Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

Share

Highlight in text

Go

Wydanie tymczasowe

WYROK TRYBUNAŁU (pierwsza izba)

z dnia 26 kwietnia 2018 r.(*)

Odesłanie prejudycjalne – Regionalny podatek obciążający wielkopowierzchniowe obiekty handlowe – Swoboda przedsiębiorczości – Ochrona środowiska naturalnego i zagospodarowanie przestrzenne – Pomoc państwa – Środek selektywny

W sprawach C-234/16 i C-235/16

mających za przedmiot wnioski o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożone przez Tribunal Supremo (sąd najwyższy, Hiszpania) postanowieniami z dnia 10 i 11 marca 2016 r., które wpłynęły do Trybunału w dniu 25 kwietnia 2016 r., w postępowaniach:

Asociación Nacional de Grandes Empresas de Distribución (ANGED)

przeciwko

Consejería de Economía y Hacienda del Principado de Asturias (C-234/16),

Consejo de Gobierno del Principado de Asturias (C-235/16),

TRYBUNAŁ (pierwsza izba),

w składzie: R. Silva de Lapuerta, prezes izby, C.G. Fernlund, J.C. Bonichot (sprawozdawca), A. Arabadjiev i E. Regan, sędziowie,

rzecznik generalny: J. Kokott,

sekretarz: L. Carrasco Marco, administrator,

uwzględniając procedurę pisemną i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 6 lipca 2017 r.,

rozważywszy uwagi przedstawione:

–        w imieniu Asociación Nacional de Grandes Empresas de Distribución (ANGED) przez J. Péreza-Bustamante Köstera i F. Löwhagena, abogados, oraz przez J.M. Villasante Garcíę, procurador,

–        w imieniu Consejería de Economía y Hacienda del Principado de Asturias i Consejo de Gobierno del Principado de Asturias przez A. Roces Llanezę, letrada,

–        w imieniu Komisji Europejskiej przez N. Gossement, P. Němečkovą oraz G. Luenga, działających w charakterze pełnomocników,

po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 9 listopada 2017 r.,

wydaje następujący

Wyrok

1        Niniejsze wnioski o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczą wykładni art. 49, 54 i art. 107 ust. 1 TFUE.

2        Wnioski te zostały przedstawione w ramach sporów, jakie zaistniały pomiędzy Asociación Nacional de Grandes Empresas de Distribución (ANGED) z jednej strony a Consejería de Economía y Hacienda del Principado de Asturias (regionalnym ministerstwem gospodarki i finansów Księstwa Asturii, Hiszpania) i Consejo de Gobierno del Principado de Asturias (rady rządowej Księstwa Asturii) z drugiej strony w przedmiocie zgodności z prawem podatku, którym są obciążane wielkopowierzchniowe obiekty handlowe we wspólnocie autonomicznej Księstwa Asturii.

 Prawo hiszpańskie

3        W art. 21 Ley del Principado de Asturias 15/2002, de medidas presupuestarias, administratives y fiscales (ustawie Księstwa Asturii nr 15/2002 o środkach budżetowych, administracyjnych i podatkowych) z dnia 27 grudnia 2002 r. (BOPA nr 301 z dnia 31 grudnia 2002 r.), w wersji mającej zastosowanie do spraw zawisłych w postępowaniach głównych (zwanej dalej „ustawą 15/2002”) ustanowiony został, począwszy od dnia 1 stycznia 2003 r., podatek od wielkopowierzchniowych obiektów handlowych (zwany dalej „IGEC”).

4        Ustawodawca w preambule ustawy nr 15/2002 wyjaśnił, że celem tego podatku jest przeniesienie na sklepy wielkopowierzchniowe negatywnych dla środowiska, ładu przestrzennego i handlu miejskiego skutków ich działalności.

5        Zgodnie z art. 21 ust. 2 ustawy 15/2002 wpływy z poboru tego podatku przeznacza się na „opracowanie i realizację programów mających na celu stworzenie wytycznych sektorowych dotyczących infrastruktury handlu detalicznego” oraz na „poprawę w zakresie ochrony środowiska i sieci infrastrukturalnych”.

