Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

Share

Highlight in text

Go

Edizzjoni Provviżorja

SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (Is-Sitt Awla)

11 ta’ Novembru 2021 (*)

“Rinviju għal deċiżjoni preliminari - Taxxa fuq il-valur miżjud (VAT) - Direttiva 2006/112/KE – Artikolu 90 – Tnaqqis tal-valur taxxabbli tal-VAT – Nuqqas ta’ ħlas totali jew parzjali tal-prezz minħabba l-falliment tad-debitur – Kundizzjonijiet imposti minn leġiżlazzjoni nazzjonali għar-rettifika tal-VAT tal-output – Kundizzjoni li tipprovdi li l-kreditu parzjalment jew totalment mhux imħallas ma għandux jinħoloq matul il-perijodu ta’ sitt xhur qabel id-dikjarazzjoni ta’ falliment tal-kumpannija debitriċi – Nuqqas ta’ konformità”

Fil-Kawża C-398/20,

li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 267 TFUE, imressqa mill-Krajský soud v Brně (il-Qorti tar-Reġjun ta’ Brno, ir-Repubblika Ċeka), permezz ta’ deċiżjoni tad-29 ta’ Lulju 2020, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fl-20 ta’ Awwissu 2020, fil-proċedura

ELVOSPOL s.r.o.

vs

Odvolací finanční ředitelství,

IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (Is-Sitt Awla),

komposta minn L. Bay Larsen, Viċi President tal-Qorti tal-Ġustizzja, li qed jaġixxi bħala President tas-Sitt Awla, J-C. Bonichot (Relatur) u M. Safjan, Imħallfin,

Avukata Ġenerali: J. Kokott,

Reġistratur: A. Calot Escobar,

wara li rat il-proċedura bil-miktub,

wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:

–        għal ELVOSPOL s.r.o., minn T. Klíma,

–        għall-Odvolací finanční ředitelství, minn T. Rozehnal, għall-Gvern Ċek, minn M. Smolek, O. Serdula u J. Vláčil, bħala aġenti,

–        għall-Gvern Spanjol, minn S. Jiménez García, bħala aġent,

–        għall-Kummissjoni Ewropea, minn P. Carlin u M. Salyková, bħala aġenti,

wara li rat id-deċiżjoni, meħuda wara li nstema’ l-Avukat Ġenerali, li l-kawża tinqata’ mingħajr konklużjonijiet,

tagħti l-preżenti

Sentenza

1        It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikolu 90 tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE tat-28 ta’ Novembru 2006 dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud (ĠU 2006, L 347, p. 1, u r-rettifiki fil-ĠU 2007, L 335, p. 60 u fil-ĠU 2018, L 329, p. 53, iktar ’il quddiem id-“Direttiva tal-VAT”).

2        Din it-talba tressqet fil-kuntest ta’ kawża bejn ELVOSPOL s.r.o (iktar ’il quddiem “ELVOSPOL”), kumpannija rregolata mid-dritt Ċek, u l-Odvolací finanční ředitelství (id-Direttorat tal-Appell tal-Finanzi, ir-Repubblika Ċeka) dwar ir-rifjut ta’ dan tal-aħħar li jagħtiha rettifika fl-ammont tat-taxxa fuq il-valur miżjud (VAT).

 Il-kuntest ġuridiku

 Id-dritt tal-Unjoni

3        L-Artikolu 63 tad-Direttiva tal-VAT jipprovdi:

“Għandu jkun hemm avveniment li jagħti lok għal ħlas u l-VAT għandha tiġi imposta meta l-merkanzija jew is–servizzi huma pprovduti.”

4        L-Artikolu 73 ta’ din id-direttiva jipprovdi:

“Fir-rigward tal-provvista ta’ merkanzija jew servizzi, minbarra kif imsemmi fl-Artikoli 74 sa 77, l-ammont taxxabbli għandu jinkludi dak kollu li jikkostitwixxi ħlas miksub jew li għandu jinkiseb mill-fornitur, għall-provvista, mill-konsumatur jew parti terza, inklużi s-sussidji marbuta direttament mal-prezz tal-provvista.”

5        Skont l-Artikolu 90 ta’ din id-direttiva:

“1.      Fil-każ ta’ kanċellazzjoni, ċaħda jew nuqqas ta’ pagament totali jew parzjali, jew fejn il-prezz hu mnaqqas wara li l-provvista tkun saret, l-ammont taxxabbli għandu jiġi ridott għaldaqstant skond kondizzjonijet li jiġu stabbiliti mill-Istati Membri.

