Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

Share

Highlight in text

Go

Edizzjoni Provviżorja

SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (Awla Manja)

13 ta’ Ġunju 2017 (*)

“Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Artikolu 355(3) TFUE – Status ta’ Ġibiltà – Artikolu 56 TFUE – Libertà li jiġu pprovduti servizzi – Sitwazzjoni purament interna – Inammissibbiltà”

Fil-Kawża C-591/15,

li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 267 TFUE, imressqa mill-High Court of Justice (England & Wales), Queen’s Bench Division (Administrative Court) [qorti tal-ġustizzja għolja (l-Ingilterra u Wales), taqsima tal-Queen’s Bench (qorti amministrattiva), ir-Renju Unit], permezz ta’ deċiżjoni tal-21 ta’ Settembru 2015, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fit-13 ta’ Novembru 2015, fil-proċedura

The Queen, fuq talba ta’:

The Gibraltar Betting and Gaming Association Limited,

vs

Commissioners for Her Majesty’s Revenue and Customs,

Her Majesty’s Treasury,

fil-preżenza ta’:

Her Majesty’s Government of Gibraltar,

IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (Awla Manja),

komposta minn K. Lenaerts, President, A. Tizzano, Viċi President, M. Ilešič (Relatur), L. Bay Larsen u T. von Danwitz, Presidenti ta’ Awla, J. Malenovský, J.-C. Bonichot, A. Arabadjiev, C. Toader, C. Vajda, S. Rodin, F. Biltgen u K. Jürimäe, Imħallfin,

Avukat Ġenerali: M. Szpunar,

Reġistratur: K. Malacek, Amministratur,

wara li rat il-proċedura bil-miktub u wara s-seduta tal-4 ta’ Ottubru 2016,

wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:

–        għal The Gibraltar Betting and Gaming Association Limited, minn D. Rose, QC, J. Boyd, barrister, kif ukoll minn L. J. Cass, solicitor,

–        għal Her Majesty’s Government of Gibraltar, minn D. Pannick, QC, u M. Llamas, QC, kif ukoll minn R. Mehta, barrister, fuq struzzjonijiet ta’ F. Laurence, solicitor,

–        għall-Gvern tar-Renju Unit, minn S. Simmons kif ukoll minn M. Holt u D. Robertson, bħala aġenti, assistiti minn K. Beal, QC, J. Oliver u S. Wilkinson, barristers,

–        għall-Gvern Belġjan, minn L. Van den Broeck u M. Jacobs, bħala aġenti, assistiti minn R. Verbeke u P. Vlaemminck, advocaten,

–        għall-Gvern Ċek, minn M. Smolek, T. Müller u J. Vláčil, bħala aġenti,

–        għall-Irlanda, minn E. Creedon, A. Joyce u J. Quaney, bħala aġenti, assistiti minn C. Power, SC, u C. Toland, BL,

–        għall-Gvern Spanjol, minn A. Sampol Pucurull u A. Rubio González, bħala aġenti,

–        għall-Gvern Portugiż, minn L. Inez Fernandes u M. Figueiredo kif ukoll minn A. Silva Coelho u P. de Sousa Inês, bħala aġenti,

–        għall-Kummissjoni Ewropea, minn R. Lyal u W. Roels, bħala aġenti,

wara li semgħet il-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali, ippreżentati fis-seduta tad-19 ta’ Jannar 2017,

tagħti l-preżenti

Sentenza

1        It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikolu 56 u tal-Artikolu 355(3) TFUE.

2        Din it-talba tressqet fil-kuntest ta’ tilwima bejn The Gibraltar Betting and Gaming Association Limited (iktar ’il quddiem il-“GBGA”), minn naħa, u l-Commissioners for Her Majesty’s Revenue and Customs (amministrazzjoni fiskali u doganali, ir-Renju Unit) u Her Majesty’s Treasury (teżor pubbliku, ir-Renju Unit), min-naħa l-oħra, dwar il-legalità ta’ sistema fiskali li tistabilixxi taxxi fuq il-logħob tal-ażżard.

 Il-kuntest ġuridiku

 Id-dritt internazzjonali

3        Il-Kapitolu XI tal-Karta tan-Nazzjonijiet Uniti, iffirmata f’San Francisco fis-26 ta’ Ġunju 1945, intitolata “Dikjarazzjoni dwar it-territorji mhux awtonomi” jinkludi l-Artikolu 73 li jipprevedi:

“Il-Membri tan-Nazzjonijiet Uniti li għandhom jew li jassumu r-responsabbiltà sabiex jamministraw territorji li l-popolazzjonijiet tagħhom għadhom ma jamministrawx lilhom infushom kompletament għandhom jirrikonoxxu l-prinċipju tas-supremazija tal-interessi tal-abitanti ta’ dawn it-territorji. Huma għandhom jaċċettaw bħala missjoni sagra l-obbligu li jiffavorixxu b’kull mod possibbli l-prosperità tagħhom, fil-kuntest tas-sistema ta’ paċi u ta’ sigurtà internazzjonali stabbilita minn din il-karta u, għal dan il-għan,

