Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

Share

Highlight in text

Go

Edizzjoni Provviżorja

SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tieni Awla)

12 ta’ Mejju 2022 (*)

“Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Approssimazzjoni tal-leġiżlazzjonijiet – Direttiva 90/435/KEE – Sistema fiskali komuni applikabbli għall-kumpanniji omm u sussidjarji ta’ Stati Membri differenti – Artikolu 4 u Artikolu 7(2) – Prevenzjoni tat-taxxa doppja ekonomika tad-dividendi”

Fil-Kawża C-556/20,

li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 267 TFUE, imressqa mill-Conseil d’État (il-Kunsill tal-Istat, Franza), permezz ta’ deċiżjoni tat-23 ta’ Ottubru 2020, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fl-istess jum, fil-proċedura

Schneider Electric SE,

Axa SA,

BNP Paribas SA,

Engie SA,

Orange SA,

L’Air Liquide, société anonyme pour l’étude u l’exploitation des procédés Georges Claude, minn A. Madec u G. Blanluet, avocats,

vs

Prim Ministru,

Ministre de l’Economie, des Finances et de la Relance

IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tieni Awla),

komposta minn A. Arabadjiev, President tal-Ewwel Awla, li qiegħed jaġixxi bħala President tat-Tieni Awla, I. Ziemele (Relatriċi), T. von Danwitz, P. G. Xuereb u A. Kumin, Imħallfin,

Avukat Ġenerali: J. Kokott,

Reġistratur: C. Di Bella, Amministratur,

wara li rat il-proċedura bil-miktub u wara s-seduta tat-8 ta’ Settembru 2021,

wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:

–        għal Schneider Electric SE, Axa SA, Engie SA, Orange SA, minn S. Dardour-Attali, B. Boutemy, S. Espasa-Mattei, C. Smits u C. Vannini, avocats,

–        għal L’Air Liquide, société anonyme pour l’étude u l’exploitation des procédés Georges Claude, minn A. Madec u G. Blanluet, avocats,

–        għall-Gvern Franċiż, minn É. Toutain, E. de Moustier u A.-L. Desjonquères, bħala aġenti,

–        għall-Kummissjoni Ewropea, minn A. Armenia u V. Uher, bħala aġenti,

wara li semgħet il-konklużjonijiet tal-Avukata Ġenerali ppreżentati fis-seduta tal-14 ta’ Ottubru 2021,

tagħti l-preżenti

Sentenza

1        It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikolu 1(2) u tal-Artikolu 7(2) tad-Direttiva tal-Kunsill 90/435/KEE tat-23 ta’ Lulju 1990 dwar is-sistema komuni tat-tassazzjoni li tapplika fil-każ tal-kumpanniji prinċipali u sussidjarji ta’ Stati Membri differenti (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 9, Vol. 1, p. 147).

2        Din it-talba tressqet fil-kuntest ta’ tilwima bejn Schneider Electric SE, Axa SA, BNP Paribas SA, Engie SA, Orange SA kif ukoll L’Air Liquide, société anonyme pour l’étude et l’exploitation des procédés Georges Claude (iktar ’il quddiem “L’Air Liquide”), u l-Prim Ministru (Franza) u l-ministre de l’Économie, des Finances et de la répénement (il-Ministru għall-Ekonomija, il-Finanzi u l-Irkupru, Franza) dwar rikors intiż għall-annullament tal-kummenti amministrattivi dwar it-taxxa minn ras il-għajn tal-Artikolu 223 sexies tal-code général des impôts (il-Kodiċi Ġenerali tat-Taxxi), fil-verżjoni tiegħu applikabbli għall-fatti fil-kawża prinċipali (iktar ’il quddiem iċ-“CGI”).

 Il-kuntest ġuridiku

 Id-dritt tal-Unjoni

3        It-tielet premessa tad-Direttiva 90/435 kienet tistipula:

“Billi d-dispożizzjonijiet eżistenti tat-taxxa li jirregolaw ir-relazzjonijiet bejn il-kumpanniji ġenituri u s-sussidjarji tagħhom fl-Istati Membri differenti ivarjaw b’mod apprezzabbli minn Stat Membru għall-ieħor u huma ġeneralment inqas vantaġġużi minn dawk li japplikaw għall-kumpanniji ġenituri u s-sussidjari fl-istess Stat Membru; billi l-kooperazzjoni bejn il-kumpanniji ta’ Stati Membri differenti tiġi b’hekk żvantaġġata meta mqabbla mal-kooperazzjoni bejn il-kumpanniji fl-istess Stat Membru; billi huwa meħtieġ li jiġi eliminat dan l-iżvantaġġ bid-dħul ta’ sistema komuni sabiex tiffaċilita r-raggruppament tal-kumpanniji”.

4        L-Artikolu 1(1) ta’ din id-direttiva kien ifformulat kif ġej:

“Kull wieħed mill-Istati Membri għandu japplika din id-Direttiva:

–        għat-tqassim tal-qligħ irċevut mill-kumpanji ta’ dan l-Istat li jkun ġej mill-kumpanniji sussidjarji fl-Istati Membri l-oħra,

–        għat-tqassim tal-qligħ mill-kumpanniji ta’ dan l-Istat lill-kumpanniji fl-Istati Membri l-oħra li tagħhom il-kumpanniji ta’ l-Istat ta’ l-ewwel ikunu sussidjarji.”

5        L-Artikolu 4(1) u (2) tal-imsemmija direttiva kien jipprevedi:

“1.      Meta kumpannija ġenitur [omm], bis-saħħa ta’ l-assoċjazzjoni tagħha mal-kumpannija sussidjarja tagħha, tirċievi profitti mqassma, l-Istat tal-kumpannija ġenitur [omm] għandu, għajr meta din ta’ l-aħħar tiġi llikwidata, jew:

–        iżomm lura milli jintaxxa dawn il-profitti, jew,

–        jintaxxa dan il-qligħ filwaqt li jawtorizza lill-kumpannija ġenitur biex tnaqqas mill-ammont tat-taxxa mistħoqqa dak il-frazzjon tat-taxxa fuq il-korporazzjonijiet imħallas mill-kumpannija sussidjarja li jkollu x’jaqsam ma’ dawn il-profitti u, jekk ikun xieraq, l-ammont tat-taxxa mnaqqsa [taxxa f’ras il-għajn] imposta mill-Istat Membru li fih tkun tirresjiedi l-kumpannija sussidjarja, skond id-derogi pprovvduti fl-Artikolu 5, sal-limitu ta’ l-ammont tat-taxxa domestika korrispondenti.

2.      Madankollu, kull wieħed mill-Istati Membri għandu jżomm il-għażla li jipprovdi illi kull impost li jkollu x’jaqsam ma’ l-ishma u kull telf li jirriżulta mit-tqassim tal-qligħ tal-kumpannija sussidjarja jistgħu ma jitnaqqsux mill-profitti taxxabbli tal-kumpannija ġenitur [omm]. Meta l-ispejjeż tal-ġestjoni li jkollhom x’jaqsmu ma’ l-ishma f’dan il-każ jiġu ffissati bħala rata waħda uniformi, l-ammont iffissat ma jistax jaqbeż il 5 % tal-profitti mqassma mill-kumpannija sussidjarja.”

6        L-Artikolu 5(1) tal-istess direttiva kien jipprovdi:

“Il-profitti li kumpannija sussidjarja tkun qassmet lill-kumpannija ġenitur [omm] tagħha għandhom, għall-inqas fejn din ta’ l-aħħar iżżomm minimu ta’ 25 % tal-kapital tal-kumpannija sussidjarja, jiġu eżentati mit-taxxa mnaqqsa [taxxa f’ras il-għajn].”

7        L-Artikolu 6 tad-Direttiva 90/435 kien jipprevedi:

“L-Istati Membri ta’ kumpannija ġenitur [omm] ma jistgħux jordnaw il-ħlas tat-taxxa mnaqqsa [taxxa f’ras il-għajn] fuq il-profitti li din il-kumpannija tirċievi minn għand kumpannija sussidjarja.”

8        Skont l-Artikolu 7 ta’ din id-direttiva:

“1.      L-espressjoni ‘taxxa mnaqqsa [taxxa f’ras il-għajn]’ kif użata f’din id-Direttiva ma għandhiex tkopri ħlas minn qabel jew ħlas bil-quddiem (‘précompte’) tat-taxxa fuq il-korporazzjonijiet lill-Istat Membru tal-kumpannija sussidjarja li din tagħmel rigward it-tqassm tal-profitti lill-kumpannija ġenitur [omm] tagħha.

2.      Din id-Direttiva ma għandhiex taffettwa l-applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet domestiċi jew imsejsa fuq ftehim bil-ħsieb li telimina jew tnaqqas it-taxxa doppja ekonomika fuq id-dividendi, b’mod partikolari d-dispożizzjonijiet li jkollhom x’jaqsmu mal-ħlas ta’ krediti tat-taxxa lir-riċevituri ta’ dawn id-dividendi.”

