EU tax law WEB SAWP - C-37/16

—

għal Stowarzyszenie Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno-Muzycznych SAWP (SAWP), minn A. Załęska, konsulent fiskali,

—

għal Stowarzyszenie Zbiorowego Zarządzania Prawami Autorskimi Twórców Dzieł Naukowych i Technicznych Kopipol, minn M. Poniewski, bħala aġent,

—

għal Stowarzyszenie Autorów i Wydawców Copyright Polska, minn T. Michalik, konsulent fiskali,

—

għall-Gvern Pollakk, minn B. Majczyna, bħala aġent,

—

għall-Gvern Elleniku, minn A. Magrippi u S. Charitaki, bħala aġenti,

—

għall-Kummissjoni Ewropea, minn L. Lozano Palacios u M. Owsiany-Hornung, bħala aġenti,

1

It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE, tat-28 ta’ Novembru 2006, dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud (ĠU 2006, L 347, p. 1), kif emendata bid-Direttiva tal-Kunsill 2010/45/UE, tat-13 ta’ Lulju 2010 (ĠU 2010, L 189, p. 1) (iktar ’il quddiem id-“Direttiva tal-VAT”).

2

Din it-talba tressqet fil-kuntest ta’ tilwima bejn il-Minister Finansów (ministru tal-finanzi, il-Polonja) u Stowarzyszenie Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno-Muzycznych SAWP z siedzibą w Warszawie (SAWP) [assoċjazzjoni ta’ artisti ta’ xogħlijiet mużikali bil-kliem jew mingħajr kliem (SAWP), stabbilita f’Varsavja (il-Polonja), dwar l-issuġġettar għat-taxxa fuq il-valur miżjud (VAT) tal-miżata fuq l-apparat għar-reġistrazzjoni u għar-riproduzzjoni ta’ xogħlijiet protetti bid-drittijiet tal-awtur jew oġġetti li jaqgħu taħt drittijiet relatati u fuq it-tagħmir intiż li jikkopja tali xogħlijiet jew tali oġġetti.

3

Id-Direttiva tal-VAT tipprevedi, fl-Artikolu 2(1)(ċ) tagħha:

“It-transazzjonijiet li ġejjin għandhom ikunu soġġetti għall-VAT:

[…]

4

L-Artikolu 24(1) tad-Direttiva tal-VAT jaqra kif ġej:

“‘Provvista ta’ servizzi’ għandha tfisser kwalunkwe operazzjoni li ma tikkostitwix provvista ta’ merkanzija.”

5

Skont l-Artikolu 25 tad-Direttiva tal-VAT:

“Provvista ta’ servizzi tista’ tikkonsisti, inter alia, f’waħda mit-Transazzjonijiet li ġejjin:

6

L-Artikolu 220(1) tad-Direttiva tal-VAT jipprevedi:

“Kull persuna taxxabbli għandha tiżgura li, fir-rigward ta’ dan li ġej, tinħareġ fattura, jew minnha nfisha jew mill-klijent tagħha jew, f’isimha u għan-nom tagħha, minn parti terza:

[…]”

7

Id-Direttiva 2001/29/KE, tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, tat-22 ta’ Mejju 2001, dwar l-armonizzazzjoni ta’ ċerti aspetti ta’ drittijiet tal-awtur u drittijiet relatati fis-soċjetà tal-informazzjoni (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 17, Vol. 1, p. 230), tipprevedi, fl-Artikolu 2 tagħha:

“L-Istati Membri għandhom jipprovdu għad-dritt esklussiv li jawtorizza jew jipprojbixxi riproduzzjoni diretta jew indiretta, temporanja jew permanenti b’kull mezz u f’kull forma, kollha jew parti:

8

L-Artikolu 5(2)(b) tad-Direttiva 2001/29 jipprovdi:

“L-Istati Membri jistgħu jipprovdu l-eċċezzjonijiet u l-limitazzjonijiet għad-dritt ta’ riproduzzjoni provdut fl-Artikolu 2 fil-każi li ġejjin:

[…]

9

L’ustawa o podatku od towarów i usług (liġi dwar it-taxxa fuq il-merkanzija u s-servizzi), tal-11 ta’ Marzu 2004 (Dz. U. tal-2011, Nru 177, pożizzjoni 1054), fil-verżjoni tagħha applikabbli għall-fatti fil-kawża prinċipali, tipprovdi, fl-Artikolu 5(1) tagħha:

“Dawn li ġejjin huma suġġetti għall-VAT:

il-provvista ta’ merkanzija u l-provvista ta’ servizzi bi ħlas fit-territorju nazzjonali”.