6        Zgodnie z art. 21 ust. 3 ustawy 15/2002 podatek ten ma zastosowanie w przypadku indywidualnych i zbiorczych przedsiębiorstw handlowych, których powierzchnia użytkowa wykorzystywana do ekspozycji i sprzedaży detalicznej wynosi co najmniej 4000 m2. Ten obowiązujący od dnia 1 stycznia 2005 r. próg wynosił wcześniej 2500 m2.

7        Zgodnie z brzmieniem art. 21 pkt 4 ustawy 15/2002 nie podlegają podatkowi IGEC wielkopowierzchniowe indywidualne obiekty handlowe zajmujące się wyłącznie sprzedażą artykułów ogrodniczych, pojazdów, materiałów budowlanych, maszyn i zaopatrzenia dla przemysłu, jeśli ich powierzchnia użytkowa ekspozycji i sprzedaży detalicznej nie przekracza 10 000 m2.

8        Z art. 21 ust. 5 ustawy 15/2002 wynika, że podatnikami IGEC są właściciele wielkopowierzchniowych obiektów handlowych, niezależnie od tego, czy są one indywidualne, czy też zbiorcze, czyli właściciele lokalu lub też lokali stanowiących część składową wielkopowierzchniowego przedsiębiorstwa handlowego, które albo prowadzi działalność handlową bezpośrednio, albo oddaje te lokale do dyspozycji podmiotów trzecich celem prowadzenia przez nie tej działalności.

9        W art. 21 ust. 7 tej ustawy wyjaśniono szczegółowe zasady obliczania podstawy opodatkowania, w ramach którego uwzględniania jest między innymi gęstość zaludnienia na obszarze znajdującym się w promieniu 10 km od miejsca położenia danego obiektu handlowego.

10      Artykuł 21 ust. 11 ustawy 15/2002 stanowi, że należny podatek IGEC oblicza się poprzez zastosowanie w odpowiednim wypadku do kwoty podatku bonifikaty w wysokości 10% przewidzianej dla dużych obiektów handlowych znajdujących się poza skupiskami miejskimi, do których można dotrzeć co najmniej dwoma różnego rodzaju środkami transportu publicznego, jak również bonifikaty dla wielkopowierzchniowych obiektów handlowych realizujących projekty z zakresu ochrony środowiska uznane za odpowiednie przez organy administracji właściwe do spraw ochrony środowiska.

11      Począwszy od dnia 1 stycznia 2015 r. reżim prawny tego podatku został w podobnym brzmieniu zatwierdzony w decreto legislativo1/2014, por el que se aprueba el texto refundido de las disposiciones legales del Principado de Asturias en materia de Tributos Propios (dekretem ustawodawczym 1/2014 zatwierdzającym przepisy ustawowe Księstwa Asturii w dziedzinie podatkowej) z dnia 23 lipca 2014 r. (BOPA nr 175 z dnia 29 lipca 2014 r.).

12      Punkt III preambuły tego dekretu odpowiada w istocie brzmieniu preambuły ustawy 15/2002, przy czym nie ma w nim mowy o negatywnym wpływie wielkopowierzchniowych obiektów handlowych na handel miejski.

 Spory w postępowaniach głównych i pytania prejudycjalne

13      W drodze ustawy 15/2002 ustanowiony został regionalny podatek obciążający wielkopowierzchniowe obiekty handlowe na całym obszarze wspólnoty autonomicznej Księstwa Asturii, mający na celu zrekompensowanie ewentualnego oddziaływania tych obiektów na ład przestrzenny, w szczególności na handlową tkankę miejską, i na środowisko. Decyzją z dnia 3 lipca 2003 r. regionalne ministerstwo gospodarki i finansów Księstwa Asturii zatwierdziło modele formularzy zgłoszenia rejestracji, zmiany i wykreślenia z rejestru w zakresie podatku IGEC. W dniu 11 listopada 2009 r. rada rządowa Księstwa Asturii zatwierdziła dotyczące podatku IGEC rozporządzenie w drodze decreto 139/2009, por el que se aprueba el Reglamento del Impuesto sobre Grandes Establecimientos Comerciales (dekretu 139/2009 zatwierdzającego rozporządzenie w sprawie podatku od sklepów wielkopowierzchniowych, BOPA nr 273 z dnia 25 listopada 2009 r.).