[…]

e.      li jikkomunikaw b’mod regolari mas-Segretarju Ġenerali, bħala informazzjoni, bla ħsara għal eżiġenzi tas-sigurtà u għal kunsiderazzjonijiet ta’ natura kostituzzjonali, tagħrif statistiku u ieħor ta’ natura teknika relatat mal-kundizzjonijiet ekonomiċi, soċjali u edukazzjonali fit-territorji li huma rispettivament responsabbli għalihom, minbarra dawk it-territorji li fir-rigward tagħhom japplikaw il-Kapitoli XII u XIII”. [traduzzjoni mhux uffiċjali]

 L-istatus ta’ Ġibiltà

4        Ġibiltà ġiet ċeduta mir-Re ta’ Spanja lill-Kuruna Britannika permezz tat-Trattat ta’ Utrecht konkluż bejn ir-Re ta’ Spanja u r-Reġina tal-Gran Brittanja fit-13 ta’ Lulju 1713, fil-kuntest tat-trattati li temmew il-gwerra ta’ suċċessjoni ta’ Spanja. L-aħħar sentenza tal-Artikolu X tal-imsemmi trattat tispeċifika li jekk il-Kuruna Brittanika qatt ikollha l-intenzjoni li tagħti, tbiegħ jew tittrasferixxi bi kwalunkwe mezz ieħor il-proprjetà tal-belt ta’ Ġibiltà, hija għandha tagħti preferenza lill-Kuruna ta’ Spanja, bi prijorità fuq kull parti oħra interessata.

5        Ġibiltà hija kolonja tal-Kuruna Brittanika. Hija ma tagħmilx parti mir-Renju Unit.

6        Is-sistema ta’ governanza ta’ Ġibiltà hija stabbilita fil-Gibraltar Constitution Order 2006 (digriet ta’ kostituzzjoni ta’ Ġibiltà tal-2006), li daħal fis-seħħ fl-1 ta’ Jannar 2007. Bis-saħħa ta’ dan id-digriet, il-poter eżekuttiv hemmhekk huwa eżerċitat minn gvernatur innominat mir-Reġina u, għal kompetenzi interni speċifiċi, minn Her Majesty’s Government of Gibraltar (iktar ’il quddiem il-“Gvern ta’ Ġibiltà”). Il-poter leġiżlattiv huwa eżerċitat mir-Reġina u mill-parlament ta’ Ġibiltà, li l-membri tiegħu huma eletti kull erba’ snin mill-elettorat ta’ Ġibiltà. Ġibiltà għandha l-qrati tagħha stess. Teżisti possibbiltà ta’ appell mis-sentenzi tal-ogħla qorti ta’ Ġibiltà quddiem il-Judicial Committee of the Privy Council (kumitat ġudizzjarju tal-Kunsill Privat).

7        Fid-dritt internazzjonali, Ġibiltà tinsab fil-lista ta’ territorji mhux awtonomi fis-sens tal-Artikolu 73 tal-Karta tan-Nazzjonijiet Uniti.

8        Fid-dritt tal-Unjoni, Ġibiltà hija territorju Ewropew li Stat Membru jassumi r-relazzjonijiet esterni tiegħu fis-sens tal-Artikolu 355(3) TFUE u li japplikaw, fir-rigward tiegħu, id-dispożizzjonijiet tat-trattati. L-Att li jirrigwarda l-kundizzjonijiet ta’ adeżjoni tar-Renju tad-Danimarka, tal-Irlanda u tar-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta’ Fuq u l-aġġustamenti għat-Trattati (ĠU 1972, L 73, p. 14, iktar ’il quddiem l-“Att ta’ Adeżjoni tal-1972”) jipprevedi madankollu li ċerti partijiet tat-trattat ma japplikawx għal Ġibiltà.

9        L-Artikolu 28 tal-Att ta’ Adeżjoni tal-1972 jipprovdi:

“L-Atti tal-istituzzjonijiet tal-Komunità dwar il-prodotti elenkati fl-Anness II li jinsab mat-Trattat tal-KEE u l-prodotti suġġetti, mal-importazzjoni tagħhom fil-Komunità, għal regoli speċifiċi bħala riżultat tal-implementazzjoni tal-Politika Agrikola Komuni, kif ukoll l-Atti dwar l-armonizzazzjoni ta’ liġijiet tal-Istati Membri dwar it-taxxi fuq il-fatturat, ma japplikawx għal Ġibiltà sakemm il-Kunsill li jaġixxi b’mod unanimu fuq proposta tal-Kummissjoni, ma jipprovdix xorta oħra”. [traduzzjoni mhux uffiċjali]

10      Skont l-Artikolu 29 tal-Att ta’ Adeżjoni tal-1972, flimkien mal-punt 4 tal-Parti I tal-Anness I tiegħu, Ġibiltà hija eskluża mit-territorju doganali tal-Unjoni.