2.      Fil-każ ta’ nuqqas ta’ ħlas totali jew parzjali, l-Istati Membri jistgħu jidderogaw mill-paragrafu 1.”

6        L-Artikolu 273 tad-Direttiva tal-VAT jipprovdi:

“L-Istati Membri jistgħu jimponu obbligi oħrajn li jidhrulhom meħtieġa biex jiżguraw il-ġbir korrett ta’ VAT u biex ma ssirx frodi, soġġett għall-ħtieġa ta’ trattament indaqs bejn transazzjonijiet domestiċi u transazzjonijiet li jsiru bejn Stati Membri minn persuni taxxabbli u sakemm dawn l-obbligi, fin-negozju bejn Stati Membri, ma jagħtux lok għal formalitajiet konnessi mal-qsim ta’ fruntieri.

L-għażla skond l-ewwel paragrafu ma tistax tintuża biex timponi obbligi tal-fatturazzjoni addizzjonali aktar minn dawk stabbiliti fil-Kapitolu 3.”

 Id-dritt Ċek

7        L-Artikolu 44 taż-zákon č. 235/2004 Sb., o dani z přidané hodnoty (il-Liġi Nru 235/2004 dwar it-Taxxa fuq il-Valur Miżjud, iktar ’il quddiem il-“Liġi dwar il-VAT”) jipprevedi fil-paragrafu 1 tiegħu:

“Il-persuna taxxabbli li, minħabba servizz taxxabbli pprovdut lil persuna taxxabbli oħra, hija obbligata li tiddikjara t-taxxa u li l-kreditu relatat magħha, li nħoloq mhux iktar tard minn 6 xhur qabel id-deċiżjoni ġudizzjarja dwar il-falliment, ikun għadu ma ntemmx (iktar ’il quddiem il-‘kreditur’) għandha d-dritt li twettaq rettifika tal-ammont tat-taxxa tal-output fuq il-valur tal-kreditu stabbilit fil-każ fejn:

a)      il-persuna taxxabbli li fil-konfront tagħha l-kreditur għandu dan il-kreditu (iktar ’il quddiem id-‘debitur’) tkun is-suġġett ta’ proċedura ta’ falliment u fejn il-qorti tal-falliment tkun ordnat l-istralċ tal-assi tad-debitur,

b)      il-kreditur ikun iddikjara l-kreditu inkwistjoni mhux iktar tard mit-terminu stabbilit mid-deċiżjoni tal-qorti tal-insolvenza, li dan il-kreditu jkun ġie stabbilit u li jkun ittieħed inkunsiderazzjoni fil-proċedura ta’ falliment,

c)      il-kreditur u d-debitur ma humiex, u ma kinux fil-mument tat-tnissil tal-kreditu,

1.      persuni li l-kapital tagħhom huwa marbut [...],

2.      persuni li huma qraba, jew

3.      azzjonisti tal-istess kumpannija, fil-każ ta’ persuni taxxabbli,

d)      il-kreditur ikun bagħat lid-debitur id-dokument fiskali previst fl-Artikolu 46(1).”

 Il-kawża prinċipali u d-domanda preliminari

8        Fid-29 ta’ Novembru 2013, ELVOSPOL wettqet kunsinna ta’ oġġetti lil MPS Mont a.s. (iktar ’il quddiem “Mont”). Fid-19 ta’ Mejju 2014, qorti Ċeka ddikjarat il-falliment ta’ din tal-aħħar u stabbilixxiet il-modalitajiet tal-istralċ tagħha.

9        Ir-rikorrenti fil-kawża prinċipali għalhekk għamlet, fid-dikjarazzjoni fiskali tagħha dwar il-VAT għax-xahar ta’ Mejju 2015, imbagħad f’dikjarazzjoni fiskali addizzjonali, rettifika tal-bażi taxxabbli tagħha abbażi tal-Artikolu 44(1) tal-Liġi dwar il-VAT, billi sostniet li Mont ma kinitx ħallset il-fattura għall-kunsinna mwettqa.