10

Skont l-Artikolu 8(1) u (2)(a) tal-imsemmija liġi:

   “Il-provvista ta’ servizzi msemmija fl-Artikolu 5(1)(1) tfisser kull provvista lil persuna fiżika jew ġuridika, jew entità mingħajr personalità ġuridika, li ma tikkostitwixxix provvista ta’ merkanzija fis-sens tal-Artikolu 7, inklużi:

[…]

2a)   Fejn persuna taxxabbli li taġixxi f’isimha iżda għall-benefiċċju ta’ ħaddieħor tipparteċipa fi provvista ta’ servizzi, hija għandha titqies li rċeviet u pprovdiet dawk is-servizzi hija stess.

[…]”

11

L’ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych (liġi dwar id-drittijiet tal-awtur u drittijiet relatati), tal-4 ta’ Frar 1994 (Dz.U. tal-2006, Nru 90, pożizzjoni 631), fil-verżjoni tagħha applikabbli għall-fatti fil-kawża prinċipali (iktar ’il quddiem il-“liġi tal-4 ta’ Frar 1994 dwar id-drittijiet tal-awtur u drittijiet relatati”) tipprevedi, fl-Artikolu 20 tagħha:

“1.   Il-produtturi u importaturi ta’:

2.   Il-miżati miġbura mill-bejgħ ta’ reġistraturi awdjo u apparat simili ieħor jew tagħmir relatat li jaħżen id-data għandhom jitqassmu kif ġej:

[…]

4.   Il-miżati miġbura mill-bejgħ ta’ apparat ta’ riproduzzjoni u ta’ tagħmir relatat li jaħżen id-data għandhom jitqassmu kif ġej:

5.   Il-ministru responsabbli mill-kultura u mill-protezzjoni tal-patrimonju nazzjonali, wara konsultazzjoni mas-soċjetajiet għall-amministrazzjoni kollettiva tad-drittijiet tal-awtur jew ta’ drittijiet relatati, mal-assoċjazzjonijiet ta’ awturi, ta’ artisti, ta’ produtturi ta’ fonogrammi u ta’ vidjogrammi u ta’ edituri, kif ukoll mal-assoċjazzjonijiet ta’ produtturi jew importaturi ta’ apparat u ta’ tagħmir li jaħżen id-data msemmi fil-paragrafu 1, għandu jiddefinixxi b’regolament: il-kategoriji ta’ apparat u ta’ tagħmir, l-ammont tal-miżati msemmija fil-paragrafu 1, skont il-kapaċità ta’ riproduzzjoni tal-apparat u tat-tagħmir kif ukoll skont l-użi l-oħra li huma intiżi għalihom, il-modalitajiet ta’ ġbir u ta’ tqassim tal-miżati u s-soċjetajiet għall-amministrazzjoni kollettiva tad-drittijiet tal-awtur jew ta’ drittijiet relatati li huma kompetenti sabiex jiġbruhom.”

12

Skont l-Artikolu 201(1) tal-liġi tal-4 ta’ Frar 1994 dwar id-drittijiet tal-awtur u drittijiet relatati:

“Id-detenturi ta’ apparat ta’ riproduzzjoni li jeżerċitaw attività ekonomika ta’ riproduzzjoni ta’ xogħlijiet intiżi għall-użu privat ta’ min jikkopja għandhom iħallsu miżata lill-awturi u lill-edituri, permezz tas-soċjetajiet għall-amministrazzjoni kollettiva tad-drittijiet tal-awtur jew ta’ drittijiet relatati, li tammonta għal mhux iktar minn 3 % tad-dħul tagħhom, sakemm ir-riproduzzjoni ma tkunx is-suġġett ta’ kuntratt mad-detentur tad-drittijiet. Il-miżati jitqassmu f’partijiet indaqs bejn l-awturi u l-edituri.”

