SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (Il-Ħames Awla)
17 ta’ Mejju 2018 ( *1 )
“Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud – Direttiva 2006/112/KE – Artikoli 282 sa 292 – Skema speċjali għal impriżi żgħar – Skema ta’ eżenzjonijiet – Obbligu li tingħażel l-applikazzjoni tal-iskema speċjali matul is-sena kalendarja ta’ riferiment”
Fil-Kawża C-566/16,
li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 267 TFUE, imressqa min-Nyíregyházi Közigazgatási és Munkaügyi Bíróság (il-Qorti Amministrattiva u Industrijali ta’ Nyíregyháza, l-Ungerija), permezz ta’ deċiżjoni tal-25 ta’ Ottubru 2016, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fil-10 ta’ Novembru 2016, fil-proċedura
Dávid Vámos
vs
Nemzeti Adó- és Vámhivatal Fellebbviteli Igazgatósága,
IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (Il-Ħames Awla),
komposta minn J. L. da Cruz Vilaça, President tal-Awla, E. Levits (Relatur), A. Borg Barthet, M. Berger u F. Biltgen, Imħallfin,
Avukat Ġenerali: N. Wahl,
Reġistratur: A. Calot Escobar,
wara li rat il-proċedura bil-miktub,
wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:
– |
għall-Gvern Ungeriż, minn M. Z. Fehér u E. E. Sebestyén, bħala aġenti, |
– |
għall-Kummissjoni Ewropea, minn L. Lozano Palacios u B. Béres, bħala aġenti, |
wara li semgħet il-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali, ippreżentati fis-seduta tat-23 ta’ Novembru 2017,
tagħti l-preżenti
Sentenza
1 |
It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni u, b’mod partikolari, tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE tat-28 ta’ Novembru 2006 dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud (ĠU 2006, L 347, p. 1, iktar ’il quddiem id-“Direttiva tal-VAT”). |
2 |
Din it-talba tressqet fil-kuntest ta’ tilwima bejn Dávid Vámos u n-Nemzeti Adó- és Vámhivatal Fellebbviteli Igazgatósága (id-Direttorat tal-Appelli tat-Taxxa Nazzjonali u Amministrazzjoni tad-Dwana, l-Ungerija) (iktar ’il quddiem id-“Direttorat tal-Appelli”), dwar id-deċiżjoni ta’ dan tal-aħħar li tistabbilixxi l-eżistenza ta’ dejn ta’ taxxa fuq il-valur miżjud (VAT) dovut minn D. Vámos u li tobbligah iħallas multa fiskali u interessi moratorji. |
Il-kuntest ġuridiku
Id-dritt tal-Unjoni
3 |
L-Artikolu 9 tad-Direttiva tal-VAT jistipula: “1. “Persuna taxxabbli” għandha tfisser kull persuna li, b’mod indipendenti, twettaq fi kwalunkwe post kwalunkwe attività ekonomika, ikun x’ikun l-iskop jew ir-riżultati ta’ dik l-attività. Kwalunkwe attività ta’ produtturi, kummerċjanti jew persuni li jagħtu servizzi, inklużi attivitajiet fil-minjieri u fl-agrikoltura u attivitajiet fil-professjonijiet, għandhom jitqiesu bħala “attività ekonomika”. L-isfruttament ta’ proprjetà tanġibbli jew intanġibbli għal skopijiet ta’ dħul minnha fuq bażi kontinwa għandha b’mod partikolari titqies bħala attività ekonomika. […]” |
4 |
L-Artikolu 213(1) ta’ din id-direttiva jipprevedi: “Kull persuna taxxabbli għandha tiddikjara meta tibda, tbiddel jew twaqqaf l-attività tagħha bħala persuna taxxabbli. L-Istati Membri għandhom jippermettu, u jistgħu jeħtieġu, li d-dikjarazzjoni ssir b’mezzi elettroniċi, skond kondizzjonijiet li jistabbilixxu.” |
5 |
L-Artikolu 214 tal-imsemmija direttiva jistipula: “1. L-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jiżguraw li l-persuni li ġejjin huma identifikati permezz ta’ numru individwali:
