Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

Share

Highlight in text

Go

Edizzjoni Provviżorja

SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (Is-Seba’ Awla)

16 ta’ Frar 2023 (*)

“Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud (VAT) – Direttiva 2006/112/KE – Bini ta’ kumpless immobbli minn assoċjazzjoni mingħajr personalità ġuridika – Kuntratt ta’ assoċjazzjoni – Bejgħ ta’ appartamenti mill-imsemmi kumpless immobbli minn ċerti soċji – Determinazzjoni tal-persuna taxxabbli responsabbli għall-ħlas tat-taxxa – Prinċipju ta’ newtralità fiskali – Possibbiltà ta’ tnaqqis tal-VAT”

Fil-Kawża C-519/21,

li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 267 TFUE, imressqa mill-Curtea de Apel Cluj (il-Qorti tal-Appell ta’ Cluj, ir-Rumanija), permezz ta’ deċiżjoni tat-28 ta’ Ġunju 2021, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fl-24 ta’ Awwissu 2021, fil-kawża

ASA

vs

DGRFP Cluj,

fil-preżenza ta’:

BP,

MB,

IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (Is-Seba’ Awla),

komposta minn M. L. Arastey Sahún (Relatriċi), Presidenta tal-Awla, F. Biltgen u J. Passer, Imħallfin,

Avukat Ġenerali: N. Emiliou,

Reġistratur: A. Calot Escobar,

wara li rat il-proċedura bil-miktub,

ikkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:

–        għal ASA, minn S. I. Puţ, avukat,

–        għall-Gvern Rumen, minn E. Gane, A. Rotăreanu u A. Wellman, bħala aġenti,

–        għall-Kummissjoni Ewropea, minn A. Armenia u J. Jokubauskaitė, bħala aġenti,

wara li rat id-deċiżjoni meħuda, wara li nstema’ l-Avukat Ġenerali, li taqta’ l-kawża mingħajr konklużjonijiet,

tagħti l-preżenti

Sentenza

1        It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE tat-28 ta’ Novembru 2006 dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud (ĠU 2006, L 347, p. 1, iktar ’il quddiem id-“Direttiva dwar il-VAT”), kif ukoll il-prinċipji ta’ proporzjonalità, ta’ newtralità fiskali u ta’ ċertezza legali.

2        Din it-talba tressqet fil-kuntest ta’ tilwima bejn ASA, persuna fiżika, u d-Direcția Generală Regională a Finanțelor Publice Cluj-Napoca (id-Direttorat Ġenerali Reġjonali tal-Finanzi Pubbliċi ta’ Cluj-Napoca, ir-Rumanija) (iktar ’il quddiem l-“awtorità tat-taxxa”) dwar l-issuġġettar għat-taxxa fuq il-valur miżjud (VAT) ta’ tranżazzjonijiet ta’ bejgħ ta’ appartamenti.

 Il-kuntest ġuridiku

 Id-dritt tal-Unjoni

3        Skont it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 1(2) tad-Direttiva dwar il-VAT:

“Fuq kull transazzjoni, il-VAT, kalkulata fuq il-prezz tal-merkanzija jew tas-servizzi bir-rata applikabbli għat-tali merkanzija jew servizzi, għandha tkun imposta wara t-tnaqqis ta’ l-ammont tal-VAT li qed jinġarr direttament mid-diversi komponenti tal-prezz.”

4        L-Artikolu 9(1) ta’ din id-direttiva jipprovdi:

“‘Persuna taxxabbli’ għandha tfisser kull persuna li, b’mod indipendenti, twettaq fi kwalunkwe post kwalunkwe attività ekonomika, ikun x’ikun l-iskop jew ir-riżultati ta’ dik l-attività.

Kwalunkwe attività ta’ produtturi, kummerċjanti jew persuni li jagħtu servizzi, inklużi attivitajiet fil-minjieri u fl-agrikoltura u attivitajiet fil-professjonijiet, għandhom jitqiesu bħala ‘attività ekonomika’. L-isfruttament ta’ proprjetà tanġibbli jew intanġibbli għal skopijiet ta’ dħul minnha fuq bażi kontinwa għandha b’mod partikolari titqies bħala attività ekonomika.”

5        L-Artikolu 11 tal-imsemmija direttiva jipprovdi:

“Wara konsultazzjoni mal-Kumitat Konsultattiv tal-VAT, kull Stat Membru jista’ jikkunsidra bħala persuna taxxabbli waħedha kwalunkwe persuni stabbiliti fit-territorju ta’ dak l-Istat Membru li, filwaqt li huma indipendenti legalment, ikollhom x’jaqsmu mill-qrib ma’ xulxin b’rabtiet finanzjarji, ekonomiċi u organizzattivi.

Stat Membru li jeżerċita l-għażla prevista fl-ewwel paragrafu, jista’ jadotta kwalunkwe miżura meħtieġa biex jimpedixxi l-evażjoni jew l-evitar tat-taxxa permezz ta’ l-użu ta’ din id-dispożizzjoni.”

6        L-Artikolu 12 ta’ din l-istess direttiva jipprovdi:

“1.      L-Istati Membri jistgħu jikkunsidraw bħala persuna taxxabbli lil kull min iwettaq transazzjoni, fuq bażi okkażjonali, li jkollha x’taqsam ma’ l-attivitajiet imsemmija fit-tieni subparagrafu ta’ l-Artikolu 9(1) u partikolarment waħda mit-transazzjonijiet li ġejjin:

(a)      il-provvista, qabel l-ewwel okkupazzjoni, ta’ bini jew parti minn bini u ta’ l-art li fuqha jinstab il-bini;

(b)      il-provvista ta’ art għall-bini.

2.      Għall-finijiet tal-paragrafu 1(a), ‘bini’ għandha tfisser kull struttura fissa ma’ jew fl-art.

L-Istati Membri jistgħu jistabbilixxu r-regoli dettaljati għall-applikazzjoni tal-kriterju msemmi fil-paragrafu 1(a) għal bdil ta’ bini u jistgħu jistabbilixxu t-tifsira ta’ ‘l-art li fuqha jinstab il-bini’.

L-Istati Membri jistgħu japplikaw kriterji oħra barra dak ta’ l-ewwel okkupazzjoni, bħalma huwa l-perijodu ta’ żmien bejn id-data tat-tlestija tal-bini u d-data ta’ l-ewwel provvista, jew il-perijodu bejn id-data ta’ l-ewwel okkupazzjoni u d-data tal-provvista sussegwenti, sakemm dawk il-perijodi ma jaqbżux il-ħames snin u s-sentejn rispettivament.

3.      Għall-finijiet tal-paragrafu 1(b), ‘art għall-bini’ għandha tfisser kull art mhux żviluppata jew art żviluppata meqjusa bħala tali mill-Istati Membri.”

7        Skont l-Artikolu 14(1) tad-Direttiva dwar il-VAT:

“‘Provvista ta’ merkanzija’ għandha tfisser it-trasferiment tad-dritt ta’ sid li jiddisponi minn proprjetà tanġibbli.”

8        L-Artikolu 62 ta’ din id-direttiva jipprovdi:

“Għall-finijiet ta’ din id-Direttiva:

(1)      ‘Avveniment li jagħti lok għal ħlas’ għandha tfisser okkorrenza li permezz tagħha l-kondizzjonijet legali meħtieġa biex tiġi imposta l-VAT huma sodisfatti;

(2)      Il-VAT għandha tiġi ‘imposta’ meta l-awtorità tat-taxxa ssir intitolata bil-liġi, f'mument partikolari, biex tiġbor it-taxxa mill-persuna soġġetta li tħallasha, għalkemm iż-żmien għall-ħlas jista' jkun pospost.”

9        Skont l-Artikolu 63 tal-imsemmija direttiva:

“Għandu jkun hemm avveniment li jagħti lok għal ħlas u l-VAT għandha tiġi imposta meta l-merkanzija jew is-servizzi huma pprovduti.”

10      L-Artikolu 65 ta’ din l-istess direttiva jipprovdi:

“Meta ħlas jrid isir akkont qabel ma l-merkanzija jew is-servizzi jiġu pprovduti, il-VAT għandha tiġi imposta meta jiġi riċevut il-ħlas u fuq l-ammont riċevut.”

