Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

Share

Highlight in text

Go

SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tieni Awla)

2 ta’ Lulju 2015 (*)

“Rinviju għal deċiżjoni preliminari – VAT – Direttiva 2006/112/KE – Kunsinna ta’ oġġetti jew provvista ta’ servizzi – Kuntratt ta’ kiri (leasing) – Restituzzjoni lil sid il-kera ta’ proprjetà immobbli li hija s-suġġett ta’ kuntratt ta’ leasing – Kunċett ta’ ‘kanċellazzjoni, ċaħda jew nuqqas ta’ pagament totali jew parzjali’ – Dritt ta’ sid il-kera għat-tnaqqis tal-bażi taxxabbli – Taxxa doppja – Provvisti distinti – Prinċipju ta’ newtralità fiskali”

Fil-Kawża C-209/14,

li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 267 TFUE, imressqa mill-Vrhovno sodišče (Is-Slovenja), permezz ta’ deċiżjoni tas-16 ta’ April 2014, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fil-25 ta’ April 2014, fil-proċedura

NLB Leasing d.o.o.

vs

Republika Slovenija,

IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tieni Awla),

komposta minn R. Silva de Lapuerta, President tal-Awla, J.-C. Bonichot (Relatur), A. Arabadjiev, J. L. da Cruz Vilaça u C. Lycourgos, Imħallfin,

Avukat Ġenerali: N. Jääskinen,

Reġistratur: M. Aleksejev, Amministratur,

wara li rat il-proċedura bil-miktub,

wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:

–        għal NLB Leasing d.o.o., minn J. Podlipnik, konsulent fiskali,

–        għall-Gvern Sloven, minn T. Mihelič Žitko, bħala aġent,

–        għall-Kummissjoni Ewropea, minn C. Soulay u L. Lozano Palacios, kif ukoll minn M. Žebre, bħala aġenti,

wara li rat id-deċiżjoni, meħuda wara li nstema’ l-Avukat Ġenerali, li l-kawża tinqata’ mingħajr konklużjonijiet

tagħti l-preżenti

Sentenza

1        It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikoli 2(1), 14, 24(1) u 90(1) tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE, tat-28 ta’ Novembru 2006, dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud (ĠU L 347, p. 1, iktar ’il quddiem id-“Direttiva tal-VAT”).

2        Dik it-talba ġiet ippreżentata fil-kuntest ta’ kawża bejn NLB Leasing d.o.o. (iktar ’il quddiem “NLB”) u r-Repubblika Slovenija, irrappreżentata mill-Ministrstvo za finance (Ministeru tal-Finanzi) dwar ir-rifjut ta’ dan tal-aħħar li jawtorizza regolarizzazzjoni tal-ammont tat-taxxa fuq il-valur miżjud (iktar ’il quddiem il-“VAT”) imħallsa wara l-konklużjoni ta’ żewġ kuntratti ta’ leasing.

 Il-kuntest ġuridiku

 Id-dritt tal-Unjoni

3        Skont l-Artikolu 2(1) tad-Direttiva tal-VAT:

“It-transazzjonijiet li ġejjin għandhom ikunu soġġetti għall-VAT:

a)      il-provvista ta’ merkanzija [kunsinna ta’ oġġetti] magħmula bi ħlas fit-territorju ta’ Stat Membru minn persuna taxxabbli li taġixxi bħala tali;

[...]

(ċ)      il-provvista ta’ servizzi bi ħlas fit-territorju ta’ Stat Membru minn persuna taxxabbli li taġixxi bħala tali;

[...]”

4        L-Artikolu 14 tad-Direttiva tal-VAT jipprovdi:

“1.      ‘Provvista ta’ merkanzija [kunsinna ta’ oġġetti]’ għandha tfisser it-trasferiment tad-dritt ta’ sid li jiddisponi minn proprjetà tanġibbli.

2.      Flimkien mat-transazzjonijiet imsemmija fil-paragrafu 1, kull waħda minn dawn li ġejjin għandha tiġi kkunisdrata bħala provvista ta’ merkanzija [kunsinna ta’ oġġetti]:

[...]

b)      il-konsenja materjali ta’ merkanzija [oġġetti] skond kuntratt għall-kiri ta’ merkanzija għal ċertu żmien, jew għall-bejgħ ta’ merkanzija bi ħlas akkont, li jipprovdi li normalment proprjetà għandha tgħaddi mhux aktar tard minn meta jsir l-aħħar ħlas akkont;

[...]”

5        L-Artikolu 24(1) tad-Direttiva tal-VAT jipprovdi:

“‘Provvista ta’ servizzi’ għandha tfisser kwalunkwe operazzjoni li ma tikkostitwix provvista ta’ merkanzija.”

6        Skont l-Artikolu 90 tad-Direttiva tal-VAT:

“1.      Fil-każ ta’ kanċellazzjoni, ċaħda jew nuqqas ta’ pagament totali jew parzjali, jew fejn il-prezz hu mnaqqas wara li l-provvista tkun saret, l-ammont taxxabbli għandu jiġi ridott għaldaqstant skond kondizzjonijet li jiġu stabbiliti mill-Istati Membri.