14      W 2003 r. ANGED, krajowe stowarzyszenie zrzeszające sklepy wielkopowierzchniowe, wniosło do Tribunal Superior de Justicia del Principado de Asturias (sądu najwyższego Księstwa Asturii, Hiszpania) skargę o stwierdzenie nieważności tej decyzji ze względu na jej niezgodność zarówno ze swobodą przedsiębiorczości, jak i prawem pomocy państwa.

15      W 2009 r. ANGED wniosło również do tego sądu skargę o stwierdzenie nieważności tego dekretu.

16      Sąd ten zawiesił wydanie orzeczeń w tych dwóch sprawach w oczekiwaniu na rozstrzygnięcie w przedmiocie zadanego Tribunal Constitucional (trybunałowi konstytucyjnemu, Hiszpania) pytania o zgodność ustawodawstwa w przedmiocie IGEC z konstytucją. Po tym jak Tribunal Constitucional (trybunał konstytucjny) wyrokiem z dnia 10 kwietnia 2014 r. oddalił tę skargę, Tribunal Superior de Justicia de Asturias (sąd najwyższy Asturii) również oddalił wniesione przez ANGED skargi. Stowarzyszenie to zakwestionowało te wyroki przed Tribunal Supremo (sądem najwyższym, Hiszpania).

17      ANGED wniosło również do Komisji skargę odnośnie do ustanowienia IGEC i możliwości uznania zwolnień z tego podatku za pomoc państwa.

18      Pismem z dnia 28 listopada 2014 r. Komisja powiadomiła władze hiszpańskie, że po ponownym przeprowadzeniu wstępnej oceny reżimu IGEC stwierdza, iż istnieje możliwość uznania zwolnienia przyznanego małym oraz pewnym wyspecjalizowanym obiektom handlowym za niezgodną z rynkiem wewnętrznym pomoc państwa i Królestwo Hiszpanii powinno znieść lub też zmienić opodatkowanie IGEC.

19      W tej sytuacji Tribunal Supremo (sąd najwyższy) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi, jednakowymi w sprawach C-234/16 i C-235/16:

„1)      Czy art. 49 i 54 TFUE należy interpretować w ten sposób, że sprzeczne z nimi jest istnienie regionalnego podatku obciążającego działanie dużych obiektów handlowych, których powierzchnia użytkowa ekspozycji i sprzedaży detalicznej wynosi co najmniej 4000 m², ze względu na wpływ, jaki działanie to może wywierać na ład przestrzenny, środowisko naturalne i handel miejski w tym regionie, lecz mającego zastosowanie niezależnie od tego, czy te obiekty handlowe znajdują się rzeczywiście na skonsolidowanym obszarze miejskim, i nakładanego w praktyce przede wszystkim na przedsiębiorstwa z innych państw członkowskich, przy czym:

a)      podatek ten nie ma zastosowania w przypadku podmiotu prowadzącego indywidualne i zbiorcze obiekty handlowe, z których każdy ma powierzchnię użytkową ekspozycji i sprzedaży detalicznej nieprzekraczającą 4000 m², niezależnie od tego, ile wynosi ta łączna powierzchnia użytkowa wszystkich prowadzonych przez dany podmiot obiektów;

b)      z podatku tego zwolnione są duże indywidualne obiekty handlowe o powierzchni użytkowej ekspozycji i sprzedaży detalicznej nieprzekraczającej 10 000 m2, jeśli zajmują się wyłącznie sprzedażą artykułów ogrodniczych, pojazdów, materiałów budowlanych, maszyn i zaopatrzenia dla przemysłu?

2)      Czy art. 107 ust. 1 TFUE należy interpretować w ten sposób, że niedozwoloną pomoc państwa w rozumieniu tego postanowienia stanowi nieopodatkowanie obowiązującym na obszarze Wspólnoty Autonomicznej Księstwa Asturii podatkiem IGEC indywidualnych i zbiorczych obiektów handlowych, których powierzchnia użytkowa ekspozycji i sprzedaży detalicznej nie przekracza 4000 m², oraz dużych indywidualnych obiektów handlowych, których powierzchnia użytkowa wykorzystywana do ekspozycji i sprzedaży detalicznej nie przekracza 10 000 m², jeśli zajmują się wyłącznie sprzedażą artykułów ogrodniczych, pojazdów, materiałów budowlanych, maszyn i zaopatrzenia dla przemysłu?”.