11      L-Artikolu 73 tad-Direttiva dwar il-VAT jipprovdi:

“Fir-rigward tal-provvista ta’ merkanzija jew servizzi, minbarra kif imsemmi fl-Artikoli 74 sa 77, l-ammont taxxabbli għandu jinkludi dak kollu li jikkostitwixxi ħlas miksub jew li għandu jinkiseb mill-fornitur, għall-provvista, mill-konsumatur jew parti terza, inklużi s-sussidji marbuta direttament mal-prezz tal-provvista.”

12      L-Artikolu 78 ta’ din id-direttiva huwa fformulat kif ġej:

“L-ammont taxxabbli għandu jinkludi l-fatturi li ġejjin:

(a)      taxxi, dazji, imposti u piżijiet, minbarra l-VAT innifisha;

(b)      spejjeż inċidentali bħal kummissjoni, ippakkjar, trasport u spejjeż ta’ l-assigurazzjoni, mitluba mill-fornitur lill-konsumatur.

Għall-finijiet tal-punt (b) ta’ l-ewwel paragrafu, l-Istati Membri jistgħu jqisu spejjeż koperti minn ftehim separat bħala spejjeż inċidentali.”

13      Skont l-Artikolu 167 tal-imsemmija direttiva:

“Dritt ta’ tnaqqis iseħħ fil-ħin meta t-taxxa mnaqqsa tiġi imposta.”

14      L-Artikolu 168 ta’ din l-istess direttiva jipprovdi:

“Sakemm il-merkanzija u s-servizzi jintużaw għall-iskopijiet tat-transazzjonijiet taxxabbli ta’ persuna taxxabbli, il-persuna taxxabbli għandha tkun intitolata, fl-Istat Membru li fih twettaq dawn it-transazzjonijiet, li tnaqqas mill-VAT li għandha tħallas dan li ġej:

(a)      il-VAT dovuta jew imħallsa f’dak l-Istat Membru rigward provvisti li sarulha ta’ merkanzija jew servizzi, li twettqu jew li għad iridu jitwettqu minn persuna taxxabli oħra;

[...]”

15      L-Artikolu 178 tad-Direttiva dwar il-VAT jipprovdi:

“Biex teżerċita d-dritt ta’ tnaqqis, persuna taxxabbli għandha tissodisfa l-kondizzjonijiet li ġejjin:

(a)      għall-finijiet ta’ tnaqqis skond l-Artikolu 168(a), fir-rigward tal-provvista ta’ merkanzija jew servizzi, hi għandha jkollha fattura imħejjija skond l-Artikoli 220 sa 236 u l-Artikoli 238, 239 u 240;

[...]”

16      L-Artikolu 179 ta’ din id-direttiva jipprevedi:

“Il-persuna taxxabbli għandha teffettwa t-tnaqqis billi tnaqqas mill-ammont totali tal-VAT dovuta għal perijodu partikolari ta’ taxxa l-ammont totali ta’ VAT li fir-rigward tagħha, matul l-istess perijodu, id-dritt li tnaqqas irriżulta u hu eżerċitat skond l-Artikolu 178.

Madanakollu, l-Istati Membi jistgħu jeħtieġu li persuni taxxabbli li jwettqu transazzjonijiet okkażjonali, kif definiti fl-Artikolu 12, jeżerċitaw id-dritt tagħhom ta’ tnaqqis fil-ħin tal-provvista biss.”

17      Skont l-Artikolu 226 tal-imsemmija direttiva:

“Mingħajr preġudizzju għad-disposizzjonijiet partikolari stabbiliti f’din id-Direttiva, dawn id-dettalji li ġejjin biss huma meħtieġa għall-finijiet ta’ VAT fuq fatturi maħruġa skond l-Artikoli 220 u 221

(1)      id-data tal-ħruġ;

(2)      numru ta’ sekwenza, ibbażat fuq serje waħda jew aktar, li jidentifika l-fattura b’mod uniku;

(3)      in-numru ta’ identifikazzjoni tal-VAT msemmi fl-Artikolu 214 li taħtu l-persuna taxxabbli pprovdiet il-merkanzija jew servizzi;

(4)      in-numru ta’ identifikazzjoni tal-VAT tal-konsumatur, kif imsemmi fl-Artikolu 214, li taħtu l-konsumatur irċieva provvista ta’ merkanzija jew servizzi li fir-rigward tagħha hu obbligat li jħallas il-VAT, jew irċieva provvista ta’ merkanzija kif imsemmi fl-Artikolu 138;

(5)      l-isem sħiħ u l-indirizz tal-persuna taxxabbli u tal-konsumatur;

(6)      il-kwantità u n-natura tal-merkanzija pprovduta jew il-limitu u n-natura tas-servizzi mogħtija;

(7)      id-data li fiha l-provvista ta’ merkanzija jew servizzi kienet saret jew tlestiet jew id-data li fiha l-ħlas akkont imsemmi fil-punti (4) u (5) ta’ l-Artikolu 220 kien sar, sakemm dik id-data tkun tista’ tkun iddeterminata u tkun differenti mid-data tal-ħruġ tal-fattura;

(8)      l-ammont taxxabbli għal kull rata jew eżenzjoni, il-prezz ta’ l-unità mingħajr VAT u kwalunkwe roħs jew tnaqqis jekk ma jkunux inklużi fil-prezz ta’ l-unità;

(9)      ir-rata ta’ VAT applikata;

(10)      l-ammont ta’ VAT li għandu jitħallas, għajr fejn ikun applikat arranġament speċjali li taħtu, b’konformità ma’ din id-Direttiva, tali dettall hu eskluż;

[...]”

 Id-dritt Rumen

18      L-Artikolu 86(2) sa (5) tal-Legea nr. 571/2003 privind Codul fiscal (il-Liġi Nru 571/2003 dwar il-Kodiċi tat-Taxxi) (Monitorul Oficial al României, Parti I, Nru 927 tat-23 ta’ Diċembru 2003), fil-verżjoni tagħha applikabbli għall-fatti fil-kawża prinċipali (iktar ’il quddiem il-“Kodiċi tat-Taxxa”), kien jipprevedi:

“(2)      Fil-kuntest ta’ kull assoċjazzjoni mingħajr personalità ġuridika maħluqa skont il-liġi, is-soċji għandhom jikkonkludu, fil-bidu tal-attività, kuntratti ta’ assoċjazzjoni bil-miktub, li jinkludu b’mod partikolari l-informazzjoni li ġejja:

(a)      il-partijiet kontraenti;

(b)      l-għan korporattiv u s-sede tal-assoċjazzjoni;

(c)      il-kontribuzzjonijiet tas-soċji f’beni u drittijiet;

(d)      il-perċentwali tas-sehem ta’ kull soċju fil-profitti jew telf fil-kuntest tal-assoċjazzjoni, li jikkorrispondi għall-kontribuzzjoni ta’ kull wieħed minnhom;

(e)      il-ħatra tas-soċju responsabbli għall-eżekuzzjoni tal-obbligi tal-assoċjazzjoni fir-rigward tal-awtoritajiet pubbliċi;

(f)      il-kundizzjonijiet li fihom tintemm l-assoċjazzjoni. Il-kontribuzzjonijiet tas-soċji skont il-kuntratt ta’ assoċjazzjoni ma għandhomx jitqiesu bħala dħul għall-assoċjazzjoni. Il-kuntratt ta’ assoċjazzjoni għandu jiġi rreġistrat mal-awtorità tat-taxxa kompetenti, fi żmien ħmistax-il jum mid-data tal-konklużjoni tiegħu. L-awtorità tat-taxxa għandha d-dritt tirrifjuta r-reġistrazzjoni tal-kuntratti fejn dawn ma jkunx fihom l-informazzjoni meħtieġa skont dan il-paragrafu.

(3)      Meta jkun hemm rabtiet ta’ parentela bejn il-membri assoċjati sar-raba’ grad inkluż, il-partijiet għandhom jipproduċu l-prova li huma jipparteċipaw sabiex jagħmlu profitt permezz ta’ beni jew drittijiet li jappartjenu lilhom. Jistgħu jkunu membri assoċjati wkoll il-persuni fiżiċi li jkollhom kapaċità ristretta.

