SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (L-Għaxar Awla)
16 ta’ Ġunju 2016 (*)
“Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Tassazzjoni – Taxxa fuq il-valur miżjud – Direttiva 2006/112/KE – Artikoli 18(c), 184 u 187 – Tranżazzjonijiet taxxabbli – Waqfien tal-attività ekonomika taxxabbli – Żamma ta’ beni li jkunu taw lok għat-tnaqqis tal-VAT – Aġġustament tat-tnaqqis – Perijodu ta’ aġġustament – Intaxxar skont l-Artikolu 18(c) tad-Direttiva 2006/112 wara l-iskadenza tal-perijodu ta’ aġġustament”
Fil-Kawża C-229/15,
li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 267 TFUE, imressqa minn Naczelny Sąd Administracyjny (qorti amministrattiva suprema, il-Polonja), permezz ta’ deċiżjoni tal-5 ta’ Frar 2015, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fid-19 ta’ Mejju 2015, fil-proċedura
Minister Finansów
vs
Jan Mateusiak,
IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (L-Għaxar Awla),
komposta minn F. Biltgen, President ta’ Awla, E. Levits (Relatur) u M. Berger, Imħallfin,
Avukat Ġenerali: J. Kokott,
Reġistratur: A. Calot Escobar,
wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:
– għal Jan Mateusiak, minnu stess,
– għall-Gvern Pollakk, minn B. Majczyna, bħala aġent,
– għall-Gvern Grieg, minn K. Georgiadis u K. Karavasili, bħala aġenti,
– għall-Kummissjoni Ewropea, minn R. Lyal u M. Owsiany-Hornung, bħala aġenti,
wara li semgħet il-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali, ippreżentati fis-seduta tat-3 ta’ Marzu 2016,
tagħti l-preżenti
Sentenza
1 It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikoli 18(c) u tal-Artikolu 187 tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE, tat-28 ta’ Novembru 2006, dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud: (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 9, Vol. 1, p. 23), kif emendata bid-Direttiva tal-Kunsill 2009/162/UE, tat-22 ta’ Diċembru 2009 (ĠU 2010, L 10, p. 14, iktar ’il quddiem id-“Direttiva tal-VAT”).
2 Din it-talba ġiet ippreżentata fil-kuntest ta’ kawża bejn il-Minister Finansów (ministru tal-finanzi) u J. Mateusiak dwar l-impożizzjoni tat-taxxa fuq il-valur miżjud (VAT) fuq beni mmobbli miżmuma minn dan tal-aħħar wara l-waqfien tal-attività ekonomika tiegħu.
Il-kuntest ġuridiku
Id-dritt tal-Unjoni
3 L-Artikolu 18 tad-Direttiva tal-VAT jipprovdi:
“L-Istati Membri jistgħu iqisu kull waħda mit-transazzjonijiet li ġejjin bħala provvista ta’ merkanzija bi ħlas:
a) l-applikazzjoni minn persuna taxxabbli għal skopijiet tan-negozju tagħha ta’ merkanzija magħmula, maħduma, estratta, ipproċessata, mixtrija jew importata matul tali negozju, fejn il-VAT fuq din il-merkanzija, kieku kienet ġiet akkwistata minn persuna oħra taxxabbli, ma tkunx deduċibbli kollha;
b) l-applikazzjoni ta’ merkanzija minn persuna taxxabbli għal skopijiet ta’ qasam ta’ attività mhux taxxabbli, fejn il-VAT fuq din il-merkanzija saret deduċibbli kollha jew f’parti mal-akkwist tagħha jew mal-applikazzjoni tagħha skond il-punt (a);
ċ) bl-eċċezzjoni tal-każijiet imsemmija fl-Artikolu 19, iż-żamma tal-merkanzija minn persuna taxxabbli, jew l-eredi tagħha, fejn hi tieqaf milli twettaq attività ekonomika taxxabbli, fejn il-VAT fuq tali merkanzija saret deduċibbli kollha jew parti minnha mal-akkwist tagħha jew mal-applikazzjoni tagħha skond il-punt (a).”
4 Skont l-ewwel paragrafu tal-Artikolu 19 ta’ din id-direttiva:
“F’każ ta’ trasferiment, bi ħlas jew mingħajr jew bħala kontribuzzjoni lil kumpanija, tal-assi kollha jew parti minnhom, l-Istati Membri jistgħu jikkunsidraw li ma tkunx saret provvista ta’ merkanzija u li l-persuna li lilha tkun ġiet ittrasferita l-merkanzija għandha tkun trattata bħala s-suċċessur ta’ min jagħmel it-trasferiment.”