 W przedmiocie pytań prejudycjalnych

 W przedmiocie pytania pierwszego

20      W swoim pierwszym pytaniu sąd odsyłający pyta w istocie, czy art. 49 i 54 TFUE należy interpretować w ten sposób, iż wykluczają one istnienie obciążającego wielkopowierzchniowe obiekty handlowe podatku takiego jak ten rozpatrywany w postępowaniach głównych,.

21      Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem swoboda przedsiębiorczości ma na celu zapewnienie korzystania z traktowania krajowego, w przyjmującym państwie członkowskim, podmiotom innych państw członkowskich i spółkom, o których mowa w art. 54 TFUE, poprzez ustanowienie odnoszącego się do nich zakazu dyskryminacji ze względu na miejsce ich siedziby (zob. w szczególności wyroki: z dnia 12 grudnia 2006 r., Test Claimants in Class IV of the ACT Group Litigation, C-374/04, EU:C:2006:773, pkt 43; a także z dnia 14 grudnia 2006 r., Denkavit Internationaal i Denkavit France, C-170/05, EU:C:2006:783, pkt 22).

22      W tym względzie zabrania się nie tylko jawnej dyskryminacji ze względu na siedzibę spółek, ale również wszelkich ukrytych form dyskryminacji, które poprzez stosowanie innych kryteriów rozróżniających powodują de facto ten sam skutek (wyrok z dnia 5 lutego 2014 r., Hervis Sport-és Divatkereskedelmi, C-385/12, EU:C:2014:47, pkt 30 i przytoczone tam orzecznictwo).

23      Ponadto ustanowienie obowiązkowego świadczenia pieniężnego, w ramach którego przewidziane zostało kryterium rozróżniające, pozornie obiektywne, lecz de facto stawiające w gorszej sytuacji – z uwagi na ich cechy charakterystyczne – spółki mające siedzibę w innych państwach członkowskich znajdujące się w sytuacji porównywalnej do tej, w której znajdują się spółki mające siedzibę w państwie członkowskim opodatkowania, stanowi zakazaną w art. 49 i 54 TFUE dyskryminację pośrednią ze względu na siedzibę tych spółek (zob. podobnie wyrok z dnia 5 lutego 2014 r., Hervis Sport-és Divatkereskedelmi, C-385/12, EU:C:2014:47, pkt 37–41).

24      W rozpatrywanym w postępowaniach głównych ustawodawstwie przewidziane zostało kryterium dotyczące powierzchni ekspozycji i sprzedaży obiektu handlowego, które nie wiąże się w żaden sposób z ustanowieniem dyskryminacji bezpośredniej.

25      Z przedstawionego Trybunałowi materiału dowodowego nie wynika też, że kryterium to miałoby w większości przypadków stawiać w gorszej sytuacji obywateli innych państw członkowskich czy też spółki mające siedzibę w innych państwach członkowskich.

26      Wniosek taki nie wynika bowiem z danych przedstawionych przez ANGED w jego uwagach na piśmie, dotyczących w swej istocie podatku od sklepów wielkopowierzchniowych ustanowionego we wspólnocie autonomicznej Katalonii. Wspólnota autonomiczna Księstwa Asturii podnosi ponadto, że IGEC obciąża w istocie podatników hiszpańskiego pochodzenia.

27      Sąd odsyłający wyjaśnia ponadto, że brakuje mu „ważnych” informacji świadczących o ewentualnym istnieniu ukrytej dyskryminacji.

28      Tak więc na pierwsze pytanie sądu odsyłającego należy odpowiedzieć, że art. 49 i 54 TFUE należy interpretować w ten sposób, iż nie wykluczają one istnienia obciążającego wielkopowierzchniowe obiekty handlowe podatku takiego jak ten rozpatrywany w postępowaniu głównym.