(4)      L-assoċjazzjonijiet huma obbligati jippreżentaw lill-awtorità tat-taxxa kompetenti, mhux iktar tard mill-15 ta’ Marzu tas-sena ta’ wara, dikjarazzjonijiet annwali tad-dħul, skont il-mudell stabbilit mill-Ministeru tal-Finanzi Pubbliċi, li jinkludu wkoll id-distribuzzjoni tal-profitt nett/telf bejn is-soċji.

(5)      Il-profitt/telf annwali, magħmul fil-kuntest tal-assoċjazzjoni, għandu jiġi ddistribwit b’mod proporzjonali għall-perċentwali tas-sehem li jikkorrispondi għall-kontribuzzjoni, skont il-kuntratt ta’ assoċjazzjoni.”

19      Skont l-Artikolu 125a(1) tal-Kodiċi tat-Taxxa:

“Għall-finijiet ta’ dan it-titolu, il-kliem u l-espressjonijiet indikati iktar ’il quddiem għandhom it-tifsira li ġejja:

[...]

18.      ‘Persuna taxxabbli’ għandha l-istess tifsira bħal dik imfissra fl-Artikolu 127(1) u tirrappreżenta l-persuna fiżika, il-grupp ta’ persuni, l-istituzzjoni pubblika, il-persuna ġuridika, kif ukoll kull entità li tista’ teżerċita attività ekonomika;

[...]”

20      L-Artikolu 127(8) u (9) ta’ din il-kodiċi jipprovdi:

“(8)      Fil-kundizzjonijiet u l-limiti previsti mir-regoli ta’ implimentazzjoni, jitqies bħala persuna taxxabbli waħedha grupp ta’ persuni taxxabbli stabbiliti fir-Rumanija li, ġuridikament indipendenti, għandhom relazzjonijiet mill-qrib ma’ xulxin mill-perspettiva ta’ organizzazzjoni, finanzjarja u ekonomika.

(9)      Kull membru jew membru ta’ grupp jew organizzazzjoni mingħajr personalità ġuridika għandu jitqies bħala persuna taxxabbli distinta għall-finijiet tal-attivitajiet ekonomiċi li ma humiex eżerċitati f’isem il-grupp jew l-organizzazzjoni inkwistjoni.”

21      Skont l-Artikolu 152(1) tal-imsemmi kodiċi:

“Persuna taxxabbli stabbilita fir-Rumanija li d-dħul mill-bejgħ annwali tagħha, rreġistrat jew attwali, huwa inqas mil-limitu ta’ EUR 35 000, li l-ekwivalenti f’lei Rumeni (RON) huwa stabbilit skont ir-rata ta’ kambju kkomunikata mill-Banca Națională a României [(il-Bank Nazzjonali tar-Rumanija)] fid-data tat-tisħib u arrotondat għal kull elf li jmiss, tista’ titlob l-eżenzjoni mit-taxxa, imsejħa iktar ’il quddiem l-“iskema speċjali ta’ eżenzjoni”, għat-tranżazzjonijiet imsemmija fl-Artikolu 126(1), bl-eċċezzjoni tal-kunsinni intra-Komunitarji ta’ mezzi ta’ trasport ġodda, eżentati f’konformità mal-Artikolu 143(2)(b).”

22      Il-Hotărârea Guvernului nr. 44/2004 pentru aprobarea Normelor metodologice de aplicare a Legii nr. 571/2003 privind Codul fiscal (id-Deċiżjoni tal-Gvern Nru 44/2004 li Tapprova r-Regoli ta’ Implimentazzjoni tal-Liġi Nru 571/2003 dwar il-Kodiċi tat-Taxxa) (Monitorul Oficial al României, Parti I, Nru 112 tas-6 ta’ Frar 2004), fil-verżjoni tagħha applikabbli għall-fatti fil-kawża prinċipali (iktar ’il quddiem id-“Deċiżjoni tal-Gvern Nru 44/2004”), kienet tipprovdi, fil-punt 4 tagħha, redatt skont id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 127 tal-Kodiċi tat-Taxxa:

“(1)      Għall-finijiet tal-Artikolu 127(8) tal-Kodiċi tat-Taxxa, grupp ta’ persuni taxxabbli stabbiliti fir-Rumanija, indipendenti mill-perspettiva ġuridika u marbuta mill-qrib fil-livell finanzjarju, ekonomiku u ta’ organizzazzjoni, jista’ jagħżel li jiġi ttrattat bħala persuna taxxabbli waħda u li jissejjaħ grupp fiskali, taħt il-kundizzjonijiet li ġejjin:

(a)      persuna taxxabbli tista’ tagħmel parti minn grupp fiskali wieħed biss; u

(b)      l-għażla għandha tkopri perijodu ta’ mill-inqas sentejn; u

(c)      il-persuni taxxabbli kollha tal-grupp għandhom japplikaw l-istess perijodu taxxabbli;

(2)      il-grupp fiskali jista’ jkun ikkostitwit minn tnejn sa ħames persuni taxxabbli.

(3)      Sal-1 ta’ Jannar 2009, grupp fiskali jista’ jiġi kkostitwit biss minn persuni taxxabbli li huma kkunsidrati bħala kontribwenti kbar.

(4)      Il-persuni taxxabbli li l-kapital tagħhom huwa miżmum direttament jew indirettament f’iktar minn 50 % mill-istess azzjonisti għandhom jitqiesu li huma marbuta mill-qrib fil-livell finanzjarju, ekonomiku u ta’ organizzazzjoni.

(5)      Għall-finijiet tat-twaqqif tal-grupp fiskali, talba ffirmata mill-membri kollha tal-grupp għandha titressaq quddiem l-awtorità tat-taxxa kompetenti, li tinkludi l-informazzjoni li ġejja:

(a)      l-isem, l-indirizz, l-għan korporattiv u n-numru tal-VAT ta’ kull membru;

(b)      l-elementi li juru li l-membri huma marbuta mill-qrib fis-sens tal-paragrafu (2);

(c)      l-isem tal-membru maħtur bħala rappreżentant.

(6)      L-awtorità tat-taxxa kompetenti għandha tieħu deċiżjoni uffiċjali li tapprova jew tirrifjuta t-twaqqif tal-grupp fiskali u tikkomunika din id-deċiżjoni lir-rappreżentant tal-grupp kif ukoll lil kull awtorità tat-taxxa li fil-ġurisdizzjoni tagħha jinsabu l-membri tal-grupp fiskali, sa mhux iktar tard minn 60 jum mill-wasla tat-talba msemmija fil-paragrafu (5).

(7)      It-twaqqif tal-grupp fiskali jidħol fis-seħħ fl-ewwel jum tat-tieni xahar wara d-data tad-deċiżjoni msemmija fil-paragrafu (6).

[...]”

 Il-kawża prinċipali u d-domandi preliminari

23      L-aħwa ASA u PP kienu komproprjetarji ta’ biċċa art fir-Rumanija.

24      Fl-aħħar tas-sena 2006, huma kkonkludew kuntratt ta’ assoċjazzjoni mingħajr personalità ġuridika ma’ BP u MB, żewġ persuni fiżiċi oħra, bi tħejjija għall-bini ta’ kumpless immobbli kompost minn tmien immobbli residenzjali b’56 appartament, ilkoll sabiex jinbiegħu lil terzi.

25      Il-kuntratt ta’ assoċjazzjoni kien jipprevedi b’mod partikolari li BP u MB ikunu responsabbli flimkien għall-ispejjeż relatati mal-bini tal-kumpless immobbli u li, fir-rigward tal-profitti, ASA u PP kienu ser jibbenefikaw minn perċentwali ta’ 16.67 % kull waħda, u BP u MB ta’ 33 % kull wieħed.

26      Barra minn hekk, skont l-imsemmi kuntratt ta’ assoċjazzjoni, id-disinn, il-ksib ta’ permessi ta’ bini u tad-dokumenti amministrattivi neċessarji kollha, it-twettiq tal-formalitajiet u l-passi kollha meħtieġa għar-reġistrazzjoni fir-reġistru tal-artijiet tal-beni immobbli u tal-appartamenti, kif ukoll il-bejgħ tal-appartamenti li kellhom jinbnew, kienu lkoll obbligi komuni.

27      Fl-aħħar nett, kemm MB kif ukoll BP irċivew mandat sabiex, f’isem u għan-nom ta’ ASA u PP, jittrasferixxu d-dritt għall-proprjetà li dawn kellhom fuq l-appartamenti kollha li kellhom jinbnew.