13

L-Artikolu 104(1) tal-liġi tal-4 ta’ Frar 1994 dwar id-drittijiet tal-awtur u drittijiet relatati huwa fformulat kif ġej:

“Għall-finijiet ta’ din il-liġi, dawn li ġejjin għandhom jitqiesu bħala soċjetajiet għall-amministrazzjoni kollettiva tad-drittijiet tal-awtur u ta’ drittijiet relatati: […] l-assoċjazzjonijiet li jiġbru flimkien l-awturi, l-artisti u l-produtturi jew l-organizzazzjonijiet tax-xandir, li l-għan tagħhom jikkonsisti fl-amministrazzjoni kollettiva u fil-protezzjoni tad-drittijiet tal-awtur jew ta’ drittijiet relatati li jingħataw lilhom, kif ukoll fl-eżerċizzju tal-kompetenzi previsti mil-liġi.”

14

SAWP talbet lill-ministru tal-finanzi sabiex jieħu pożizzjoni fir-rigward tal-kwistjoni jekk il-miżati fuq it-tagħmir li jaħżen id-data u l-apparat għar-reġistrazzjoni u għar-riproduzzjoni, imħallsa mill-produtturi u mill-importaturi ta’ tali apparat u tagħmir skont l-Artikolu 20 tal-liġi tal-4 ta’ Frar 1994 dwar id-drittijiet tal-awtur u d-drittijiet relatati, humiex suġġetti għall-VAT.

15

Permezz ta’ opinjoni individwali tal-20 ta’ Awwissu 2012, il-ministru tal-finanzi indika li l-ammonti mħallsa lil SAWP mill-produtturi u mill-importaturi ta’ tagħmir li jaħżen id-data u ta’ apparat għar-reġistrazzjoni u għar-riproduzzjoni kienu jikkostitwixxu ħlas għall-użu tad-drittijiet tal-awtur jew ta’ drittijiet relatati marbuta mal-bejgħ ta’ apparat intiż li jikkopja x-xogħlijiet u li, konsegwentement, dawn l-ammonti kellhom jitqiesu bħala ħlas għas-servizzi pprovduti mid-detenturi tad-drittijiet tal-awtur jew ta’ drittijiet relatati u, bħala tali, kellhom ikunu suġġetti għall-VAT.

16

Għalhekk SAWP ippreżentat rikors quddiem il-Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (qorti amministrattiva tal-provinċja ta’ Varsavja, il-Polonja) u talbet l-annullament tal-imsemmija opinjoni individwali.

17

Permezz ta’ sentenza tat-12 ta’ Ġunju 2013, il-Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (qorti amministrattiva tal-provinċja ta’ Varsavja) qieset li r-rikors kien fondat.

18

Il-ministru tal-finanzi ppreżenta appell ta’ kassazzjoni quddiem in-Naczelny Sąd Administracyjny (qorti suprema amministrattiva, il-Polonja), u din tal-aħħar, filwaqt li tindika li fil-Polonja bħalissa jeżistu żewġ insenjamenti ġurisprudenzjali kontradittorji fuq din il-kwistjoni, iddeċiediet li tissospendi l-proċeduri u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:

19

Permezz tal-ewwel domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk id-Direttiva tal-VAT għandhiex tiġi interpretata fis-sens li d-detenturi ta’ drittijiet ta’ riproduzzjoni jwettqu provvista ta’ servizzi, fis-sens ta’ din id-direttiva, lill-produtturi u lill-importaturi ta’ tagħmir li jaħżen id-data u ta’ apparat għar-reġistrazzjoni u għar-riproduzzjoni li mingħandhom is-soċjetajiet għall-amministrazzjoni kollettiva tad-drittijiet tal-awtur u ta’ drittijiet relatati jiġbru, għall-benefiċċju ta’ dawn id-detenturi iżda f’isimhom stess, miżati fuq il-bejgħ ta’ dan l-apparat u tagħmir.