9        Id-Direttiva 90/435 tħassret permezz tad-Direttiva tal-Kunsill 2011/96/UE tat-30 ta’ Novembru 2011 dwar is-sistema komuni tat-tassazzjoni li tapplika fil-każ tal-kumpanniji prinċipali [omm] u sussidjarji ta’ Stati Membri differenti (ĠU 2011, L 345, p. 8), li daħlet fis-seħħ fit-18 ta’ Jannar 2012. Madankollu, fid-dawl tad-data tal-fatti fil-kawża prinċipali, id-Direttiva 90/435 hija applikabbli għalihom ratione temporis.

10      L-Artikolu 4(1) u (3) tad-Direttiva 2011/96 jipprevedi:

“1.      Meta kumpannija prinċipali [omm] jew l-istabbiliment permanenti tagħha jirċievu qligħ imqassam bis-saħħa tal-assoċjazzjoni tal-kumpannija prinċipali [omm] mas-sussidjarja tagħha, l-Istat Membru tal-kumpannija prinċipali [omm] u l-Istat Membru tal-istabbiliment permanenti tagħha għandhom, għajr meta s-sussidjarja tiġi llikwidata, jew:

(a)      iżommu lura milli jintaxxaw dan il-qligħ; jew;

(b)      jintaxxaw dan il-qligħ filwaqt li jawtorizzaw lill-kumpannija prinċipali [omm] u lill-istabbiliment permanenti li jnaqqsu mill-ammont mistħoqq tat-taxxa dak il-frazzjon tat-taxxa fuq il-korporazzjonijiet li jkollu x’jaqsam ma’ dan il-qligħ u mħallas mis-sussidjarja u minn kull sussidjara fi skala iktar baxxa, suġġett għall-kondizzjoni illi f’kull skala kumpannija u s-sussidjara tal-iskala iktar baxxa tagħha jaqgħu taħt id-definizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 2 u jissodisfaw il-ħtiġiet previsti fl-Artikolu 3, sal-limitu tal-ammont tat-taxxa mistħoqqa korrispondenti.

[…]

3.      Kull Stat Membru għandu jżomm l-għażla li jipprovdi li kull spiża li jkollha x’taqsam mal-investiment u kull telf li jirriżulta mit-tqassim tal-qligħ tal-kumpannija sussidjarja ma jistgħux jitnaqqsu mill-qligħ taxxabbli tal-kumpannija prinċipali.

Meta l-ispejjeż tal-ġestjoni li jkollhom x’jaqsmu mal-investiment f’dan il-każ jiġu stabbiliti bħala rata fissa, l-ammont stabbilit ma jistax jaqbeż il 5 % tal-qligħ mqassam mill-kumpannija sussidjarja.”

 Id-dritt Franċiż

 Id-dispożizzjonijiet dwar il-kreditu ta’ taxxa u t-taxxa f’ras il-għajn

11      L-Artikolu 158bis taċ-CGI kien jipprevedi li l-persuni li kienu jirċievu dividendi mqassma minn kumpanniji Franċiżi kellhom bħala tali dħul ikkostitwit mis-somom li huma kienu jirċievu mingħand il-kumpannija u minn kreditu fiskali irrappreżentat minn kreditu miftuħ fuq it-Teżor. Dan il-kreditu ta’ taxxa kien ugwali għal nofs is-somom effettivament imħallsa mill-kumpannija.

12      Skont l-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 223 sexies ta’ dan il-kodiċi:

“[…] meta l-profitti mqassma minn kumpannija jiġu kkalkolati fuq somom li fir-rigward tagħhom hija ma kinitx suġġetta għat-taxxa fuq il-kumpanniji bir-rata normali […], din il-kumpannija hija obbligata tħallas taxxa bil-quddiem ugwali għal kreditu ta’ taxxa kkalkolat taħt il-kundizzjonijiet previsti fil-paragrafu I tal-Artikolu 158 bis. […]. It-taxxa mħallsa bil-quddiem hija dovuta indipendentement mill-benefiċjarji.”

13      L-Artikoli 158 bis u 223 sexies taċ-CGI tħassru, rispettivament għad-dħul imqassam jew rċevut u għall-krediti ta’ taxxa li jistgħu jintużaw, mill-1 ta’ Jannar 2005.

 Id-dispożizzjonijiet dwar is-sistema tal-kumpanniji omm

14      L-Artikolu 145 taċ-CGI kien ifformulat kif ġej:

“1.      Is-sistema fiskali tal-kumpanniji omm, hekk kif iddefinita fl-Artikoli 146 u 216, hija applikabbli għall-kumpanniji u korpi oħra suġġetti għat-taxxa fuq il-kumpanniji bir-rata normali, li għandhom ishma li jissodisfaw il-kundizzjonijiet li ġejjin:

[…]

b. […] it-titoli tal-ishma għandhom jirrappreżentaw mill-anqas 10 % tal-kapital tal-kumpannija li toħroġhom; [...]”

15      L-Artikolu 146(2) taċ-CGI jipprovdi:

“Meta t-tqassim li tagħmel kumpannija omm jagħti lok għall-applikazzjoni tal-ħlas bil-quddiem ta’ taxxa stabbilit fl-Artikolu 223 sexies, dan il-ħlas bil-quddiem għandu jitnaqqas, meta jkun il-każ, bl-ammont ta’ krediti ta’ taxxa li huma marbuta mad-dħul mill-azzjonijiet […], miġbura matul snin finanzjarji li ilhom magħluqa sa massimu ta’ ħames snin.”

16      Skont l-Artikolu 216 taċ-CGI:

“Id-dħul nett minn parteċipazzjonijiet, li jagħtu dritt għall-applikazzjoni tas-sistema tat-tassazzjoni tal-kumpanniji omm u msemmi fl-Artikolu 145, li tirċievi matul sena finanzjarja kumpannija omm, jista’ jitnaqqas mit-total nett tal-profitti ta’ din il-kumpannija […]”.

 Il-kawża prinċipali u d-domanda preliminari

17      Schneider Electric, Axa, Engie u Orange (iktar ’il quddiem, flimkien, “Schneider Electric et”) kif ukoll BNP Paribas u L’Air Liquide ppreżentaw rikors quddiem il-Conseil d’État (il-Kunsill tal-Istat, Franza) intiż għall-annullament tal-kummenti amministrattivi dwar l-Artikolu 223 sexies taċ-CGI, ippubblikati fl-1 ta’ Novembru 1995 fid-dokumenti bażiċi bir-referenzi 4 J 1321 u 4 J 1322, kif ukoll kummenti amministrattivi li jinsabu fl-istruzzjoni 4 J-1–01 tal-21 ta’ Marzu 2001, ippubblikati fil-bullettin uffiċjali tat-taxxi Nru 62 fit-30 ta’ Marzu 2001.

18      Ir-rikorrenti fil-kawża prinċipali jqisu li l-kummenti kkontestati jirrepetu d-dispożizzjonijiet li jistabbilixxu t-taxxa f’ras il-għajn tal-Artikolu 223 sexies taċ-CGI, li huma wkoll inkompatibbli mad-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 4 tad-Direttiva 90/435, peress li t-taxxa f’ras il-għajn għandha n-natura ta’ miżura fiskali prevista mill-Istat Membru ta’ kumpannija omm li tipprevedi l-ġbir tat-taxxa fl-okkażjoni tat-tqassim tad-dividendi mill-kumpannija omm u li l-bażi tagħha hija kkostitwita mill-ammonti tad-dividendi mqassma, inklużi dawk li ġejjin mis-sussidjarji mhux residenti ta’ din il-kumpannija.

19      Mit-talba għal deċiżjoni preliminari jsegwi li d-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 223 sexies taċ-CGI, kif interpretati mill-kummentarji kkontestati, ġew applikati għal Schneider Electric et u għal L’Air Liquide fir-rigward, skont il-każ, tas-snin finanzjarji 2000 sa 2004, minħabba t-tqassim ta’ somom miġbura fuq profitti li kienu tqassmu lilhom minn sussidjarji stabbiliti fi Franza, fi Stati Membri oħra jew fi Stati terzi, u li dawn il-kumpanniji kkontestaw dawn it-taxxi għall-ammont kollu tagħhom.

20      Għaldaqstant, il-qorti tar-rinviju kkunsidrat li Schneider Electric et u L’Air Liquide ġġustifikaw interess ġuridiku kontra l-kummenti kkontestati. Min-naħa l-oħra, BNP Paribas ma ġġustifikax interess personali li jagħtih locus standi f’dan ir-rigward, peress li din il-kumpannija la sostniet li d-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 223 sexies taċ-CGI, kif interpretati mill-imsemmija kummenti, kienu ġew applikati għaliha, u lanqas li hija ġiet eskluża minn vantaġġ li l-persuni kkonċernati minn din l-interpretazzjoni jistgħu jinvokaw.