[…]” |
6 |
L-Artikolu 272 tal-istess direttiva jipprevedi: “1. L-Istati Membri jistgħu jħollu l-persuni taxxabbli li ġejjin minn xi uħud jew mill-obbligi kollha msemmija fil-Kapitoli 2 sa 6: […]
[…]” |
7 |
L-Artikolu 273 tad-Direttiva tal-VAT jistipula: “L-Istati Membri jistgħu jimponu obbligi oħrajn li jidhrulhom meħtieġa biex jiżguraw il-ġbir korrett ta’ VAT u biex ma ssirx frodi, soġġett għall-ħtieġa ta’ trattament indaqs bejn transazzjonijiet domestiċi u transazzjonijiet li jsiru bejn Stati Membri minn persuni taxxabbli u sakemm dawn l-obbligi, fin-negozju bejn Stati Membri, ma jagħtux lok għal formalitajiet konnessi mal-qsim ta’ fruntieri. L-għażla skond l-ewwel paragrafu ma tistax tintuża biex timponi obbligi tal-fatturazzjoni addizzjonali aktar minn dawk stabbiliti fil-Kapitolu 3.” |
8 |
L-Artikolu 281 ta’ din id-direttiva jipprevedi: “L-Istati Membri li jistgħu jiltaqgħu ma’ diffikultajiet fl-applikazzjoni ta’ l-arranġamenti tal-VAT normali għall-impriżi żgħar, minħabba fl-attivitajiet jew fl-istruttura ta’ tali impriżi, jistgħu, skond it-tali kondizzjonijiet u fit-tali limiti li huma jistgħu jistabbilixxu, u wara konsultazzjoni mal-Kumitat tal-VAT, japplikaw proċeduri simplifikati, bħal skemi b’rata fissa, […] għall-impożizzjoni u l-ġbir tal-VAT sakemm huma ma jwasslux għal tnaqqis ta’ dan.”. |
9 |
Skont l-Artikolu 282 tad-Direttiva tal-VAT, li jinsab fit-Taqsima 2, intitolata “Eżenzjonijiet jew ħelsien gradwat”, tal-Kapitolu 1, tat-Titolu XII, imsemmi “[S]kemi speċjali”, ta’ din id-direttiva: “L-eżenzjonijiet u l-ħelien mit-taxxa gradwat previst f’din it-Taqsima għandhom japplikaw għall-provvista ta’ merkanzija u servizzi mill-impriżi żgħar.” |
10 |
L-Artikolu 287 ta’ din id-direttiva jistipula: “L-Istati Membri li aderew wara l-1 ta’ Jannar 1978 jistgħu jeżentaw lill-persuni taxxabbli li l-fatturat annwali tagħhom ma jkunx ogħla mill-eqwivalenti f’munita nazzjonali ta’ l-ammonti li ġejjin bir-rata tal-kambju fil-ġurnata ta’ adeżjoni tagħhom: […]
[…]”. |
11 |
L-Artikolu 290 tal-imsemmija direttiva jipprevedi: “Persuni taxxabbli intitolati għall-eżenzjoni mill-VAT jistgħu jagħżlu jew l-arranġamenti normali tal-VAT jew il-proċeduri simplifikati previsti fl-Artikolu 281. F’dan il-każ, huma għandhom ikunu intitolati għal kwalunkwe ħelsien gradwat mit-taxxa previst mil-leġislazzjoni nazzjonali.” |
Id-dritt Ungeriż
Il-Liġi dwar il-VAT
12 |
L-Artikolu 2 tal-az általános forgalmi adóról szóló 2007. évi CXXVII. törvény (il-Liġi Nru CXXVII tal-2007 dwar it-taxxa fuq il-valur miżjud, iktar ’il quddiem il-“liġi dwar il-VAT”) jipprevedi: “F’konformità ma’ din il-liġi, dawn li ġejjin għandhom ikunu suġġetti għall-[VAT]:
|
13 |
L-Artikolu 187 ta’ din il-liġi jipprevedi:
|
14 |
L-Artikolu 188(1) tal-imsemmija liġi jipprovdi: “L-eżenzjoni personali tista’ tintgħażel [mill-persuna taxxabbli] jekk l-ammont tal-ħlas li jkun sar jew li jkun dovut fir-rigward tal-provvisti kollha ta’ merkanzija jew servizzi mill-persuna taxxabbli skont l-Artikolu 2(a), espress f’forinti Ungeriżi [(HUF)] u akkumulati kull sena, ma jkunx jaqbeż il-limitu ogħla stabbilit fis-subparagrafu 2
|
15 |