28      Mal-bini tagħhom, is-56 appartament ġew irreġistrati fir-reġistru tal-artijiet, li fihom kienu jidhru, bħala proprjetarji jew komproprjetarji tal-imsemmija appartamenti, jew ASA, jew PP, jew ASA u PP nofs b’nofs bejniethom.

29      Matul il-perijodu mit-13 ta’ Mejju 2008 sat-28 ta’ Novembru 2008, inbiegħu 53 minn dawn l-appartamenti, fosthom 13-il appartament minn ASA waħedha, 14-il appartament minn PP waħedha u 26-il appartament f’komproprjetà minn ASA u PP (li minnhom 3 kienu nbiegħu lil BP u MB).

30      Fil-kuntratti ta’ bejgħ rispettivi konklużi, kienu biss ASA u PP li ssemmew bħala proprjetarji tal-beni, waqt li BP u MB ma ssemmew imkien. Barra minn hekk, l-imsemmija kuntratti ma għamlu ebda riferiment għall-VAT u anqas għall-kuntratt ta’ assoċjazzjoni konkluż.

31      Wara kontroll fiskali, l-awtorità tat-taxxa ħarġet, fis-26 ta’ Ottubru 2011, avviż ta’ taxxa fir-rigward ta’ ASA li jiddikjara lil din tal-aħħar responsabbli għall-ħlas ta’ 537 287 leu Rumen (RON) (madwar EUR 109 000) bħala VAT u ta’ RON 482 269 (madwar EUR 98 000) bħala interessi u penalitajiet ta’ dewmien.

32      L-awtorità tat-taxxa kkunsidrat li matul is-sena 2008, ASA kienet eżerċitat, waħedha jew flimkien ma’ PP, attività ekonomika bil-għan li tikseb dħul minnha, li, b’mod partikolari, il-bejgħ konkluż fil-kuntest ta’ din l-attività kien jikkostitwixxi tranżazzjonijiet suġġetti għall-VAT u li, konsegwentement, u skont id-dritt nazzjonali, hija kienet taqa’ taħt il-kategorija ta’ persuni taxxabbli. Barra minn hekk, peress li s-somma miġbura minn ASA u PP matul l-okkorrenzi ta’ bejgħ inkwistjoni qabżet il-limitu massimu ta’ eżenzjoni tal-VAT previst fl-Artikolu 152(1) tal-Kodiċi tat-Taxxa, ASA u PP kellhom jidentifikaw ruħhom għall-finijiet tal-VAT fl-1 ta’ Lulju 2008. L-awtorità tat-taxxa b’hekk ikkonkludiet li ASA kienet responsabbli għall-ħlas tal-VAT applikabbli għall-imsemmija okkorrenzi ta’ bejgħ wara din id-data.

33      Sabiex tasal għal dawn il-konklużjonijiet, l-awtorità tat-taxxa bbażat ruħha fuq il-kuntratt ta’ assoċjazzjoni, peress li dan ma ġiex formalment irreġistrat u ġie ppreżentat lilha biss fil-bidu tal-kontroll fiskali.

34      L-ilment imressaq minn ASA kontra dan l-avviż ta’ taxxa ġie miċħud mill-awtorità tat-taxxa fl-2012.

35      ASA adixxiet fl-ewwel istanza lill-Curtea de Apel Cluj (il-Qorti tal-Appell ta’ Cluj, ir-Rumanija), il-qorti tar-rinviju, b’rikors intiż, prinċipalment, għall-annullament tad-deċiżjoni li ċaħdet l-ilment u kif ukoll tal-avviż ta’ taxxa. Matul is-sena 2014, fil-kuntest ta’ din il-kawża, hija sejħet bħala garanti lil BP u MB, sabiex, f’każ li titlef il-kawża, dawn tal-aħħar ikunu obbligati jagħmlu tajjeb għall-ħlas ta’ somma li tirrappreżenta żewġ terzi tad-dejn fiskali tagħha li kien impost fuqha permezz tal-avviż ta’ taxxa.

36      Permezz ta’ sentenza tat-28 ta’ Jannar 2016, l-imsemmija qorti laqgħet parzjalment ir-rikors ta’ ASA, billi annullat parzjalment id-deċiżjoni li ċaħdet l-ilment, l-avviż ta’ taxxa u kif ukoll ir-rapport tal-kontroll fiskali relatat miegħu, minħabba l-metodu ta’ kalkolu tal-VAT u tal-ispejjeż anċillari.

37      Permezz ta’ sentenza mogħtija fl-2016, l-Înalta Curte de Casație retroattiv i Justiție (il-Qorti Għolja tal-Kassazzjoni u tal-Ġustizzja, ir-Rumanija) laqgħet l-appelli ppreżentati minn ASA u mill-awtorità tat-taxxa kontra s-sentenza tat-28 ta’ Jannar 2016 u rrinvijat il-kawża għal eżami mill-ġdid quddiem il-qorti tar-rinviju.

38      Permezz ta’ sentenza tal-14 ta’ Marzu 2019, il-qorti tar-rinviju laqgħet parzjalment ir-rikors ippreżentat minn ASA kontra l-awtorità tat-taxxa, billi annullat parzjalment id-deċiżjoni li tiċħad l-ilment, l-avviż ta’ taxxa kif ukoll ir-rapport tal-kontroll fiskali relatat miegħu, sa fejn ikkunsidrat li l-prezz miftiehem fil-kuntest tat-tranżazzjonijiet imwettqa ma’ ASA kien diġà jinkludi l-VAT.

39      ASA u l-awtorità tat-taxxa appellaw minn din is-sentenza.

40      Permezz ta’ sentenza tat-23 ta’ Lulju 2020, l-Înalta Curte de Casație fformula i Justiție (il-Qorti Għolja tal-Kassazzjoni u tal-Ġustizzja) annullat l-imsemmija sentenza u reġgħet rrinvijat il-kawża għal eżami mill-ġdid quddiem il-qorti tar-rinviju.

41      F’dan ir-rigward, din il-qorti tal-aħħar tindika qabel kollox li, fil-kuntest tal-kawża prinċipali, l-evalwazzjoni li tgħid li, minn naħa, ASA taqa’ taħt il-kategorija ta’ persuni taxxabbli u, min-naħa l-oħra, l-attività ekonomika eżerċitata minnha, waħedha jew flimkien ma’ PP, tikkostitwixxi tranżazzjoni suġġetta għall-VAT, saret res judicata.

42      F’dan il-kuntest, il-qorti tar-rinviju tixtieq tkun taf, l-ewwel, jekk BP u MB għandhomx ukoll il-kwalità ta’ persuni taxxabbli fir-rigward tat-tranżazzjonijiet ta’ bejgħ tal-appartamenti inkwistjoni fil-kawża prinċipali.

43      Din il-qorti tirrileva li huma biss ASA u PP li pparteċipaw fl-avveniment li wassal għall-VAT billi wettqu, permezz tal-bejgħ, il-kunsinna ta’ beni u l-ġbir tal-prezz. Barra minn hekk, hija tosserva li l-parteċipazzjoni ta’ BP u ta’ MB kienet essenzjali għall-iżvilupp tat-tmien proprjetajiet immobbli u, għaldaqstant, għall-attività ekonomika bħala tali.