21      Il-qorti tar-rinviju tindika li, f’dak li jirrigwarda t-trattament fiskali tal-profitti li jaqgħu taħt il-kamp ta’ applikazzjoni tad-Direttiva 90/435, il-leġiżlatur Franċiż għażel, fl-Artikoli 145 u 216 taċ-CGI, is-sistema ta’ eżenzjoni, prevista fl-ewwel inċiż tal-Artikolu 4(1) ta’ din id-direttiva, bla ħsara għat-tassazzjoni ta’ proporzjon tal-ispejjeż u tal-onorarji, iffissata b’rata fissa ta’ 5 %, li tirrappreżenta l-ispejjeż u l-onorarji sostnuti mill-kumpannija omm li huma relatati mas-sehem tagħha fis-sussidjarja li qassmet dawn il-profitti, konformement mal-Artikolu 4(2) tal-imsemmija direttiva. Għaldaqstant, dawn il-profitti huma eżentati sa 95 %.

22      Din il-qorti tirrileva li huwa biss l-awtur ta’ ridistribuzzjoni li huwa suġġett għat-taxxa minn ras il-għajn prevista fl-Artikolu 223 sexies taċ-CGI u li, konsegwentement, fid-dawl tal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, dan il-ħlas bil-quddiem ta’ taxxa ma għandux in-natura ta’ taxxa f’ras il-għajn fis-sens tal-Artikoli 5 u 6 u tal-Artikolu 7(1) tad-Direttiva 90/435, u l-partijiet jaqblu dwar dan. Min-naħa l-oħra, l-imsemmija taxxa minn ras il-għajn tista’ taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-ewwel inċiż tal-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 90/435.

23      Madankollu, sa fejn it-taxxa minn ras il-għajn prevista fl-Artikolu 223 sexies taċ-CGI kienet waħda mill-elementi li jikkostitwixxu mekkaniżmu ta’ eliminazzjoni tat-taxxa doppja ekonomika tad-dħul iddistribwit, il-qorti tar-rinviju tistaqsi jekk dan il-ħlas bil-quddiem ta’ taxxa jaqax taħt l-Artikolu 7(2) tad-Direttiva 90/435. Fil-fatt, l-imsemmi ħlas bil-quddiem ta’ taxxa kien dovut fil-każ ta’ tqassim ta’ profitti li jagħtu lok għall-għoti ta’ kreditu ta’ taxxa, meta dawn il-profitti ma jkunux ħallsu t-taxxa fuq il-kumpanniji bir-rata tad-dritt komuni, u kien intiż sabiex jipprekludi li l-kreditu ta’ taxxa marbut ma’ dan id-dħul ma jkollux ġustifikazzjoni fir-rigward tal-piż fiskali sostnut mill-kumpannija distributriċi minħabba l-profitti li fuqhom huma miġbura u, għalhekk, li jiġi evitat li l-għoti ta’ dan il-kreditu ta’ taxxa jikkostitwixxi “effett deadweight” għall-benefiċjarju tad-distribuzzjonijiet.

24      Peress li, konformement mas-sentenza tal-15 ta’ Settembru 2011, Accor (C-310/09, EU:C:2011:581), il-kumpannija li tirċievi d-dividendi għandha dritt għal kreditu ta’ taxxa li jippermetti li jiġi żgurat l-istess trattament fiskali tad-dividendi li jiġu minn kumpanniji stabbiliti fi Franza u ta’ dawk li ġejjin minn kumpanniji stabbiliti fi Franza u ta’ dawk li ġejjin minn kumpanniji stabbiliti fi Stat Membru ieħor, imputabbli fuq it-taxxa minn ras il-għajn prevista fl-Artikolu 223 sexies taċ-CGI, l-applikazzjoni ta’ dan il-ħlas bil-quddiem ta’ taxxa ma tidhirx, skont il-qorti tar-rinviju, li għandha l-effett li tostakola l-għan imfittex mid-Direttiva 90/435.

25      F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Conseil d’État (il-Kunsill tal-Istat) iddeċieda li jissospendi l-proċeduri quddiemu u li jagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domanda preliminari li ġejja:

“Id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 4 tad-Direttiva [90/435], fid-dawl b’mod partikolari tal-Artikolu 7(2) tagħha, jipprekludu dispożizzjoni, bħal dik tal-Artikolu 223 sexies [taċ-CGI], li, għall-implementazzjoni korretta ta’ dispożittiv intiż sabiex jelimina t-tassazzjoni doppja ekonomika tad-dividendi, tistabbilixxi ħlas meta kumpannija omm tqassam mill-ġdid profitti li tqassmulha minn sussidjarji stabbiliti minn Stat Membru ieħor tal-Unjoni Ewropea?”

 Fuq it-talba għal ftuħ mill-ġdid tal-fażi orali tal-proċedura

26      Wara li ġew ippreżentati il-konklużjonijiet tal-Avukata Ġenerali, Schneider Electric et u L’Air Liquide, permezz ta’ atti ppreżentati fir-Reġistru tal-Qorti tal-Ġustizzja fit-22 ta’ Ottubru 2021, talbu li jiġi ordnat il-ftuħ mill-ġdid tal-fażi orali tal-proċedura, skont l-Artikolu 83 tar-Regoli tal-Proċedura tal-Qorti tal-Ġustizzja.

27      Insostenn tat-talba tagħhom, Schneider Electric et u L’Air Liquide jsostnu, qabelxejn, li ċerti kunsiderazzjonijiet dwar id-dispożittiv tal-kreditu ta’ taxxa u tal-ħlas bil-quddiem ta’ taxxa, li fuqhom huma bbażati l-konklużjonijiet tal-Avukata Ġenerali, huma żbaljati.

28      Sussegwentement, Schneider Electric et jallegaw li wħud mill-argumenti tagħhom baqgħu mingħajr tweġiba u huma jikkontestaw ukoll l-eżempju kkwantifikat ipprovdut fil-punt 47 tal-konklużjonijiet tal-Avukata Ġenerali.

29      Fl-aħħar, L’Air Liquide ssostni li ċerti argumenti li jinsabu fil-konklużjonijiet tal-Avukata Ġenerali huma kontradittorji, jew imorru kontra l-formulazzjoni tal-Artikolu 7(2) tad-Direttiva 90/435 kif ukoll tax-xogħol preparatorju ta’ din id-dispożizzjoni.

30      F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li, skont it-tieni paragrafu tal-Artikolu 252 TFUE, l-Avukat Ġenerali għandu jippreżenta pubblikament, bl-ikbar imparzjalità u b’indipendenza sħiħa, konklużjonijiet motivati dwar il-kawżi li, skont l-Istatut tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea, jeħtieġu l-intervent tiegħu. Il-Qorti tal-Ġustizzja la hija marbuta b’dawn il-konklużjonijiet u lanqas bil-motivazzjoni li fuq il-bażi tagħha l-Avukat Ġenerali jasal għalihom (sentenza tas-16 ta’ Diċembru 2020, Il-Kunsill et vs K. Chrysostomides & Co. et, C-597/18 P, C-598/18 P, C-603/18 P u C-604/18 P, EU:C:2020:1028, punt 58 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata).

31      Barra minn hekk, l-Istatut tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea u r-Regoli tal-Proċedura ma jipprevedux il-possibbiltà, għall-partijiet ikkonċernati msemmija fl-Artikolu 23 ta’ dan l-Istatut, li jippreżentaw osservazzjonijiet bi tweġiba għall-konklużjonijiet ippreżentati mill-Avukat Ġenerali (sentenza tas-16 ta’ Novembru 2021, Prokuratura Rejonowa w Mińsku Mazowieckim et, C-748/19 sa C-754/19, EU:C:2021:931, punt 30 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata).

32      Konsegwentement, in-nuqqas ta’ qbil ta’ parti kkonċernata msemmija fl-Artikolu 23 tal-Istatut tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea mal-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali, ikunu xi jkunu l-kwistjonijiet li dan tal-aħħar jeżamina fil-konklużjonijiet tiegħu, ma jistax fih innifsu jikkostitwixxi raġuni li tiġġustifika l-ftuħ mill-ġdid tal-proċedura orali (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas-16 ta’ Novembru 2021, Prokuratura Rejonowa w Mińsku Mazowieckim et, C-748/19 sa C-754/19, EU:C:2021:931, punt 31 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata).

33      Ċertament, il-Qorti tal-Ġustizzja tista’, f’kull ħin, wara li jinstema’ l-Avukat Ġenerali, tordna l-ftuħ mill-ġdid tal-fażi orali tal-proċedura, konformement mal-Artikolu 83 tar-Regoli tal-Proċedura tagħha, b’mod partikolari jekk tqis li ma għandhiex informazzjoni biżżejjed jew meta waħda mill-partijiet tippreżenta, wara l-għeluq ta’ din il-fażi, fatt ġdid ta’ natura li jeżerċita influwenza deċiżiva fuq id-deċiżjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja, jew inkella meta l-kawża jkollha tiġi deċiża abbażi ta’ argument li ma kienx indirizzat mill-partijiet jew mill-partijiet ikkonċernati msemmija fl-Artikolu 23 tal-Istatut tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea.