 Id-dritt tar-Renju Unit

11      Fir-Renju Unit, jeżistu seba’ taxxi tal-logħob tal-ażżard. Is-sistema fiskali, stabbilita bil-Kapitoli 1 sa 4 tal-Parti 3 tal-Finance Act 2014 (liġi dwar il-finanzi għall-2014, iktar ’il quddiem il-“FA 2014”), kif ukoll bl-Annessi 27 sa 29 ta’ din il-liġi, tirrigwarda t-tliet taxxi inkwistjoni fil-kawża prinċipali, jiġifieri t-taxxa ġenerali fuq l-imħatri, minbarra spread betting, it-taxxa fuq l-imħatri komuni (pool betting) u t-taxxa fuq il-logħob tal-ażżard mill-bogħod u tistabbilixxi, fir-rigward tagħhom, skont il-qorti tar-rinviju, sistema ta’ tassazzjoni skont “il-post tal-konsum”.

12      Il-qorti tar-rinviju tesponi, fid-deċiżjoni tar-rinviju tagħha, bħala eżempju, id-dispożizzjonijiet dwar it-taxxa fuq il-logħob tal-ażżard mill-bogħod, previsti fil-Kapitolu 3 tal-Parti 3 tal-FA 2014.

13      It-Taqsima 154 tal-FA 2014 tiddefinixxi “l-logħob tal-ażżard mill-bogħod” bħala l-logħob tal-ażżard fejn il-persuni jipparteċipaw bl-użu tal-internet, bit-telefon, bit-televixin, bir-radju jew b’kull tip ieħor ta’ teknoloġija elettronika jew ta’ teknoloġija oħra li tiffaċilita l-komunikazzjoni.

14      It-Taqsima 155(1) tal-FA 2014 tipprevedi li taxxa tas-sisa, imsejħa “taxxa fuq il-logħob tal-ażżard mill-bogħod”, għandha tiġi imposta fuq il-“parteċipazzjoni ta’ persuna taxxabbli fil-logħob tal-ażżard mill-bogħod f’arranġamenti bejn din il-persuna u persuna oħra (fornitur tal-logħob tal-ażżard)”.

15      Il-kunċett ta’ “persuna taxxabbli” huwa ddefinit fit-Taqsima 155(2) tal-FA 2014 bħala li jkopri, b’mod partikolari, “kull persuna stabbilita fir-Renju Unit (‘UK person’)”. Skont it-Taqsima 186(1) tal-FA 2014, “[p]ersuna stabbilita fir-Renju Unit (UK person)” hija ddefinita bħala “individwu li normalment jirrisjedi fir-Renju Unit” jew “korp ġuridiku li huwa kkostitwit legalment fir-Renju Unit”.

16      Skont it-Taqsima 155(3) tal-FA 2014, it-taxxa fuq il-logħob tal-ażżard mill-bogħod tammonta għal 15 % tal-“profitti tal-fornitur tal-logħob tal-ażżard” fuq il-logħob mill-bogħod f’sena finanzjarja partikolari.

17      It-Taqsima 157 tal-FA 2014 tiddefinixxi l-kunċett ta’ “profitti tal-fornitur tal-logħob” fil-qasam ta’ logħob ordinarju fis-sens li, sabiex jiġu kkalkolati, għandu jittieħed it-total tal-ħlasijiet mogħtija lill-fornitur fis-sena finanzjarja partikolari fir-rigward tal-logħob ordinarju u għandu jitnaqqas l-ammont tal-ispejjeż tal-fornitur għal dak il-perijodu għall-premji mogħtija fil-kuntest ta’ dan il-logħob.

 Il-kawża prinċipali u d-domandi preliminari

18      Il-GBGA hija assoċjazzjoni tal-kummerċ li l-membri tagħha huma essenzjalment operaturi ta’ logħob tal-ażżard stabbiliti f’Ġibiltà, li jipprovdu servizzi ta’ logħob tal-ażżard mill-bogħod lil klijenti fir-Renju Unit u postijiet oħra.

19      Fis-17 ta’ Lulju 2014 daħlet fis-seħħ fir-Renju Unit sistema fiskali dwar ċerti taxxi fuq il-logħob tal-ażżard, prevista mill-FA 2014 u kkompletata bil-komunikazzjonijiet u l-linji gwida adottati mill-amministrazzjoni fiskali u doganali (iktar ’il quddiem is-“sistema fiskali l-ġdida”).

20      Il-GBGA ppreżentat, quddiem il-qorti tar-rinviju, rikors intiż għall-istħarriġ tal-legalità tas-sistema fiskali l-ġdida fid-dawl tad-dritt tal-Unjoni. Hija targumenta f’dan il-kuntest li t-taxxi dovuti skont din is-sistema huma extraterritorjali, li jikkostitwixxu ostakolu għal-libertà li jiġu pprovduti servizzi u li jiddiskriminaw kontra l-fornituri ta’ servizzi stabbiliti barra mir-Renju Unit. Barra minn hekk, tali taxxi ma jistgħux jiġu ġġustifikati mill-għanijiet, essenzjalment ekonomiċi, invokati mir-Renju Unit. Konsegwentement, is-sistema fiskali l-ġdida hija inkompatibbli mal-Artikolu 56 TFUE.