44      F’dan ir-rigward, l-imsemmija qorti tqis li, peress li l-awtorità tat-taxxa ħadet inkunsiderazzjoni l-kuntratt ta’ assoċjazzjoni sabiex tiġġustifika t-tassazzjoni imposta fuq ASA, hija ma setgħetx tallega li hija ma kinitx taf bid-dispożizzjonijiet ta’ dan il-kuntratt bl-iskuża li dan ma kienx ġie rreġistrat fiskalment qabel il-bidu tal-attività ekonomika u li dan il-kuntratt ma josservax il-forom previsti fl-Artikolu 86(2) tal-Kodiċi tat-Taxxa. Barra minn hekk, fid-dawl tas-sentenza tad-9 ta’ April 2013, IlKummissjoni vs LIrlanda (C-85/11, EU:C:2013:217), jista’ jitqies li l-persuni msemmija fl-Artikolu 11 tad-Direttiva dwar il-VAT ma għandhomx għalfejn jissodisfaw individwalment it-tifsira ta’ persuna taxxabbli li tinsab fl-Artikolu 9(1) tal-imsemmija direttiva, peress li r-relazzjoni bejn dawn iż-żewġ dispożizzjonijiet tidher li tippermetti lil persuni meqjusa flimkien, ilkoll marbuta mill-qrib fil-livell finanzjarju, ekonomiku u ta’ organizzazzjoni, li jissodisfaw b’mod kumulattiv din it-tifsira. Fi kliem ieħor, il-fatt li l-kuntratt ta’ assoċjazzjoni ma jittiħidx inkunsiderazzjoni jista’ jwassal sabiex tinħoloq sitwazzjoni fiskali mhux reali. Għaldaqstant, fid-dawl tas-sentenzi tal-15 ta’ Lulju 2010, Pannon Gép Centrum(C-368/09, EU:C:2010:441, punt 43) u tat-8 ta’ Mejju 2013, Petroma Transports et (C-271/12, EU:C:2013:297, punt 34), il-kwistjoni deċiżiva għandha tkun li jiġi ddeterminat jekk l-awtorità tat-taxxa kinitx taf b’dan il-kuntratt ta’ assoċjazzjoni qabel ma nħareġ l-avviż ta’ taxxa.

45      It-tieni, il-qorti tar-rinviju tistaqsi dwar il-portata tad-dritt għal tnaqqis li għandha tibbenefika minnu persuna li tinsab fis-sitwazzjoni ta’ ASA. Fl-ewwel ipoteżi, dik il-qorti tqis, billi tibbaża ruħha fuq il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, li ASA ma jistax jinċaħdilha d-dritt għal tnaqqis tal-VAT f’dak li jirrigwarda l-oneru tal-VAT fuq it-tranżazzjonijiet ta’ investimenti mwettqa għall-finijiet tal-attività tal-assoċjazzjoni, inkluża l-VAT li tikkorrispondi għall-fatturi maħruġa f’isem BP, f’isem MB u f’isem PP għas-sempliċi raġuni li ASA ma kinitx responsabbli għall-ħlas u ma ħallsitx personalment il-VAT tal-input għal beni u servizzi użati fil-kuntest tat-tranżazzjonijiet inkwistjoni fil-kawża prinċipali. Madankollu, l-imsemmija qorti tikkunsidra, fir-rigward tal-VAT tal-input imħallsa minn PP, li ASA jista’ jinċaħdilha d-dritt għal tnaqqis tal-VAT minħabba li PP kienet hija stess suġġetta għal tassazzjoni, u din hija r-raġuni għalfejn hemm lok li jiġi rrikonoxxut lilha d-dritt li tnaqqas il-VAT tal-input li hija ħallset.

46      Fit-tieni ipoteżi, il-qorti tar-rinviju bbażat ruħha fuq is-sentenza tal-21 ta’ Novembru 2018, Vădan (C-664/16, EU:C:2018:933, punt 44), li permezz tagħha l-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li persuna taxxabbli għandha tipproduċi provi oġġettivi li beni u servizzi kienu ġew forniti lilha bħala input minn persuni taxxabbli, għall-iskopijiet tat-tranżazzjonijiet tagħha stess suġġetti għall-VAT, u li effettivament tħallset il-VAT fir-rigward tagħhom. Minn dan jirriżulta li ASA ma hijiex f’pożizzjoni li tnaqqas il-VAT mill-fatturi tal-input maħruġa f’isem PP, peress li din kienet invokat hija stess quddiem qorti d-dritt għal tnaqqis u l-imsemmi dritt ma jistax jiġi eżerċitat darbtejn. Fir-rigward tal-VAT li tikkorrispondi għall-fatturi maħruġa f’isem BP u MB, din l-istess qorti titlaq mill-prinċipju li l-VAT lanqas ma tista’ titnaqqas minn ASA, peress li din ma ħallsitx il-VAT tal-input u BP u MB ma għandhomx il-kwalità ta’ persuni taxxabbli.

47      It-tielet, il-qorti tar-rinviju tesprimi dubji dwar il-possibbiltà għal ASA li ssejjaħ bħala garanti lil BP u MB sabiex dawn ikunu obbligati jħallsu l-VAT imħallsa b’mod proporzjonali għad-drittijiet tagħhom għall-profitti previsti fil-kuntratt ta’ assoċjazzjoni. Hija tosserva li tali sejħa għal garanzija, ladarba titqies fondata, jista’ jkollha l-konsegwenza li timmodifika l-avviż ta’ taxxa u b’hekk iċċaħħad lil BP u lil MB mid-drittijiet irrikonoxxuti lilhom mill-Codul de procedură fiscală (il-Kodiċi ta’ Proċedura Fiskali) fil-każ li l-awtorità tat-taxxa tkun aġixxiet direttament kontrihom.

48      Huwa f’dawn iċ-ċirkustanzi li l-Curtea de Apel Cluj (il-Qorti tal-Appell ta’ Cluj) iddeċidiet li tissospendi l-proċedura quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:

“(1)      Id-Direttiva [dwar il-VAT], b’mod ġenerali, iżda wkoll l-Artikoli 9, 12, 14, 62, 63, 65, 73 u 78 tagħha, b’mod partikolari, jistgħu jiġu interpretati f’kuntest speċifiku bħal dak tat-tilwima fil-kawża prinċipali, fis-sens li: – fid-dawl tal-fatt li l-fatt taxxabbli seħħ fil-każ ta’ tranżazzjonijiet taxxabbli li jinvolvu l-kunsinna ta’ proprjetà immobbli u fid-dawl tal-mod li bih huwa fformat il-valur taxxabbli relatat, għandhom ukoll l-istatus ta’ persuna taxxabbli l-persuni fiżiċi li huma parti f’kuntratt ta’ assoċjazzjoni mingħajr personalità ġuridika [konkluż] flimkien mal-persuna taxxabbli li hija meħtieġa tħallas it-taxxa tal-output relatata mat-tranżazzjonijiet li kellha tirċievi, meta l-kuntratt ta’ assoċjazzjoni ma kienx irreġistrat mal-awtoritajiet tat-taxxa qabel il-bidu tal-attività, iżda li ġie ppreżentat lilhom qabel il-ħruġ tal-atti amministrattivi fiskali?

(2)      Id-Direttiva [dwar il-VAT], b’mod ġenerali, iżda wkoll l-Artikolu 167, l-Artikolu 168(a), l-Artikolu 178(a), u l-Artikolu 179 tagħha, b’mod partikolari, u l-prinċipju ta’ proporzjonalità u l-prinċipju ta’ newtralità jistgħu jiġu interpretati, f’kuntest speċifiku bħal dak tat-tilwima fil-kawża prinċipali, fis-sens li:

(a)      jirrikonoxxu l-possibbiltà li jingħata d-dritt għal tnaqqis lil persuna taxxabbli, sakemm hija ma kinitx responsabbli għall-ħlas tat-taxxa jew ma ħallsitx personalment il-VAT tal-input għal oġġetti u servizzi użati fi tranżazzjonijiet taxxabbli, f’sitwazzjoni fejn il-VAT kienet dovuta/tħallset bil-quddiem minn persuni fiżiċi li ma jkunux tqiesu bħala persuna taxxabbli, iżda li huma parti f’kuntratt ta’ assoċjazzjoni mingħajr personalità ġuridika [konkluż] flimkien mal-persuna taxxabbli li hija meħtieġa tħallas it-taxxa tal-output relatata mat-tranżazzjonijiet li kellha tirċievi, meta l-kuntratt ta’ assoċjazzjoni ma kienx irreġistrat mal-awtoritajiet tat-taxxa qabel il-bidu tal-attività;

(b)      jirrikonoxxu l-possibbiltà li jingħata d-dritt għal tnaqqis lil persuna taxxabbli, f’kuntest speċifiku bħal dak tat-tilwima fil-kawża prinċipali, sakemm hija ma kinitx responsabbli għall-ħlas tat-taxxa jew ma ħallsitx personalment il-VAT tal-input għal oġġetti u servizzi użati fi tranżazzjonijiet taxxabbli, f’sitwazzjoni fejn il-VAT kienet dovuta/tħallset bil-quddiem minn persuna fiżika li titqies bħala persuna taxxabbli, li hija parti f’kuntratt ta’ assoċjazzjoni mingħajr personalità ġuridika li ma kienx irreġistrat mal-awtoritajiet tat-taxxa qabel il-bidu tal-attività u li, flimkien mal-persuna taxxabbli, tfittex ukoll li teżerċita jew tista’ teżerċita d-dritt tagħha għal tnaqqis, u dan f’sitwazzjoni fejn dawn ikunu mitluba jħallsu t-taxxa tal-output li kellhom jirċievu?