L-Artikolu 188(2) tal-istess liġi, fil-verżjoni tiegħu fis-seħħ sal-31 ta’ Diċembru 2012, kien jipprevedi li l-limitu massimu li jagħti d-dritt għall-eżenzjoni fiskali personali kien stabbilit għall-ammont ta’ HUF 5000000 (madwar EUR 16040). Dan il-limitu massimu żdied għal HUF 6000000 (madwar EUR 19250) mill-1 ta’ Jannar 2013. |
Il-Kodiċi ta’ proċedura fiskali
16 |
L-Artikolu 16 tal-adózás rendjéről szóló 2003. évi XCII. törvény (il-Liġi Nru XCII tal-2003 li tistabbilixxi kodiċi ta’ proċedura fiskali, iktar ’il quddiem il-“Kodiċi ta’ proċedura fiskali”) huwa fformulat kif ġej:
|
17 |
L-Artikolu 17(1)(a) tal-Kodiċi ta’ proċedura fiskali jgħid li “jekk ir-responsabbiltà ta’ persuna taxxabbli għall-ħlas tat-taxxa jew għal attività taxxabbli tikkorrispondi għal dik ta’ kummerċjant waħdieni bis-saħħa tal-liġi li tirregola l-attivitajiet ta’ kull kummerċjant waħdieni, dik il-persuna għandha tapplika għal numru ta’ identifikazzjoni tat-taxxa billi tirreġistra mal-awtorità responsabbli għal affarijiet relatati mal-attivitajiet ta’ kull kummerċjant waħdieni (billi tissottometti formola ta’ reġistrazzjoni mimlija kif imiss), u b’dak il-mod tkun konformi mal-obbligu li tirreġistra mal-awtorità tat-taxxa tal-Istat”. |
18 |
L-Artikolu 22(1)(c) ta’ dan il-kodiċi jipprevedi: “Il-persuna responsabbli għall-VAT għandha tindika fil-mument meta tiddikjara l-bidu tal-attività taxxabbli tagħha li tagħżel l-eżenzjoni personali.” |
19 |
L-Artikolu 172(1)(c) tal-imsemmi kodiċi jistipula: “Ħlief kif ipprovdut fis-subparagrafu 2, tista’ tiġi imposta multa ta’ mhux iktar minn HUF 200000 [(madwar EUR 640)] fil-każ ta’ individwi, u ta’ mhux iktar minn HUF 500000 [(madwar EUR 1600)] fil-każ ta’ persuni taxxabbli oħra, jekk jonqsu milli jkunu konformi mal-obbligu li jirreġistraw (reġistrazzjoni inizjali u komunikazzjoni ta’ kull bidla), li jipprovdu data jew jiftħu kont kurrenti, jew mal-obbligu li jibagħtu prospetti tat-taxxa.” |
Il-kawża prinċipali u d-domanda preliminari
20 |
Wara verifika, l-awtorità tat-taxxa Ungeriża kkonstatat li, bejn s-sena 2007 u t-22 ta’ Jannar 2014, D. Vámos biegħ 778 prodott elettroniku minn żewġ siti tal-internet, mingħajr ma kien irreġistrat fir-reġistru tal-persuna taxxabbli suġġetti għall-VAT u mingħajr ma kien iddikjara d-dħul minn dan il-bejgħ, u b’konsegwenza ta’ dan imponietlu multa. |
21 |
L-imsemmija awtorità tat-taxxa stabbilixxiet ukoll li, matul il-perijodu ta’ bejn l-1 ta’ Jannar 2012 u l-31 ta’ Diċembru 2013, D. Vámos kien eżerċita attività ta’ bejgħ li ġġenerat dħul li ma kienx jaqbeż il-limitu massimu li jagħti dritt għall-eżenzjoni fiskali personali previst fl-Artikolu 188(2) tal-liġi dwar il-VAT, u li bejn l-1 u t-22 ta’ Jannar 2014, D. Vámos kien ukoll eżerċita attività ta’ bejgħ li ġġenerat dħul negliġibbli. |
22 |
Fit-22 ta’ Jannar 2014, D. Vámos irreġistra ruħu fir-reġistru ta’ persuni taxxabbli suġġetti għall-VAT u għażel l-eżenzjoni fiskali personali, li hija skema ta’ eżenzjonijiet mill-VAT għall-impriżi żgħar prevista fl-Artikoli 187 et seq. tal-liġi dwar il-VAT. |
23 |
Permezz ta’ proċedura differenti minn dik li wasslet għall-impożizzjoni ta’ multa lil D. Vámos, l-awtorità tat-taxxa Ungeriża wettqet verifika a posteriori tad-dikjarazzjonijiet tat-taxxa ta’ dan tal-aħħar fir-rigward tat-taxxi u tal-għajnuna baġitarja kollha, relatati mas-snin finanzjarji 2012 sa 2014. Wara din il-verifika, hija stabbilixxiet l-eżistenza ta’ dejn ta’ VAT dovut minn D. Vámos għall-perijodu ta’ bejn l-ewwel trimestru 2012 u l-ewwel trimestru 2014 u obbligatu jħallas multa fiskali ġdida u interessi moratorji fuq il-bażi tal-arretrati tat-taxxa hekk indikati. |