10      Il-Finanční úřad pro Jihomoravský kraj (l-Uffiċċju tal-Finanzi għar-Reġjun ta’ Jihomoravský tan-Nofsinhar, ir-Repubblika Ċeka) (iktar ’il quddiem l-“amministrazzjoni fiskali”) madankollu qies li l-interpretazzjoni tal-Artikolu 44(1) tal-Liġi dwar il-VAT magħmula mir-rikorrenti fil-kawża prinċipali kienet żbaljata u li din ma kellhiex id-dritt li tirrettifika l-ammont taxxabbli tagħha. F’dawn iċ-ċirkustanzi, fit-22 ta’ Frar 2016, l-amministrazzjoni fiskali adottat deċiżjoni li permezz tagħha stabbilixxiet l-ammont tal-VAT mingħajr ma ħadet inkunsiderazzjoni t-talba għal rettifika.

11      Ir-rikorrenti fil-kawża prinċipali kkontestat din id-deċiżjoni quddiem id-Direttorat tal-Appell tal-Finanzi. Permezz ta’ deċiżjoni tat-2 ta’ Mejju 2018, dan id-direttorat ċaħad dan l-ilment, billi qies li r-rikorrenti fil-kawża prinċipali ma setgħetx tipproċedi għar-rettifika tal-bażi taxxabbli tagħha abbażi tal-Artikolu 44(1) tal-Liġi dwar il-VAT, peress li d-dejn mhux imħallas kien inħoloq matul il-perijodu ta’ sitt xhur qabel id-dikjarazzjoni ta’ falliment ta’ Mont.

12      Fil-fatt, skont id-Direttorat tal-Appell tal-Finanzi, sabiex tkun tista’ ssir rettifika tal-ammont tal-VAT, l-Artikolu 44(1) tal-Liġi dwar il-VAT jipprevedi diversi kundizzjonijiet, fejn waħda minnhom hija li d-dejn mhux imħallas ma jkunx inħoloq matul il-perijodu ta’ sitt xhur qabel id-deċiżjoni ġudizzjarja li tiddikjara l-falliment tal-kumpannija debitriċi kkonċernata. Issa, il-kreditu mhux imħallas inkwistjoni fil-kawża prinċipali nħoloq fid-29 ta’ Novembru 2013, jiġifieri matul il-perijodu ta’ sitt xhur qabel id-deċiżjoni ġudizzjarja tad-19 ta’ Mejju 2014 li tiddikjara l-falliment ta’ Mont.

13      Ir-rikorrenti fil-kawża prinċipali ppreżentat rikors kontra d-deċiżjoni tad-Direttorat tal-Appell tal-Finanzi quddiem il-Krajský soud v Brně (il-Qorti tar-Reġjun ta’ Brno, ir-Repubblika Ċeka), il-qorti tar-rinviju.

14      Din tistaqsi jekk dispożizzjoni nazzjonali, bħall-Artikolu 44(1) tal-Liġi dwar il-VAT, li tissuġġetta r-rettifika tal-ammont tal-VAT għall-kundizzjoni li d-dejn mhux imħallas ma jkunx inħoloq matul il-perijodu ta’ sitt xhur qabel id-dikjarazzjoni ta’ falliment tal-kumpannija debitriċi, tmurx kontra l-Artikolu 90 tad-Direttiva tal-VAT.

15      F’dan ir-rigward, il-qorti tar-rinviju tfakkar, filwaqt li tirreferi għall-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja dwar l-Artikolu 90 tad-Direttiva tal-VAT, li l-prinċipju ta’ newtralità jimplika li, fil-kapaċità tiegħu ta’ kollettur tat-taxxi f’isem l-Istat, l-imprenditur għandu jiġi kompletament meħlus mill-piż tat-taxxa dovuta jew imħallsa fil-kuntest tal-attivitajiet ekonomiċi tiegħu stess suġġetti għall-VAT, u li, għalkemm l-Istati Membri jistgħu jinjoraw il-possibbiltà li jirrettifikaw l-ammont tal-bażi taxxabbli , huma ma jistgħux jeskludu totalment il-possibbiltà ta’ tali rettifika bir-riskju li jiksru l-prinċipju ta’ newtralità.

16      Fid-dawl ta’ din il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, il-qorti tar-rinviju tqis li dispożizzjoni nazzjonali bħall-Artikolu 44(1) tal-Liġi dwar il-VAT, li tissuġġetta r-rettifika tal-ammont tal-VAT għall-kundizzjoni li d-dejn mhux imħallas ma jkunx inħoloq matul il-perijodu ta’ sitt xhur qabel id-dikjarazzjoni ta’ falliment tal-kumpannija debitriċi kkonċernata, tista’ tmur kontra l-prinċipju ta’ newtralità tal-VAT.