34      Madankollu, f’dan il-każ, il-Qorti tal-Ġustizzja tirrileva li hija għandha l-informazzjoni kollha neċessarja sabiex tiddeċiedi u li din il-kawża ma għandhiex tiġi deċiża abbażi ta’ argument li ma ġiex indirizzat fil-fażijiet bil-miktub u orali tal-proċedura. Barra minn hekk, it-talba għal ftuħ mill-ġdid tal-fażi orali tal-proċedura ma tinkludi ebda fatt ġdid ta’ natura li jeżerċita influwenza deċiżiva fuq id-deċiżjoni li l-Qorti tal-Ġustizzja hija mitluba tagħti f’din il-kawża.

35      F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Qorti tal-Ġustizzja tqis, wara li nstemgħet l-Avukata Ġenerali, li ma hemmx lok li jiġi ordnat il-ftuħ mill-ġdid tal-fażi orali tal-proċedura.

 Fuq id-domanda preliminari

36      Permezz tad-domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk l-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 90/435 għandux jiġi interpretat fis-sens li jipprekludi leġiżlazzjoni nazzjonali li tipprevedi li kumpannija omm hija suġġetta għal ħlas bil-quddiem ta’ taxxa fil-każ ta’ ridistribuzzjoni lill-azzjonisti tagħha ta’ profitti mħallsa mis-sussidjarji tagħha, li tagħti lok għall-għoti ta’ kreditu ta’ taxxa, meta dawn il-profitti ma jkunux ħallsu t-taxxa fuq il-kumpanniji bir-rata tad-dritt komuni u, jekk ikun il-każ, jekk din il-leġiżlazzjoni taqax taħt l-Artikolu 7(2) ta’ din id-direttiva.

 Fuq l-interpretazzjoni tal-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 90/435

37      Preliminarjament, għandu jiġi rrilevat li mill-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 90/435 isegwi li, meta kumpannija omm, bis-saħħa tal-assoċjazzjoni mal-kumpannija sussidjarja tagħha, tirċievi profitti mqassma, l-Istat Membri li fih hija stabbilita l-kumpannija omm għandu jew iżomm lura milli jintaxxa dawn il-profitti, jew jawtorizza lill-kumpannija omm sabiex tnaqqas mill-ammont tat-taxxa tagħha dik il-frazzjoni tat-taxxa tas-sussidjarja relatata ma’ dawn il-profitti u, jekk dan ikun il-każ, l-ammont tat-taxxa f’ras il-għajn imposta mill-Istat Membru ta’ residenza tas-sussidjarja, sal-limitu tal-ammont tat-taxxa domestika korrispondenti.

38      Id-Direttiva 90/435 għalhekk tħalli espliċitament l-għażla lill-Istati Membri bejn is-sistema ta’ eżenzjoni u s-sistema ta’ imputazzjoni, previsti rispettivament fl-ewwel u fit-tieni inċiż tal-Artikolu 4(1) tagħha (sentenza tad-19 ta’ Diċembru 2019, Brussels Securities, C-389/18, EU:C:2019:1132, punt 31).

39      Skont l-indikazzjonijiet li jinsabu fit-talba għal deċiżjoni preliminari, kif imsemmija fil-punt 21 ta’ din is-sentenza, il-leġiżlatur Franċiż għażel, fl-Artikoli 145 u 216 taċ-CGI, is-sistema ta’ eżenzjoni, prevista fl-ewwel inċiż tal-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 90/435. Għaldaqstant, huwa fid-dawl ta’ din id-dispożizzjoni li għandha tingħata risposta għad-domanda magħmula.

40      F’dan ir-rigward, għandhom jittieħdu inkunsiderazzjoni mhux biss il-formulazzjoni tal-ewwel inċiż tal-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 90/435, iżda wkoll l-għanijiet u s-sistema tal-imsemmija direttiva (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat-8 ta’ Marzu 2017, Wereldhave Belgium et, C-448/15, EU:C:2017:180, punt 24 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata).

41      Fl-ewwel lok, għandu jiġi rrilevat li l-formulazzjoni tal-ewwel inċiż tal-Artiklu 4(1) tad-Direttiva 90/435 hija essenzjalment identika għal dik tal-Artikolu 4(1)(a) tad-Direttiva 2011/96, li fir-rigward tagħha l-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li, billi tipprevedi li l-Istat Membru tal-kumpannija omm u l-Istat Membru tal-istabbiliment permanenti tagħha għandhom “iżommu lura milli jintaxxaw dan il-qligħ”, din id-dispożizzjoni tipprojbixxi lill-Istati Membri milli jintaxxaw lill-kumpannija omm jew lill-istabbiliment permanenti tagħha fir-rigward tal-profitti mqassma mis-sussidjarja lill-kumpannija omm tagħha, mingħajr ma tagħmel distinzjoni skont jekk il-fattur taxxabbli tal-intaxxar tal-kumpannija omm huwiex ir-riċeviment ta’ dawn il-profitti jew ir-ridistribuzzjoni tagħhom (sentenza tas-17 ta’ Mejju 2017, X, C-68/15, EU:C:2017:379, punt 79).

42      Dwar, fit-tieni lok, il-kuntest li jidħol fih l-ewwel inċiż tal-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 90/435, għandu jiġi rrilevat li, skont l-Artikolu 4(2) ta’ din id-direttiva, kull Stat Membru għandu jżomm l-għażla li jipprevedi li imposti li jirrigwardaw l-ishma fil-kumpannija sussidjarja ma jkunux jistgħu jitnaqqsu mill-profitt taxxabbli tal-kumpannija omm, filwaqt li huwa ppreċiżat li, jekk, f’dan il-każ, l-ispejjeż ta’ ġestjoni li jirrigwardaw l-imsemmija ishma huma ffissati bħala rata waħda uniformi, l-ammont iffissat ma jistax jaqbeż il-5 % tal-profitti mqassma mill-kumpannija sussidjarja.

43      Fit-tielet lok, il-Qorti tal-Ġustizzja qieset li l-konstatazzjoni mfakkra fil-punt 41 ta’ din is-sentenza kienet ikkonfermata mill-għan tad-Direttiva 2011/96 li huwa intiż sabiex jelimina t-tassazzjoni doppja tal-profitti mqassma minn sussidjarja lill-kumpannija omm tagħha fil-livell tal-kumpannija omm. Tassazzjoni ta’ dawn il-profitti mill-Istat Membru tal-kumpannija omm għand din il-kumpannija waqt ir-ridistribuzzjoni ta’ dawn tal-aħħar, li għandha bħala effett li tissuġġetta l-imsemmija profitti għal tassazzjoni li taqbeż, fil-fatt, il-limitu massimu ta’ 5 % previst fl-Artikolu 4(3) ta’ din id-direttiva, tkun twassal għal taxxa doppja fuq il-livell tal-imsemmija kumpannija, ipprojbita mill-imsemmija direttiva (sentenza tas-17 ta’ Mejju 2017, X, C-68/15, EU:C:2017:379, punt 80).

44      Id-Direttiva 90/435 tfittex ukoll tali għan. Bħalma jsegwi, b’mod partikolari, mit-tielet premessa ta’ din id-direttiva, din hija intiża li telimina, permezz tal-istabbiliment ta’ sistema fiskali komuni, kull żvantaġġ għall-kooperazzjoni bejn kumpanniji ta’ Stati Membri differenti meta mqabbla mal-kooperazzjoni bejn kumpanniji fl-istess Stat Membru u li, b’dan il-mod, tiffaċilita l-formazzjoni ta’ gruppi ta’ kumpanniji fuq il-livell tal-Unjoni. L-imsemmija direttiva hija intiża għaldaqstant sabiex tiżgura n-newtralità, mill-aspett fiskali, tat-tqassim ta’ profitti minn kumpannija sussidjarja stabbilita fi Stat Membru lill-kumpannija omm tagħha stabbilita fi Stat Membru ieħor (sentenza tad-19 ta’ Diċembru 2019, Brussels Securities, C-389/18, EU:C:2019:1132, punt 35 u l-ġurisprudenza ċċitata).

45      Sabiex jintlaħaq dan l-għan tan-newtralità, id-Direttiva 90/435 hija intiża li tevita, b’mod partikolari, permezz tar-regola prevista fl-ewwel inċiż tal-Artikolu 4(1) tagħha, tassazzjoni doppja ta’ dawn il-profitti, f’termini ekonomiċi, jiġifieri sabiex jiġi evitat li l-profitti mqassma jkunu intaxxati, l-ewwel darba, fil-kumpannija sussidjarja u, it-tieni darba, fil-kumpannija omm (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tad-19 ta’ Diċembru 2019, Brussels Securities, C-389/18, EU:C:2019:1132, punt 36 u l-ġurisprudenza ċċitata).