20

L-Artikolu 24(1) tad-Direttiva tal-VAT jiddefinixxi “provvista ta’ servizzi” b’kuntrast ma’ “provvista ta’ merkanzija”. Fil-fatt, skont din id-dispożizzjoni, kull tranżazzjoni li ma tikkostitwixxix provvista ta’ merkanzija għandha titqies li hija provvista ta’ servizzi.

21

F’dan il-każ, huwa paċifiku li t-tranżazzjoni inkwistjoni fil-kawża prinċipali ma tikkostitwixxix provvista ta’ merkanzija, fis-sens tal-Artikolu 24(1) tad-Direttiva tal-VAT.

22

L-Artikolu 25 tad-Direttiva tal-VAT jelenka, b’mod indikattiv, tliet tranżazzjonijiet differenti li jistgħu jiġu kklassifikati bħala provvisti ta’ servizzi, fosthom dik fl-ittra (a), li jikkonsistu fl-assenjazzjoni ta’ proprjetà intanġibbli.

23

Fir-rigward tal-applikabbiltà ta’ dan l-artikolu, il-qorti tar-rinviju tistaqsi dwar il-kwistjoni jekk tranżazzjoni bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali tistax tikkostitwixxi l-assenjazzjoni ta’ proprjetà intanġibbli fis-sens tal-punt (a) tal-imsemmi artikolu, u għaldaqstant tiġi kklassifikata bħala provvista ta’ servizzi.

24

Issa, qabel din il-kwistjoni, għandu jiġi evalwat jekk tali tranżazzjoni titwettaqx bi ħlas. Fil-fatt, skont l-Artikolu 2(1)(ċ) tad-Direttiva tal-VAT, sabiex taqa’ fl-ambitu ta’ din tal-aħħar, tali provvisti ta’ servizzi għandha titwettaq, fi kwalunkwe każ, bi ħlas.

25

F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li minn ġurisprudenza stabbilita jirriżulta li provvista ta’ servizzi titwettaq bi ħlas, fis-sens tad-Direttiva tal-VAT, biss meta teżisti relazzjoni legali bejn il-fornitur u l-benefiċjarju li matulha jkun hemm skambju ta’ servizzi reċiproċi, fejn il-ħlas li jirċievi l-fornitur jikkostitwixxi l-korrispettiv effettiv tas-servizz mogħti lill-benefiċjarju (ara s-sentenza tat-22 ta’ Ġunju 2016, Český rozhlas, C-11/15, EU:C:2016:470, punt 21 u l-ġurisprudenza ċċitata).

26

Il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li dan ikun il-każ jekk teżisti rabta diretta bejn is-servizz mogħti u l-korrispettiv irċevut, billi s-somom imħallsin jikkostitwixxu l-korrispettiv effettiv għal servizz individwabbli pprovdut fil-kuntest ta’ tali relazzjoni legali (sentenza tat-18 ta’ Lulju 2007, Société thermale d’Eugénie-les-Bains, C-277/05, EU:C:2007:440, punt 19).

27

Issa, f’dan il-każ, fl-ewwel lok, ma jidhirx li teżisti relazzjoni legali li matulha hemm skambju ta’ servizzi reċiproċi bejn, minn naħa, id-detenturi ta’ drittijiet ta’ riproduzzjoni jew, skont il-każ, is-soċjetà għall-amministrazzjoni kollettiva ta’ tali drittijiet, u, min-naħa l-oħra, il-produtturi u l-importaturi ta’ tagħmir li jaħżen id-data u ta’ apparat għar-reġistrazzjoni u għar-riproduzzjoni.

28

Fil-fatt, l-obbligu li jitħallsu miżati, bħal dawk inkwistjoni fil-kawża prinċipali, huwa impost fuq dawn il-produtturi u importaturi bis-saħħa tal-liġi nazzjonali li tiddetermina wkoll l-ammont tagħhom.