2.      Fil-każ ta’ nuqqas ta’ ħlas totali jew parzjali, l-Istati Membri jistgħu jidderogaw mill-paragrafu 1.”

 Id-dritt Sloven

7        Skont l-Artikolu 3(1) tal-Liġi dwar it-Taxxa fuq il-Valur Miżjud (Zakon o davku na dodano vrednost, iktar ’il quddiem iż-“ZDDV-1”), it-tranżazzjonijiet li ġejjin huma suġġetti għall-VAT:

“1.      il-kunsinni ta’ oġġetti mwettqa bi ħlas fit-territorju tar-Repubblika tas-Slovenja [...] minn persuna taxxabbli [...] fil-kuntest tal-attività ekonomika tagħha;

[...]

3.      il-provvisti ta’ servizzi, imwettqa bi ħlas fit-territorju tar-Repubblika tas-Slovenja minn persuna taxxabbli fil-kuntest tal-attività ekonomika tagħha;

[...]”

8        Skont l-Artikolu 6 taż-ZDDV-1:

“1.      Jitqies bħala ‘kunsinna ta’ oġġetti’, it-trasferiment tas-setgħa li wieħed jiddisponi minn oġġetti tanġibbli daqs li kieku d-detentur tal-oġġett kien il-proprjetarju tiegħu.

2.      Jitqiesu wkoll bħala kunsinna ta’ oġġetti:

[...]

b)      il-kunsinna materjali ta’ oġġett skont kuntratt li jipprevedi l-kiri ta’ oġġett għal ċertu perijodu [...], li jkun fih klawżola li tistipula li l-proprjetà għandha tinkiseb mhux iktar tard mill-ħlas tal-aħħar pagament:

[...]”

9        L-Artikolu 14(1) taż-ZDDV-1 jipprovdi li titqies bħala “provvista ta’ servizzi” kull tranżazzjoni li ma tikkostitwixxix kunsinna ta’ oġġetti.

10      L-Artikolu 39(2) u (3) taż-ZDDV-1 huwa fformulat kif ġej:

“2.      Fil-każ ta’ kanċellazzjoni, ta’ ċaħda jew nuqqas ta’ pagament totali jew parzjali wara li t-tranżazzjoni tkun seħħet, il-bażi taxxabbli għandha titnaqqas skont tali kanċellazzjoni, ċaħda jew nuqqas ta’ pagament. Persuna taxxabbli tista’ tirregolarizza (tnaqqas) l-ammont tal-VAT iddikjarata jekk id-destinatarju tal-oġġetti jew tas-servizzi jirregolarizza (inaqqas) l-ammont tal-VAT li huwa jkun naqqas u jekk ikun informa lill-fornitur b’dan bil-miktub.

3.      Persuna taxxabbli tista’ wkoll tirregolarizza (tnaqqas) l-ammont tal-VAT li għandha titħallas meta din ma tkunx ħallset, jew tħallset biss parti minnha, abbażi ta’ deċiżjoni ġudizzjarja li saret res judicata li tapprova proċedura ta’ falliment magħluqa, jew saħansitra abbażi ta’ proċedimenti li għandhom x’jaqsmu ma’ arranġamenti kkompletati [...] Fejn persuna taxxabbli sussegwentement tirċievi ħlas komplet jew parzjali in kambju għall-kunsinna tagħha ta’ oġġetti jew għall-provvista tagħha ta’ servizzi, li fir-rigward tagħha hija rregolarizzat il-bażi taxxabbli skont dan il-paragrafu, hija għandha tħallas il-VAT fuq l-ammont riċevut.”

11      L-Artikolu 13 tar-Regolament ta’ Implementazzjoni taż-ZZDV-1 (Pravilnik o izvajanju Zakona o davku na dodano vrednost) jipprovdi:

“1.      Il-VAT fuq il-kumpens għad-danni la għandha tiġi ddikjarata u lanqas imħallsa.

2.      Għandhom, b’mod partikolari, jitqiesu bħala kumpens għad-danni msemmija fil-paragrafu ta’ qabel dan:

–        il-kunsinna li l-fornitur jagħmel bħala danni bħala kumpens għal dannu kkawżat minn kunsinna preċedenti, jekk il-fornitur ikun responsabbli għad-dannu u għall-konsegwenzi tiegħu fuq bażi legali jew kuntrattwali;

–        l-interessi moratorji li l-persuna taxxabbli żżomm lid-debitur tagħha responsabbli għalihom sar-rata legali, kif ukoll l-ispejjeż relatati mal-intimazzjoni;

–        il-penali kuntrattwali;

–        id-danni relatati mal-annullament tal-kuntratt, jekk min għandu jħallas, f’dik l-okkażjoni ma jkun irċieva ebda oġġett jew servizz.

3.      Jekk il-kuntratt ġie eżegwit parzjalment, din l-eżekuzzjoni parzjali għandha tkun suġġetta għall-VAT.”

12      Skont l-Artikolu 41 tar-Regolament ta’ Implementazzjoni taż-ZDDV-1:

“[...]