 W przedmiocie pytania drugiego

29      Poprzez swoje drugie pytanie sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy znamiona pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE ma podatek taki jak ten rozpatrywany w postępowaniu głównym, obciążający wielkopowierzchniowe obiekty handlowe w istocie w zależności od ich powierzchni ekspozycji i sprzedaży, ze względu na to, iż zwolnione z niego są obiekty, których powierzchnia sprzedaży nie przekracza 4000 m², oraz obiekty, których działalność jest związana z ogrodnictwem, sprzedażą pojazdów, materiałów budowlanych, maszyn przemysłowych oraz zaopatrzenia dla przemysłu, których powierzchnia sprzedaży nie przekracza 10 000 m².

30      Do uznania danego środka krajowego za „pomoc państwa” w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE wymagane jest spełnienie wszystkich następujących warunków. Po pierwsze, musi mieć miejsce interwencja państwa lub za pośrednictwem zasobów państwa. Po drugie, interwencja ta musi być w stanie wpłynąć na wymianę handlową między państwami członkowskimi. Po trzecie, interwencja ta musi przyznawać beneficjentowi selektywną korzyść. Po czwarte, musi ona zakłócać konkurencję lub grozić jej zakłóceniem (zob. w szczególności wyrok z dnia 21 grudnia 2016 r., Komisja/World Duty Free Group SA i in., C-20/15 P i C-21/15 P, EU:C:2016:981, pkt 53).

31      Jeśli chodzi o podkreślany przez Trybunałem warunek dotyczący selektywności korzyści, z utrwalonego orzecznictwa wynika, że ocena tego warunku wymaga ustalenia, czy w ramach danego systemu prawnego sporny środek krajowy może sprzyjać „niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów” w porównaniu z innymi, znajdującymi się, w świetle celu przyświecającego temu systemowi, w porównywalnej sytuacji faktycznej i prawnej i tym samym poddanymi odmiennemu traktowaniu, które może zostać w istocie uznane za „dyskryminacyjne” (zob. w szczególności wyrok z dnia 21 grudnia 2016 r., Komisja/World Duty Free Group SA i in., C-20/15 P i C-21/15 P, EU:C:2016:981, pkt 54 i przytoczone tam orzecznictwo).

32      W odniesieniu w szczególności do środków krajowych przyznających korzyść podatkową należy przypomnieć, że środek tego rodzaju, który mimo iż nie wiąże się z przeniesieniem zasobów państwowych, stawia beneficjentów w sytuacji korzystniejszej od sytuacji innych podatników, może przysparzać selektywnej korzyści beneficjentom i tym samym stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE. Natomiast pomocy takiej w rozumieniu tego postanowienia nie stanowi korzyść podatkowa wynikająca z przepisu ogólnego, mającego zastosowanie bez zróżnicowania do wszystkich podmiotów gospodarczych (zob. wyrok z dnia 21 grudnia 2016 r., Komisja/World Duty Free Group i in., C-20/15 P i C-21/15 P, EU:C:2016:981, pkt 56).

33      W tym względzie w celu uznania krajowego środka podatkowego za „selektywny” należy najpierw zidentyfikować powszechny lub „normalny” system podatkowy obowiązujący w danym państwie członkowskim, a następnie wykazać, że dany środek stanowi odstępstwo od owego powszechnie obowiązującego systemu, jako że wprowadza on zróżnicowanie wśród podmiotów gospodarczych znajdujących się, w świetle celu realizowanego za pomocą tego powszechnie obowiązującego systemu, w porównywalnej sytuacji faktycznej i prawnej (zob. w szczególności wyrok z dnia 21 grudnia 2016 r., Komisja/World Duty Free Group SA i in., C-20/15 P i C-21/15 P, EU:C:2016:981, pkt 57 i przytoczone tam orzecznictwo).

34      Należy również przypomnieć, że ramy stanowiące punkt odniesienia dla oceny selektywności środka nie muszą pokrywać się z terytorium państwa członkowskiego, lecz może je stanowić obszar, na którym dany organ władzy regionalnej lub lokalnej wykonuje przyznane mu w konstytucji lub w ustawie uprawnienia. Ma to miejsce w szczególności wówczas, gdy taki organ regionalny lub lokalny posiada status prawny i faktyczny dający mu w stosunku do rządu centralnego państwa członkowskiego autonomię wystarczającą, by dzięki przyjmowanym środkom ta jednostka, a nie rząd centralny, odgrywała podstawową rolę w określaniu politycznego i gospodarczego środowiska, w którym działają przedsiębiorstwa [zob. podobnie wyrok z dnia 11 września 2008 r., Union General de Trabajadores de La Rioja (UGT-Rioja) i in., od C-428/06 do C-434/06, EU:C:2008:488, pkt 47–50 i przytoczone tam orzecznictwo].