5 L-Artikolu 168 tad-Direttiva tal-VAT jipprovdi:
“Sakemm il-merkanzija u s-servizzi jintużaw għall-iskopijiet tat-transazzjonijiet taxxabbli ta’ persuna taxxabbli, il-persuna taxxabbli għandha tkun intitolata, fl-Istat Membru li fih twettaq dawn it-transazzjonijiet, li tnaqqas mll-VAT li għandha tħallas dan li ġej:
a) il-VAT dovuta jew imħallsa f’dak l-Istat Membru rigward provvisti li sarulha ta’ merkanzija jew servizzi, li twettqu jew li għad iridu jitwettqu minn persuna taxxabli oħra;
[...]”
6 L-Artikolu 168a(1) tad-Direttiva 98/8/KE jipprovdi:
“Fil-każ ta’ proprjetà immobbli li tifforma parti mill-assi kummerċjali ta’ persuna taxxabbli u użata kemm għal finijiet tan-negozju tal-persuna taxxabbli kif ukoll għal finijiet privati tal-persuna jew tal-persunal tagħha, jew, b’mod aktar ġenerali, għal finijiet oħra apparti dawk tan-negozju tagħha, il-VAT fuq l-infiq relatat ma’ din il-proprjetà għandu jkun deduċibbli f’konformità mal-prinċipji stabbiliti fl-Artikoli 167, 168, 169 u 173 sal-proporzjon biss tal-użu tal-proprjetà għall-finijiet kummerċjali tal-persuna taxxabbli.
B’deroga mill-Artikolu 26, bidliet fil-proporzjon tal-użu tal-proprjetà immobbli msemmija fl-ewwel subparagrafu għandhom jitqiesu f’konformità mal-prinċipji previsti fl-Artikoli 184 sa 192 kif applikati fl-Istat Membru rispettiv.”
7 L-Artikolu 184 tad-Direttiva tal-VAT jipprovdi:
“It-tnaqqis inizjali għandu jiġi aġġustat fejn dan ikun ogħla jew inqas minn dak li għalih il-persuna taxxabbli kienet intitolata.”
8 L-Artikolu 187 tad-Direttiva tal-VAT jipprovdi kif ġej:
“1. Fil-każ ta’ merkanzija kapitali, l-aġġustment għandu jkun mifrux fuq ħames snin inkluża dik meta l-merkanzija kienet akkwistata jew iffabbrikata.
Madankollu, l-Istati Membri jistgħu jibbażaw l-aġġustament fuq perijodu ta’ ħames snin sħaħ li jibda miż-żmien meta l-merkanzija hija użata għall-ewwel darba.
Fil-każ ta’ proprjetà immobbli akkwistata bħala merkanzija kapitali, il-perijodu ta’ aġġustament jista’ jiġi estiż sa 20 sena.
2. L-aġġustament annwali għandu jsir biss fir-rigward ta’ wieħed minn ħamsa tal-VAT imposta fuq il-merkanzija kapitali, jew, jekk il-perijodu ta’ referenza ġie estiż, fir-rigward tal-frazzjoni korrispondenti tiegħu.
L-aġġustament imsemmi fl-ewwel subparagrafu għandu jsir abbażi tal-varjazzjonijet fid-dritt għal tnaqqis fi snin sussegwenti b’relazzjoni għal dik fis-sena li fiha l-merkanzija kienet akkwistata, iffabbrikata jew, fejn hu xieraq, użata għall-ewwel darba.”
Id-dritt Pollakk
9 Il-punti 1 u 2 tal-Artikolu 14(1) kif ukoll l-Artikolu 14(4) sa (6) u l-Artikolu 14(8) tal-ustawa o podatku od towarów i usług (ligi dwar it-taxxa fuq il-prodotti u s-servizzi), tal-11 ta’ Marzu 2004 (test ikkodifikat, Dz. U tal-2011, Nru 177, intestatura 1054), fil-verżjoni applikabbli għall-kawża prinċipali (iktar ’il quddiem il-“liġi tal-VAT”), jipprovdi:
“1. Oġġetti prodotti mill-persuna stess u dawk li ma kinux is-suġġett ta’ provvista ta’ servizzi wara l-akkwist tagħhom huma suġġetti għat-taxxa, fil-każ ta’:
1) xoljiment ta’ kumpannija ċivili jew kummerċjali mingħajr personalità ġuridika;
2) waqfien tal-attivitajiet taxxabbli minn persuna taxxabbli msemmija fl-Artikolu 15, li tkun persuna fiżika marbuta tiddikjara, abbażi tal-Artikolu 96(6), il-waqfien tal-attivitajiet tagħha lid-direttur tal-amministrazzjoni fiskali.
[...]