2.      Skont l-Artikolu 39(2) taż-ZDDV-1, persuna taxxabbli tista’ tnaqqas l-ammont tal-VAT sat-traħħis awtorizzat sussegwentement, bħal per eżempju traħħisijiet kbar jew ħlasijiet lura mogħtija minħabba l-kwalità inqas tajba tal-oġġett jekk dawn jiġu miftiehma direttament bejn il-fornitur u d-destinatarju.

3.      It-tnaqqis tal-bażi taxxabbli tal-fornitur skont l-Artikolu 39(2) taż-ZDDV-1, ma jistax jitwettaq qabel il-perijodu ta’ impożizzjoni li matulu dan irċieva notifika bil-miktub mingħand id-destinatarju li tinformah li huwa rregolarizza t-tnaqqis tal-VAT.

[...]”

 Il-kawża prinċipali u d-domandi preliminari

13      Fix-xahar ta’ Frar 2008, NLB, fil-kwalità ta’ persuna li ssellef, u Domino ing, d.o.o. (iktar ’il quddiem “Domino”), bħala persuna li tissellef, ikkonkludew żewġ kuntratti ta’ self għal żmien qasir u għal użu determinat, kif ukoll ftehimiet ta’ “kooperazzjoni kummerċjali”. Dawn tal-aħħar kienu jistipulaw, b’mod partikolari, li s-self mogħti minn NLB lil Dominu kellu bħala għan l-akkwist ta’ proprjetajiet immobbli bl-għan li jinbnew fondi ta’ akkomodazzjoni u li NLB setgħet, jekk kienet ir-rieda tagħha, tiffinanzja l-kostruzzjoni ta’ dawn il-fondi ta’ abitazzjoni, li hija tirrikonoxxi li kellha interess f’tali tranżazzjoni. Permezz ta’ dan is-self, Domino akkwistat proprjetajiet immobbli li l-proprjetarji preċedenti tagħhom kienu partijiet terzi għall-kuntratti konklużi bejn NLB u Domino.

14      Fix-xahar ta’ April 2009, NLB u Domino ikkonkludew żewġ settijiet ta’ kuntratti li, skont l-indikazzjonijiet tal-Vrhovno sodišče (Il-Qorti Suprema), jikkostitwixxu operazzjoni msejħa ta’ “sale and lease back”. Minn naħa, permezz ta’ żewġ kuntratti ta’ bejgħ, NLB saret proprjetarja tal-proprjetajiet immobbli li Domino kienet akkwistat qabel u, min-naħa l-oħra, permezz ta’ żewġ kuntratti ta’ leasing, hija impenjat ruħha, fl-istess waqt, li tagħti dawn il-proprjetajiet immobbli b’kirja lil Domino għal perijodi ta’ xi xhur. Bla ħsara għall-kuntratti ta’ kooperazzjoni kummerċjali konklużi preċedentement bejn dawn iż-żewġ kumpanniji, il-kuntratti ta’ leasing kienu jipprevedu li, qabel ma dawn jiġu fi tmiemhom, Domino kellha tagħżel waħda mit-tliet opzjonijiet segwenti, jiġifieri, jew li testendi ż-żmien tal-kuntratti, jew li tirrestitwixxi l-proprjetajiet immobbli lil NLB, jew, fl-aħħar nett, li teżerċita l-opzjonijiet ta’ xiri li hija kellha fuq dawn il-proprjetajiet immobbli, billi b’hekk tħallas il-pagamenti kollha li hija kellha tagħti lil NLB.

15      Waqt il-konklużjoni tal-kuntratti ta’ leasing, NLB ħallset il-VAT fuq l-ammont iffatturat lil Domino permezz ta’ dawn il-kuntratti, jiġifieri s-somma li tikkorrispondi għall-pagamenti mensili kollha, inklużi l-opzjonijiet ta’ xiri mogħtija lil din tal-aħħar.

16      Billi fl-iskadenza tal-kuntratti ta’ leasing, Domino ma kinitx ħallset il-pagamenti kollha li hija kellha tagħti lil NLB, din tal-aħħar, kif kellha l-possibbiltà tagħmel skont l-imsemmija kuntratti, ħadet lura l-pussess tal-proprjetajiet immobbli li kienu s-suġġett tal-leasing. Fix-xahar ta’ Lulju 2010, NLB biegħet l-imsemmija proprjetajiet immobbli, bħala art għall-bini, lil kumpannija terza, jiġifieri Sava IP, d.o.o. (iktar ’il quddiem “Sava IP”) filwaqt li ddikjarat il-VAT dovuta f’din l-okkażjoni.

17      Minħabba n-nuqqas ta’ twettiq tal-obbligi ta’ Domino skont il-kuntratti ta’ leasing, NLB talbet ir-regolarizzazzjoni tal-ammont tal-VAT iddikjarat sabiex jirrifletti l-valur tal-opzjonijiet ta’ xiri previsti minn dawn il-kuntratti.

18      F’dan ir-rigward, mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li NLB u Domino stabbilixxew, skont it-termini tal-kuntratti ta’ leasing, bilanċ finali li skontu NLB ħallset lil Domino somma li tikkorrispondi għad-differenza bejn, minn naħa, l-eċċess tal-prezz imwettaq permezz tal-prezz miksub matul il-bejgħ tal-proprjetajiet immobbli lil SAVA IP u, min-naħa l-oħra, is-somom mhux imħallsa minn Domino, inklużi l-opzjonijiet ta’ xiri.