35      Nie ma jednak znamion pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE środek wprowadzający rozróżnienie pomiędzy przedsiębiorstwami znajdującymi się, w świetle celu realizowanego przez rozpatrywany reżim prawny, w porównywalnej sytuacji faktycznej i prawnej i, co za tym idzie, mający a priori selektywny charakter, w wypadku gdy dane państwo członkowskie będzie w stanie wykazać, że zróżnicowanie to jest uzasadnione charakterem lub strukturą systemu, w który wpisuje się ten środek (wyrok z dnia 21 grudnia 2016 r., Komisja/World Duty Free Group SA i in., C-20/15 P i C-21/15 P, EU:C:2016:981, pkt 58 i przytoczone tam orzecznictwo).

36      Środek ustanawiający odstępstwo od stosowania ogólnego systemu podatkowego można uzasadnić charakterem lub ogólną strukturą systemu podatkowego, jeżeli zainteresowane państwo członkowskie może wykazać, że środek ten wynika bezpośrednio z podstawowych i przewodnich zasad systemu podatkowego tego państwa. W tym względzie należy dokonać rozróżnienia pomiędzy celami przypisanymi szczególnemu systemowi podatkowemu oraz wobec niego zewnętrznymi a mechanizmami stanowiącymi nieodłączną część tego systemu podatkowego, które są niezbędne dla osiągnięcia tych celów (wyrok z dnia 6 września 2006 r., Portugalia/Komisja, C-88/03, EU:C:2006:511, pkt 81).

37      Należy też przypomnieć, że o ile dla udowodnienia selektywności środka podatkowego nie zawsze konieczne jest, by środek ten miał charakter odstępstwa od powszechnego systemu podatkowego, o tyle okoliczność, że ma on taki charakter, jest zdecydowanie istotna dla tego celu, gdy wynika z niej, iż odróżnia się dwie kategorie podmiotów gospodarczych, które są a priori poddane zróżnicowanemu traktowaniu, czyli podmioty gospodarcze objęte środkiem stanowiącym odstępstwo oraz podmioty gospodarcze, które nadal podlegają powszechnemu systemowi podatkowemu, mimo że kategorie te znajdują się w świetle celu przyświecającego wspomnianemu systemowi w porównywalnej sytuacji (wyrok z dnia 21 grudnia 2016 r., Komisja/World Duty Free Group SA i in., C-20/15 P i C-21/15 P, EU:C:2016:981, pkt 77).

38      W odniesieniu do ustawodawstwa rozpatrywanego w postępowaniach głównych należy wskazać, że nie było przedmiotem prowadzonych przed Trybunałem dyskusji to, iż za terytorialne ramy odniesienia należy przyjąć terytorium wspólnoty autonomicznej Księstwa Asturii.

39      Ponadto choć kryterium związane z powierzchnią ekspozycji i sprzedaży nie jawi się formalnie jako ustanawiające odstępstwo od danych ram prawnych odniesienia, skutkuje ono jednak wykluczeniem z zakresu zastosowania tego podatku obiektów handlowych o powierzchni ekspozycji i sprzedaży nieprzekraczającej 4000 m2. Tak więc IGEC nie różni się od podatku regionalnego, który obciąża obiekty handlowe o przekraczającej pewien próg powierzchni ekspozycji i sprzedaży.

40      Artykuł 107 ust. 1 WE definiuje zaś interwencje państwa w zależności od ich skutków, a zatem – niezależnie od zastosowanych technik (wyrok z dnia 22 grudnia 2008 r., Komisja/Włochy, C-369/06, EU:C:2008:757, pkt 89).

41      Nie można więc a priori wykluczyć, że stosowanie tego rodzaju kryterium w praktyce stawia w bardziej korzystnej sytuacji „niektóre przedsiębiorstwa lub produkcję niektórych towarów” w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE, zmniejszając ich obciążenie w stosunku do tego, któremu podlegają podmioty obciążone podatkiem rozpatrywanym w postępowaniach głównych.