21      Il-qorti tar-rinviju tispeċifika f’dan ir-rigward li, bis-saħħa tas-sistema tat-tassazzjoni tal-logħob tal-ażżard mill-bogħod applikabbli qabel id-dħul fis-seħħ tas-sistema fiskali l-ġdida, il-fornituri ta’ servizzi ta’ logħob tal-ażżard mill-bogħod stabbiliti fir-Renju Unit kienu jħallsu taxxa bir-rata ta’ 15 % fuq il-profitt gross tagħhom, indipendentement minn fejn kienu jirrisjedu l-klijenti tagħhom, peress li din it-taxxa kienet ibbażata fuq il-prinċipju tal-“post tal-provvista”. Il-fornituri ta’ servizzi ta’ logħob tal-ażżard mill-bogħod stabbiliti f’Ġibiltà jew post ieħor ’il barra mir-Renju Unit ma kienu jħallsu ebda taxxa fir-Renju Unit fuq is-servizzi ta’ tali logħob ipprovduti lill-persuni fir-Renju Unit.

22      Dik il-qorti tesponi li wieħed mill-għanijiet prinċipali tas-sistema fiskali l-ġdida, ibbażat fuq il-prinċipju tal-“post tal-provvista”, huwa li tinbidel it-tassazzjoni tal-logħob tal-ażżard b’mod li l-fornituri li joffru servizzi ta’ logħob tal-ażżard lil klijenti fir-Renju Unit, indipendentement mill-post fejn huma stabbiliti, iħallsu lit-teżor pubbliku tar-Renju Unit taxxa fuq tali servizzi, li r-rata tagħha hija stabbilita għal 15 % fuq il-profitt ta’ dawn il-fornituri, kif iddefinit mill-FA 2014 fis-sena finanzjarja inkwistjoni.

23      B’riżultat ta’ dawn it-taxxi l-ġodda, b’mod partikolari t-taxxa fuq il-logħob tal-ażżard mill-bogħod li tagħmel riferiment għaliha l-qorti tar-rinviju fid-deċiżjoni tagħha u li tapplika mingħajr distinzjoni għall-operaturi ekonomiċi kollha li jipprovdu s-servizzi tagħhom ta’ logħob tal-ażżard mill-bogħod lill-persuni stabbiliti fir-Renju Unit, il-fornituri ta’ servizzi ta’ tali logħob stabbiliti f’Ġibiltà, bħall-membri tal-GBGA, ma jistgħux, skont il-qorti tar-rinviju, jibqgħu jipprovdu s-servizzi tagħhom fis-suq tal-logħob tal-ażżard tar-Renju Unit mingħajr ma jħallsu taxxa f’dan l-Istat Membru.

24      Fid-dawl ta’ dawn il-kunsiderazzjonijiet, il-qorti tar-rinviju tqis li għandu jiġi kkjarifikat l-istatus kostituzzjonali ta’ Ġibiltà fid-dritt tal-Unjoni u, b’mod iktar speċifiku, il-kwistjoni dwar jekk l-operaturi ekonomiċi bħall-membri tal-GBGA stabbiliti f’Ġibiltà jistgħux jinvokaw id-dritt tal-Unjoni kontra leġiżlazzjoni adottata mir-Renju Unit li timplementa s-sistema fiskali l-ġdida u, fl-affermattiv, jekk tali leġiżlazzjoni tiksirx ir-rekwiżiti tal-Artikolu 56 TFUE.

25      F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-High Court of Justice (England & Wales), Queen’s Bench Division (Administrative Court) [qorti tal-ġustizzja għolja (l-Ingilterra u Wales), taqsima tal-Queen’s Bench (qorti amministrattiva), ir-Renju Unit], iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:

“1)      Għall-finijiet tal-Artikolu 56 TFUE u fid-dawl tar-relazzjonijiet kostituzzjonali li jeżistu bejn Ġibiltà u r-Renju Unit:

a)      Ġibiltà u r-Renju Unit għandhom jitqiesu bħala li jifformaw parti minn Stat Membru wieħed għall-finijiet tad-dritt tal-Unjoni Ewropea, b’tali mod li l-Artikolu 56 TFUE ma huwiex applikabbli, ħlief sa fejn dan jista’ jkun applikabbli għal miżura interna?

Sussidjarjament,

b)      Fid-dawl tal-Artikolu 355(3) TFUE, Ġibiltà għandha l-istatus kostituzzjonali ta’ territorju separat mir-Renju Unit fi ħdan l-Unjoni [...], b’tali mod li l-provvisti ta’ servizzi bejn Ġibiltà u r-Renju Unit għandhom jiġu ttrattati bħala kummerċ intern fl-Unjoni għall-finijiet tal-Artikolu 56 TFUE?

Sussidjarjament,

ċ)      Ġibiltà għandha tiġi ttrattata bħala pajjiż jew territorju terz, b’tali mod li d-dritt tal-Unjoni [...] huwa applikabbli għall-kummerċ bejn ir-Renju Unit u Ġibiltà biss meta dan id-dritt huwa applikabbli bejn Stat Membru u Stat mhux membru?

Sussidjarjament,

d)      Ir-relazzjonijiet kostituzzjonali bejn Ġibiltà u r-Renju Unit għandhom jiġu trattati b’xi mod ieħor għall-finijiet tal-Artikolu 56 TFUE?