17      Il-qorti tar-rinviju tiddubita wkoll mill-fatt li tali dispożizzjoni nazzjonali tista’ taqa’ taħt id-deroga prevista fl-Artikolu 90(2) tad-Direttiva tal-VAT. F’dan ir-rigward, hija tfakkar li, skont il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, din id-dispożizzjoni hija bbażata fuq il-ħsieb li n-nuqqas ta’ ħlas tal-korrispettiv jista’, f’ċerti ċirkustanzi u minħabba s-sitwazzjoni legali eżistenti fl-Istat Membru kkonċernat, ikun diffiċli li jiġi vverifikat jew ikun biss provviżorju. Għaldaqstant, l-eżerċizzju ta’ tali possibbiltà ta’ deroga għandu jkun iġġustifikat mill-inċertezza fir-rigward tal-ħlas tal-korrispettiv u għandu jkun proporzjonat ma’ dan l-għan.

18      Barra minn hekk, il-qorti tar-rinviju tistaqsi jekk dispożizzjoni nazzjonali, bħall-Artikolu 44(1) tal-Liġi dwar il-VAT, tistax tiġi ġġustifikata mill-Artikolu 273 tad-Direttiva tal-VAT, li jippermetti lill-Istati Membri jipprevedu l-obbligi li huma jqisu neċessarji sabiex jiżguraw il-ġbir korrett tal-VAT u sabiex tiġi evitata l-frodi. Il-qorti tar-rinviju tfakkar li, skont il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, il-miżuri bbażati fuq din id-dispożizzjoni tal-aħħar għandhom ikunu limitati għal dak li huwa strettament neċessarju u ma għandhomx jintużaw b’mod li jpoġġu indiskussjoni l-prinċipju ta’ newtralità tal-VAT.

19      Barra minn hekk, il-qorti tar-rinviju tippreċiża li, skont digriet tan-Nejvyšší správní soud (il-Qorti Amministrattiva Suprema, ir-Repubblika Ċeka) tas-16 ta’ Lulju 2019, l-Artikolu 44(1) tal-Liġi dwar il-VAT huwa bbażat fuq l-ipoteżi ekonomika li tgħid li iktar ma l-perijodu ta’ negozjar u ta’ konklużjoni ta’ tranżazzjoni bejn professjonist u s-sieħeb kummerċjali tiegħu jkun qrib il-mument tal-falliment tiegħu, iktar dan il-professjonist ikun f’pożizzjoni li jiddistingwi fis-suq is-sinjali ta’ dan il-falliment. Fil-fatt, skont dan id-digriet, professjonist li jkun qiegħed jinnegozja ma’ persuna li tfalli matul is-sitt xhur li jippreċedu d-dikjarazzjoni ta’ falliment ma jistax jinjora, skont l-għarfien ekonomiku ġenerali, in-natura imminenti tal-falliment, b’tali mod li ma jkunx iġġustifikat li tingħatalu l-possibbiltà li jirrettifika l-ammont tal-VAT.

20      Issa, filwaqt li tenfasizza li dawn il-ġustifikazzjonijiet li fuqhom hija bbażata l-adozzjoni tal-Artikolu 44(1) tal-Liġi dwar il-VAT ma humiex ibbażati fuq il-ħsieb li n-nuqqas ta’ ħlas tal-korrispettiv jista’ jkun diffiċli li jiġi vverifikat jew ikun biss provviżorju, il-qorti tar-rinviju tqis li l-imsemmija ġustifikazzjonijiet ma għandhomx l-għan li jevitaw il-frodi. Fil-fatt, skont il-qorti tar-rinviju, is-sempliċi fatt li jitwettqu tranżazzjonijiet suġġetti għall-VAT ma’ operatur ekonomiku li jista’ jippreżenta s-sinjali ta’ falliment imminenti ma jfissirx, fih innifsu, li tali tranżazzjonijiet huma a priori diżonesti jew jitwettqu bil-għan li jinkiseb vantaġġ fiskali inġustifikat.