(3)      Fil-każ ta’ risposta fin-negattiv u/jew fid-dawl tal-prinċipju ta’ ċertezza legali: hija ammissibbli talba mill-persuna taxxabbli, li fir-rigward tagħha hemm l-obbligu ta’ ħlas tal-VAT u ta’ spejjeż relatati, sabiex tieħu azzjoni kontra persuni fiżiċi li l-istatus tagħhom bħala persuna taxxabbli ma jkunx ġie stabbilit u li huma partijiet f’kuntratt ta’ assoċjazzjoni mingħajr personalità ġuridika [konkluż] flimkien mal-persuna taxxabbli li hija meħtieġa tħallas it-taxxa tal-output relatata mat-tranżazzjonijiet li kellha tirċievi, meta l-kuntratt ta’ assoċjazzjoni ma kienx irreġistrat mal-awtoritajiet tat-taxxa qabel il-bidu tal-attività, sabiex jinkiseb is-sehem previst skont il-qsim tal-profitti li jirriżulta mill-kuntratt ta’ assoċjazzjoni, fir-rigward tal-obbligi tal-ħlas tal-VAT u tal-ispejjeż relatati imposti fuq il-persuna taxxabbli?”

 Fuq it-talba għal proċedura mħaffa

49      Il-qorti tar-rinviju talbet lill-Qorti tal-Ġustizzja li din il-kawża tiġi suġġetta għall-proċedura mħaffa prevista fl-Artikolu 105(1) tar-Regoli tal-Proċedura tal-Qorti tal-Ġustizzja. Insostenn tat-talba tagħha, din il-qorti sostniet li l-kawża prinċipali ilha pendenti quddiem il-qrati nazzjonali sa mit-2 ta’ Lulju 2012.

50      L-Artikolu 105(1) tar-Regoli tal-Proċedura jipprevedi li, fuq talba tal-qorti tar-rinviju jew, f’każijiet eċċezzjonali, ex officio, il-President tal-Qorti tal-Ġustizzja jista’, wara li jinstemgħu l-Imħallef Relatur u l-Avukat Ġenerali, jiddeċiedi li r-rinviju għal deċiżjoni preliminari jiġi suġġett għal proċedura mħaffa meta n-natura tal-kawża titlob li tiġi ttrattata f’qasir żmien.

51      Għandu jitfakkar li tali proċedura mħaffa tikkostitwixxi strument proċedurali intiż għal sitwazzjoni ta’ urġenza straordinarja (sentenza tas-16 ta’ Ġunju 2022, Port de Bruxelles et Région de Bruxelles-Capitale C-229/21, EU:C:2022:471, punt 40 u l-ġurisprudenza ċċitata).

52      Għalhekk, minn naħa, il-fatt li l-qorti tar-rinviju hija obbligata tagħmel minn kollox sabiex tiżgura soluzzjoni rapida tal-kawża prinċipali ma huwiex biżżejjed fih innifsu sabiex jiġġustifika l-użu ta’ proċedura mħaffa skont l-Artikolu 105(1) tar-Regoli tal-Proċedura (sentenza tal-14 ta’ Lulju 2022, CC (Trasferiment tar-residenza abitwali ta’ tifel jew tifla lejn Stat terz), C-572/21, EU:C:2022:562, punt 22 u l-ġurisprudenza ċċitata).

53      Min-naħa l-oħra, l-inċertezza li għal snin twal jgħixu fiha l-partijiet f’kawża u l-interess tagħhom, ċertament wieħed leġittimu, li jiġu mgħarrfa malajr kemm jista’ jkun dwar il-portata tad-drittijiet li dawn għandhom taħt id-dritt tal-Unjoni, ma jikkostitwixxux, fid-dawl tan-natura speċjali tal-proċedura mħaffa, ċirkustanza eċċezzjonali ta’ natura li tiġġustifika l-użu ta’ din il-proċedura (ara, f’dan is-sens, id-digriet tal-President tal-Qorti tal-Ġustizzja tad-19 ta’ Settembru 2017, Magamadov, C-438/17, mhux ippubblikat, EU:C:2017:723, punt 21 u l-ġurisprudenza ċċitata).

54      F’dan il-każ, permezz ta’ deċiżjoni tal-4 ta’ Novembru 2021, il-President tal-Qorti tal-Ġustizzja, wara li nstemgħu l-Imħallef Relatur u l-Avukat Ġenerali, ċaħad it-talba sabiex din il-kawża tiġi suġġetta għal proċedura mħaffa.

55      Fil-fatt, l-interess tal-partijiet fil-kawża li jiġu mgħarrfa malajr kemm jista’ jkun dwar l-portata tad-drittijiet li jisiltu mid-dritt tal-Unjoni, għad li importanti u leġittimu, ma jimplikax il-ħtieġa li l-kawża prinċipali tiġi ttrattata f’qasir żmien, fis-sens tal-Artikolu 105(1) tar-Regoli tal-Proċedura.

 Fuq id-domandi preliminari

 Osservazzjonijiet preliminari

56      Preliminarjament, għandu jiġi ddeterminat jekk, mill-perspettiva tal-VAT, id-diversi tranżazzjonijiet marbuta mal-bini ta’ kumpless immobbli, kif ukoll mal-bejgħ ta’ appartamenti mibnija, li twettqu abbażi ta’ kuntratt ta’ assoċjazzjoni, għandhomx jiġu ttrattati bħala tranżazzjonijiet distinti taxxabbli b’mod separat jew bħala tranżazzjonijiet uniċi komposti minn diversi elementi.

57      F’dan ir-rigward, hekk kif jirriżulta mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, meta tranżazzjoni tkun ikkostitwita minn sensiela ta’ elementi u ta’ azzjonijiet, għandhom jittieħdu inkunsiderazzjoni ċ-ċirkustanzi kollha li fihom isseħħ it-tranżazzjoni inkwistjoni sabiex jiġi ddeterminat jekk din it-tranżazzjoni tagħtix lok, għall-finijiet tal-VAT, għal żewġ jew diversi provvisti distinti jew għal provvista unika (sentenza tal-4 ta’ Settembru 2019, KPC Herning, C-71/18, EU:C:2019:660, punt 35 u l-ġurisprudenza ċċitata).

58      Il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet ukoll li, minn naħa, mit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 1(2) tad-Direttiva dwar il-VAT jirriżulta li kull tranżazzjoni għandha normalment tiġi kkunsidrata bħala distinta u indipendenti u li, min-naħa l-oħra, it-tranżazzjoni kkostitwita minn provvista waħda mill-perspettiva ekonomika ma għandhiex tinqasam b’mod artifiċjali sabiex ma tbiddilx il-funzjonalità tas-sistema tal-VAT (sentenza tal-4 ta’ Settembru 2019, KPC Herning, C-71/18, EU:C:2019:660, punt 36 u l-ġurisprudenza ċċitata).

59      Għaldaqstant, f’ċerti ċirkustanzi, diversi provvisti formalment distinti, li jistgħu jiġu pprovduti b’mod separat u li għalhekk jiġu wkoll intaxxati jew eżentati b’mod separat, għandhom jiġu kkunsidrati bħala tranżazzjoni waħda meta ma jkunux indipendenti (sentenza tal-4 ta’ Settembru 2019, KPC Herning, C-71/18, EU:C:2019:660, punt 37 u l-ġurisprudenza ċċitata).

60      Ikun hemm provvista unika meta żewġ elementi jew atti, jew iktar, ipprovduti mill-persuna taxxabbli jkunu tant marbuta mill-qrib li jifformaw, oġġettivament, provvista ekonomika waħda inseparabbli u li l-qsim tagħha jkun ta’ natura artifiċjali. Dan huwa wkoll il-każ meta provvista waħda jew iktar jikkostitwixxu provvista prinċipali u l-provvista jew il-provvisti l-oħra jikkostitwixxu provvista anċillari waħda jew iktar li għalihom tapplika l-istess skema fiskali li hija applikabbli għall-provvista prinċipali. B’mod partikolari, provvista għandha titqies li hija aċċessorja għal provvista prinċipali meta għall-klijentela ma tikkostitwixxix għan fiha nnifisha, iżda mod kif jibbenefikaw taħt l-aqwa kundizzjonijiet mis-servizz prinċipali tal-fornitur (sentenza tal-4 ta’ Settembru 2019, KPC Herning, C-71/18, EU:C:2019:660, punt 38 u l-ġurisprudenza ċċitata).