24 |
D. Vámos ippreżenta rikors ġerarkiku kontra d-deċiżjoni msemmija l-aħħar, li ġiet ikkonfermata mid-Direttorat tal-Appelli. Dan id-direttorat, minn naħa, għamel riferiment għall-Artikolu 187(1) tal-liġi dwar il-VAT, li abbażi tiegħu D. Vámos kien awtorizzat jagħżel l-eżenzjoni fiskali personali, filwaqt li indika, min-naħa l-oħra, li l-Artikolu 22(1)(c) tal-Kodiċi ta’ proċedura fiskali kien joffri l-possibbiltà li tingħażel l-eżenzjoni fiskali personali biss fil-kuntest tad-dikjarazzjoni ta’ bidu ta’ attivitajiet taxxabbli u li din il-possibbiltà ma setgħetx iktar tingħażel sussegwentement. Skont id-Direttorat tal-Appelli, peress li kien biss fit-22 ta’ Jannar 2014 li D. Vámos kien iddikjara ruħu mal-awtorità tat-taxxa u li kien għażel l-eżenzjoni fiskali personali, kien biss wara din id-data li huwa kellu d-dritt li jibbenefika mill-eżenzjoni fiskali personali. |
25 |
D. Vámos ikkontesta din id-deċiżjoni tad-Direttorat tal-Appelli quddiem il-qorti tar-rinviju, fejn sostna li l-eżerċizzju ta’ attività ekonomika fis-sens tal-Artikolu 6 tal-liġi dwar il-VAT jinvolvi biss l-issuġġettar għall-VAT u jimplika, konsegwentement, obbligu ta’ dikjarazzjoni, skont l-Artikolu 213(1) tad-Direttiva tal-VAT u skont l-Artikolu 16 tal-Kodiċi ta’ proċedura fiskali, iżda mhux obbligu li titħallas il-VAT. Sa fejn id-dħul iġġenerat minn D. Vámos, kif stabbilit mill-awtorità tat-taxxa Ungeriża, ma kienx jaqbeż, la għas-sena 2012 u lanqas għas-sena 2013, il-limitu massimu li jagħti dritt għall-eżenzjoni fiskali personali, l-awtorità tat-taxxa Ungeriża ma kellhiex tobbligah iħallas il-VAT għas-snin finanzjarji 2012 u 2013, iżda kienet min-naħa l-oħra obbligata li tistaqsih, fil-kuntest tal-verifika a posteriori, jekk xtaqx jagħżel l-eżenzjoni fiskali personali. |
26 |
F’dawk iċ-ċirkustanzi, in-Nyíregyházi Közigazgatási és Munkaügyi Bíróság (il-Qorti Amministrattiva u Industrijali ta’ Nyíregyháza, l-Ungerija) iddeċidiet li tisspospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domanda preliminari li ġejja: “Hija konformi mad-dritt tal-Unjoni leġiżlazzjoni nazzjonali li tipprevedi li l-awtorità tat-taxxa tista’ teskludi, fil-kuntest ta’ verifika fiskali a posteriori, il-possibbiltà li tingħażel l-eżenzjoni soġġettiva [personali], abbażi tal-fatt li l-persuna taxxabbli għandha din il-possibbiltà biss fil-mument tad-dikjarazzjoni tal-bidu tal-attività taxxabbli tagħha?”. |
Fuq id-domanda preliminari
27 |
Permezz tad-domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk id-dritt tal-Unjoni għandux jiġi interpretat fis-sens li jipprekludi leġiżlazzjoni nazzjonali li teskludi l-applikazzjoni ta’ skema speċjali ta’ ntaxxar tal-VAT li tipprevedi eżenzjoni għall-impriżi żgħar – adottata konformement għad-dispożizzjonijiet tat-Taqsima 2 tal-Kapitolu 1 tat-Titolu XII tad-Direttiva tal-VAT – fir-rigward ta’ persuna taxxabbli li tissodisfa l-kundizzjonijiet sostantivi kollha iżda li ma eżerċitatx il-possibbiltà li tagħżel l-applikazzjoni ta’ din l-iskema fl-istess ħin li ddikjarat il-bidu tal-attivitajiet ekonomiċi tagħha lill-awtoritajiet tat-taxxa. |