21      Għalhekk, skont il-qorti tar-rinviju, dispożizzjoni nazzjonali, bħall-Artikolu 44(1) tal-Liġi dwar il-VAT, li tissuġġetta r-rettifika tal-ammont tal-VAT għall-kundizzjoni li d-dejn mhux imħallas ma jkunx inħoloq matul il-perijodu ta’ sitt xhur qabel id-dikjarazzjoni ta’ falliment tal-kumpannija debitriċi, tista’ la tkun iġġustifikata mill-Artikolu 90(2) u lanqas mill-Artikolu 273 tad-Direttiva tal-VAT.

22      F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Krajský soud v Brně (il-Qorti tar-Reġjun ta’ Brno) iddeċidiet li tissospendi l-proċedura u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domanda preliminari li ġejja:

“Leġiżlazzjoni nazzjonali li tistabbilixxi kundizzjoni li tipprekludi lill-persuna taxxabbli suġġetta għall-VAT, li kellha obbligu li tinkludi t-taxxa b’rabta ma’ provvista ta’ servizz taxxabbli lil persuna taxxabbli oħra, milli twettaq korrezzjoni tal-ammont tat-taxxa tal-output dovuta fuq l-ammont tad-dejn li nħoloq fil-perijodu ta’ sitt xhur qabel id-deċiżjoni ġudizzjarja ta’ insolvenza ta’ din il-persuna taxxabbli l-oħra li ma ħallsitx għas-servizz jew li ħallset għalih parzjalment, tmur kontra l-għan tal-Artikolu 90(1) u (2) tad-Direttiva tal-[VAT]?”

 Fuq id-domanda preliminari

23      Permezz tad-domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk l-Artikolu 90 tad-Direttiva tal-VAT għandux jiġi interpretat fis-sens li jipprekludi dispożizzjoni nazzjonali li tissuġġetta r-rettifika tal-ammont tal-VAT għall-kundizzjoni li d-dejn parzjalment jew totalment mhux imħallas ma jkunx inħoloq matul il-perijodu ta’ sitt xhur qabel id-dikjarazzjoni ta’ falliment tal-kumpannija debitriċi.

24      F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li l-Artikolu 90(1) tad-Direttiva tal-VAT jipprovdi li, fil-każ ta’ kanċellazzjoni, ċaħda jew nuqqas ta’ pagament totali jew parzjali, jew fejn il-prezz hu mnaqqas wara li l-provvista tkun saret, l-ammont taxxabbli għandu jiġi ridott għaldaqstant skont kundizzjonijiet li jiġu stabbiliti mill-Istati Membri.

25      Skont il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, din id-dispożizzjoni tobbliga lill-Istati Membri jnaqqsu l-valur taxxabbli għall-VAT u, għaldaqstant, l-ammont tal-VAT dovut mill-persuna taxxabbli kull darba li, wara l-konklużjoni ta’ tranżazzjoni, il-persuna taxxabbli ma tiġborx parti mill-korrispettiv jew il-korrispettiv kollu. Din id-dispożizzjoni tikkostitwixxi l-espressjoni ta’ prinċipju fundamentali tad-Direttiva tal-VAT li jipprovdi li l-valur taxxabbli għandu jkun ikkostitwit mill-korrispettiv realment miġbur u li l-korollarju tiegħu huwa li l-amministrazzjoni fiskali ma tistax tiġbor bħala VAT ammont li jkun superjuri għal dak miġbur mill-persuna taxxabbli (sentenza tal-15 ta’ Ottubru 2020, E. (Tnaqqis tal-valur taxxabbli tal-VAT), C-335/19, EU:C:2020:829, punt 21 u l-ġurisprudenza ċċitata).

26      Min-naħa tiegħu, l-Artikolu 90(2) tad-Direttiva tal-VAT jipprovdi li fil-każ ta’ nuqqas ta’ ħlas totali jew parzjali tal-korrispettiv, l-Istati Membri jistgħu jidderogaw mill-obbligu li jnaqqsu l-valur taxxabbli tal-VAT stabbilit fl-Artikolu 90(1) ta’ din id-direttiva.

27      Il-Qorti tal-Ġustizzja ppreċiżat li din il-possibbiltà ta’ deroga, li hija strettament limitata għall-każijiet ta’ nuqqas ta’ ħlas totali jew parzjali, hija bbażata fuq il-ħsieb li jgħid li n-nuqqas ta’ ħlas tal-korrispettiv jista’, f’ċerti ċirkustanzi u minħabba s-sitwazzjoni ġuridika eżistenti fl-Istat Membru kkonċernat, tkun diffiċli li tiġi vverifikata jew tkun biss provviżorja (sentenza tal-11 ta’ Ġunju 2020, SCT, C-146/19, EU:C:2020:464, punt 23 u l-ġurisprudenza ċċitata).

