, punt 26 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata).
23 L-Artikolu 13B(b) tas-Sitt Direttiva jikkostitwixxi deroga mill-prinċipju ġenerali li l-VAT għandha tinġabar fuq kull provvista ta’ servizzi pprovduta bi ħlas minn persuna taxxabbli u t-termini tagħha għandhom għalhekk ikunu interpretati b’mod strett. Fl-assenza ta’ waħda mill-kundizzjonijiet stabbiliti fil-punt preċedenti, din id-dispożizzjoni ma tistax tiġi applikata b’analoġija peress li huwa għal kirja fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni li l-użu tal-proprjetà immobbli inkwistjoni huwa l-iktar simili (ara, f’dan is-sens, is-sentenza Medicom u Maison Patrice Alard, EU:C:2013:479, punt 27).
24 Bħala prinċipju, huma biss il-qrati nazzjonali li huma kompetenti sabiex jevalwaw il-fatti, li għandhom jiddeterminaw, fir-rigward taċ-ċirkustanzi proprji għal kull kawża, il-karatteristiċi essenzjali tat-tranżizzjoni inkwistjoni sabiex jikkwalifikawha taħt is-Sitt Direttiva (ara, b’mod partikolari, f’dan is-sens, is-sentenza Medicom u Maison Patrice Alard, EU:C:2013:479, punt 33 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata).
25 Fir-rigward, b’mod iktar partikolari, tal-kwalifika tal-użu ta’ faċilitajiet sportivi, il-Qorti tal-Ġustizzja diġà ddeċidiet li s-servizzi kollha marbuta mal-ipprattikar tal-isport u tal-edukazzjoni fiżika għandhom, sa fejn huwa possibbli, jiġu kkunsidrati flimkien (sentenza Stockholm Lindöpark, C-150/99, EU:C:2001:34, punt 26).
26 Għalhekk, fir-rigward ta’ kiri ta’ korsa tal-golf, il-Qorti tal-Ġustizzja ppreċiżat li, minħabba l-fatt li l-attività ta’ ġestjoni tal-golf jinvolvi mhux biss tqegħid għad-dispożizzjoni ta’ art, iżda wkoll, b’mod partikolari, numru kbir ta’ attivitajiet kummerċjali, bħal superviżjoni, ġestjoni u manutenzjoni kontinwa mill-fornitur kif ukoll tqegħid għad-dispożizzjoni ta’ faċilitajiet oħra, il-kiri ta’ art għall-golf ma jistax jikkostitwixxi, fin-nuqqas ta’ ċirkustanzi partikolari, il-provvista prinċipali (sentenza Stockholm Lindöpark, EU:C:2001:34, punt 26).
27 Iċ-ċirkustanzi tal-kawża prinċipali huma distinti minn dawk li jikkaratterizzaw it-tranżazzjoni inkwistjoni fil-kawża li tat lok għas-sentenza Stockholm Lindöpark, (EU:C:2001:34), peress li, l-ewwel nett, fil-kawża prinċipali, tirrigwarda użu “kollettiv” ta’ faċilitajiet minn klabb, u mhux ta’ aċċess individwali mill-plejers, it-tieni nett, dan l-użu huwa repetittiv u mtawwal u, bħala prinċipju, esklużiv matul il-jiem miftiehma u, it-tielet nett, il-funzjonijiet u l-prerogattivi tar-Régie bħala kerrej jidhru, parzjalment, dipendenti fuq il-bżonnijiet inerenti ta’ operat, għal skopijiet ta’ kiri, ta’ faċilitajiet sportivi li jistgħu jakkomodaw firxa wiesgħa ta’ taħriġ u ta’ individwi.
28 Madankollu, hemm lok li jiġi kkunsidrat li d-deċiżjoni tar-rinviju ma tindikax, suġġett għall-evalwazzjoni tal-fatti magħmula mill-qorti tar-rinviju, ċirkustanzi partikolari li jippermettu li jiġi konkluż li l-użu tal-piċċ tal-futbol jikkostitwixxi l-provvista prinċipali tat-tranżazzjoni, li tikkaratterizza l-kiri ta’ proprjetà immobbli fis-sens tal-Artikolu 13B(b) tas-Sitt Direttiva.
29 Fiċ-ċirkustanzi tal-kawża prinċipali, jidher li dan jirrigwarda l-provvista, mir-Régie, ta’ servizz iktar kumpless mill-provvista ta’ aċċess għall-faċilitajiet sportivi, peress li dan jirrigwarda s-superviżjoni, il-ġestjoni, il-manutenzjoni u t-tindif ta’ dawn il-faċilitajiet.