28 |
F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar, qabel kollox, li l-Artikoli 282 sa 292 u, b’mod partikolari, l-Artikolu 287(12) tad-Direttiva tal-VAT jipprevedu l-possibbiltà li l-Istati Membri jagħtu eżenzjoni mill-VAT lill-impriżi żgħar. |
29 |
Għandu jiġi osservat, wara dan, li l-Artikolu 290 ta’ din id-direttiva jipprevedi l-possibbiltà li l-persuna taxxabbli, intitolata għal eżenzjoni mill-VAT, tagħżel jew l-iskema normali ta’ applikazzjoni tal-VAT, jew l-applikazzjoni tal-proċeduri ssimplifikati previsti fl-Artikolu 281 ta’ din id-direttiva. |
30 |
Barra minn hekk, konformement mal-formulazzjoni tal-Artikoli 281 u 284 sa 287 tal-imsemmija direttiva, l-Istati Membri jistgħu jistabbilixxu u jżommu fis-seħħ skemi speċjali ta’ ntaxxar tal-VAT jekk dawn l-iskemi huma konformi mas-sistema tal-VAT. Barra minn hekk, il-premessa 49 tal-istess direttiva tipprevedi li, f’dak li jirrigwarda l-impriżi żgħar, l-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu jkomplu japplikaw l-iskemi speċjali tagħhom. |
31 |
Fl-aħħar nett, l-iskema tal-eżenzjoni fiskali personali, prevista mid-dritt Ungeriż, hija skema speċjali li tippermetti li l-impriżi li d-dħul mill-bejgħ tagħhom ma jaqbiżx ċertu massimu jibbenefikaw minn eżenzjoni mill-VAT. Din l-iskema ta’ eżenzjonijiet, applikabbli għall-impriżi żgħar, timplika, konformement mal-Artikolu 187(2) tal-liġi dwar il-VAT, li l-persuna taxxabbli ma hijiex obbligata li tħallas il-VAT, ma għandhiex id-dritt li tnaqqas il-VAT tal-input imħallsa u għandha tiżgura ruħha li toħroġ biss fatturi li fuqhom ma tkunx inkluża l-VAT. Fil-kuntest tal-osservazzjonijiet tiegħu quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja, il-Gvern Ungeriż osserva li l-possibbiltà li tingħażel l-eżenzjoni fiskali tista’ tiġi eżerċitata wara d-dikjarazzjoni ta’ bidu ta’ attività, iżda li l-effetti tagħha huma limitati għall-ġejjieni. |
32 |
F’dan il-każ, il-persuna taxxabbli kienet talbet il-benefiċċju tal-eżenzjoni fiskali personali, li kien ġie rrifjutat lilha peress li d-dritt li tingħażel din l-eżenzjoni kellu jiġi eżerċitat matul is-sena kalendarja li matulha hija xtaqet tibbenefika mill-imsemmija eżenzjoni. |
33 |
Fir-rigward tal-obbligu li jiġi ddikjarat il-bidu ta’ attività ekonomika, il-Qorti tal-Ġustizzja diġà ddeċidiet li d-Direttiva tal-VAT ma tipprekludix leġiżlazzjoni nazzjonali li timponi tali dikjarazzjoni fuq persuna taxxabbli meta d-dħul iġġenerat minn din l-attività ma jaqbiżx il-limitu massimu li jagħti lill-impriżi żgħar id-dritt għall-eżenzjoni (ara, f’dan is-sens, id-digriet tat-30 ta’ Settembru 2015, Balogh, C-424/14, mhux ippubblikat, EU:C:2015:708, punt 30). Hija ddeċidiet ukoll li d-Direttiva tal-VAT ma tipprekludix li n-nuqqas ta’ osservanza, minn persuna taxxabbli, tal-obbligu ta’ dikjarazzjoni jiġi ssanzjonat permezz ta’ multa amministrattiva sakemm din il-multa ma tkunx sproporzjonata (ara, f’dan is-sens, id-digriet tat-30 ta’ Settembru 2015, Balogh, C-424/14, mhux ippubblikat, EU:C:2015:708, punt 37). |
34 |
F’dan il-każ, għandu jiġi eżaminat jekk Stat Membru jistax jissuġġetta l-benefiċċju ta’ skema ta’ eżenzjonijiet għall-għażla mwettqa mill-persuna taxxabbli favur din l-iskema fl-istess ħin li din tal-aħħar tippreżenta d-dikjarazzjoni ta’ bidu tal-attività u li tapplika ex officio, fl-assenza ta’ tali għażla magħmula f’din l-okkażjoni, l-iskema normali ta’ ntaxxar tal-VAT. |