46      Konsegwentement, peress li l-Artikolu 4(1)(a) tad-Direttiva 2011/96 għandu portata essenzjalment identika għal dik tal-ewwel inċiż tal-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 90/435, u peress li dawn iż-żewġ direttivi għandhom l-istess għanijiet, il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja dwar l-ewwel dispożizzjoni hija applikabbli wkoll għat-tieni waħda (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat-2 ta’ April 2020, GVC Services (Bulgaria), C-458/18, EU:C:2020:266, punt 34).

47      Barra minn hekk, mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja isegwi, qabelxejn, li l-applikazzjoni tal-ewwel inċiż tal-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 90/435 ma hijiex suġġetta għal taxxa partikolari u, sussegwentement, li din id-dispożizzjoni hija intiża sabiex tevita li l-Istati Membri jadottaw miżuri fiskali li jwasslu għal tassazzjoni doppja tal-profitti mqassma mis-sussidjarja lill-kumpannija omm għand din tal-aħħar (ara, b’analoġija, is-sentenza tas-17 ta’ Mejju 2017, AFEP et, C-365/16, EU:C:2017:378, punt 33).

48      Fl-aħħar, taqa’ wkoll taħt il-projbizzjoni prevista fl-ewwel inċiż tal-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 90/435 leġiżlazzjoni nazzjonali li, minkejja li ma tintaxxax id-dividendi rċevuti mill-kumpannija omm bħala tali, jista’ jkollha bħala effett li l-kumpannija omm tkun suġġetta indirettament għal taxxa fuq dawn id-dividendi (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tad-19 ta’ Diċembru 2019, Brussels Securities, C-389/18, EU:C:2019:1132, punt 37 u l-ġurisprudenza ċċitata).

49      Minn dan isegwi li tassazzjoni tal-profitti mqassma minn sussidjarja lill-kumpannija omm tagħha mill-Istat Membru tal-kumpannija omm għand din il-kumpannija waqt ir-ridistribuzzjoni ta’ dawn tal-aħħar, li jkollha bħala effett li tissuġġetta l-imsemmija profitti għal tassazzjoni li taqbeż il-limitu ta’ 5 % previst fl-Artikolu 4(2) tad-Direttiva 90/435, tkun twassal għal taxxa doppja fuq il-livell tal-imsemmija kumpannija, kuntrarja għal din id-direttiva (ara, b’analoġija, is-sentenza tas-17 ta’ Mejju 2017, AFEP et, C-365/16, EU:C:2017:378, punt 32).

50      Bħalma ġie rrilevat fil-punt 23 ta’ din is-sentenza, mit-talba għal deċiżjoni preliminari jsegwi li t-taxxa minn ras il-għajn, kif kienet tirriżulta mill-Artikolu 223 sexies taċ-CGI, kienet dovuta fil-każ ta’ tqassim ta’ profitti li jagħtu lok għall-għoti ta’ kreditu ta’ taxxa, meta dawn il-profitti ma kinux ħallsu t-taxxa fuq il-kumpanniji bir-rata tad-dritt komuni fuq il-livell tal-kumpannija omm.

51      Issa, il-Qorti tal-Ġustizzja diġà kkonstatat li, f’dak li jirrigwarda d-dividendi rċevuti mis-sussidjarji stabbiliti fi Stat Membru differenti minn dak ikkonċernat, l-applikazzjoni tal-ħlas bil-quddiem ta’ taxxa kellha l-effett li tnaqqas il-kumpless tad-dividendi li jistgħu jitqassmu u li l-kumpannija omm li tirċievi tali dividendi kellha jew tqassam id-dividendi mnaqqsa mill-ammont tal-ħlas bil-quddiem ta’ taxxa u li l-kumpless tagħha kien inqas minn dak matul ir-ridistribuzzjoni tad-dividendi rċevuti minn sussidjarji stabbiliti fi Franza, jew sabiex tieħu mir-riżervi tagħha sabiex tikseb ammont ekwivalenti għas-somma li għandha titħallas bħala t-taxxa minn ras il-għajn u żżid għalhekk l-kumpless tad-dividendi mqassma (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal-15 ta’ Settembru 2011, Accor, C-310/09, EU:C:2011:581, punti 49 u 50).

52      Bħalma jsegwi mill-proċess li għandha l-Qorti tal-Ġustizzja, konformement mal-Artikolu 223 sexies taċ-CGI, dan il-ħlas bil-quddiem ta’ taxxa kien jikkorrispondi għall-kreditu ta’ taxxa li kien marbut mad-dividendi mqassma mill-kumpannija omm lill-azzjonisti tagħha, li kien ekwivalenti, konformement mal-Artikolu 158 bis taċ-CGI, għal nofs is-somom effettivament imħallsa minn din il-kumpannija.

53      L-applikazzjoni tal-imsemmi ħlas bil-quddiem ta’ taxxa setgħet għalhekk ikollha l-effett li tissuġġetta l-profitt irċevuti minn kumpannija omm mis-sussidjarji tagħha stabbiliti fi Stat Membru differenti minn dak ikkonċernat għal taxxa, waqt ir-ridistribuzzjoni tiegħu, li taqbeż il-limitu ta’ 5 %, previst fl-Artikolu 4(2) tad-Direttiva 90/435, kuntrarju għal din id-direttiva.

54      Din il-konstatazzjoni ma tistax tiġi kkontestata miċ-ċirkustanza li, bħalma tindika l-qorti tar-rinviju, il-kumpanniji, li jkunu rċevew dividendi minn sussidjarja stabbilita fi Stat Membru differenti minn dak ikkonċernat, jisiltu mill-Artikoli 49 u 63 TFUE, kif ġew interpretati mill-Qorti tal-Ġustizzja fis-sentenza tal-15 ta’ Settembru 2011, Accor (C-310/09, EU:C:2011:581), dritt għal kreditu ta’ taxxa sabiex jibbenefikaw mill-istess trattament fiskali bħal kumpannija li tirċievi dividendi minn sussidjarja stabbilita fi Franza.

55      Huwa, ċertament, minnu li l-interpretazzjoni li l-Qorti tal-Ġustizzja tagħti lil regola tad-dritt tal-Unjoni, fl-eżerċizzju tal-ġurisdizzjoni mogħtija lilha mill-Artikolu 267 TFUE, tiċċara u tippreċiża t-tifsira u l-portata ta’ din ir-regola, hekk kif għandha jew kellha tinftiehem u tiġi applikata sa mill-mument tad-dħul fis-seħħ tagħha. Minn dan isegwi li r-regola hekk interpretata tista’, u għandha, tiġi applikata mill-qorti stess għal relazzjonijiet ġuridiċi maħluqa u stabbiliti qabel is-sentenza li tiddeċiedi t-talba għall-interpretazzjoni jekk, barra minn hekk, il-kundizzjonijiet sabiex tkun tista’ titressaq tilwima dwar l-applikazzjoni tal-imsemmija regola quddiem il-qrati kompetenti jiġu ssodisfatti (sentenza tal-14 ta’ Mejju 2020, B et (Integrazzjoni fiskali vertikali u orizzontali), C-749/18, EU:C:2020:370, punt 60 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata).

56      Fis-sentenza tagħha tal-15 ta’ Settembru 2011, Accor (C-310/09, EU:C:2011:581), il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li l-Artikoli 49 u 63 TFUE għandhom jiġu interpretati fis-sens li dawn jipprekludu leġiżlazzjoni ta’ Stat Membru li għandha l-għan li telimina t-taxxa doppja ekonomika tad-dividendi, li tippermetti lil kumpannija omm tnaqqas mill-ħlas bil-quddiem ta’ taxxa, li hija suġġetta għaliha waqt ir-ridistribuzzjoni lill-azzjonisti tagħha tad-dividendi mħallsa mis-sussidjarji tagħha, il-kreditu ta’ taxxa marbut mad-distribuzzjoni ta’ dawn id-dividendi fil-każ fejn joriġinaw minn sussidjarja stabbilita f’dan l-Istat Membru, iżda li ma toffrix din il-possibbiltà jekk dawn id-dividendi joriġinaw minn sussidjarja stabbilita fi Stat Membru ieħor, peress li din il-leġiżlazzjoni ma tagħtix id-dritt, f’din l-ipoteżi tal-aħħar, għall-għoti ta’ kreditu ta’ taxxa marbut mad-distribuzzjoni ta’ dawn id-dividendi minn din is-sussidjarja.