2)      Miżuri nazzjonali fil-qasam fiskali li għandhom karatterisitiċi bħal dawk tan-New Tax Regime jikkostitwixxu restrizzjoni għad-dritt ta’ moviment liberu tas-servizzi, għall-finijiet tal-Artikolu 56 TFUE?

3)      Jekk dan huwa l-każ, l-għanijiet imfittxija, skont il-qorti tar-rinviju, mill-miżuri nazzjonali [bħas-sistema fiskali l-ġdida] huma għanijiet leġittimi li jistgħu jiġġustifikaw restrizzjoni tad-dritt ta’ moviment liberu tas-servizzi, skont l-Artikolu 56 TFUE?”

 Fuq id-domandi preliminari

 Fuq l-ewwel domanda

26      Permezz tal-ewwel domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk l-Artikolu 355(3) TFUE, moqri flimkien mal-Artikolu 56 TFUE, għandux jiġi interpretat fis-sens li l-provvista ta’ servizzi minn operaturi stabbiliti f’Ġibiltà lil persuni stabbiliti fir-Renju Unit tikkostitwixxi, fid-dawl tad-dritt tal-Unjoni, sitwazzjoni li l-elementi kollha tagħha huma limitati għal Stat Membru wieħed.

27      Sabiex tingħata risposta għal din id-domanda, għandu jitfakkar qabelxejn li d-dritt tal-Unjoni japplika għall-Istati Membri skont l-Artikolu 52(1) TUE. Skont l-Artikolu 52(2) TUE, il-kamp ta’ applikazzjoni territorjali tat-trattati huwa speċifikat fl-Artikolu 355 TFUE.

28      Skont l-Artikolu 355(3) TFUE, id-dispożizzjonijiet tat-trattati japplikaw għat-territorji Ewropej li Stat Membru jassumi r-relazzjonijiet esterni tagħhom.

29      F’dan ir-rigward, għandu jiġi rrilevat li Ġibiltà tikkostitwixxi territorju Ewropew li Stat Membru, jiġifieri r-Renju Unit, jassumi r-relazzjonijiet esterni tiegħu u li d-dritt tal-Unjoni japplika għal dan it-territorju bis-saħħa tal-Artikolu 355(3) TFUE (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tat-23 ta’ Settembru 2003, Il-Kummissjoni vs Ir-Renju Unit, C-30/01, EU:C:2003:489, punt 47, u tat-12 ta’ Settembru 2006, Spanja vs Ir-Renju Unit, C-145/04, EU:C:2006:543, punt 19).

30      B’deroga mill-Artikolu 355(3) TFUE u bis-saħħa tal-Att ta’ Adeżjoni tal-1972, Ġibiltà hija eskluża mill-applikabbiltà tal-atti tal-Unjoni f’ċerti oqsma tad-dritt tal-Unjoni, liema eċċezzjonijiet ġew introdotti minħabba s-sitwazzjoni legali speċjali u, b’mod partikolari, minħabba l-istatus ta’ port ħieles ta’ dan it-territorju (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal-21 ta’ Lulju 2005, Il-Kummissjoni vs Ir-Renju Unit (C-349/03, EU:C:2005:488, punt 41). L-imsemmija esklużjonijiet ma jirrigwardawx madankollu l-libertà li jiġu pprovduti servizzi, imsemmija fl-Artikolu 56 TFUE.

31      Mill-konstatazzjonijiet preċedenti jirriżulta li l-Artikolu 56 TFUE japplika, bis-saħħa tal-Artikolu 355(3) TFUE, għal Ġibiltà.

32      Għandu jitfakkar, sussegwentement, li l-Artikolu 56 TFUE jipprojbixxi r-restrizzjonijiet fuq il-libertà li jiġu pprovduti servizzi fl-Unjoni fir-rigward ta’ ċittadini ta’ Stati Membri stabbiliti fi Stat Membru differenti minn dak tad-destinatarju tas-servizzi.

33      Min-naħa l-oħra, skont ġurisprudenza stabbilita, id-dispożizzjonijiet tat-Trattat FUE fil-qasam tal-libertà li jiġu pprovduti servizzi ma japplikawx għal sitwazzjoni li l-elementi kollha tagħha huma limitati għal ħdan Stat Membru wieħed (sentenza tal-15 ta’ Novembru 2016, Ullens de Schooten, C-268/15, EU:C:2016:874, punt 47 u l-ġurisprudenza ċċitata).

34      F’dan il-kuntest, għandu jiġi eżaminat jekk il-provvista ta’ servizzi minn operaturi stabbiliti f’Ġibiltà lil persuni stabbiliti fir-Renju Unit tikkostitwixxix, fid-dawl tad-dritt tal-Unjoni, sitwazzjoni li l-elementi kollha tagħha huma limitati għal ħdan Stat Membru wieħed.