42      To w tym kontekście należy więc ustalić, czy wykluczone w ten sposób z zastosowania tego podatku obiekty handlowe znajdują się w sytuacji porównywalnej do tej, w której znajdują się obiekty nim obciążone.

43      W ramach tej analizy należy uwzględnić, że w braku regulowań unijnych w tej dziedzinie to do kompetencji państw członkowskich lub posiadających wystarczającą autonomię podatkową jednostek niższego rzędu niż państwo należy określanie podstaw opodatkowania oraz rozkładanie obciążenia podatkowego między różne czynniki produkcji i różne sektory gospodarki (wyrok z dnia 15 listopada 2011 r., Komisja i Hiszpania/Government of Gibraltar i Zjednoczone Królestwo, C-106/09 P i C-107/09 P, EU:C:2011:732, pkt 97).

44      Jak bowiem przypomina Komisja w pkt 156 komunikatu w sprawie pojęcia pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.U. 2016, C 262, s. 1), „[p]aństwa członkowskie mogą swobodnie wybrać taką politykę gospodarczą, jaką uważają za najodpowiedniejszą, a przede wszystkim mogą według własnego uznania rozkładać obciążenie podatkowe na różne czynniki produkcji […] zgodnie z prawem unijnym”.

45      Z dostarczonych przez sąd odsyłający informacji wynika, że podatek rozpatrywany w postępowaniu głównym został ustanowiony w celu wspierania ochrony środowiska i ładu przestrzennego. Z informacji tych wynika, że jego pobór ma na celu skorygowanie i zrekompensowanie skutków, jakie ma dla środowiska naturalnego i ładu przestrzennego prowadzenie działalności w wielkopowierzchniowych obiektach handlowych, wynikające w szczególności ze spowodowanego tą działalnością wzmożenia ruchu, a to poprzez włączenie prowadzących te obiekty przedsiębiorstw w finansowanie planów ochrony środowiska i poprawy infrastruktury.

46      W tym względzie nie można zakwestionować tego, że wpływ, jaki jest wywierany przez obiekty handlowe na środowisko, zależy w znacznej mierze od ich rozmiarów. Im większa jest bowiem powierzchnia sprzedaży, tym większy jest napływ klientów, co znajduje odbicie w zwiększonym (negatywnym) wpływie na środowisko naturalne. Wynika z tego, że kryterium oparte na progowej wielkości powierzchni, takie jak to przyjęte w rozpatrywanym w postępowaniach głównych ustawodawstwie krajowym i mające na celu wprowadzenie rozróżnienia pomiędzy przedsiębiorstwami w zależności od skali wywieranego przez nie wpływu, jest spójne z realizowanymi celami.

47      Oczywiste jest również to, że otwarcie takich placówek stanowi, niezależnie od tego, gdzie są one położone, szczególne wyzwanie w kategoriach zagospodarowania przestrzennego (zob. analogicznie wyrok z dnia 24 marca 2011 r., Komisja/Hiszpania, C-400/08, EU:C:2011:172, pkt 80).

48      Jeśli chodzi o ustalenie wysokości tego progu, leży ono w gestii ustawodawcy i opiera się na złożonej ocenie natury technicznej, podlegającej tylko ograniczonej kontroli sądowej Trybunału. W tych ramach nie ma więc powodu, aby uznać, że przyjęte progi: początkowo 2500 m2, a następnie – 4000 m2, są w oczywisty sposób niewłaściwe w stosunku do realizowanych celów.

49      W tych okolicznościach kryterium obciążenia podatkiem oparte na powierzchni sprzedaży przedsiębiorstwa, takie jak to rozpatrywane w sprawach zawisłych w postępowaniach głównych, wprowadza rozróżnienie pomiędzy kategoriami przedsiębiorstw prowadzących obiekty nieznajdującymi się w sytuacji porównywalnej z punktu widzenia tych celów.

50      Tak więc zwolnienia podatkowego obejmującego znajdujące się na obszarze wspólnoty autonomicznej Księstwa Asturii obiekty handlowe, których powierzchnia sprzedaży nie przekracza pewnego progu, nie można uznać za przysparzające prowadzącym te obiekty przedsiębiorstwom selektywnej korzyści i, co za tym idzie, zwolnienie to nie może stanowić pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE.