4. Il-paragrafi 1 u 3 japplikaw għal oġġetti li jagħtu dritt għal tnaqqis tat-taxxa tal-input imħallsa.
5. Fil-każijiet imsemmija fil-paragrafi 1 u 3, il-persuni taxxabbli għandhom, fid-data tax-xoljiment tal-kumpannija jew tal-waqfien tal-eżerċizzju tal-attività taxxabbli, jistabbilixxu inventarju fiżiku tal-oġġetti, iktar ’il quddiem l-“inventarju fiżiku”. Il-persuni taxxabbli għandhom jannettu, mad-dikjarazzjoni tat-taxxa li tkopri l-perijodu bejn id-data tax-xoljiment tal-kumpannija jew tal-waqfien tal-attivitajiet taxxabbli, l-informazzjoni dwar l-inventarju fiżiku stabbilit, il-valur stabilit fuq il-bażi tiegħu u l-ammont tat-taxxa dovuta.
6. Fil-każ imsemmi fil-paragrafu 1, l-obbligu fiskali jitnissel fid-data tax-xoljiment tal-kumpannija jew tal-waqfien tal-attivitajiet taxxabbli.
[...]
8. Il-valur taxxabbli huwa kompost mill-valur tal-beni mniżżla fl-inventarju fiżiku, stabbilit konformement mal-Artikolu 29(10).”
10 L-Artikolu 29(10) tal-liġi tal-VAT jipprovdi li “fil-każ ta’ kunsinna ta’ oġġetti, fis-sens tal-Artikolu 7(2), il-valur taxxabbli huwa kompost mill-prezz tal-akkwist tal-beni (bla taxxa) u, fin-nuqqas tal-prezz tal-akkwist, mill-prezz tal-kost, iddeterminat fil-mument tal-kunsinna tal-oġġetti”.
11 Skont l-Artikolu 91(1) sa (4) tal-liġi tal-VAT:
“1. Wara tmiem is-sena li matulha tkun ibbenefikat mid-dritt għal tnaqqis tat-taxxa tal-input imħallsa, imsemmi fl-Artikolu 86(1), il-persuna taxxabbli għandha l-obbligu, fir-rigward tas-sena fiskali magħluqa, taġġusta t-tnaqqis skont l-Artikolu 90(2) sa (10), b’kunsiderazzjoni għall-prorata kkalkolata skont il-metodu previst fl-Artikolu 90(2) sa (6) jew skont id-dispożizzjonijiet adottati abbażi tal-Artikolu 90(11) u (12).
2. Fir-rigward tal-beni u tas-servizzi li, abbażi tad-dispożizzjonijiet dwar it-taxxa fuq il-profitti, jitqiesu mill-persuni taxxabbli bħala parti mill-assi immobbli korporali u inkorporali deprezzabbli, kif ukoll tal-artijiet u drittijiet enfitewtiċi li jitqiesu bħala parti mill-assi immobbli korporali u inkorporali tax-xerrej, bl-eċċezzjoni ta’ dawk li l-valur inizjali tagħhom ma jeċċedix [PLN] 15 000 (madwar EUR 3 417), il-persuna taxxabbli għanda twettaq l-aġġustament imsemmi fil-paragrafu 1 f’perijodu ta’ 5 snin mis-sena li fiha bdew jintużaw, jew ta’ 10 snin fir-rigward ta’ artijiet u ta’ drittijiet enfitewtiċi. L-aġġustament annwali, fil-każ imsemmi fl-ewwel sentenza, huwa ta’ 20 % jew, fir-rigward ta’ proprjetà u drittijiet enfitewtiċi, ta’ 10 % tal-ammont tat-taxxa kkalkolata max-xiri jew mal-produzzjoni tagħhom. Għall-assi immobbli korporali jew inkorporali li l-valur inizjali tagħhom ma jeċċedix PLN 15 000 (madwar EUR 3 417), il-paragrafu 1 japplika mutatis mutandis, bl-aġġustament iseħħ fi tmiem is-sena li fiha bdew jintużaw.
[...]
3. L-aġġustament imsemmi fil-paragrafi 1 u 2 għandu jsir fid-dikjarazzjoni fiskali ppreżentata għall-ewwel perijodu ta’ dikjarazzjoni tas-sena ta’ wara dik li għaliha jsir l-aġġustament u, fil-każ ta’ waqfien tal-attività ekonomika, fid-dikjarazzjoni fiskali tal-aħħar perijodu ta’ dikjarazzjoni.
4. Meta l-beni jew is-servizzi fis-sens tal-paragrafu 2 jinbiegħu matul il-perijodu ta’ aġġustament imsemmi fil-paragrafu 2, jew dawn il-beni huma ntaxxati skont l-Artikolu 14, dawn il-beni jew dawn is-servizzi jitqiesu li għadhom qiegħdin jintużaw għall-finijiet tal-attivitajiet taxxabbli tal-persuna taxxabbli salaħħar tal-perijodu ta’ aġġustament.”