35 |
Għandu jiġi osservat, minn naħa, li, fid-dawl tad-dispożizzjonijiet imsemmija fil-punt 30 ta’ din is-sentenza, l-applikazzjoni tal-iskema speċjali għall-impriżi żgħar tikkostitwixxi għażla fakultattiva li l-Istati Membri għandhom biex jorganizzaw is-sistemi tat-taxxa tagħhom. |
36 |
Min-naħa l-oħra, mill-ewwel paragrafu tal-Artikolu 273 tad-Direttiva tal-VAT jirriżulta li l-Istati Membri jistgħu jipprevedu obbligi oħra minbarra dawk previsti minn din id-direttiva jekk huma jqisu li dawn l-obbligi huma neċessarji sabiex jiġi żgurat il-ġbir korrett tal-VAT u sabiex tiġi evitata l-frodi. |
37 |
F’dan ir-rigward, il-Qorti tal-Ġustizzja speċifikat li minn din id-dispożizzjoni jirriżulta li kull Stat Membru għandu l-obbligu li jadotta l-miżuri leġiżlattivi u amministrattivi kollha xierqa sabiex jiġi żgurat il-ġbir tal-VAT kollha dovuta fit-territorju tiegħu u sabiex tiġi miġġielda l-frodi (sentenza tad-9 ta’ Lulju 2015, Cabinet Medical Veterinar Dr. Tomoiagă Andrei, C-144/14, EU:C:2015:452, punt 25 u l-ġurisprudenza ċċitata). |
38 |
Il-Qorti tal-Ġustizzja kkonstatat ukoll li, lil hinn mil-limiti li jistabbilixxu, id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 273 tad-Direttiva tal-VAT la jispeċifikaw il-kundizzjonijiet u lanqas l-obbligi li l-Istati Membri jistgħu jipprevedu u li, għaldaqstant, jagħtuhom marġni ta’ diskrezzjoni fir-rigward tal-mezzi intiżi sabiex jiġi żgurat il-ġbir tal-VAT kollha dovuta fit-territorju tagħhom u l-ġlieda kontra l-frodi (sentenza tas-26 ta’ Ottubru 2017, BB construct, C-534/16, EU:C:2017:820, punt 21 u l-ġurisprudenza ċċitata). |
39 |
Huwa ċertament minnu li, skont l-Artikolu 272(1)(d) tad-Direttiva tal-VAT, l-Istati Membri huma ħielsa li jeħilsu lil persuni taxxabbli koperti bi skema ta’ eżenzjonijiet għal impriżi żgħar minn ċerti obbligi jew mill-obbligi kollha msemmija fil-Kapitoli 2 sa 6 tat-Titolu XI tal-istess direttiva. Madankollu, din hija sempliċi possibbiltà b’tali mod li l-Istati Membri ma humiex obbligati li jeħilsu lill-persuni taxxabbli minn tali obbligi. |
40 |
Konsegwentement, għandu jiġi kkonstatat, kif jirriżulta mill-punti 34 u 46 tal-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali, li d-deċiżjoni tal-leġiżlatur Ungeriż li jistabbilixxi skema ta’ eżenzjonijiet, filwaqt li jissuġġetta l-applikazzjoni tagħha għal ċerti rekwiżiti proċedurali hija koperta mill-marġni ta’ diskrezzjoni li d-Direttiva tal-VAT tagħti lill-Istati Membri. |
41 |
Madankollu, għalkemm l-Istati Membri għandhom marġni ta’ diskrezzjoni fl-għażla tal-miżuri li għandhom jiġu adottati biex jiġi żgurat il-ġbir korrett tal-VAT u li ma ssirx frodi, madankollu, huma għandhom l-obbligu li jeżerċitaw id-diskrezzjoni tagħhom fl-osservanza tad-dritt tal-Unjoni u tal-prinċipji ġenerali tagħha u, b’mod partikolari, fl-osservanza tal-prinċipju ta’ proporzjonalità (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tad-9 ta’ Lulju 2015, Salomie u Oltean, C-183/14, EU:C:2015:454, punt 50 u l-ġurisprudenza ċċitata), kif ukoll fl-osservanza tal-prinċipji ta’ newtralità fiskali u ta’ ċertezza legali. |
42 |