30 L-ewwel nett, fir-rigward tas-superviżjoni, jiġifieri d-drittijiet ta’ aċċess għall-faċilitajiet sportivi u ta’ kontroll ta’ dan l-aċċess mogħti lir-Régie, huwa minnu li dawn ma jistgħux minnhom infushom jeskludu l-kwalifika tat-tranżazzjoni inkwistjoni fil-kawża prinċipali bħala kiri fis-sens tal-Artikolu 13B(b) tas-Sitt Direttiva. Tali drittijiet jistgħu jiġu ġġustifikati sabiex jiżguraw li l-użu ta’ dawn il-faċilitajiet mill-kerrej ma jiġix imtellef minn terzi. Fil-fatt, il-Qorti tal-Ġustizzja diġà ppreċiżat li l-preżenza ta’ limitazzjonijiet għad-dritt ta’ okkupazzjoni tal-partijiet mikrija, ma jimpedixxix lil din l-okkupazzjoni milli tkun esklużiva fir-rigward ta’ kull persuna oħra li, skont il-liġi jew il-kuntratt, ma għandhiex jedd li teżerċita xi dritt fuq il-proprjetà, li hija s-suġġett tal-kuntratt ta’ kiri (sentenza Temco Europe, C-284/03, EU:C:2004:730, punt 25).
31 Fiċ-ċirkustanzi inkwistjoni fil-kawża prinċipali, id-drittijiet ta’ aċċess għall-faċilitajiet sportivi u ta’ kontroll ta’ dan l-aċċess madankollu jidhru li jwasslu, permezz ta’ servizz ta’ portinaġġ, għal preżenza permanenti tar-rappreżentanti tar-Régie f’dawn il-faċilitajiet, li jista’ jikkostitwixxi evidenza li tippermetti li jiġi kkunsidrat li r-rwol tar-Régie huwa iktar attiv minn dak li jirriżulta minn kiri ta’ proprjetà immobbli fis-sens tal-Artikolu 13B(b) tas-Sitt Direttiva.
32 It-tieni nett, fir-rigward ta’ servizzi differenti ta’ żamma, ta’ manutenzjoni u ta’ tindif, jidher li huma, għall-parti l-kbira tagħhom, effettivament neċessarji sabiex jiġi żgurat li l-faċilitajiet inkwistjoni jkunu xierqa għall-użu li għalih huma maħsuba, jiġifieri għal manifestazzjonijiet sportivi u, b’mod iktar speċifiku, għal logħbiet tal-futbol b’mod konformi mar-regolamenti sportivi applikabbli.
33 Għalhekk hemm lok li jiġi kkunsidrat li l-faċilitajiet mitluba għal dan il-għan huma, permezz tas-servizzi ta’ żamma tajba u ta’ konformità regolatorja proposti, mqiegħda għad-dispożizzjoni ta’ RFCT fi stat li jippermetti l-użu tagħhom għall-finijiet miftiehma u li l-provvista ta’ aċċess għal dawn il-faċilitajiet għal dan il-għan preċiż jikkostitwixxi l-provvista karatteristika tat-tranżazzjoni inkwistjoni fil-kawża prinċipali (ara, b’mod partikolari, b’analoġija, is-sentenzi Part Service, C-425/06, EU:C:2008:108, punti 51 u 52; Field Fisher Waterhouse, C-392/11, EU:C:2012:597, punt 23; kif ukoll RR Donnelley Global Turnkey Solutions Poland, C-155/12, EU:C:2013:434, punt 22).
34 F’dan ir-rigward, il-valur ekonomiku tas-servizzi differenti pprovduti, li jirrappreżentaw, skont id-deċiżjoni tar-rinviju, 80 % mill-kumpens previst mill-kuntratt, jikkostitwixxi wkoll indiċi li jikkwalifika t-tranżazzjoni kollha kemm hi li hija inkwistjoni fil-kawża prinċipali bħala provvista ta’ servizzi iktar milli kiri ta’ proprjetà immobbli fis-sens tal-Artikolu 13B(b) tas-Sitt Direttiva.
35 Madankollu, hija l-qorti tar-rinviju li għandha tevalwa jekk is-servizzi kollha pprovduti mir-Régie huma effettivament neċessarji għall-provvista tal-aċċess għall-faċilitajiet sportivi għall-għan previst kuntrattwalment, jiġifieri dawk esklużivament relatati mal-futbol.