12 L-Artikolu 96(6) tal-liġi tal-VAT jipprovdi li “meta persuna taxxabbli rreġistrata bħala persuna taxxabbli għall-VAT, twaqqaf attività taxxabbli, hija tkun obbligata tinnotifika lid-direttur tal-amministrazzjoni fiskali; din id-dikjarazzjoni tkun tikkostitwixxi, għad-direttur tal-amministrazzjoni fiskali, ir-raġuni li għalija d-direttur tal-amministrazzjoni fiskali jkun neħħa lill-persuna taxxabbli mir-reġistru bħala persuna taxxabbli għall-finijiet tal-VAT.”
Il-kawża prinċipali u d-domanda preliminari
13 Matul is-snin 1997 sa 1999, J. Mateusiak investa fil-kostruzzjoni ta’ bini għall-użu residenzjali u kummerċjali, b’impronta ta’ 108.7 m2 u b’superfiċje tal-art ta’ 357.6 m2 (inkluż 87.8 m2 allokati għall-provvista ta’ servizzi). Huwa kiseb l-awtorizzazzjoni għall-użu ta’ dan il-bini fis-26 ta’ Lulju 1999.
14 J. Mateusiak naqqas l-ammont tat-taxxa tal-input imħallsa fil-fatturi oriġinali tax-xiri ta’ materjal ta’ kostruzzjoni, tal-ispejjeż tax-xogħol kif ukoll ta’ spejjeż oħra, li kienu relatati esklużivament mal-parti tal-bini allokat għall-provvista ta’ attività suġġetta għall-VAT, jiġifieri uffiċċju notarili.
15 Fl-10 ta’ Awwissu 1999, il-parti tal-bini allokata għall-provvista ta’ servizzi ġiet inkluża fl-inventarju tal-assi intanġibbli miżmum għall-finijiet tat-taxxa fuq id-dħul ta’ persuni fiżiċi u li ġie implementat għall-finijiet ta’ attività ekonomika mhux agrikola. Il-valur inizjali tal-assi intanġibbli msejħa “bini tal-uffiċċju” kien ta’ PLN 101 525.70.
16 Fl-14 ta’ Jannar 2013, J. Mateusiak ressaq talba għal deċiżjoni ta’ interpretazzjoni fiskali quddiem id-direttur tal-uffiċċju fiskali ta’ Łódź (Izba Skarbowa w Łodzi), li jaġixxi taħt l-awtorità tal-ministru tal-finanzi (iktar ’il quddiem l-“awtorita fiskali”), billi staqsa jekk kienx hemm lok li, fl-inventarju tal-likwidazzjoni mfassal bil-għan li tiġi likwidata l-attività ekonomika eżerċitata minn persuna fiżika, li hija wkoll persuna taxxabbli attiva għall-finijiet tal-VAT, għandux jiġi inkluż il-valur tal-assi fissi ta’ din il-persuna fil-forma ta’ proprjetà immobbli li hija kienet proprjetarja tagħha fid-data tal-likwidazzjoni. Jekk ir-risposta tkun fl-affermattiv, ir-rikorrent jistaqsi liema valur għandu jiġi inkluż fil-valur taxxabbli tal-VAT fid-data tal-waqfien tal-attività ekonomika inkwistjoni.
17 Skont J. Mateusiak, ma hemmx lok li jittieħed inkunsiderazzjoni l-valur tal-assi fissi li huwa proprjetarju tagħhom, peress li tali teħid inkunsiderazzjoni jkun jimplika ksur tal-prinċipju tan-newtralità tal-VAT, sa fejn l-imsemmi waqfien seħħ wara l-perijodu ta’ aġġustament, li fir-rigward ta’ beni immobbli huwa ta’ għaxar snin. Fis-sitwazzjoni fejn il-fehma tiegħu ma tiġix kondiviża, J. Mateusiak iqis li, għall-aġġustament tal-VAT, għandha tittieħed inkunsiderazzjoni biss il-parti tal-bini li ntużat għall-finijiet tal-attività ekonomika, billi jiġi inkluż il-valur tal-kost fil-valur taxxabbli, jekk dan ikun inqas mill-prezz tas-suq kurrenti.
18 L-awtorità fiskali kkunsidrat, billi bbażat ruħha fuq il-punt 2 tal-Artikolu 14(1), l-Artikolu 14(4) u (8) kif ukoll fuq l-Artikolu 29(10) tal-liġi tal-VAT, li t-tassazzjoni tal-beni minħabba l-waqfien tal-attivitajiet taxxabbli kienet iġġustifikata bl-istruttura tal-VAT stess, li hija taxxa fuq il-konsum, u li kienet tirrifletti l-prinċipju tan-newtralità ta’ din it-taxxa. Il-beni kollha li fir-rigward tagħhom tnaqqset it-taxxa fuq l-input imħallsa waqt l-akkwist tagħhom għandhom ikunu suġġetti għall-VAT sabiex jiġi paċut dan it-tnaqqis.