Għalhekk, l-ewwel nett, fir-rigward tal-prinċipju ta’ proporzjonalità, għandu jiġi kkonstatat, kif osserva l-Avukat Ġenerali fil-punti 57 u 58 tal-konklużjonijiet tiegħu, li l-obbligu tal-ħlas tal-VAT għall-bejgħ imwettaq ma huwiex sanzjoni għan-nuqqas ta’ twettiq tal-obbligu li jiġi ddikjarat il-bidu ta’ attività u li ssir l-għażla ta’ skema ta’ eżenzjoni, iżda l-irkupru tal-VAT li saret eżiġibbli meta nbdiet, minn operatur bħal D. Vámos, l-attività ekonomika. |
43 |
Barra minn hekk, fis-sentenza tad-9 ta’ Settembru 2004, Vermietungsgesellschaft Objekt Kirchberg (C-269/03, EU:C:2004:512), il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li d-dritt tal-Unjoni, u b’mod partikolari l-prinċipju ta’ proporzjonalità, ma jipprekludux lil Stat Membru, li jkun eżerċità l-possibbiltà li jagħti lill-persuni taxxabbli tiegħu d-dritt li jagħżlu skema speċjali ta’ ntaxxar, milli jadotta leġiżlazzjoni li tissuġġetta t-tnaqqis komplut tal-VAT tal-input imħallsa għall-kisba ta’ approvazzjoni minn qabel, mhux retroattiva, mill-awtoritajiet tat-taxxa. |
44 |
Il-Qorti tal-Ġustizzja speċifikat, f’dan ir-rigward, li l-assenza ta’ retroattività tal-proċedura ta’ approvazzjoni ma jagħmilhiex sproporzjonata (sentenza tad-9 ta’ Settembru 2004, Vermietungsgesellschaft Objekt Kirchberg, C-269/03, EU:C:2004:512, punt 29). |
45 |
Mill-punt 34 ta’ din is-sentenza jirriżulta li, f’sitwazzjoni bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, l-iskema normali ta’ ntaxxar tal-VAT issir applikabbli meta l-persuna taxxabbli ma tkunx għażlet l-iskema ta’ eżenzjoni personali. Konsegwentement, leġiżlazzjoni nazzjonali li tirrifjuta li tagħti l-eżenzjoni tal-VAT, f’sitwazzjoni bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, ma tmurx lil hinn minn dak li huwa neċessarju għall-ġbir korrett tal-VAT. |
46 |
It-tieni nett, f’dak li jirrigwarda l-prinċipju ta’ newtralità fiskali, li huwa t-traduzzjoni mil-leġiżlatur tal-Unjoni, fil-qasam tal-VAT, tal-prinċipju ġenerali ta’ ugwaljanza fit-trattament (sentenza tas-26 ta’ Ottubru 2017, BB construct, C-534/16, EU:C:2017:820, punt 29), diġà ġie deċiż li l-miżuri li l-Istati Membri għandhom il-possibbiltà li jadottaw sabiex jiżguraw il-ġbir korrett tal-VAT u li ma ssirx frodi ma jistgħux jintużaw b’tali mod li jikkonfutaw in-newtralità tal-VAT (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal-11 ta’ April 2013, Rusedespred, C-138/12, EU:C:2013:233, punti 28 u 29 u l-ġurisprudenza ċċitata). |
47 |
F’dan ir-rigward, għandu jitqies li jekk il-persuni taxxabbli jitħallew jagħżlu skema ta’ eżenzjonijiet wara l-iskadenza tat-terminu previst, dan ikun ifisser li dawn jingħataw vantaġġ kompetittiv indebitu, bi ħsara għall-operaturi li rrispettaw debitament l-obbligi proċedurali previsti mil-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali. Fil-fatt, dawn il-persuni taxxabbli jkunu f’pożizzjoni li jagħżlu a posteriori u, konsegwentement, billi jkunu jistgħu jibbażaw ruħhom fuq ir-riżultati konkreti tal-attività tagħhom, l-iskema fiskali li tkun tidher l-iktar waħda vantaġġuża għalihom. |
48 |
Issa, il-prinċipju ta’ newtralità fiskali jipprekludi, b’mod partikolari, li persuni taxxabbli li jinsabu f’sitwazzjonijiet paragunabbli u għalhekk f’kompetizzjoni ma xulxin, jiġu ttrattati b’mod differenti għall-finijiet tal-VAT. |
49 |