35      F’dan ir-rigward, huwa minnu li l-Qorti tal-Ġustizzja diġà kkonstatat, bħalma rrilevaw il-partijiet interessati kollha, li Ġibiltà ma tagħmilx parti mir-Renju Unit (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tat-23 ta’ Settembru 2003, Il-Kummissjoni vs Ir-Renju Unit, C-30/01, EU:C:2003:489, punt 47, u tat-12 ta’ Settembru 2006, Spanja vs Ir-Renju Unit, C-145/04, EU:C:2006:543, punt 15).

36      Dan il-fatt ma jistax, madankollu, ikun deċiżiv għall-finijiet tad-determinazzjoni dwar jekk żewġ territorji għandhomx, għall-finijiet tal-applikabbiltà tad-dispożizzjonijiet dwar il-libertajiet fundamentali, jitqiesu li huma Stat Membru wieħed. Fil-fatt, il-Qorti tal-Ġustizzja diġà ddeċidiet, fil-punt 54 tas-sentenza tat-8 ta’ Novembru 2005, Jersey Produce Marketing Organisation (C-293/02, EU:C:2005:664) li, għall-finijiet tal-applikazzjoni tal-Artikoli 23, 25, 28 u 29 KE, iċ-Channel Islands, li jagħmlu parti minnhom il-Bailiwick ta’ Jersey, l-Isle of Man u r-Renju Unit għandhom jitqiesu bħala Stat wieħed, minkejja l-fatt li dawn il-gżejjer ma jagħmlux parti mir-Renju Unit.

37      Sabiex tasal għal din il-konklużjoni, il-Qorti tal-Ġustizzja, wara li fakkret li r-Renju Unit jassumi r-relazzjonijiet esterni tal-Bailiwick ta’ Jersey, ibbażat ruħha b’mod partikolari fuq il-fatt li, skont l-Artikolu 1(1) tal-Protokoll Nru 3 dwar iċ-Channel Islands u l-Isle of Man, anness mal-Att ta’ Adeżjoni tal-1972, il-leġiżlazzjoni tal-Unjoni fil-qasam doganali u fil-qasam ta’ restrizzjonijiet kwantitattivi tapplika għaċ-Channel Islands u għall-Isle of Man “bl-istess kundizzjonijiet li japplikaw għar-Renju Unit”, kif ukoll fuq l-assenza ta’ elementi tal-istatus ta’ dawn il-gżejjer li jkun jippermetti li r-relazzjonijiet bejniethom u r-Renju Unit jitqiesu bħala simili għal dawk li jeżistu bejn Stati Membri (ara, f’dan ir-rigward, is-sentenza tat-8 ta’ Novembru 2005, Jersey Produce Marketing Organisation, C-293/02, EU:C:2005:664, punti 43, 45 u 46).

38      Fir-rigward, fl-ewwel lok, tal-kundizzjonijiet li fihom l-Artikolu 56 TFUE japplika għal Ġibiltà, huwa minnu li l-Artikolu 355(3) TFUE ma jispeċifikax li dan l-Artikolu 56 japplika għal Ġibiltà “bl-istess kundizzjonijiet li japplikaw għar-Renju Unit”.

39      Dan ingħad, għandu jitfakkar li l-Artikolu 355(3) TFUE jestendi l-applikabbiltà tad-dispożizzjonijiet tad-dritt tal-Unjoni għat-territorju ta’ Ġibiltà, bla ħsara għall-esklużjonijiet espressament previsti mill-Att ta’ Adeżjoni tal-1972, li madankollu ma jkoprux il-libertà li jiġu pprovduti servizzi.

40      Barra minn hekk, il-fatt, invokat mill-Gvern ta’ Ġibiltà, li l-Artikolu 56 TFUE japplika għal Ġibiltà bis-saħħa tal-Artikolu 355(3) TFUE u għar-Renju Unit bis-saħħa tal-Artikolu 52(1) TUE, ma huwiex rilevanti f’dan ir-rigward. Fil-fatt, f’kuntest simili, il-fatt li l-leġiżlazzjoni tal-Unjoni fil-qasam doganali u fil-qasam ta’ restrizzjonijiet kwantitattivi tapplika għaċ-Channel Islands u għall-Isle of Man bis-saħħa tal-Artikolu 1(1) tal-Protokoll Nru 3 anness mal-Att ta’ Adeżjoni tal-1972 u għar-Renju Unit bis-saħħa tal-Artikolu 52(1) TUE, ma pprekludiex lill-Qorti tal-Ġustizzja milli tikkonkludi li, għall-finijiet tal-applikazzjoni ta’ din il-leġiżlazzjoni, dawn il-gżejjer u r-Renju Unit għandhom jitqiesu li huma Stat Membru wieħed (sentenza tat-8 ta’ Novembru 2005, Jersey Produce Marketing Organisation, C-293/02, EU:C:2005:664, punt 54).

41      Fit-tieni lok, ma hemmx elementi oħra li jippermettu li r-relazzjonijiet bejn Ġibiltà u r-Renju Unit jitqiesu, għall-finijiet tal-Artikolu 56 TFUE, bħala simili għal dawk li jeżistu bejn żewġ Stati Membri.