19 L-appell ippreżentat minn J. Mateusiak quddiem il-Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie (qorti amministrattiva reġjonali tal-provinċja ta’ Lublin, il-Polonja) mid-deċiżjoni ta’ interpretazzjoni fiskali kienet ikkonfermata f’sentenza tas-16 ta’ Ottubru 2013. Din il-qorti ddeċidiet li l-Artikoli 14 u 91 tal-liġi tal-VAT għandhom jinqraw flimkien, peress li l-leġiżlatur stabbilixxa rabta bejn it-tassazzjoni tal-assi fissi fil-każ ta’ likwidazzjoni ta’ attività u d-dritt għal tnaqqis ta’ parti mit-taxxa tal-input imħallsa għall-akkwist ta’ dawn l-assi li ma tnaqqsitx matul il-perijodu ta’ aġġustament. Wara l-iskadenza ta’ dan il-perijodu, l-assi fissi li jkunu fil-pussess ta’ persuna taxxabbli fid-data tal-likwidazzjoni tal-attività tagħha la għandhom ikunu taxxabbli u lanqas inklużi fl-inventarju tal-likwidazzjoni, peress li l-perijodu stabbilit mil-liġi għall-aġġustament tat-taxxa tal-input imħallsa għall-akkwist ta’ dawn l-assi, li tirriżulta mit-tul stabbilit għall-attività tal-persuna taxxabbli, ikun skada.
20 Il-ministru tal-finanzi appella fuq punt ta’ liġi quddiem in-Naczelny Sąd Administracyjny (qorti amministrattiva suprema, il-Polonja). L-imsemmija qorti staqsiet jekk, anki fl-iskadenza tal-perijodu ta’ aġġustament stabbilit għal tip ta’ beni partikolari, it-twaqqif ta’ attività ekonomika jimplikax in-neċessità li l-assi fissi jiġu ntaxxati, skont l-Artikolu 18(c) tad-Direttiva tal-VAT.
21 Din il-qorti ssostni li, peress li t-terminu stabbilit mil-liġi għall-konsum tal-beni ta’ investiment użati għall-finijiet tal-attività ekonomika tal-persuna taxxabbli, espress bil-perijodu ta’ aġġustament (Artikolu 187 tad-Direttiva tal-VAT), skada, jista’ jiġi preżunt li l-persuna taxxabbli, matul il-perijodu li fih l-assi fissi ntużaw fl-attività taxxabbli tagħha, “ikkonsmat” it-taxxa mnaqqsa għall-akkwist tagħha, peress li din it-taxxa hija marbuta matul il-perijodu kollu tal-użu (aġġustament), mat-taxxa dovuta, iġġenerata minn dawn l-assi fissi marbuta mal-attività ekonomika tal-persuna taxxabbli.
22 F’dawn il-kunsiderazzjonijiet, in-Naczelny Sąd Administracyjny (qorti suprema amministrattiva) iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:
“L-Artikolu 18(ċ) tad-Direttiva [tal-VAT], għandu jiġi interpretat fis-sens li, wara l-iskadenza tal-perijodu ta’ aġġustament previst fl-Artikolu 187 tad-Direttiva, l-assi fissi ta’ persuna taxxabbli li, meta akkwistathom tkun naqqset il-VAT, ma għandhomx ikunu taxxabbli u inklużi fl-inventarju tal-likwidazzjoni fil-mument meta tieqaf milli twettaq l-attività ekonomika tagħha, peress li l-perijodu legali ta’ aġġustament tat-taxxa tal-input imħallsa għall-akkwist tagħhom, li jirriżulta mit-tul ta’ użu stmat tagħhom fl-attività ekonomika tal-persuna taxxabbli, ikun skada, jew fis-sens li dawn l-assi fissi, fil-mument meta l-persuna taxxabbli tieqaf milli twettaq l-attività ekonomika tagħha, huma taxxabbli, irrispettivament mill-perijodu ta’ agġustament?”
Fuq id-domanda preliminari
23 Permezz tad-domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi jekk l-Artikolu 18(c) tad-Direttiva tal-VAT għandux jiġi interpretat fis-sens li, fil-każ ta’ waqfien tal-attività ekonomika taxxabbli ta’ persuna taxxabbli, iż-żamma ta’ beni minn din tal-aħħar, meta dawn il-beni jkunu taw lok għal tnaqqis tal-VAT fil-mument tal-akkwist tagħhom, tista’ titqies bħala kunsinna ta’ beni mwettqa bi ħlas u tkun suġġetta għall-VAT jekk il-perijodu ta’ aġġustament imsemmi fl-Artikolu 187 tad-Direttiva tal-VAT ikun skada.