28      Minn dan isegwi li l-eżerċizzju ta’ tali possibbiltà ta’ deroga għandu jkun iġġustifikat, sabiex il-miżuri meħuda mill-Istati Membri għall-implimentazzjoni tagħha ma jfixklux l-għan ta’ armonizzazzjoni fiskali mfittex mid-Direttiva tal-VAT, u li dan ma jistax jippermetti lil dawn tal-aħħar jeskludu b’mod pur u sempliċi t-tnaqqis tal-valur taxxabbli tal-VAT fil-każ ta’ nuqqas ta’ ħlas (sentenza tal-15 ta’ Ottubru 2020, E. (Tnaqqis tal-valur taxxabbli tal-VAT), C-335/19, EU:C:2020:829, punt 29 u l-ġurisprudenza ċċitata).

29      F’dan ir-rigward, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li l-imsemmija possibbiltà ta’ deroga hija intiża biss sabiex tippermetti lill-Istati Membri jiġġieldu l-inċertezza marbuta mal-irkupru tas-somom dovuti (sentenza tal-11 ta’ Ġunju 2020, SCT, C-146/19, EU:C:2020:464, punt 24 u l-ġurisprudenza ċċitata).

30      Din l-inċertezza tista’ tittieħed inkunsiderazzjoni, skont il-prinċipju ta’ newtralità fiskali, billi l-persuna taxxabbli tiġi mċaħħda mid-dritt tagħha għal tnaqqis fil-valur taxxabbli sakemm id-dejn ma jkunx definittivament irrekuperabbli. Iżda din tista’ tittieħed inkunsiderazzjoni wkoll billi jingħata t-tnaqqis meta l-persuna taxxabbli tagħti prova li hemm probabbiltà raġonevoli li d-dejn ma huwiex ser jitħallas, mingħajr preġudizzju għall-possibbiltà li l-valur taxxabbli jiġi rivedut ’il fuq fil-każ fejn il-ħlas isir minkejja kollox (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat-3 ta’ Lulju 2019, UniCredit Leasing, C-242/18, EU:C:2019:558, punt 62 u l-ġurisprudenza ċċitata).

31      Min-naħa l-oħra, li tiġi ammessa l-possibbiltà għall-Istati Membri li jeskludu kull tnaqqis tal-valur taxxabbli tal-VAT fil-każ ta’ nuqqas ta’ ħlas definittiv imur kontra l-prinċipju ta’ newtralità tal-VAT, li minnu jirriżulta b’mod partikolari li, fil-kapaċità tiegħu ta’ kollettur tat-taxxi f’isem l-Istat, l-imprenditur għandu jinħeles kompletament mill-oneru tat-taxxa dovuta jew imħallsa fil-kuntest tal-attivitajiet ekonomiċi tiegħu li huma stess huma suġġetti għall-VAT (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal-11 ta’ Ġunju 2020, SCT, C-146/19, EU:C:2020:464, punt 25 u l-ġurisprudenza ċċitata).

32      F’dan ir-rigward, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li sitwazzjoni kkaratterizzata bit-tnaqqis definittiv tal-obbligi tad-debitur fir-rigward tal-kredituri tiegħu ma tistax tiġi kklassifikata bħala “nuqqas ta’ ħlas”, fis-sens tal-Artikolu 90(2) tad-Direttiva tal-VAT. F’każ bħal dan, Stat Membru għandu jippermetti t-tnaqqis tal-valur taxxabbli tal-VAT jekk il-persuna taxxabbli tista’ turi li l-kreditu li għandha fuq id-debitur tagħha jkun ta’ natura li definittivament ma jkunx jista’ jiġi rkuprat (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal-11 ta’ Ġunju 2020, SCT, C-146/19, EU:C:2020:464, punti 26 u 27 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata).

33      F’dan il-każ, id-domanda magħmula tirrigwarda krediti mhux imħallsa li nħolqu matul il-perijodu ta’ sitt xhur qabel id-dikjarazzjoni ta’ falliment tal-kumpannija debitriċi kkonċernata, li fir-rigward tagħhom ma huwiex stabbilit li dawn għandhom jiġu kklassifikati bħala “definittivament irrekuperabbli”, fis-sens tal-ġurisprudenza ċċitata fil-punti 30 u 32 ta’ din is-sentenza.