42      Li l-kummerċ bejn Ġibiltà u r-Renju Unit jiġi assimilat għal dak bejn Stati Membri jwassal, għall-kuntrarju, li tiġi nnegata r-rabta rrikonoxxuta fl-Artikolu 355(3) TFUE, bejn dan it-territorju u dan l-Istat Membru. F’dan ir-rigward, huwa stabbilit li huwa r-Renju Unit li ntrabat bl-obbligi bis-saħħa tat-trattati lejn l-Istati Membri l-oħra fir-rigward tal-applikazzjoni u tat-traspożizzjoni tad-dritt tal-Unjoni fit-territorju ta’ Ġibiltà (ara, f’dan ir-rigward, is-sentenzi tat-23 ta’ Settembru 2003, Il-Kummissjoni vs Ir-Renju Unit, C-30/01, EU:C:2003:489, punti 1 u 47, kif ukoll tal-21 ta’ Lulju 2005, Il-Kummissjoni vs Ir-Renju Unit, C-349/03, EU:C:2005:488, punt 56), bħalma rrileva l-Avukat Ġenerali fil-punt 37 tal-konklużjonijiet tiegħu.

43      Minn dan isegwi li l-provvista ta’ servizzi minn operaturi stabbiliti f’Ġibiltà lil persuni stabbiliti fir-Renju Unit tikkostitwixxi, fid-dawl tad-dritt tal-Unjoni, sitwazzjoni li l-elementi kollha tagħha huma limitati għal ħdan Stat Membru wieħed.

44      Din l-interpretazzjoni ma hijiex imminata mill-argument tal-Gvern ta’ Ġibiltà li b’dan il-mod ikun imfixkel l-għan, imsemmi fl-Artikolu 26 TFUE, li jiġi żgurat l-funzjonament tas-suq intern, kif ukoll l-għan li Ġibiltà tiġi integrata f’dan is-suq, liema għan huwa, skont dan il-Gvern, imfittex mill-Artikolu 355(3) TFUE.

45      Għandu jiġi rrilevat f’dan ir-rigward li, skont il-formulazzjoni stess tiegħu, l-Artikolu 26(2) TFUE jipprevedi li s-suq intern jinkludi żona mingħajr fruntieri interni li fiha l-moviment liberu tal-merkanzija, tal-persuni, tas-servizzi u tal-kapital huwa żgurat skont id-dispożizzjonijiet tat-Trattati, u l-Artikolu 56 TFUE jikkostitwixxi tali dispożizzjoni fir-rigward tal-libertà li jiġu pprovduti servizzi.

46      Kif ġie espost fil-punti 32 u 33 ta’ din is-sentenza, l-applikabbiltà tal-Artikolu 56 TFUE għal sitwazzjoni partikolari teħtieġ il-preżenza ta’ element barrani.

47      L-interpretazzjoni mogħtija fil-punt 43 ta’ din is-sentenza ma trendix, barra minn hekk, l-Artikolu 56 TFUE inapplikabbli għat-territorju ta’ Ġibiltà, bħalma jargumenta l-Gvern ta’ Ġibiltà. Din id-dispożizzjoni tibqa’ fil-fatt applikabbli fit-totalità tagħha għall-imsemmi territorju bl-istess kundizzjonijiet, inkluża dik dwar ir-rekwiżit tal-preżenza ta’ element barrani, bħal dawk previsti għal kull territorju ieħor tal-Unjoni li tapplika għalihom.

48      Il-kunsiderazzjonijiet dwar l-istatus ta’ Ġibiltà skont id-dritt kostituzzjonali nazzjonali jew skont id-dritt internazzjonali lanqas ma jinvalidaw din l-interpretazzjoni.

49      Fir-rigward, fl-ewwel lok, tal-istatus ta’ Ġibiltà skont id-dritt kostituzzjonali nazzjonali, il-Gvern ta’ Ġibiltà jargumenta, b’riferiment għas-sentenza tal-10 ta’ Ottubru 1978, Hansen & Balle (148/77, EU:C:1978:173), li l-istatus ta’ dan it-territorju fid-dritt tal-Unjoni għandu jiġi ddeterminat b’mod partikolari permezz tal-istatus tiegħu fid-dritt nazzjonali.

50      F’dan ir-rigward, għandu jiġi rrilevat li l-konstatazzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja, magħmula fil-punt 10 tal-imsemmija sentenza, li tipprovdi li l-istatus tad-Dipartimenti Franċiżi extra-Ewropej huwa ddefinit, fl-ewwel lok, b’riferiment għall-kostituzzjoni Franċiża, li tipprevedi li dawn id-dipartimenti jagħmlu parti integrali mir-Repubblika Franċiża, għandha tinqara fil-kuntest tagħha, peress li tikkonċerna l-interpretazzjoni tal-Artikolu 227(1) tat-Trattat KEE, li jipprovdi li dan it-trattat kien applikabbli għar-“Repubblika Franċiża” kollha (ara, f’dan ir-rigward, is-sentenza tal-10 ta’ Ottubru 1978, Hansen & Balle, 148/77, EU:C:1978:173, punt 9). Għaldaqstant, permezz ta’ din il-preċiżjoni, il-Qorti tal-Ġustizzja sempliċement riedet tirrikonoxxi li l-imsemmija dipartimenti jagħmlu parti mill-imsemmi Stat Membru u li d-dritt tal-Unjoni kien japplika, wara l-iskadenza tat-terminu ta’ sentejn, imsemmi fil-paragrafu 2 tal-imsemmi Artikolu 227, ipso jure għal dawn it-territorji għaliex kienu jagħmlu parti integrali minn dan l-Istat Membru (ara, f’dan ir-rigward, is-sentenza tal-10 ta’ Ottubru 1978, Hansen & Balle, 148/77, EU:C:1978:173, punt 10).