57      Għalkemm il-qorti tar-rinviju tindika li, wara l-għoti tas-sentenza tal-15 ta’ Settembru 2011, Accor (C-310/09, EU:C:2011:581), kumpannija li tkun irċeviet dividendi minn sussidjarja stabbilita fi Stat Membru differenti minn dak ikkonċernat għandha dritt għal kreditu ta’ taxxa sabiex tibbenefika mill-istess trattament fiskali bħal kumpannija li tirċievi dividendi minn sussidjarja stabbilita fi Franza, huwa madankollu paċifiku li ebda miżura ta’ natura leġiżlattiva jew regolatorja ma ġiet adottata sabiex tippreċiża l-kundizzjonijiet għall-għoti ta’ dan il-kreditu ta’ taxxa. Barra minn hekk, il-qorti tar-rinviju ma tissostanzjax il-metodi użati għall-kalkolu tal-imsemmi kreditu ta’ taxxa mill-qrati nazzjonali.

58      Hija ġurisprudenza stabbilita li d-dritt li jinkiseb rimbors ta’ taxxi mħallsa fi Stat Membru bi ksur tar-regoli tad-dritt tal-Unjoni jirriżulta minn u jikkomplementa d-drittijiet mogħtija lill-individwi mid-dispożizzjonijiet tad-dritt tal-Unjoni kif ġew interpretati mill-Qorti tal-Ġustizzja (sentenza tal-15 ta’ Settembru 2011, Accor, C-310/09, EU:C:2011:581, punt 71 u l-ġurisprudenza ċċitata).

59      Madankollu, għandu jiġi kkonstatat li l-kreditu ta’ taxxa intiż sabiex jirrimedja l-inkompatibbiltà tal-leġiżlazzjoni nazzjonali mal-Artikoli 49 u 63 TFUE, kif previst, bħalma sostnew Schneider Electric et matul is-seduta quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja, mill-qrati nazzjonali diversi snin wara t-tħassir tas-sistema dwar il-kreditu ta’ taxxa u l-ħlas bil-quddiem ta’ taxxa, ma huwiex ta’ natura li jirrimedja l-effetti ta’ din il-leġiżlazzjoni li huma inkompatibbli mad-Direttiva 90/435.

60      Qabelxejn, il-possibbiltà li persuna tibbenefika minn tali kreditu ta’ taxxa hija suġġetta, b’mod partikolari, għall-kundizzjoni li l-persuni taxxabbli jkunu introduċew proċeduri amministrattivi u ġudizzjarji f’dan ir-rigward u li jkunu f’pożizzjoni li jipproduċu l-provi neċessarji li l-awtoritajiet fiskali għandhom id-dritt jeżiġu sabiex jevalwaw jekk il-kundizzjonijiet ta’ vantaġġ fiskali previst mil-leġiżlazzjoni inkwistjoni humiex issodisfatti u, konsegwentement, jekk hemmx lok jew le li jingħata l-imsemmi vantaġġ (sentenza tal-4 ta’ Ottubru 2018, Il-Kummissjoni vs Franza (Taxxa minn ras il-għajn), C-416/17, EU:C:2018:811, punt 58).

61      Issa, għandu jitfakkar li l-Istati Membri ma għandhomx id-dritt li jissuġġettaw il-benefiċċju tal-vantaġġ li jirriżulta mill-ewwel inċiż tal-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 90/435 għal kundizzjonijiet oħra minbarra dawk previsti minn din id-direttiva (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tad-19 ta’ Diċembru 2019, Brussels Securities, C-389/18, EU:C:2019:1132, punt 34 u l-ġurisprudenza ċċitata).

62      Sussegwentement, kif tirrileva l-Kummissjoni Ewropea, tali teħid inkunsiderazzjoni tal-kreditu ta’ taxxa jwassal, essenzjalment, sabiex jiġu applikati għad-dividendi rċevuti mis-sussidjarji residenti fi Stat Membru differenti minn dak ikkonċernat metodu ta’ imputazzjoni.

63      F’dan ir-rigward, mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja jsegwi li l-għażla bejn is-sistema tal-eżenzjoni u s-sistema tal-imputazzjoni ma twassalx neċessarjament għall-istess riżultat fir-rigward tal-kumpannija benefiċjarja tad-dividendi u li Stat Membru li jkun għażel, waqt it-traspożizzjoni ta’ direttiva, waħda mis-sistemi alternattivi previsti minnha ma jistax jinvoka l-effetti jew il-limitazzjonijiet li setgħu jirriżultaw mill-implimentazzjoni tas-sistema l-oħra (sentenza tat-12 ta’ Frar 2009, Cobelfret, C-138/07, EU:C:2009:82, punti 48 u 50).

64      Fl-aħħar, kif ammetta l-Gvern Franċiż matul is-seduta, anki jekk jittieħed inkunsiderazzjoni l-kreditu ta’ taxxa, jista’ jibqa’ bilanċ tal-ħlas bil-quddiem ta’ taxxa, b’mod partikolari meta r-rata ta’ taxxa miġbura fi Stat Membru li ma huwiex Franza kienet inqas mit-taxxa Franċiża.

65      Konsegwentement, l-ewwel inċiż tal-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 90/435 għandu jiġi interpretat fis-sens li jipprekludi leġiżlazzjoni nazzjonali li tipprevedi li kumpannija omm hija suġġetta għal ħlas bil-quddiem ta’ taxxa fil-każ ta’ ridistribuzzjoni lill-azzjonisti tagħha ta’ profitti mħallsa mis-sussidjarji tagħha, li tagħti lok għall-għoti ta’ kreditu ta’ taxxa, meta dawn il-profitti ma jkunux ħallsu t-taxxa fuq il-kumpanniji bir-rata tad-dritt komuni, peress li s-somom dovuti abbażi ta’ dan il-ħlas bil-quddiem ta’ taxxa jaqbżu l-limitu ta’ 5 % previst fl-Artikolu 4(2) ta’ din id-direttiva.

 Dwar l-interpretazzjoni tal-Artikolu 7(2) tad-Direttiva 90/435

66      Il-qorti tar-rinviju tistaqsi, madankollu, jekk leġiżlazzjoni nazzjonali li tipprevedi li kumpannija omm hija suġġetta għal ħlas bil-quddiem ta’ taxxa fil-każ ta’ ridistribuzzjoni lill-azzjonisti tagħha ta’ profitti mħallsa mis-sussidjarji tagħha, li tagħti lok għall-għoti ta’ kreditu ta’ taxxa, meta dawn il-profitti ma jkunux ħallsu t-taxxa fuq il-kumpanniji bir-rata tad-dritt komuni, taqax taħt l-Artikolu 7(2) tad-Direttiva 90/435.

67      Sabiex tingħata risposta għal din id-domanda, għandu, qabel kollox, jiġi rrilevat li mill-formulazzjoni tal-Artikolu 7(2) tad-Direttiva 90/435 isegwi li l-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-dispożizzjoni ma huwiex limitat għat-taxxi f’ras il-għajn, kif imsemmija fl-Artikolu 5(1) u fl-Artikolu 6 ta’ din id-direttiva. Fil-fatt, b’differenza mill-Artikolu 7(1) tal-imsemmija direttiva, li jsemmi espressament it-taxxi f’ras il-għajn, l-Artikolu 7(2) tagħha jipprovdi biss li l-istess direttiva ma taffettwax l-applikazzjoni ta’ dispożizzjonijiet nazzjonali jew ta’ konvenzjonijiet intiżi li jneħħu jew inaqqsu t-taxxa doppja ekonomika tad-dividendi, b’mod partikolari d-dispożizzjonijiet dwar il-ħlas ta’ krediti ta’ taxxa lill-benefiċjarji ta’ dividendi.

68      F’dan ir-rigward, il-Gvern Franċiż isostni li mix-xogħlijiet preparatorji tad-Direttiva 90/435 jirriżulta li d-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 7 ta’ din id-direttiva, li ma kinux jinsabu fil-proposta inizjali għal direttiva ppreżentata mill-Kummissjoni, ġew miżjuda f’dan l-abbozz ta’ test, waqt in-negozjati tiegħu bejn l-Istati Membri, fuq l-inizjattiva tar-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta’ Fuq, sabiex ikopru t-taxxa antiċipata fuq il-kumpanniji (advance corporation tax) u dispożittivi konvenzjonali relatati. Din il-proposta ta’ Artikolu 7 kienet sostnuta mid-delegazzjoni Franċiża u r-redazzjoni ta’ dan l-artikolu ġiet ippreċiżata sabiex dan jirrigwarda espressament il-ħlas bil-quddiem ta’ taxxa. Mill-kumplament tax-xogħlijiet preparatorji jirriżulta li, billi adotta l-Artikolu 7 tad-Direttiva 90/435, il-leġiżlatur tal-Unjoni kellu b’mod ċar l-intenzjoni li jeskludi mill-kamp ta’ applikazzjoni tagħha, b’mod partikolari, il-mekkaniżmi Franċiżi tal-ħlas bil-quddiem ta’ taxxa u l-kreditu ta’ taxxa.