61      Madankollu, ma teżistix regola assoluta fir-rigward tad-determinazzjoni tal-portata ta’ provvista mill-perspettiva tal-VAT u għaldaqstant, sabiex tiġi ddeterminata l-portata ta’ provvista, għandhom jittieħdu inkunsiderazzjoni ċ-ċirkustanzi kollha li fihom tiżvolġi t-tranżazzjoni inkwistjoni (sentenza tal-4 ta’ Settembru 2019, KPC Leasing, C-71/18, EU:C:2019:660, punt 39 u l-ġurisprudenza ċċitata).

62      Fil-qafas tal-kooperazzjoni stabbilita skont l-Artikolu 267 TFUE, sabiex jiġi ddeterminat jekk, għall-finijiet tal-VAT, tranżazzjoni kummerċjali tikkostitwixxix diversi provvisti indipendenti jew inkella provvista waħda, huwa l-kompitu tal-qorti nazzjonali li tfittex l-elementi karatteristiċi tat-tranżazzjoni kkonċernata, billi tieħu inkunsiderazzjoni l-għan ekonomiku ta’ din it-tranżazzjoni u l-interess tad-destinatarji tagħha u billi tagħmel ukoll l-evalwazzjonijiet kollha ta’ fatt f’dan ir-rigward (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat-18 ta’ Ottubru 2018, Volkswagen Financial Services (UK), C-153/17, EU:C:2018:845, punti 32 u 33, kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata).

63      F’dan il-każ, mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li t-tranżazzjoni inkwistjoni fil-kawża prinċipali kkonsistiet fil-bini ta’ kumpless ta’ bini residenzjali bil-għan li l-appartamenti mibnija jinbigħu lil terzi.

64      Fl-ewwel lok, mill-proċess għad-dispożizzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li ASA u PP ipparteċipaw fl-imsemmija tranżazzjoni billi pprovdew art li huma kellhom nofs kull wieħed, filwaqt li BP u MP ipprovdew materjal ta’ bini u koprew l-ispejjeż relatati mal-bini tal-imsemmi kumpless ukoll sa nofs kull wieħed, inklużi l-ispejjeż tal-ksib tad-dokumenti amministrattivi neċessarji. Konsegwentement, BP u MB kellhom fatturi redatti f’isimhom għall-beni u s-servizzi akkwistati bil-ħsieb tal-bini tal-kumpless inkwistjoni fil-kawża prinċipali.

65      Fit-tieni lok, għandu jiġi enfasizzat li, skont il-kuntratt ta’ assoċjazzjoni, il-bejgħ tal-beni immobbli mibnija kien jagħmel parti mill-obbligi komuni tal-partijiet kontraenti. Issa, kif jirriżulta wkoll mill-proċess li għandha l-Qorti tal-Ġustizzja, minn naħa, skont il-kuntratti ta’ bejgħ konklużi permezz ta’ att notarili, il-proprjetarji tal-beni immobbli inkwistjoni fil-kawża prinċipali kienu ASA u PP, u, fil-kuntratti, ma sar l-ebda riferiment għal BP u MB u anqas għall-kuntratt ta’ assoċjazzjoni. Min-naħa l-oħra, BP u MB aġixxew abbażi ta’ mandat li jippermettilhom jittrasferixxu, għan-nom u f’isem ASA u PP, lill-persuni tal-għażla tagħhom u għall-prezz miftiehem max-xerrej, id-dritt ta’ proprjetà li ASA u PP kellhom fuq l-appartamenti inkwistjoni.

66      Sa fejn it-tranżazzjonijiet relatati, minn naħa, mal-bini tal-kumpless immobbli inkwistjoni fil-kawża prinċipali kif ukoll, min-naħa l-oħra, mal-bejgħ tal-proprjetajiet immobbli jidhru li huma ta’ natura distinta, billi kull waħda minnhom għandha karatteristika ekonomika tagħha stess u li ma tistax titqies bħala dik prinċipali — jew anċillari — tal-oħra, hemm lok li dawn jiġu ttrattati bħala tranżazzjonijiet distinti taxxabbli b’mod separat, fatt li madankollu għandu jiġi vverifikat mill-qorti tar-rinviju fid-dawl taċ-ċirkustanzi fattwali tal-kawża prinċipali.

 Fuq l-ewwel domanda

67      Permezz tal-ewwel domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk l-Artikoli 9 u 11 tad-Direttiva dwar il-VAT għandhomx jiġu interpretati fis-sens li l-partijiet f’kuntratt ta’ assoċjazzjoni mingħajr personalità ġuridika, li ma ġiex irreġistrat mal-awtorità tat-taxxa kompetenti qabel il-bidu tal-attività ekonomika kkonċernata, għandhomx jitqiesu bħala “persuni taxxabbli” flimkien mal-persuna taxxabbli li għandha tħallas it-taxxa fuq it-tranżazzjoni taxxabbli.

68      Fir-rigward, fl-ewwel lok, tal-Artikolu 9(1) ta’ din id-direttiva, għandu jitfakkar li din id-dispożizzjoni tfisser il-kunċett ta’ “persuna taxxabbli” bħala “kull persuna li, b’mod indipendenti, twettaq fi kwalunkwe post kwalunkwe attività ekonomika, ikunu xi jkunu l-iskop jew ir-riżultati ta’ din l-attività”.

69      Skont ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, il-kliem użat fl-Artikolu 9 tad-Direttiva dwar il-VAT, b’mod partikolari t-terminu “kull persuna”, jagħti lill-kunċett ta’ “persuna taxxabbli” tifsira wiesgħa bbażata fuq l-indipendenza fit-twettiq ta’ attività ekonomika, fis-sens li, kull persuna, fiżika jew ġuridika, kif ukoll organi rregolati bid-dritt pubbliku kif ukoll dak privat, u anki entitajiet li ma għandhomx personalità ġuridika, li, b’mod oġġettiv, jissodisfaw il-kriterji ta’ din id-dispożizzjoni, għandhom jitqiesu li huma persuni suġġetti għall-VAT (sentenza tas-16 ta’ Settembru 2020, Valstybinė mokesčių inspekcija (Kuntratt ta’ attività komuni), C-312/19, EU:C:2020:711, punt 39 u l-ġurisprudenza ċċitata).

70      Sabiex jiġi ddeterminat min, f’ċirkustanzi bħal dawk inkwistjoni fil-kawża prinċipali, għandu jiġi kkunsidrat bħala “persuna taxxabbli” suġġetta għall-VAT għall-provvisti inkwistjoni, jeħtieġ li jiġi vverifikat min eżerċita b’mod indipendenti l-attività ekonomika msemmija. Fil-fatt, il-kriterju ta’ indipendenza jirrigwarda l-kwistjoni tar-rabta tat-tranżazzjoni kkonċernata ma’ persuna jew ma’ entità konkreta, filwaqt li jiggarantixxi, barra minn hekk, li x-xerrej ikun jista’ jeżerċita d-dritt eventwali tiegħu għal tnaqqis b’mod ġuridikament sigur (sentenza tas-16 ta’ Settembru 2020, Valstybinė mokesčių inspekcija (Kuntratt ta’ attività komuni), C-312/19, EU:C:2020:711, punt 40).

71      Għal dan il-għan, jeħtieġ li jiġi vverifikat jekk il-persuna kkonċernata twettaqx attività ekonomika f’isimha, għaliha nnifisha u taħt ir-responsabbiltà proprja tagħha, u jekk hija tassumix ir-riskju ekonomiku marbut mal-eżerċizzju ta’ dawn l-attivitajiet (sentenza tas-16 ta’ Settembru 2020,Valstybinė mokesčių inspekcija (Kuntratt ta’ attività komuni), C-312/19, EU:C:2020:711, punt 41 u l-ġurisprudenza ċċitata).