36 Fl-aħħar nett, fir-rigward tat-tul ta’ żmien għat-tgawdija tal-proprjetà kkonċernata, li huwa element essenzjali ta’ kuntratt ta’ kiri, għandu jitfakkar, minn naħa, li l-Qorti tal-Ġustizzja diġà kellha l-opportunità tikkonstata li, fir-rigward tal-korsa tal-golf, dan jista’ jkun limitat (sentenza Stockholm Lindöpark, EU:C:2001:34, punt 27).
37 Min-naħa l-oħra, jirriżulta mill-ġurisprudenza li din it-tgawdija, bħala prinċipju, ma għandhiex ikollha biss natura okkażjonali u temporanja (ara, f’dan is-sens, is-sentenza Leichenich, C-532/11, EU:C:2012:720, punt 24).
38 Fiċ-ċirkustanzi inkwistjoni fil-kawża prinċipali, it-tul taż-żmien tat-tgawdija speċifikata fil-kuntratt ta’ tqegħid għad-dispożizzjoni jirrigwarda massimu ta’ 18-il jum ta’ futbol, b’tali tul ta’ żmien ma jistax ikun ikkunsidrat a priori negliġibbli. Il-qorti tar-rinviju għandha madankollu tevalwa jekk, fid-dawl taċ-ċirkustanzi kollha, huwiex xieraq li t-tgawdija tiġi deskritta iktar bħala waħda okkażjonali u temporanja, li jikkostitwixxi indizju supplimentari li jwassal sabiex jiġi kkunsidrat li hemm lok li t-tranżazzjoni inkwistjoni fil-kawża prinċipali tiġi kkwalifikata kollha kemm hi bħala provvista ta’ servizzi iktar milli kiri ta’ proprjetà immobbli. F’dan ir-rigward, għandu b’mod partikolari jiġi vverifikat jekk, hekk kif isostni l-Gvern Belġjan, il-faċilitajiet tal-grawnd tal-futbol Luc Varenne huma, lil hinn mill-ittra tal-kuntratt, effettivament mqiegħda għad-dispożizzjoni ta’ RFCT tal-inqas ad hoc jew jekk, hekk kif jallega r-Régie, it-tgawdija effettiva hija limitata biss għal-logħbiet tal-futbol.
39 Fid-dawl ta’ dak li ntqal iktar ’il fuq, hemm lok li r-risposta għad-domanda magħmula tkun li l-Artikolu 13B(b) tas-Sitt Direttiva għandu jiġi interpretat fis-sens li t-tqegħid għad-dispożizzjoni, bi ħlas, ta’ grawnd tal-futbol permezz ta’ kuntratt li jirriżerva ċerti drittijiet u prerogattivi lill-proprjetarju u li jipprovdi l-provvista, minn dan tal-aħħar, ta’ servizzi differenti, b’mod partikolari servizzi ta’ manutenzjoni, ta’ tindif, ta’ żamma tajba u ta’ konformità regolatorja, li jirrappreżentaw 80 % mill-kumpens previst mill-kuntratt, ma jikkostitwixxix, bħala prinċipju, “kiri ta’ proprjetà immobbli” fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni. Il-qorti tar-rinviju għandha tevalwa din iċ-ċirkustanza.
Fuq l-ispejjeż
40 Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, barra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.
Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (Id-Disa’ Awla) taqta’ u tiddeċiedi:
L-Artikolu 13B(b) tas-Sitt Direttiva 77/388/KEE tal-Kunsill, tas-17 ta’ Mejju 1977, fuq l-armonizzazzjoni tal-liġijiet tal-Istati Membri dwar taxxi fuq id-dħul mill-bejgħ – Sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud: bażi uniformi ta’ stima, għandu jiġi interpretat fis-sens li t-tqegħid għad-dispożizzjoni, bi ħlas, ta’ grawnd tal-futbol permezz ta’ kuntratt li jirriżerva ċerti drittijiet u prerogattivi lill-proprjetarju u li jipprovdi l-provvista, minn dan tal-aħħar, ta’ servizzi differenti, b’mod partikolari servizzi ta’ manutenzjoni, ta’ tindif, ta’ żamma tajba u ta’ konformità regolatorja, li jirrappreżentaw 80 % mill-kumpens previst mill-kuntratt, ma jikkostitwixxix, bħala prinċipju, “kiri ta’ proprjetà immobbli” fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni. Il-qorti tar-rinviju għandha tevalwa din iċ-ċirkustanza.
Firem
* Lingwa tal-kawża: il-Franċiż.