69      Issa, għandu jitfakkar, minn naħa, li l-intenzjonijiet espressi mill-Istati Membri fi ħdan il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea huma mingħajr valur legali ladarba ma ġewx espressi fid-dispożizzjonijiet legali. Dawn tal-aħħar huma fil-fatt destinati lill-partijiet f’kawża li għandhom ikunu jistgħu jafdaw il-kontenut tagħhom, konformement mar-rekwiżiti tal-prinċipju ta’ ċertezza legali (sentenza tal-1 ta’ Ottubru 2009, Gaz de France – Berliner Investissement, C-247/08, EU:C:2009:600, punt 39).

70      Min-naħa l-oħra, huwa paċifiku li l-frażi “ħlas bil-quddiem ta’ taxxa” ma hijiex użata fl-Artikolu 7(2) tad-Direttiva 90/435, filwaqt li l-Artikolu 7(1) ta’ din id-direttiva jindika li l-espressjoni “taxxa mnaqqsa [taxxa f’ras il-għajn]” użata f’din id-direttiva ma tinkludix il-ħlas antiċipat jew minn qabel tat-taxxa fuq il-kumpanniji lill-Istat Membru fejn tinsab is-sussidjarja, imwettaq b’rabta mat-tqassim tal-profitti lill-kumpannija omm. Issa, il-ħlas bil-quddiem ta’ taxxa, kif inhu inkwistjoni fil-kawża prinċipali, ma jwassalx għal tassazzjoni favur l-Istat Membru fejn tinsab is-sussidjarja, iżda jikkonsisti fi ħlas favur l-Istat Membru fejn tinsab il-kumpannija omm, fuq din l-aħħar kumpannija. Għaldaqstant, mill-formulazzjoni tal-Artikolu 7 tad-Direttiva 90/435 ma jsegwix li ħlas bil-quddiem ta’ taxxa, bħal dak inkwistjoni fit-tilwima fil-kawża prinċipali, huwa eskluż mill-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-direttiva.

71      Sussegwentement, fir-rigward tal-kuntest li jidħol fih l-Artikolu 7(2) tad-Direttiva 90/435, ma jistax jiġi eskluż li l-każijiet imsemmija fl-Artikolu 7(1) tagħha għandhom jittieħdu inkunsiderazzjoni sabiex tiġi ddeterminata l-portata tal-ewwel dispożizzjoni. Madankollu, limitazzjoni tal-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 7(2) ta’ din id-direttiva biss għat-taxxi miġbura fl-Istat fejn tinsab is-sussidjarja distributriċi lanqas ma tirriżulta b’mod espliċitu mill-pożizzjoni ta’ dan il-paragrafu 2 fi ħdan dan l-Artikolu 7, meta mqabbel mal-paragrafu 1 tal-imsemmi artikolu.

72      F’dan ir-rigward, il-Qorti tal-Ġustizzja, ċertament, iddeċidiet li, sa fejn jikkostitwixxi deroga mill-prinċipju ġenerali ta’ projbizzjoni ta’ taxxi f’ras il-għajn fuq il-profitti mqassma, stabbilit fl-Artikolu 5(1) tad-Direttiva 90/435, l-Artikolu 7(2) ta’ din id-direttiva għandu jiġi interpretat b’mod strett (sentenza tal-24 ta’ Ġunju 2010, P. Ferrero e C. u General Beverage Europe, C-338/08 u C-339/08, EU:C:2010:364, punt 45).

73      Madankollu, sa fejn il-kawżi li taw lok għas-sentenza tal-24 ta’ Ġunju 2010, P. Ferrero e C. u General Beverage Europe (C-338/08 u C-339/08, EU:C:2010:364), bħal dik li tat lok għas-sentenza tal-25 ta’ Settembru 2003, Océ van der Grinten (C-58/01, EU:C:2003:495), li tagħmel riferiment għaliha l-ewwel sentenza, kienu jirrigwardaw l-applikazzjoni tal-Artikolu 5(1) tad-Direttiva 90/435, ma jistax jiġi dedott minn dawn is-sentenzi li l-Qorti tal-Ġustizzja ħadet pożizzjoni, fihom, dwar l-assenza tal-possibbiltà li jiġi invokat l-Artikolu 7(2) ta’ din id-direttiva fir-rigward ta’ tassazzjonijiet oħrajn li ma għandhomx il-karatteristiċi tat-taxxa f’ras il-għajn, u b’mod partikolari bħala deroga mid-dispożizzjonijiet previsti fl-Artikolu 4 tal-imsemmija direttiva.

74      Konsegwentement, sabiex jiġi ddeterminat jekk leġiżlazzjoni nazzjonali li tipprevedi li kumpannija omm hija suġġetta għal ħlas bil-quddiem ta’ taxxa fil-każ ta’ ridistribuzzjoni lill-azzjonisti tagħha ta’ profitti mħallsa mis-sussidjarji tagħha, li tagħti lok għall-għoti ta’ kreditu ta’ taxxa, meta dawn il-profitti ma jkunux ħallsu t-taxxa fuq il-kumpanniji bir-rata tad-dritt komuni, taqax taħt “dispożizzjonijiet domestiċi jew imsejsa fuq ftehim bil-ħsieb li telimina jew tnaqqas it-taxxa doppja ekonomika fuq id-dividendi, b’mod partikolari d-dispożizzjonijiet li jkollhom x’jaqsmu mal-ħlas ta’ krediti tat-taxxa lir-riċevituri ta’ dawn id-dividendi”, għandu, fl-aħħar nett, isir riferiment għall-għan tal-Artikolu 7(2) tad-Direttiva 90/435 kif ukoll għal dak ta’ din id-direttiva fit-totalità tagħha.

75      F’dan ir-rigward, mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja jsegwi li l-Artikolu 7(2) tad-Direttiva 90/435 jippermetti biss li tiġi ppreservata l-applikazzjoni ta’ sistemi nazzjonali jew konvenzjonali speċifiċi, meta dawn ikunu konformi mal-għan ta’ din id-direttiva (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal-25 ta’ Settembru 2003, Océ van der Grinten, C-58/01, EU:C:2003:495, punt 102) u huma intiżi li jneħħu jew inaqqsu t-taxxa doppja ekonomika biss fuq id-dividendi (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat-3 ta’ April 2008, Banque Fédérative du Crédit Mutuel, C-27/07, EU:C:2008:195, punt 49).

76      Fid-dawl ta’ dan l-għan, soprataxxa fiskali tista’ titqies li taqa’ taħt il-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 7(2) tad-Direttiva 90/435 biss jekk l-applikazzjoni ta’ din is-soprataxxa ma tneħħix l-effetti tad-dispożizzjonijiet nazzjonali jew konvenzjonali intiżi li jneħħu jew inaqqsu t-taxxa doppja ekonomika fuq id-dividendi (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal-24 ta’ Ġunju 2010, P. Ferrero e C. u General Beverage Europe, C-338/08 u C-339/08, EU:C:2010:364, punt 46).

77      B’mod partikolari, is-soprataxxa fiskali inkwistjoni ma għandhiex tiġi evalwata b’mod iżolat, iżda flimkien ma’ elementi oħra tal-mekkaniżmu li huwa s-suġġett tad-dispożizzjonijiet nazzjonali jew konvenzjonali intiżi li jneħħu jew inaqqsu t-taxxa doppja ekonomika fuq id-dividendi, li magħhom din is-soprataxxa hija stabbilita b’rabta diretta (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal-25 ta’ Settembru 2003, Océ van der Grinten, C-58/01, EU:C:2003:495, punti 87 u 88).

78      F’dan il-każ, il-qorti tar-rinviju tirrileva li t-taxxa minn ras il-għajn, kif kienet tirriżulta mill-Artikolu 223 sexies taċ-CGI, kienet waħda mill-elementi li jikkostitwixxu mekkaniżmu ta’ tneħħija tat-taxxa doppja ekonomika fuq id-dħul iddistribwit, li kienet intiża sabiex tipprekludi li, fil-każ ta’ tqassim ta’ profitti li jagħtu lok għall-attribuzzjoni ta’ kreditu ta’ taxxa, meta dawn il-profitti ma jkunux ħallsu t-taxxa fuq il-kumpanniji bir-rata tad-dritt komuni, il-kreditu ta’ taxxa li huwa marbut ma’ dan id-dħul ma jkollux ġustifikazzjoni fir-rigward tal-oneru fiskali fuq il-kumpannija distributriċi minħabba l-profitti li huma imposti fuqhom, u għalhekk, jiġi evitat li l-għoti ta’ dan il-kreditu ta’ taxxa jikkostitwixxi “effett deadweight” għall-benefiċjarju tad-distribuzzjonijiet.