34      Fil-fatt, mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li tali klassifikazzjoni tiddependi mit-trattament irriżervat għal dawn il-krediti fil-kuntest tal-proċedura ta’ falliment. Għalhekk teżisti inċertezza marbuta mal-irkupru tal-krediti li nħolqu matul il-perijodu ta’ sitt xhur qabel id-dikjarazzjoni ta’ falliment tal-kumpannija debitriċi kkonċernata, inċertezza li hija bbażata fuq il-mod kif dawn il-krediti jiġu ttrattati fil-kuntest tal-imsemmija proċedura ta’ falliment.

35      Madankollu, il-kundizzjoni ġenerali li tipprovdi li, sabiex tingħata rettifika tal-valur taxxabbli tal-VAT, id-djun mhux imħallsa ma għandhomx jinħolqu matul il-perijodu ta’ sitt xhur qabel id-dikjarazzjoni ta’ falliment tal-kumpannija debitriċi, ma tistax titqies, fl-assenza ta’ kull element oġġettiv dwar il-kuntest li fih jaqgħu il-krediti, bħala li hija intiża sabiex tiġi miġġielda l-inċertezza marbuta mal-irkupru ta’ dawn id-djun.

36      Fil-fatt, din il-kundizzjoni ma għandhiex rabta mal-mod kif il-krediti inkwistjoni jiġu realment ittrattati fil-kuntest tal-proċedura ta’ falliment, peress li hija ma tiħux inkunsiderazzjoni l-fatt li ċerti krediti jistgħu, fi tmiem din il-proċedura, jiġu eventwalment irkuprati.

37      Għall-kuntrarju, tali kundizzjoni għandha l-konsegwenza li teskludi b’mod pur u sempliċi kull tnaqqis tal-valur taxxabbli tal-VAT f’każ ta’ djun mhux imħallsa li nħolqu matul il-perijodu ta’ sitt xhur qabel id-dikjarazzjoni ta’ falliment tal-kumpannija debitriċi kkonċernata, anki meta dawn id-djun isiru definittivament irrekuperabbli fi tmiem il-proċedura ta’ falliment, peress li tali awtomatiċità tar-rifjut tad-dritt għal tnaqqis tikser il-prinċipju ta’ newtralità tal-VAT sa fejn il-valur taxxabbli ma jkunx ikkostitwit mill-korrispettiv realment miġbur mill-persuna taxxabbli kreditriċi, li jkollha tbati l-oneru tat-taxxa minflok il-konsumatur.

38      Għal dawn ir-raġunijiet kollha, dispożizzjoni nazzjonali, bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, ma tistax titqies li timplimenta l-possibbiltà prevista fl-Artikolu 90(2) tad-Direttiva tal-VAT.

39      Barra minn hekk, l-argument tal-Gvern Ċek li jgħid li tali dispożizzjoni hija intiża li timplimenta l-Artikolu 273 tad-Direttiva tal-VAT ma jistax jintlaqa’.

40      F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li, għalkemm, skont l-Artikolu 273 tad-Direttiva tal-VAT, l-Istati Membri jistgħu jadottaw miżuri li għandhom l-effett li jillimitaw id-dritt għal tnaqqis tal-valur taxxabbli previst fl-Artikolu 90(1) tad-Direttiva tal-VAT, dawn il-miżuri għandhom ikunu intiżi biex jiżguraw il-ġbir eżatt tal-VAT u sabiex tiġi evitata l-frodi.

41      Barra minn hekk, skont il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, tali miżuri jistgħu biss, fil-prinċipju, jidderogaw mill-osservanza tar-regoli dwar il-valur taxxabbli fil-limitu ta’ dak li huwa strettament neċessarju sabiex jintlaħaq dan l-għan speċifiku. Fil-fatt, skont il-Qorti tal-Ġustizzja, huma għandhom jaffettwaw l-inqas possibbli l-għanijiet u l-prinċipji tad-Direttiva tal-VAT u ma jistgħux, għalhekk, jintużaw b’mod li jqiegħdu inkwistjoni n-newtralità tal-VAT (sentenza tas-6 ta’ Diċembru 2018, Tratave, C-672/17, EU:C:2018:989, punt 33 u l-ġurisprudenza ċċitata).