19      NLB naqqset mill-prezz tal-bejgħ tal-proprjetajiet immobbli inkwistjoni ammont li jikkorrispondi għas-somma, l-ewwel nett, tal-VAT li kienet tħallset ma’ dan it-trasferiment, it-tieni nett, tal-pagamenti relatati mal-opzjonijiet ta’ xiri li kienu għadhom ma tħallsux minn Domino, u fl-aħħar nett, it-tielet nett, tal-pagamenti mensili li Domino, barra minn hekk, kien għad fadlilha tħallas lil NLB. Sussegwentement, NLB bagħtet lil Domino żewġ noti ta’ kreditu ta’ ammont li jikkorrispondi għall-pagamenti relatati mal-opzjonijiet ta’ xiri u, billi għamlet hekk, ikkanċellat dawn il-pagamenti.

20      Permezz ta’ deċiżjoni tal-5 ta’ Ġunju 2012, l-awtoritajiet fiskali Sloveni rrifjutaw li jilqgħu t-talba ta’ NLB għat-tnaqqis tal-ammont tal-VAT imħallsa minn din il-kumpannija fuq il-konklużjoni tal-kuntratti ta’ leasing minħabba li ż-żewġ noti ta’ kreditu ma kinux jikkostitwixxu bażi regolari għat-tnaqqis tal-bażi taxxabbli ta’ NLB. Huma jqisu li dawn il-kuntratti ma saritx “rexissjoni” tagħhom, u l-irkupru tal-proprjetajiet immobbli minn NLB ma jikkostitwixxix każ ta’ “restituzzjoni” fis-sens tal-Artikolu 39(2) taż-ZDDV-1, li jittrasponi fid-dritt Sloven l-Artikolu 90(1) tad-Direttiva tal-VAT. Skont dawn l-awtoritajiet, sid il-kera effettivament ħa r-rwol ta’ kreditur u biegħ il-proprjetajiet immobbli f’isem min issellef, lil Sava IP.

21      NLB ikkontestat id-deċiżjoni tal-amministrazzjoni fiskali Slovena billi ppreżentat, suċċessivament, rikors amministrattiv quddiem il-Ministeru tal-Finanzi, u sussegwentement, rikors kontenzjuż quddiem il-qorti tal-ewwel istanza li kellha ġurisdizzjoni. Dawn iż-żewġ rikors ġew miċħuda.

22      Fl-appell tagħha, NLB issostni li l-amministrazzjoni fiskali u l-qorti tal-ewwel istanza interpretaw l-Artikolu 39 taż-ZDDV-1 u l-Artikolu 90(1) tad-Direttiva tal-VAT b’mod żbaljat. Ir-restituzzjoni tal-proprjetajiet immobbli, li Domino wettqet minħabba n-nuqqas ta’ twettiq tal-obbligi kuntrattwali tagħha, tabilħaqq kienet tikkorrispondi għal wieħed mill-każijiet imsemmija fid-dispożizzjonijiet ċċitati iktar ’il fuq. NLB ssostni wkoll li, jekk ma jiġix aċċettat li din tista’ tnaqqas il-bażi taxxabbli tagħha f’kuntest bħal dak tal-kawża prinċipali, il-prinċipju ta’ newtralità fiskali jinkiser peress li hija tkun ħallset il-VAT għat-tieni darba matul it-trasferiment tal-proprjetajiet immobbli lil kumpannija terza.

23      F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Vrhovno sodišče ddeċidiet li tissospendi l-proċeduri u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:

“1)      Fid-dawl ta’ ċirkustanzi bħal dawk fil-kawża prinċipali, l-Artikolu 90(1) tad-Direttiva [tal-VAT] għandu jiġi interpretat fis-sens li r-restituzzjoni tal-proprjetà mikrija (proprjetà immobbli) minħabba li l-kerrej, li tinsab fil-pussess tal-persuna li qed tikri bil-għan tal-bejgħ suċċessiv u l-kumpens għall-kuntratt tal-kiri, tikkorrispondi[...], minkejja li sseħħ wara l-iskadenza tar-rati tal-kiri, għal sitwazzjoni ta’ “kanċellazzjoni, ċaħda jew nuqqas ta’ pagament totali jew parzjali”, wara t-trasferiment li fil-kuntest tiegħu l-bażi ta’ taxxa għandha debitament titnaqqas?