29

Fit-tieni lok, l-obbligu, għall-produtturi u għall-importaturi ta’ tagħmir li jaħżen id-data u ta’ apparat għar-reġistrazzjoni u għar-riproduzzjoni, li jħallsu miżati ma jistax jitqies li jirriżulta mill-provvista ta’ servizz li dan jikkostitwixxi l-korrispettiv dirett tiegħu.

30

Fil-fatt, mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li l-miżati bħal dawk inkwistjoni fil-kawża prinċipali huma intiżi li jiffinanzjaw il-kumpens ġust għad-detenturi ta’ drittijiet ta’ riproduzzjoni. Il-kumpens ġust ma jikkostitwixxix il-korrispettiv ta’ kwalunkwe servizz, għaliex dan huwa marbut mal-ħsara li tirriżulta għal dawn id-detenturi mir-riproduzzjoni tax-xogħlijiet protetti tagħhom, li saret mingħajr l-awtorizzazzjoni tagħhom (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal-21 ta’ Ottubru 2010, Padawan, C-467/08, EU:C:2010:620, punt 40).

31

Konsegwentement, tranżazzjoni bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali ma tistax titqies li twettqet bi ħlas, fis-sens tal-Artikolu 2(1)(ċ) tad-Direttiva tal-VAT.

32

F’dawn iċ-ċirkustanzi, u fid-dawl tal-kunsiderazzjoni li tirriżulta mill-punt 24 ta’ din is-sentenza, anki jekk jitqies li d-detenturi ta’ drittijiet ta’ riproduzzjoni jistgħu jagħmlu l-assenjazzjoni ta’ proprjetà intanġibbli, fis-sens tal-Artikolu 25(a) tad-Direttiva tal-VAT, lill-produtturi u lill-importaturi ta’ tagħmir li jaħżen id-data u ta’ apparat għar-reġistrazzjoni u għar-riproduzzjoni, fatt li ma hemmx il-ħtieġa li jiġi eżaminat, l-imsemmija tranżazzjoni ma taqax, fi kwalunkwe każ, fl-ambitu ta’ din id-direttiva.

33

Mill-kunsiderazzjonijiet preċedenti jirriżulta li r-risposta għall-ewwel domanda għandha tkun li d-Direttiva tal-VAT għandha tiġi interpretata fis-sens li d-detenturi ta’ drittijiet ta’ riproduzzjoni ma jwettqux provvista ta’ servizzi, fis-sens ta’ din id-direttiva, lill-produtturi u lill-importaturi ta’ tagħmir li jaħżen id-data u ta’ apparat għar-reġistrazzjoni u għar-riproduzzjoni li mingħandhom is-soċjetajiet għall-amministrazzjoni kollettiva tad-drittijiet tal-awtur u ta’ drittijiet relatati jiġbru, għall-benefiċċju ta’ dawn id-detenturi iżda f’isimhom stess, miżati fuq il-bejgħ ta’ dan l-apparat u tagħmir.

34

Peress li t-tieni domanda saret fil-każ ta’ risposta fl-affermattiv għall-ewwel waħda, ma hemmx lok li tingħata risposta għaliha.

35

Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż.

Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tmien Awla) taqta’ u tiddeċiedi:

Id-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE, tat-28 ta’ Novembru 2006, dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud, kif emendata bid-Direttiva tal-Kunsill 2010/45/UE, tat-13 ta’ Lulju 2010, għandha tiġi interpretata fis-sens li d-detenturi ta’ drittijiet ta’ riproduzzjoni ma jwettqux provvista ta’ servizzi, fis-sens ta’ din id-direttiva, lill-produtturi u lill-importaturi ta’ tagħmir li jaħżen id-data u ta’ apparat għar-reġistrazzjoni u għar-riproduzzjoni li mingħandhom is-soċjetajiet għall-amministrazzjoni kollettiva tad-drittijiet tal-awtur u ta’ drittijiet relatati jiġbru, għall-benefiċċju ta’ dawn id-detenturi iżda f’isimhom stess, miżati fuq il-bejgħ ta’ dan l-apparat u tagħmir.

Firem