Minn dan isegwi li l-prinċipju ta’ newtralità fiskali u, b’mod iktar ġenerali, il-prinċipju ta’ ugwaljanza fit-trattament tal-persuni taxxabbli ma jipprekludux leġiżlazzjoni nazzjonali li ma tagħtix l-eżenzjoni mill-VAT lill-persuni taxxabbli li naqsu milli jagħżlu waħda mill-iskemi ta’ eżenzjonijiet fl-istess ħin li ddikjaraw il-bidu tal-attività ekonomika tagħhom, anki jekk id-dħul iġġenerat mill-attività tagħhom ma jaqbiżx il-limitu massimu li jagħti lill-impriżi żgħar d-dritt għall-eżenzjoni. |
50 |
It-tielet nett, għandu jiġi osservat li l-prinċipju ta’ ċertezza legali għandu jiġi osservat mill-istituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropea iżda wkoll mill-Istati Membri fl-eżerċizzju tas-setgħat mogħtija lilhom mid-direttivi tal-Unjoni (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tad-9 ta’ Lulju 2015, Salomie u Oltean, C-183/14, EU:C:2015:454, punt 30 u l-ġurisprudenza ċċitata). |
51 |
Dan il-prinċipju jeżiġi li s-sitwazzjoni fiskali tal-persuna taxxabbli ma tistax titqiegħed inkwistjoni b’mod indefinittiv (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas-6 ta’ Frar 2014, Fatorie, C-424/12, EU:C:2014:50, punt 46). |
52 |
Barra minn hekk, kif imsemmi fil-punt 31 ta’ din is-sentenza, peress li l-benefiċjarji tal-eżenzjoni fiskali personali ma jħallsux il-VAT u peress li, għalhekk, ma huwiex meħtieġ li huma jgħadduha fuq il-klijenti tagħhom, jista’ jkun indispensabbli li l-awtoritajiet fiskali jkunu jafu minn qabel il-persuni taxxabbli li jkunu għażlu din l-iskema ta’ eżenzjonijiet. |
53 |
Konsegwentement, il-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali hija konformi mal-prinċipju ta’ ċertezza legali. |
54 |
Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet kollha esposti iktar ’il fuq, hemm lok li r-risposta għad-domanda magħmula tkun li d-dritt tal-Unjoni għandu jiġi interpretat fis-sens li ma jipprekludix leġiżlazzjoni nazzjonali li teskludi l-applikazzjoni ta’ skema speċjali ta’ ntaxxar tal-VAT li tipprevedi eżenzjoni għall-impriżi żgħar – adottata konformement għad-dispożizzjonijiet tat-Taqsima 2 tal-Kapitolu 1 tat-Titolu XII tad-Direttiva tal-VAT – fir-rigward ta’ persuna taxxabbli li tissodisfa l-kundizzjonijiet sostantivi kollha iżda li ma eżerċitatx il-possibbiltà li tagħżel l-applikazzjoni ta’ din l-iskema fl-istess ħin li ddikjarat il-bidu tal-attivitajiet ekonomiċi tagħha lill-awtoritajiet tat-taxxa. |
Fuq l-ispejjeż
55 |
Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, barra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura. |
Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (Il-Ħames Awla) taqta’ u tiddeċiedi: |
Id-dritt tal-Unjoni għandu jiġi interpretat fis-sens li ma jipprekludix leġiżlazzjoni nazzjonali li teskludi l-applikazzjoni ta’ skema speċjali ta’ ntaxxar tat-taxxa fuq il-valur miżjud li tipprevedi eżenzjoni għall-impriżi żgħar – adottata konformement għad-dispożizzjonijiet tat-Taqsima 2 tal-Kapitolu 1 tat-Titolu XII tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE tat-28 ta’ Novembru 2006 dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud – fir-rigward ta’ persuna taxxabbli li tissodisfa l-kundizzjonijiet sostantivi kollha iżda li ma eżerċitatx il-possibbiltà li tagħżel l-applikazzjoni ta’ din l-iskema fl-istess ħin li ddikjarat il-bidu tal-attivitajiet ekonomiċi tagħha lill-awtoritajiet tat-taxxa. |
Firem |
( *1 ) Lingwa tal-kawża: l-Ungeriż.