51      Kif jirriżulta mill-punt 31 ta’ din is-sentenza, id-dritt tal-Unjoni japplika għal Ġibiltà mhux għaliex tagħmel parti mir-Renju Unit, iżda bis-saħħa tal-Artikolu 355(3) TFUE.

52      Fit-tieni lok, fir-rigward tal-istatus ta’ Ġibiltà fid-dritt internazzjonali, huwa stabbilit li Ġibiltà tissemma fil-lista ta’ territorji mhux awtonomi fis-sens tal-Artikolu 73 tal-Karta tan-Nazzjonijiet Uniti.

53      F’dan ir-rigward, il-Gvern ta’ Ġibiltà jargumenta li interpretazzjoni bħal dik mogħtija fil-punt 43 ta’ din is-sentenza, tkun timmina l-istatus ta’ dan it-territorju fid-dritt internazzjonali u, b’mod partikolari, tmur kontra r-Riżoluzzjoni 2625 (XXV) tal-24 ta’ Ottubru 1972, adottata mill-Assemblea Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti, li tipprovdi li t-territorju ta’ kolonja għandu jkollu status separat u distint minn dak tat-territorju tal-Istat li jamministrah.

54      L-imsemmija interpretazzjoni tal-Artikolu 355(3) TFUE, moqrija flimkien mal-Artikolu 56 TFUE, ma għandha ebda effett fuq l-istatus tat-territorju ta’ Ġibiltà bis-saħħa tad-dritt internazzjonali, peress li din sempliċement tispeċifika li, sa fejn id-dritt tal-Unjoni japplika għal dan it-territorju bħala territorju Ewropew li Stat Membru, jiġifieri r-Renju Unit, jassumi r-relazzjonijiet esterni tiegħu, il-provvista ta’ servizzi minn operaturi stabbiliti f’Ġibiltà lil persuni stabbiliti fir-Renju Unit tikkostitwixxi, fid-dawl tad-dritt tal-Unjoni, sitwazzjoni li l-elementi kollha tagħha huma limitati għal ħdan Stat Membru wieħed. Din l-interpretazzjoni ma tistax tinftiehem fis-sens li timmina l-istatus separat u distint ta’ Ġibiltà.

55      Għandu jiżdied f’dan il-kuntest li l-qorti tar-rinviju sempliċement tindika li s-sistema fiskali l-ġdida inkwistjoni fil-kawża prinċipali hija applikabbli mingħajr distinzjoni għaċ-ċittadini tal-Istat Membru kkonċernat u għaċ-ċittadini ta’ Stati Membri oħra, mingħajr ma tesponi elementi konkreti oħra li jippermettu li tiġi stabbilita rabta bejn is-suġġett tal-kawża prinċipali u l-Artikolu 56 TFUE, kuntrarjament għar-rekwiżiti tal-Artikolu 94 tar-Regoli tal-Proċedura tal-Qorti tal-Ġustizzja (ara, f’dan ir-rigward, is-sentenza tal-15 ta’ Novembru 2016, Ullens de Schooten, C-268/15, EU:C:2016:874, punt 55).

56      Mill-kunsiderazzjonijiet preċedenti kollha jirriżulta li r-risposta għall-ewwel domanda għandha tkun li l-Artikolu 355(3) TFUE, moqri flimkien mal-Artikolu 56 TFUE, għandu jiġi interpretat fis-sens li l-provvista ta’ servizzi minn operaturi stabbiliti f’Ġibiltà lil persuni stabbiliti fir-Renju Unit tikkostitwixxi, fid-dawl tad-dritt tal-Unjoni, sitwazzjoni li l-elementi kollha tagħha huma limitati għal ħdan Stat Membru wieħed.

 Fuq it-tieni u t-tielet domanda

57      Fid-dawl tar-risposta mogħtija għall-ewwel domanda, ma hemmx lok li tingħata risposta għat-tieni u għat-tielet domanda.

 Fuq l-ispejjeż

58      Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, minbarra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.

Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (Awla Manja) taqta’ u tiddeċiedi:

L-Artikolu 355(3) TFUE, moqri flimkien mal-Artikolu 56 TFUE, għandu jiġi interpretat fis-sens li l-provvista ta’ servizzi minn operaturi stabbiliti f’Ġibiltà lil persuni stabbiliti fir-Renju Unit tikkostitwixxi, fid-dawl tad-dritt tal-Unjoni, sitwazzjoni li l-elementi kollha tagħha huma limitati għal ħdan Stat Membru wieħed.

Firem

* Lingwa tal-kawża: l-Ingliż.