79      Fil-fatt, bħalma kien jirriżulta mill-Artikolu 158 bis taċ-CGI, kumpannija omm li kienet tirċievi dividendi minn sussidjarja residenti kienet tibbenefika, minħabba dawn id-dividendi, minn kreditu ta’ taxxa li kien ugwali għal nofs is-somom imħallsa bħala dividendi minn din is-sussidjarja residenti. Min-naħa l-oħra, tali kreditu ta’ taxxa ma ngħatax fir-rigward tad-dividendi mqassma minn sussidjarja mhux residenti (sentenza tal-15 ta’ Settembru 2011, Accor, C-310/09, EU:C:2011:581, punt 42).

80      Għaldaqstant il-Qorti tal-Ġustizzja kkonstatat, f’dak li jirrigwarda d-dividendi rċevuti minn kumpannija omm mis-sussidjarji residenti, meta dawn kienu qegħdin jitqassmu, il-kreditu ta’ taxxa kien jiġi attribwit fuq il-ħlas bil-quddiem ta’ taxxa dovut, mingħajr ma l-imsemmi ħlas bil-quddiem ta’ taxxa dovut inaqqas il-massa li tista’ titqassam tad-dividendi. Min-naħa l-oħra, f’dak li jirrigwarda d-dividendi rċevuti minn sussidjarji mhux residenti, sa fejn il-kumpannija omm ma kinitx tibbenefika minn kreditu ta’ taxxa fuq dawn id-dividendi, l-applikazzjoni tal-ħlas bil-quddiem ta’ taxxa kellha l-effett li tnaqqas il-massa tad-dividendi li jistgħu jitqassmu (sentenza tal-15 ta’ Settembru 2011, Accor, C-310/09, EU:C:2011:581, punt 49).

81      Għaldaqstant, ma jistax jiġi kkontestat li l-ħlas bil-quddiem ta’ taxxa previst fl-Artikolu 223 sexies taċ-CGI kien stabbilit b’rabta diretta mal-kreditu ta’ taxxa mħallas lill-benefiċjarji tad-dividendi mqassma mill-kumpanniji residenti, u li dan għalhekk jidħol fil-kuntest tad-dispożizzjonijiet nazzjonali intiżi li jneħħu jew inaqqsu t-taxxa doppja ekonomika tad-dividendi, meta dawn tħallsu minn kumpanniji residenti lill-benefiċjarji residenti.

82      Madankollu, minkejja li dawn id-dispożizzjonijiet kienu intiżi sabiex jipprevjenu t-taxxa doppja ekonomika tad-dividendi fuq il-livell nazzjonali, l-applikazzjoni tal-imsemmi ħlas bil-quddiem ta’ taxxa setgħet ikollha l-effett, bħalma tfakkar fil-punt 53 ta’ din is-sentenza, li l-profitti rċevuti minn kumpannija omm mis-sussidjarji tagħha stabbiliti fi Stat Membru differenti minn dak ikkonċernat jiġu suġġetti għal taxxa doppja ekonomika mar-ridistribuzzjoni tagħhom.

83      Issa, l-ewwel, għalkemm, bħalma tfakkar fil-punt 76 ta’ din is-sentenza, ma tistax taqa’ taħt l-Artikolu 7(2) tad-Direttiva 90/435 soprataxxa li tannulla l-effetti tad-dispożizzjonijiet nazzjonali intiżi li jneħħu jew inaqqsu t-taxxa doppja ekonomika tad-dividendi, a fortiori ma tistax taqa’ taħt din id-dispożizzjoni soprataxxa li l-applikazzjoni tagħha timplimenta tali taxxa doppja.

84      It-tieni, bħalma tfakkar fil-punti 44 u 45 ta’ din is-sentenza, id-Direttiva 90/435 hija intiża sabiex telimina kull żvantaġġ tal-kooperazzjoni bejn kumpanniji ta’ Stati Membri differenti meta mqabbla mal-kooperazzjoni bejn kumpanniji tal-istess Stat Membru u sabiex tiġi evitata tassazzjoni doppja tal-profitti mqassma minn sussidjarja lill-kumpannija omm tagħha fuq il-livell tal-kumpannija omm, f’termini ekonomiċi, jiġifieri li jiġi evitat li l-profitti mqassma ma jkunux affettwati, l-ewwel darba, għand il-kumpannija sussidjarja u, it-tieni darba, għand il-kumpannija omm.

85      Konsegwentement, mekkaniżmu li għandu l-effett li jissuġġetta l-profitti rċevuti minn kumpannija omm mis-sussidjarji tagħha stabbiliti fi Stat Membru differenti minn dak ikkonċernat għal tassazzjoni ekonomika doppja waqt ir-ridistribuzzjoni tagħhom lanqas ma huwa konformi mal-għan tad-Direttiva 90/435. Issa, bħalma tfakkar fil-punt 75 ta’ din is-sentenza, l-Artikolu 7(2) ta’ din id-direttiva huwa intiż li jippreżerva l-applikazzjoni ta’ sistemi nazzjonali jew konvenzjonali meta dawn ikunu konformi mal-għan tal-imsemmija direttiva.

86      Fl-aħħar, it-tielet, bħalma ġie rrilevat fil-punti 54 u 57 ta’ din is-sentenza, il-kumpanniji omm għandhom, ċertament, dritt li jiksbu l-ħlas lura tas-somom ta’ natura li jiggarantixxu l-applikazzjoni tal-istess sistema fiskali għad-dividendi mqassma mis-sussidjarji tagħhom stabbiliti fi Franza u għal dawk imqassma mis-sussidjarji tagħhom stabbiliti fi Stati Membri oħra, li jagħtu lok għal ridistribuzzjoni mill-imsemmija kumpanniji omm, bħalma huwa meħtieġ mill-Artikoli 49 u 63 TFUE. Konformement mal-indikazzjonijiet tal-qorti tar-rinviju, imfakkra fil-punt 57 ta’ din is-sentenza, dan il-ħlas lura jieħu l-forma ta’ kreditu ta’ taxxa mogħti permezz tal-ġurisprudenza.

87      Madankollu, l-applikazzjoni ta’ leġiżlazzjoni li għandha l-effett li tissuġġetta l-profitti rċevuti minn kumpannija omm mis-sussidjarji tagħha stabbiliti fi Stat Membru ieħor għal taxxa doppja ekonomika meta jiġu ddistribwiti mill-ġdid ma tistax titqies li hija kompatibbli mal-għan tad-Direttiva 90/435 anki meta l-effetti ta’ din it-taxxa doppja jistgħu eventwalment jitnaqqsu permezz ta’ talba sussegwenti għall-ħlas lura tal-ammonti mħallsa indebitament, ibbażata fuq l-inkompatibbiltà tal-ħlas ta’ dawn l-ammonti mal-Artikoli 49 u 63 TFUE.

88      Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti kollha, ir-risposta għad-domanda magħmula għandha tkun li l-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 90/435 għandu jiġi interpretat fis-sens li jipprekludi leġiżlazzjoni nazzjonali li tipprevedi li kumpannija omm hija suġġetta għal ħlas bil-quddiem ta’ taxxa fil-każ ta’ ridistribuzzjoni lill-azzjonisti tagħha ta’ profitti mħallsa mis-sussidjarji tagħha, li jagħti lok għall-għoti ta’ kreditu ta’ taxxa, meta dawn il-profitti ma jkunux ħallsu t-taxxa fuq il-kumpanniji bir-rata tad-dritt komuni, meta s-somom dovuti taħt dan il-ħlas bil-quddiem ta’ taxxa jaqbżu l-limitu ta’ 5 % previst fl-Artikolu 4(2) ta’ din id-direttiva. Tali leġiżlazzjoni ma taqax taħt l-Artikolu 7(2) tal-imsemmija direttiva.

 Fuq l-ispejjeż

89      Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, barra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.

Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tieni Awla) taqta’ u tiddeċiedi:

L-Artikolu 4(1) tad-Direttiva tal-Kunsill 90/435/KEE tat-23 ta’ Lulju 1990 dwar is-sistema komuni tat-tassazzjoni li tapplika fil-każ tal-kumpanniji prinċipali u sussidjarji ta’ Stati Membri differenti għandu jiġi interpretat fis-sens li jipprekludi leġiżlazzjoni nazzjonali li tipprevedi li kumpannija omm hija suġġetta għal ħlas bil-quddiem ta’ taxxa fil-każ ta’ ridistribuzzjoni lill-azzjonisti tagħha ta’ profitti mħallsa mis-sussidjarji tagħha, li jagħti lok għall-għoti ta’ kreditu ta’ taxxa, meta dawn il-profitti ma jkunux ħallsu t-taxxa fuq il-kumpanniji bir-rata tad-dritt komuni, meta s-somom dovuti taħt dan il-ħlas bil-quddiem ta’ taxxa jaqbżu l-limitu ta’ 5 % previst fl-Artikolu 4(2) ta’ din id-direttiva. Tali leġiżlazzjoni ma taqax taħt l-Artikolu 7(2) tal-imsemmija direttiva.

Firem

*      Lingwa tal-kawża: il-Franċiż.