24 Fil-fatt, għandu jitfakkar li, skont l-istruttura tas-sistema stabbilita mid-Direttiva 2006/112, it-taxxi tal-input imħallsa fuq il-beni jew is-servizzi użati minn persuna taxxabbli għall-finijiet tat-tranżazzjonijiet taxxabbli tagħha jistgħu jitnaqqsu. It-tnaqqis tat-taxxi tal-input huwa marbut mal-ġbir tat-taxxa tal-output. Meta l-beni jew servizzi akkwistati minn persuna taxxabbli jintużaw għall-finijiet ta’ tranżazzjonijiet eżenti jew li ma jaqgħux taħt il-kamp ta’ applikazzjoni tal-VAT, la jkun hemm ġbir ta’ taxxa tal-output u lanqas tnaqqis tat-taxxa tal-input. Madankollu, fejn beni jew servizzi jintużaw għall-finijiet ta’ tranżazzjonijiet taxxabbli tal-output, tnaqqis tat-taxxa tal-input imposta huwa neċessarju sabiex tiġi evitata t-taxxa doppja (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat-30 ta’ Marzu 2006, Uudenkaupungin kaupunki, C-184/04, EU:C:2006:214, punt 24, u d-digriet tal-5 ta’ Ġunju 2014, Gmina Międzyzdroje, C-500/13, EU:C:2014:1750, punt 19).
25 F’dan il-kuntest, skont l-Artikolu 18(c) tad-Direttiva tal-VAT, l-Istati Membri jistgħu jqisu bħala kunsinna tal-beni mwettqa bi ħlas iż-żamma ta’ beni minn persuna taxxabbli jew mill-aventi kawża tagħha fil-każ ta’ waqfien mill-attività ekonomika taxxabbli tagħha, meta dawn il-beni jagħtu lok għal tnaqqis komplet jew parzjali tal-VAT waqt l-akkwist tagħhom jew l-aġġustament tagħhom konformement mal-punt (a) tal-imsemmi artikolu. L-Artikolu 18(c) tad-Direttiva tal-VAT jawtorizza lill-Istati Membri jadottaw dispożizzjoni speċjali għas-sitwazzjonijiet li fihom persuna taxxabbli ttemm l-attività professjonali tagħha (ara sentenza tas-17 ta’ Mejju 2001, Fischer u Brandenstein, C-322/99 u C-323/99, EU:C:2001:280, punt 86).
26 Kif irrilevat il-qorti tar-rinviju, ir-Repubblika tal-Polonja eżerċitat d-diskrezzjoni prevista fl-Artikolu 18(c) tad-Direttiva tal-VAT. Madankollu, din il-qorti tistaqsi jekk id-dispożizzjoni li timplementa l-Artikolu 18(c) tad-Direttiva dwar il-VAT għandhiex tiġi applikata fl-iskadenza tat-terminu tal-aġġustament li, konformement mat-tielet subparagrafu tal-Artikolu 187 tad-Direttiva tal-VAT jista’ jiġi estiż fir-rigward ta’ beni ta’ investiment immobbli sa għoxrin sena u li, skont il-qorti tar-rinviju, huwa ta’ għaxar snin fil-Polonja.
27 F’dan ir-rigward, għandu jiġi rrilevat li l-għan prinċipali tal-Artikolu 8(c) tad-Direttiva dwar il-VAT huwa li jiġi evitat li beni li jagħtu lok għal dritt għal tnaqqis ma jkunux is-suġġett ta’ konsum finali mhux intaxxat wara waqfien tal-attività taxxabbli, indipendentement mill-motivi jew iċ-ċirkustanzi ta’ din (sentenza tat-8 ta’ Mejju 2013, Marinov, C-142/12, EU:C:2013:292, punt 27).
28 Il-mekkaniżmu tal-aġġustament previst mid-Direttiva tal-VAT huwa intiż, min-naħa tiegħu, li jtejjeb in-newtralità tal-VAT, b’tali mod li t-tranżazzjonijiet imwettqa fil-fażi preċedenti jkomplu jagħtu lok għad-dritt għal tnaqqis sakemm dawn iservu sabiex jipprovdu servizzi suġġetti għal tali taxxa. Għaldaqstant, dan il-mekkaniżmu għandu l-għan li jistabbilixxi relazzjoni mill-qrib u diretta bejn id-dritt għal tnaqqis tal-VAT input imħallsa u l-użu tal-beni jew tas-servizzi kkonċernati għal tranżazzjonijiet sussegwenti ntaxxati tal-output (sentenza tat-18 ta’ Ottubru 2012, TETS Haskovo, C-234/11, EU:C:2012:644, punti 30 u 31).
29 Fir-rigward tat-tnissil ta’ obbligu possibbli ta’ aġġustament tat-tnaqqis tal-VAT li jsir fir-rigward tat-taxxa tal-input imħallsa, l-Artikolu 185(1) tad-Direttiva tal-VAT jistabbilixxi l-prinċipju li jgħid li tali aġġustament għandu jsir, b’mod partikolari, meta wara d-dikjarazzjoni tal-VAT ikun hemm tibdil tal-fatturi meħuda inkunsiderazzjoni għad-determinazzjoni tal-ammont tal-imsemmi tnaqqis (sentenzi tat-18 ta’ Ottubru 2012, TETS Haskovo, C-234/11, EU:C:2012:644, punt 32, u tat-13 ta’ Marzu 2014, FIRIN, C-107/13, EU:C:2014:151, punt 51).