51      Sąd odsyłający zadaje też pytanie dotyczące innych cech charakterystycznych podatku rozpatrywanego w postępowaniach głównych. Zastanawia się on, czy zwolnienie podatkowe dla obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży detalicznej nieprzekraczającej 10 000 m2, jeśli prowadzą one wyłącznie sprzedaż artykułów ogrodniczych, pojazdów, materiałów budowlanych, maszyn i zaopatrzenia dla przemysłu, ma znamiona korzyści przysparzanej prowadzącym te obiekty przedsiębiorstwom.

52      Należy podnieść, że środek ten ma charakter odstępstwa od ustanowionych w przypadku tego szczególnego opodatkowania ram odniesienia.

53      Wspólnota autonomiczna Księstwa Asturii w swych uwagach pisemnych podnosi, że prowadzenie działalności w takich obiektach handlowych z natury rzeczy wymaga znacznych powierzchni sprzedaży i powierzchni magazynowych. Wyrządzane przez nie szkody w środowisku naturalnym i ładzie przestrzennym podlegają ocenie, w ramach której za punkt odniesienia przyjmuje się pewien szczególny próg, odpowiadający jednak w zasadzie progowi przyjętemu w odniesieniu do prowadzonej przez objęte podatkiem obiekty działalności w zakresie handlu detalicznego.

54      Czynnik taki może uzasadniać wprowadzenie przez zakwestionowane w postępowaniu ustawodawstwo rozróżnienia, które, co za tym idzie, nie pociąga za sobą przyznania selektywnej korzyści tym przedsiębiorstwom prowadzącym obiekty handlowe, których dotyczy. W każdym jednak wypadku to do sądu odsyłającego należeć będzie zbadanie tego, czy tak właśnie jest.

55      Uwzględniając powyższe, na pytanie drugie należy odpowiedzieć, że nie ma znamion pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE podatek taki jak ten rozpatrywany w postępowaniach głównych, obciążający wielkopowierzchniowe obiekty handlowe w istocie w zależności od ich powierzchni sprzedaży, w zakresie, w jakim zwolnione są z niego obiekty, których powierzchnia sprzedaży nie przekracza 4000 m². Taki podatek nie ma też znamion pomocy państwa w rozumieniu tego postanowienia w zakresie, w jakim zwolnione są z niego obiekty prowadzące działalność w sektorze ogrodnictwa, sprzedaży pojazdów, materiałów budowlanych, maszyn przemysłowych oraz zaopatrzenia dla przemysłu, których powierzchnia sprzedaży nie przekracza 10 000 m2, jeśli nie wywierają one tak negatywnego wpływu na środowisko naturalne i ład przestrzenny jak obiekty innego rodzaju, czego sprawdzenie należy jednak do sądu odsyłającego.

 W przedmiocie kosztów

56      Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.

Z powyższych względów Trybunał (pierwsza izba) orzeka, co następuje:

1)      Artykuły 49 i 54 TFUE należy interpretować w ten sposób, iż nie wykluczają one istnienia obciążającego wielkopowierzchniowe obiekty handlowe podatku takiego jak ten rozpatrywany w postępowaniach głównych.

2)      Nie ma znamion pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE podatek taki jak ten rozpatrywany w postępowaniu głównym, obciążający wielkopowierzchniowe obiekty handlowe w istocie w zależności od ich powierzchni sprzedaży, w zakresie, w jakim zwolnione są z niego obiekty, których powierzchnia sprzedaży nie przekracza 4000 m². Taki podatek nie ma też znamion pomocy państwa w rozumieniu tego postanowienia w zakresie, w jakim zwolnione są z niego obiekty prowadzące działalność w sektorze ogrodnictwa, sprzedaży pojazdów, materiałów budowlanych, maszyn przemysłowych oraz zaopatrzenia dla przemysłu, których powierzchnia sprzedaży nie przekracza 10 000 m2, jeśli nie wywierają one tak negatywnego wpływu na środowisko naturalne i ład przestrzenny jak obiekty innego rodzaju, czego sprawdzenie należy jednak do sądu odsyłającego.

Podpisy

*      Język postępowania: hiszpański.