2)      L-Artikoli 2(1), 14 u 24(1) tad-Direttiva [tal-VAT] għandhom jiġu interpretati fis-sens li l-ammont tal-opzjoni ta’ xiri [ta’ żewġ opzjonijiet ta’ xiri lura], li huwa l-parti l-kbira tal-ammont totali dovut taħt il-kuntratt ta’ kiri, u li jitħallas mill-kerrej lill-persuna li qed tikri b’mod tali li, minħabba n-nuqqas ta’ ħlas parzjali tal-obbligi, dan tal-aħħar ikun reġa’ ħa l-pussess tal-proprjetà mikrija, ikun biegħha lil terzi u rrimborsa l-eċċess tal-prezz tal-bejgħ lill-kerrej, u minnu, wara li jkun naqqas, mill-bilanċ finali tal-kirja, l-ammont tal-opzjoni ta’ xiri [tal-opzjonijiet ta’ xiri lura] wkoll, għandu[...] jitqies li huwa korrispettiv għall-eżekuzzjoni tal-kuntratt u trasferiment ta’ proprjetà, suġġett għall-VAT bħala tali, jew inkella korrispettiv għas-servizz ta’ kiri jew għall-użu ta’ proprjetà immobbli (u, bħala tali, suġġett għall-VAT bil-liġi jew fuq għażla tal-persuna taxxabbli); jew inkella bħala kumpens ta’ xoljiment tal-kuntratt, imħallas bħala kumpens għad-dannu subit wara n-nuqqas ta’ ħlas mill-kerrej, mingħajr rabta diretta ma kwalunkwe servizz ipprovdut b’titolu oneruż u, bħala tali, mhux suġġett għall-VAT?

3)      Jekk ir-risposta għat-tieni domanda tirriżulta li dan huwa korrispettiv għat-trasferiment ta’ beni u għall-eżekuzzjoni ta’ kuntratt, tqum il-kwistjoni suċċessiva dwar jekk il-prinċipju ta’ newtralità tal-VAT jipprekludix lill-persuna li qed tikri milli tħallas darbtejn il-VAT tal-input: l-ewwel darba meta jiġu konklużi l-kuntratti ta’ kiri (inkluż għall-ammont tal-opzjonijiet ta’ xiri [lura], li huwa l-parti l-kbira tal-valur tal-kuntratt) u t-tieni darba minħabba obbligi parzjalment mhux implementati mill-kerrej fil-mument tal-bejgħ (suċċessiv) tal-proprjetà immobbli lil terz, peress li l-oneru ta’ ħlas tal-VAT marbut mat-tieni trasferiment jaqa’ fuq il-kerrej, meta jiġi redatt il-bilanċ finali?”

 Fuq id-domandi preliminari

 Fuq it-tieni domanda

24      Mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li NLB, bħala sid il-kera, u Domino, bħala min qiegħed jikri, ikkonkludew żewġ kuntratti ta’ leasing li jikkonċerna l-kiri ta’ żewġ proprjetajiet immobbli. Minn din id-deċiżjoni jidher li jirriżulta wkoll li, minħabba n-nuqqas ta’ twettiq tal-obbligi ta’ Domino, NLB, b’mod konformi ma’ dawn il-kuntratti, ħadet lura l-pussess tal-imsemmija proprjetajiet immobbli, biegħethom lil terz u rrimborsat l-eċċess tal-prezz ta’ dan il-bejgħ lil Domino, filwaqt li minnu naqqset, fil-bilanċ finali, l-ammont tal-opzjonijiet ta’ xiri lura. Huwa f’dan il-kuntest li, permezz tat-tieni domanda tagħha, li għandha tiġi eżaminata fl-ewwel lok, il-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi jekk l-Artikoli 2(1), 14 u 24(1) tad-Direttiva tal-VAT għandhomx jiġu interpretati fis-sens li provvista ta’ leasing bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali tikkostitwixxix tranżazzjoni ta’ kunsinna ta’ oġġetti jew provvista ta’ servizzi fis-sens ta’ dawn id-dispożizzjonijiet.

25      Għandu jitfakkar li, fil-kuntest tal-Artikolu 267 TFUE, il-Qorti tal-Ġustizzja ma għandhiex ġurisdizzjoni sabiex tapplika r-regoli tad-dritt tal-Unjoni f’kawża partikolari (sentenza Patriciello, C-163/10, EU:C:2011:543, punt 21). F’kawża bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, għaldaqstant hija l-qorti tar-rinviju li għandha twettaq il-klassifikazzjonijiet legali neċessarji għas-soluzzjoni tat-tilwima fil-kawża prinċipali. Għall-kuntrarju, hija l-Qorti tal-Ġustizzja li għandha tipprovdilha l-indikazzjonijiet neċessarji kollha bl-għan li tiggwidaha f’din l-evalwazzjoni (sentenza Patriciello, C-163/10, EU:C:2011:543, punt 23).

26      Għalhekk, u indipendentament mill-kwistjoni ta’ jekk, fid-dawl tal-fatti tal-kawża prinċipali, il-provvista ta’ leasing inkwistjoni fir-realtà tagħmel parti minn tranżazzjoni unika komposta minn diversi elementi, li għandu jiġu vverifikat mill-qorti tar-rinviju, u lil din tal-aħħar għandhom jingħatawlha l-elementi li jippermettulha tevalwa, għall-finijiet tal-VAT, in-natura legali ta’ provvista ta’ leasing.

27      F’dan ir-rigward għandu jitfakkar li, skont l-Artikolu 24(1) tad-Direttiva tal-VAT, “‘Provvista ta’ servizzi’ għandha tfisser kwalunkwe operazzjoni li ma tikkostitwix provvista ta’ merkanzija”. Fir-rigward tal-kunċett ta’ “Provvista ta’ merkanzija [kunsinna ta’ oġġetti]”, din teħtieġ, skont l-Artikolu 14(1) ta’ din id-direttiva, it-“trasferiment tad-dritt ta’ sid li jiddisponi minn proprjetà tanġibbli”. Barra minn hekk, l-Artikolu 14(2)(b) tad-Direttiva tal-VAT jikkunsidra bħala “kunsinna ta’ oġġetti” l-kunsinna materjali ta’ oġġett skont kuntratt għall-kiri ta’ dan l-oġġett għal ċertu żmien, li jkun fih il-klawżola li l-proprjetà għandha normalment tiġi akkwistata mhux iktar tard mill-ħlas tal-aħħar pagament.