30 Il-perijodu ta’ aġġustament tat-tnaqqis previst fl-Artikolu 187 tad-Direttiva tal-VAT jippermetti li jiġu evitati ineżattezzi fil-kalkolu tat-tnaqqis u tal-vantaġġi jew tal-iżvantaġġi inġustifikati għall-persuna taxxabbli meta, b’mod partikolari, tibdil tal-fatturi inizjali meħuda inkunsiderazzjoni għad-determinazzjoni tal-ammont tat-tnaqqis iseħħ wara d-dikjarazzjoni. Il-probabbiltà ta’ tibdil simili huwa partikolarment sinjifikanti fil-każ ta’ beni ta’ investiment li sikwit jintużaw matul perijodu ta’ diversi snin li matul tiegħu l-aġġustament tagħhom jista’ jvarja (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat-30 ta’ Marzu 2006, Uudenkaupungin kaupunki, C-184/04, EU:C:2006:214, punt 25, u digriet tal-5 ta’ Ġunju 2014, Gmina Międzyzdroje, C-500/13, EU:C:2014:1750, punt 20).
31 Isegwi li, il-finalità tat-tassazzjoni taż-żamma ta’ beni li jkunu taw lok għat-tnaqqis, skont l-Artikolu 18(c) tad-Direttiva dwar il-VAT, hija simili għall-mekkaniżmu tal-aġġustament sa fejn hemm inkwistjoni, l-ewwel nett, il-fatt li jiġi evitat li jingħata vantaġġ ekonomiku inġustifikat għall-persuna taxxabbli meta mqabbla ma’ konsumatur finali, li jixtri l-beni u jħallas il-VAT u, min-naħa l-oħra, il-fatt li tiġi ggarantita korrispondenza bejn it-tnaqqis tat-taxxa fuq l-input u l-ġbir tat-taxxa fuq l-output (ara, f’dan is-sens, b’analoġija, is-sentenza tal-14 ta’ Settembru 2006, Wollny, C-72/05, EU:C:2006:573, punti 35 u 36, kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata).
32 Madankollu, tali xebh tal-għanijiet ma jimplikax li l-perijodu previst mill-aġġustament ta’ tnaqqis permezz ta’ ħlasijiet imqassma fuq diversi snin, skont l-Artikoli 184 sa 187 tad-Direttiva tal-VAT, jista’ jitqies bħala perijodu li insegwitu tiegħu t-tassazzjoni skont l-Artikolu 18(c) ma tkunx iktar possibbli.
33 Qabelxejn, mill-Artikolu 18(c) tad-Direttiva dwar il-VAT jirriżulta li ż-żamma ta’ beni minn persuna taxxabbli fil-każ ta’ waqfien tal-attività ekonomika taxxabbli tagħha tista’ tiġi assimilata ma’ kunsinna ta’ beni mwettqa bi ħlas, jekk dawn il-beni jkunu taw lok għal tnaqqis sħiħ jew parzjali tal-VAT waqt l-akkwist tagħhom.
34 Ebda kundizzjoni oħra, b’mod partikolari fir-rigward ta’ terminu wara l-akkwist li matul tiegħu ż-żamma wara l-waqfien mill-attività għandha sseħħ sabiex tiġi intaxxata, ma hija prevista mill-Artikolu 18(c) tad-Direttiva tal-VAT.
35 Sussegwentement, l-imsemmija dispożizzjoni, fir-rigward tal-applikazzjoni tagħha, ma tirreferix għad-dispożizzjonijiet dwar l-aġġustament tat-tnaqqis previsti fl-Artikoli 184 sa 192 tad-Direttiva tal-VAT, għad-differenza tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 168a(1) ta’ din id-direttiva, li jirreferi għal dawn id-dispożizzjonijiet fir-rigward tat-tassazzjoni tal-użu privat ta’ beni immobbli skont l-Artikolu 26 tal-imsemmija direttiva.
36 Fl-aħħar nett, l-aġġustament tat-tnaqqis, li jsir b’mod partikolari meta t-tibdil tal-fatturi meħuda inkunsiderazzjoni għad-determinazzjoni tal-ammont tal-VAT isir wara d-dikjarazzjoni tal-VAT u li huwa intiż li jiżgura li t-tnaqqis li jsir jirrifletti mill-qrib l-użu tal-beni għall-finijiet tal-impriża, huwa mekkaniżmu korrettiv retroattiv, kif tosserva l-Avukat Ġenerali fil-punt 28 tal-konklużjonijiet tagħha.