42      Issa, l-esklużjoni ta’ kull possibbiltà li tinkiseb rettifika tal-valur taxxabbli li tikkorrispondi għal kreditu li nħoloq matul il-perijodu ta’ sitt xhur qabel id-dikjarazzjoni ta’ falliment tal-kumpannija debitriċi kkonċernata ma tistax titqies li tippermetti li tiġi evitata l-frodi fiskali u li hija proporzjonata għal tali għan.

43      Fil-fatt, minn naħa, kif tenfasizza l-qorti tar-rinviju, il-fatt li kreditu mhux imħallas ikun inħoloq matul il-perijodu ta’ sitt xhur qabel id-dikjarazzjoni ta’ falliment tal-kumpannija debitriċi ma jistax, fl-assenza ta’ kull element addizzjonali, jippermetti li jiġi preżunt b’mod validu li l-kreditur u d-debitur aġixxew bil-għan li jwettqu frodi jew evażjoni fiskali.

44      Min-naħa l-oħra, il-fatt li tiġi eskluża kull possibbiltà ta’ tnaqqis tal-valur taxxabbli f’tali ipoteżi u, jekk ikun il-każ, li tali kreditur taxxabbli, bħar-rikorrenti fil-kawża prinċipali, ikollu jġorr il-piż tal-oneru ta’ ammont tal-VAT li ma jkunx irċieva fil-kuntest tal-attivitajiet ekonomiċi tiegħu, imur lil hinn mil-limiti strettament neċessarji sabiex jintlaħqu l-għanijiet imsemmija fl-Artikolu 273 tad-Direttiva tal-VAT. (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal-15 ta’ Ottubru 2020, E. (Tnaqqis tal-valur taxxabbli tal-VAT), C-335/19, EU:C:2020:829, punt 45 u l-ġurisprudenza ċċitata).

45      Barra minn hekk, ma jistax jiġi sostnut li dispożizzjoni nazzjonali bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali hija intiża sabiex tiżgura l-ġbir korrett tal-VAT.

46      Għall-kuntrarju, l-applikazzjoni ta’ din id-dispożizzjoni għandha l-konsegwenza li tirrifjuta sistematikament id-dritt għal tnaqqis tal-valur taxxabbli f’każ ta’ krediti mhux imħallsa li nħolqu matul il-perijodu ta’ sitt xhur qabel id-dikjarazzjoni ta’ falliment tal-kumpannija debitriċi kkonċernata, filwaqt li wħud minn dawn il-krediti jistgħu jsiru definittivament irrekuperabbli fi tmiem il-proċedura ta’ falliment, liema ħaġa twassal biex titpoġġa indiskussjoni n-newtralità tal-VAT.

47      Konsegwentement, ir-risposta għad-domanda preliminari għandha tkun li l-Artikolu 90 tad-Direttiva tal-VAT għandu jiġi interpretat fis-sens li jipprekludi dispożizzjoni nazzjonali li tissuġġetta r-rettifika tal-ammont tal-VAT għall-kundizzjoni li l-kreditu parzjalment jew totalment mhux imħallas ma jkunx inħoloq matul il-perijodu ta’ sitt xhur qabel id-dikjarazzjoni ta’ falliment tal-kumpannija debitriċi, meta din il-kundizzjoni ma tippermettix li jiġi eskluż li dan il-kreditu jista’ finalment ikun ta’ natura definittivament irrekuperabbli.

 Fuq l-ispejjeż

48      Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, barra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.

Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (Is-Sitt Awla) taqta’ u tiddeċiedi:

L-Artikolu 90 tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE tat-28 ta’ Novembru 2006 dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud, għandu jiġi interpretat fis-sens li jipprekludi dispożizzjoni nazzjonali li tissuġġetta r-rettifika tal-ammont tat-taxxa fuq il-valur miżjud għall-kundizzjoni li l-kreditu parzjalment jew totalment mhux imħallas ma jkunx inħoloq matul il-perijodu ta’ sitt xhur qabel id-dikjarazzjoni ta’ falliment tal-kumpannija debitriċi, meta din il-kundizzjoni ma tippermettix li jiġi eskluż li dan il-kreditu jista’ finalment ikun ta’ natura definittivament irrekuperabbli.

Firem

*      Lingwa tal-kawża: iċ-Ċek.