28      F’dan ir-rigward, mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li l-kuntratt ta’ kiri sempliċi għandu jkun distint mill-kuntratt ta’ kiri finanzjarju, peress li dan tal-aħħar huwa kkaratterizzat mit-trasferiment lil min ikun qiegħed jikri tal-maġġoranza tal-benefiċċji u tar-riskji inerenti għall-proprjetà legali. Il-fatt li trasferiment ta’ proprjetà jkun previst fi tmiem il-kuntratt jew li s-somma aġġornata tal-pagamenti tkun prattikament identika għall-valur fis-suq tal-oġġett jikkostitwixxu, individwalment jew b’mod konġunt, kriterji sabiex jiġi stabbilit jekk kuntratt jistax jiġi kkwalifikat bħala kuntratt ta’ kiri finanzjarju (ara, f’dan is-sens, is-sentenza Eon Aset Menidjmunt, C-118/11, EU:C:2012:97, punt 38).

29      Barra minn hekk, il-kunċett ta’ kunsinna ta’ oġġetti ma jirreferix għat-trasferiment tad-dritt tal-proprjetà skont ir-regoli proċedurali previsti mid-dritt nazzjonali applikabbli, iżda jkopri kull tranżazzjoni ta’ trasferiment ta’ oġġett tanġibbli minn parti waħda li tagħti s-setgħa lill-parti l-oħra li tiddisponi minnu bħallikieku kienet il-proprjetarju ta’ dan l-oġġett (sentenza Eon Aset Menidjmunt, C-118/11, punt 39 u l-ġurisprudenza ċċitata).

30      Għaldaqstant, fil-każ li kuntratt ta’ leasing dwar proprjetà immobbli jkun jipprovdi jew it-trasferiment tad-dritt tal-proprjetà lil min ikun qiegħed jikri fit-tmiem dan il-kuntratt, jew li jitqiegħdu għad-dispożizzjoni ta’ min ikun qiegħed jikri l-karatteristiċi essenzjali tad-dritt tal-proprjetà ta’ din il-proprjetà immobbli, b’mod partikolari billi tiġi ttrasferita lil dan tal-aħħar il-parti l-kbira tal-benefiċċji u tar-riskji inerenti għall-proprjetà legali tal-imsemmija proprjetà immobbli, u s-somma aġġornata tal-pagamenti tkun prattikament identika għall-valur fis-suq tal-proprjetà, it-tranżazzjoni li tirriżulta minn tali kuntratt għandha tkun ekwivalenti għal tranżazzjoni ta’ akkwist ta’ investiment (ara, f’dan is-sens, is-sentenza Eon Aset Menidjmunt, C-118/11, punt 40).

31      F’dan ir-rigward, il-fatti tal-kawża prinċipali, jiġifieri, b’mod partikolari, l-istipulazzjonijiet tal-kuntratti ta’ “kooperazzjoni kummerċjali” kif ukoll it-tranżazzjonijiet imwettqa skont il-bilanċ finali, jissuġġerixxu li l-għan tal-kuntratti ta’ leasing kien it-trasferiment tad-dritt tal-proprjetà tal-proprjetajiet immobbli li huma s-suġġett tal-imsemmija kuntratti lil Domino, u dan għandu jiġi vverifikat mill-qorti tar-rinviju fid-dawl tal-kriterji mfakkra fil-punti 26 sa 30 tas-sentenza preżenti.

32      Mill-kunsiderazzjonijiet ta’ hawn fuq jirriżulta li l-Artikoli 2(1), 14 u 24(1) tad-Direttiva tal-VAT għandhom jiġu interpretati fis-sens li, fil-każ li kuntratt ta’ leasing dwar proprjetà immobbli jkun jipprovdi jew it-trasferiment tad-dritt tal-proprjetà lil min ikun qiegħed jikri fit-tmiem dan il-kuntratt, jew li jitqiegħdu għad-dispożizzjoni ta’ min ikun qiegħed jikri l-karatteristiċi essenzjali tad-dritt tal-proprjetà ta’ din il-proprjetà immobbli, b’mod partikolari billi tiġi ttrasferita lil dan tal-aħħar il-parti l-kbira tal-benefiċċji u tar-riskji inerenti għall-proprjetà legali tal-imsemmija proprjetà immobbli, u s-somma aġġornata tal-pagamenti tkun prattikament identika għall-valur fis-suq tal-proprjetà, it-tranżazzjoni li tirriżulta minn tali kuntratt għandha tkun ekwivalenti għal tranżazzjoni ta’ akkwist ta’ investiment.