37 Madankollu, it-tassazzjoni prevista fl-Artikolu 18(c) tad-Direttiva tal-VAT ma hijiex fondata fuq il-premessa li t-tnaqqis komplet jew parzjali tal-VAT, li jseħħ waqt l-akkwist tal-beni li huma s-suġġett taż-żamma fil-każ ta’ waqfien tal-attività ekonomika taxxabbli, kien ogħla jew inqas minn dak li l-persuna taxxabbli kienet intitolata għalih, iżda pjuttost fuq tranżazzjoni taxxabbli ġdida li sseħħ fid-data tal-waqfien tal-attività ekonomika.
38 It-tassazzjoni prevista fl-Artikolu 18(c) tad-Direttiva tal-VAT tieħu inkunsiderazzjoni l-bidliet tal-valur tal-assi tal-impriża, matul it-tul kollu tal-użu tagħhom għall-attività tal-impriża, peress li, konformement mal-Artikolu 74 tad-Direttiva tal-VAT, għat-tranżazzjonijiet bħal dawk imsemmija fl-Artikolu 18(c) tad-Direttiva tal-VAT, il-valur taxxabbli huwa kompost mill-prezz tax-xiri tal-beni jew ta’ beni simili jew, fin-nuqqas ta’ prezz tax-xiri, mill-prezz tal-kost, iddeterminati fid-data li fiha jitwettqu dawn it-tranżazzjonijiet. Il-valur taxxabbli tat-tranżazzjoni fil-każ ta’ waqfien tal-attività eknomika taxxabbli huwa l-valur tal-beni inkwistjoni ddeterminat fid-data ta’ dan il-waqfien, li jieħu inkunsiderazzjoni għalhekk l-evoluzzjoni tal-valur tal-imsemmija beni bejn l-akkwist tagħhom u l-imsemmi waqfien (ara, b’mod partikolari, is-sentenza tat-8 ta’ Mejju 2013, Marinov, C-142/12, EU:C:2013:292, punt 33).
39 Sabiex jintlaħaq l-għan tal-Artikolu 18(c) tad-Direttiva tal-VAT, li huwa li jiġi evitat li beni li jkunu taw lok għal tnaqqis ma jkunux is-suġġett ta’ konsum finali mhux intaxxat wara waqfien tal-attività ekonomika taxxabbli, u li tiġi effettivament eliminata kull inegalità fil-qasam tal-VAT bejn il-konsumaturi li jakkwistaw il-beni tagħhom mingħand persuna taxxabbli oħra u dawk li jakkwistawhom fil-kuntest tal-impriża tagħhom, it-tassazzjoni dovuta skont l-Artikolu 18(c) tad-Direttiva tal-VAT għandha sseħħ, kif irrilevat l-Avukat Ġenerali fil-punt 34 tal-konklużjonijiet tagħha, meta beni li jkun ta lok għal tnaqqis tal-VAT, ikollu valur residwali fid-data tal-waqfien tal-attività ekonomika taxxabbli, indipendentement mill-perijodu li jkun iddekorra bejn id-data tal-akkwist tal-imsemmi beni u dik tal-waqfien ta’ din l-attività.
40 Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, ir-risposta li għandha tingħata għad-domanda magħmula għandha tkun li l-Artikolu 18(c) għandu jiġi interpretat fis-sens li, fil-każ ta’ waqfien tal-attività ekonomika taxxabbli ta’ persuna taxxabbli, iż-żamma ta’ beni minnha, meta dawn il-beni jkunu taw lok għal tnaqqis tal-VAT fil-mument tal-akkwist tagħhom, tista’ tiġi assimilata ma’ kunsinna ta’ beni mwettqa bi ħlas u suġġetta għall-VAT, jekk il-perijodu ta’ aġġustament imsemmi fl-Artikolu 187 tad-Direttiva tal-VAT ikun skada.
Fuq l-ispejjeż
41 Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, minbarra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.
Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (L-Għaxar Awla) taqta’ u tiddeċiedi:
L-Artikolu 18(c) tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE, tat-28 ta’ Novembru 2006, dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud, kif emendata bid-Direttiva tal-Kunsill 2009/162/UE, tat-22 ta’ Diċembru 2009, għandu jiġi interpretat fis-sens li, fil-każ ta’ waqfien tal-attività ekonomika taxxabbli ta’ persuna taxxabbli, iż-żamma ta’ beni minnha, meta dawn il-beni jkunu taw lok għal tnaqqis tat-taxxa fuq il-valur miżjud fil-mument tal-akkwist tagħhom, tista’ tiġi assimilata ma’ kunsinna ta’ beni mwettqa bi ħlas u suġġetta għat-taxxa fuq il-valur miżjud, jekk il-perijodu ta’ aġġustament imsemmi fl-Artikolu 187 tad-Direttiva 2006/112, kif emendata bid-Direttiva 2009/162, ikun skada.
Firem
* Lingwa tal-kawża: il-Pollakk.