 Fuq l-ewwel domanda

33      Permezz tal-ewwel domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi jekk, fiċ-ċirkustanzi tal-kawża prinċipali, bħal kif jirriżulta mill-punt 24 tas-sentenza preżenti, l-Artikolu 90(1) tad-Direttiva tal-VAT għandux jiġi interpretat fis-sens li r-restituzzjoni, lil sid il-kera, ta’ proprjetà immobbli li tkun suġġett ta’ leasing tikkostitwixxix każ ta’ kanċellazzjoni, ċaħda jew nuqqas ta’ pagament totali jew parzjali jew ta’ tnaqqis tal-prezz fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni.

34      Filwaqt li hija l-qorti tar-rinviju li għandha twettaq il-klassifikazzjoni legali tat-tranżazzjonijiet imwettqa minn NLB u Domino, hija l-Qorti tal-Ġustizzja li għandha tipprovdilha l-indikazzjonijiet kollha neċessarji sabiex tiggwidaha f’din l-evalwazzjoni.

35      F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li l-Artikolu 90(1) tad-Direttiva tal-VAT, li jirrigwarda l-każijiet ta’ kanċellazzjoni, ċaħda jew nuqqas ta’ pagament totali jew parzjali jew ta’ tnaqqis tal-prezz wara d-data li fiha sseħħ it-tranżazzjoni, jobbliga lill-Istati Membri jnaqqsu l-bażi taxxabbli u, għaldaqstant, l-ammont tal-VAT dovuta mill-persuna taxxabbli kull darba li, wara l-konklużjoni ta’ tranżazzjoni, parti mill-korrispettiv jew il-korrispettiv kollu ma jiġix riċevut mill-persuna taxxabbli. Din id-dispożizzjoni tikkostitwixxi l-espressjoni ta’ prinċipju fundamentali tad-Direttiva tal-VAT, li jgħid li l-bażi taxxabbli hija kkostitwita mill-korrispettiv riċevut realment u li l-korollarju tiegħu huwa li l-amministrazzjoni fiskali ma tkunx tista’ tiġbor, bħala VAT, ammont superjuri minn dak miġbur mill-persuna taxxabbli (sentenza Almos Agrárkülkereskedelmi, C-337/13, EU:C:2014:328, punt 22).

36      Mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li, minbarra l-każijiet ta’ kanċellazzjoni jew ta’ ċaħda tal-kuntratti, li fihom il-partijiet jerġgħu jitqiegħdu fis-sitwazzjoni li kellhom qabel ma jkunu kkonkludew il-kuntratt u l-pretensjoni tal-persuna taxxabbli ma tibqax eżistenti, l-Artikolu 90(1) tad-Direttiva tal-VAT isemmi biss is-sitwazzjonijiet li fihom il-parti l-oħra għal kuntratt ma tħallasx, jew inkella tħallas biss parti, minn debitu li hija, madankollu, għandha tħallas skont dan il-kuntratt (ara, f’dan is-sens, is-sentenza Almos Agrárkülkereskedelmi, C-337/13, EU:C:2014:328, punti 23 u 24).

37      Għaldaqstant, il-bażi taxxabbli tal-persuna taxxabbli ma tistax titnaqqas meta, fil-kundizzjonijiet previsti fil-kuntratt, din il-persuna taxxabbli effettivament irċeviet il-ħlasijiet kollha bħala korrispettiv tal-provvista li hija pprovdiet jew meta, mingħajr ma l-kuntratt ġie miċħud jew ikkanċellat, il-benefiċjarju ta’ din il-provvista ma għadux responsabbli li jħallas lill-persuna taxxabbli l-prezz miftiehem.

38      Mill-kunsiderazzjonijiet ta’ hawn fuq jirriżulta li l-Artikolu 90(1) tad-Direttiva tal-VAT għandu jiġi interpretat fis-sens li huwa ma jippermettix lil persuna taxxabbli li tnaqqas il-bażi taxxabbli tagħha meta din tal-aħħar effettivament tkun irċeviet il-ħlasijiet kollha bħala korrispettiv tal-provvista li hija pprovdiet jew meta, mingħajr ma l-kuntratt ġie miċħud jew ikkanċellat, il-parti l-oħra għall-kuntratt ma għadhiex responsabbli li tħallasha l-prezz miftiehem.

 Fuq it-tielet domanda

39      Permezz tat-tielet domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi jekk il-prinċipju ta’ newtralità fiskali għandux jiġi interpretat fis-sens li huwa jipprekludi li persuna taxxabbli tħallas il-VAT l-ewwel darba matul il-konklużjoni ta’ kuntratt ta’ leasing li jinkludi l-opzjoni ta’ xiri lura, u t-tieni darba meta din tittrasferixxi l-oġġett li jkun is-suġġett ta’ dan il-kuntratt lil kumpannija terza minħabba n-nuqqas ta’ twettiq tal-obbligi minn min jieħu l-kuntratt ta’ leasing.

40      F’dan ir-rigward għandu jitfakkar li mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li l-prinċipju ta’ newtralità fiskali, inerenti għas-sistema komuni tal-VAT, tipprekludi li t-tassazzjoni tal-attivitajiet professjonali ta’ persuna taxxabbli toħloq taxxa doppja (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi Puffer, C-460/07, EU:C:2009:254, punti 45 u 46, kif ukoll Klub, C-153/11, EU:C:2012:163, punt 42).

41      Il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet ukoll li, għall-finijiet tal-VAT, kull provvista għandha normalment titqies bħala distinta u indipendenti, kif jirriżulta mit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 1(2) tad-Direttiva tal-VAT (sentenza BGŻ Leasing, C-224/11, EU:C:2013:15, punt 29). Madankollu, f’ċerti ċirkustanzi, diversi provvisti formalment distinti, li jistgħu jiġu pprovduti b’mod separat u, għaldaqstant, iwasslu, b’mod separat, għal tassazzjoni jew għal eżenzjoni, għandhom jitqiesu bħala tranżazzjoni unika meta dawn ma jkunux indipendenti (ara, f’dan is-sens, is-sentenza RR Donnelley Global Turnkey Solutions Poland, C-155/12, EU:C:2013:434, punt 20).

42      B’mod konformi ma’ din il-ġurisprudenza, hija l-qorti tar-rinviju li għandha tivverifika jekk it-tranżazzjonijiet inkwistjoni fil-kawża prinċipali, jiġifieri, minn naħa, il-provvisti favur Domino u, min-naħa l-oħra, it-trasferiment tal-beni immobbli lil kumpannija terza, għandhomx jitqiesu bħala “provvista unika”. Dan huwa partikolarment il-każ meta diversi elementi jew atti pprovduti mill-persuna taxxabbli jkollhom rabta daqstant mill-viċin li b’mod oġġettiv ikunu jiffurmaw provvista ekonomika waħda indissoċjabbli li d-diviżjoni tagħha tkun ta’ natura artifiċjali.

43      Meta jirriżulta li l-imsemmija tranżazzjonijiet ma jistgħux jitqiesu bħala li jiffurmaw provvista unika, il-prinċipju ta’ newtralità fiskali ma jkunx jipprekludi li dawn ikunu suġġetti għal tassazzjoni distinta għall-finijiet tal-VAT.

44      Mill-kunsiderazzjonijiet ta’ hawn fuq jirriżulta li l-prinċipju ta’ newtralità fiskali għandu jiġi interpretat fis-sens li huwa ma jipprekludix li, minn naħa, provvista ta’ leasing li tirrigwarda beni immobbli u, min-naħa l-oħra, it-trasferiment ta’ dawn il-beni immobbli lil terz (għall-kuntratt ta’ leasing) ikunu suġġetti għal tassazzjoni distinta għall-finijiet tal-VAT, sa fejn dawn it-tranżazzjonijiet ma jkunux jistgħu jitqiesu bħala li jiffurmaw provvista unika, u dan għandu jiġi evalwat mill-qorti tar-rinviju.

 Fuq l-ispejjeż

45      Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, barra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.

Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tieni Awla) taqta’ u tiddeċiedi:

1)      L-Artikoli 2(1), 14 u 24(1) tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE, tat-28 ta’ Novembru 2006, dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud, għandhom jiġu interpretati fis-sens li fil-każ li kuntratt ta’ leasing dwar proprjetà immobbli jkun jipprovdi jew it-trasferiment tad-dritt tal-proprjetà lil min ikun qiegħed jikri fit-tmiem dan il-kuntratt, jew li jitqiegħdu għad-dispożizzjoni ta’ min ikun qiegħed jikri l-karatteristiċi essenzjali tad-dritt tal-proprjetà ta’ din il-proprjetà immobbli, b’mod partikolari billi tiġi ttrasferita lil dan tal-aħħar il-parti l-kbira tal-benefiċċji u tar-riskji inerenti għall-proprjetà legali tal-imsemmija proprjetà immobbli, u s-somma aġġornata tal-pagamenti tkun prattikament identika għall-valur fis-suq tal-proprjetà, it-tranżazzjoni li tirriżulta minn tali kuntratt għandha tkun ekwivalenti għal tranżazzjoni ta’ akkwist ta’ investiment.

2)      L-Artikolu 90(1) tad-Direttiva 2006/112 għandu jiġi interpretat fis-sens li huwa ma jippermettix lil persuna taxxabbli li tnaqqas il-bażi taxxabbli tagħha meta din tal-aħħar effettivament tkun irċeviet il-ħlasijiet kollha bħala korrispettiv tal-provvista li hija pprovdiet jew meta, mingħajr ma l-kuntratt ġie miċħud jew ikkanċellat, il-parti l-oħra għall-kuntratt ma għadhiex responsabbli li tħallasha l-prezz miftiehem.

3)      Il-prinċipju ta’ newtralità fiskali għandu jiġi interpretat fis-sens li huwa ma jipprekludix li, minn naħa, provvista ta’ leasing li tirrigwarda beni immobbli u, min-naħa l-oħra, it-trasferiment ta’ dawn il-beni immobbli lil terz (għall-kuntratt ta’ leasing) ikunu suġġetti għal tassazzjoni distinta għall-finijiet tat-taxxa fuq il-valur miżjud, sa fejn dawn it-tranżazzjonijiet ma jkunux jistgħu jitqiesu bħala li jiffurmaw provvista unika, u dan għandu jiġi evalwat mill-qorti tar-rinviju.

Firem

*      Lingwa tal-kawża: Is-Sloven.