72      F’dan il-każ, hija biss il-qorti nazzjonali, fl-aħħar mill-aħħar, li għandha ġurisdizzjoni sabiex tevalwa l-fatti u tiddetermina, fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet ippreżentati fil-punti 56 sa 60 ta’ din is-sentenza, jekk BP u MP għandhomx jitqiesu li jeżerċitaw “b’mod indipendenti” attività ekonomika fir-rigward tal-kuntratt ta’ assoċjazzjoni inkwistjoni fil-kawża prinċipali.

73      Madankollu, il-Qorti tal-Ġustizzja, mitluba sabiex tagħti risposti utli lill-qorti tar-rinviju, għandha ġurisdizzjoni sabiex, abbażi tal-proċess tal-kawża prinċipali inkwistjoni kif ukoll tal-osservazzjonijiet bil-miktub ippreżentati lilha, tagħti indikazzjonijiet li huma ta’ natura li jippermettu lill-qorti tar-rinviju tiddeċiedi l-kawża konkreta li għandha quddiemha (ara, b’analoġija, is-sentenza tas-17 ta’ Diċembru 2020, Weg Tevesstraße, C-449/19, EU:C:2020:1038, punt 31).

74      Fir-rigward tat-tranżazzjoni taxxabbli inkwistjoni fil-kawża prinċipali, jiġifieri l-provvista ta’ beni immobbli, huwa minnu, kif tfakkar fil-punt 65 ta’ din is-sentenza, li, skont il-kuntratt ta’ assoċjazzjoni, il-bejgħ tal-appartamenti mibnija kien jagħmel parti mill-obbligi komuni tal-partijiet kontraenti.

75      Madankollu, minn naħa, mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li l-kuntratti ta’ bejgħ konklużi, li ġew iċċertifikati permezz ta’ att notarili, kienu jistipulaw li l-profitt mill-bejgħ kien intiż li jiġi integrat fil-patrimonju ta’ ASA u ta’ PP bħala proprjetarji tal-beni immobbli inkwistjoni fil-kawża prinċipali, filwaqt li ma sar ebda riferiment, f’dawn il-kuntratti, la għal BP u MB u lanqas għall-kuntratt ta’ assoċjazzjoni.

76      Min-naħa l-oħra, għalkemm, kif jirriżulta mid-deċiżjoni tar-rinviju, BP u MB aġixxew abbażi ta’ mandat li jippermettilhom jittrasferixxu, għan-nom u f’isem ASA u PP, lill-persuni tal-għażla tagħhom u għall-prezz miftiehem max-xerrej, id-dritt għall-proprjetà li dawn tal-aħħar kellhom fuq l-appartamenti, xorta jibqa’ l-fatt li l-effetti legali tal-kuntratti ta’ bejgħ konklużi minn wieħed mill-mandatarji ma’ terz kienu jikkonċernaw biss lil ASA u PP, peress li l-provvista tal-beni immobbli ssir biss abbażi ta’ kuntratti ta’ bejgħ u mhux abbażi ta’ konvenji konklużi minn MB f’ismu u bħala mandatarju ta’ ASA u ta’ PP.

77      Minn dan isegwi li BP u MB ma jistgħux jitqiesu, fir-rigward tal-provvista tal-beni immobbli, bħala li wettqu attività ekonomika b’mod indipendenti skont l-Artikolu 9(1) tad-Direttiva dwar il-VAT, b’tali mod li ma għandhomx il-kwalità ta’ “persuna taxxabbli”, fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni.

78      Fit-tieni lok, għandu jiġi vverifikat jekk il-partijiet f’kuntratt ta’ assoċjazzjoni bħal dak inkwistjoni fil-kawża prinċipali għandhomx, fis-sens tal-Artikolu 11 tad-Direttiva dwar il-VAT, jitqiesu bħala persuna taxxabbli waħda.

79      F’dan ir-rigward, l-Artikolu 11 tad-Direttiva dwar il-VAT jipprevedi, fl-ewwel paragrafu tiegħu, li kull Stat Membru jista’ jikkunsidra bħala persuna taxxabbli waħedha l-persuni stabbiliti fit-territorju tiegħu u li huma indipendenti mill-aspett ġuridiku iżda li huma marbuta mill-qrib ma’ xulxin fil-livell finanzjarju, ekonomiku u ta’ organizzazzjoni, u jippreċiża, fit-tieni paragrafu tiegħu, li Stat Membru li jagħmel użu minn din il-fakultà jista’ jadotta l-miżuri kollha utli sabiex jevita li l-applikazzjoni ta’ din id-dispożizzjoni twassal għall-frodi jew għall-evażjoni fiskali.

80      Permezz ta’ din id-dispożizzjoni, il-leġiżlatur tal-Unjoni ried jippermetti lill-Istati Membri li ma jorbtux sistematikament il-kwalità ta’ persuna taxxabbli mal-kunċett ta’ indipendenza purament legali, kemm sabiex ikun hemm simplifikazzjoni amministrattiva, kif ukoll sabiex jiġu evitati ċerti abbużi bħal, pereżempju, il-qsim ta’ impriża bejn diversi persuni taxxabbli bil-għan li jibbenefikaw minn sistema speċifika (sentenza tal-15 ta’ April 2021, Finanzamt für Körperschaften Berlin, C-868/19, mhux ippubblikata, EU:C:2021:285, punt 35 u l-ġurisprudenza ċċitata).

81      L-assimilazzjoni ma’ persuna taxxabbli waħda bis-saħħa tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 11 tad-Direttiva dwar il-VAT teskludi li l-persuni taxxabbli jkomplu jiffirmaw id-dikjarazzjonijiet tal-VAT b’mod separat u li jibqgħu jiġu identifikati, fi u barra mill-grupp tagħhom, bħala persuni taxxabbli, peress li hija biss il-persuna taxxabbli waħedha li tista’ tiffirma l-imsemmija dikjarazzjonijiet (sentenza tal-15 ta’ April 2021, Finanzamt für Körperschaften Berlin, C-868/19, mhux ippubblikata, EU:C:2021:285, punt 36 u l-ġurisprudenza ċċitata).

82      F’dan il-każ, il-Gvern Rumen isostni li l-leġiżlatur nazzjonali ma għamilx użu mill-fakultà mogħtija lill-Istati Membri fl-Artikolu 11 tad-Direttiva dwar il-VAT, b’tali mod li din id-dispożizzjoni ma tapplikax għall-kawża prinċipali. Il-Kummissjoni ssostni, min-naħa tagħha, li, skont id-dritt Rumen, sal-1 ta’ Jannar 2009, il-possibbiltà li jiġi kkostitwit grupp bħal dak previst f’din id-dispożizzjoni kienet disponibbli biss għall-kontribwenti kbar, bl-esklużjoni għalhekk ta’ persuni fiżiċi bħall-partijiet fil-kuntratt ta’ assoċjazzjoni inkwistjoni fil-kawża prinċipali.

83      F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li, peress li l-Qorti tal-Ġustizzja ma għandhiex ġurisdizzjoni sabiex tinterpreta d-dritt nazzjonali, hija biss il-qorti tar-rinviju li għandha tiddetermina jekk mill-formulazzjoni tal-Artikolu 125a(18) u tal-Artikolu 127(8) tal-Kodiċi tat-Taxxa kif ukoll mid-Deċiżjoni tal-Gvern Nru 44/2004 jirriżultax li l-leġiżlatur Rumen għamel użu minn din il-fakultà u li din setgħet, fiż-żmien tal-fatti fil-kawża prinċipali, tapplika għall-partijiet fil-kuntratt ta’ assoċjazzjoni kkonċernat.

84      Jekk jitqies li dan kien il-każ, il-Qorti tal-Ġustizzja għandha, sabiex tagħti risposta utli lill-qorti tar-rinviju, tipprovdilha elementi li jippermettu lil din tal-aħħar tevalwa l-kompatibbiltà tal-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali mal-prinċipji ta’ proporzjonalità u ta’ newtralità fiskali.

85      Fil-fatt, mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li l-Istati Membri jistgħu, fil-kuntest tal-marġni ta’ diskrezzjoni tagħhom, jissuġġettaw l-applikazzjoni tas-sistema prevista fl-Artikolu 11 tad-Direttiva dwar il-VAT għal ċerti restrizzjonijiet, sakemm dawn ikunu konsistenti mal-għanijiet ta’ din id-direttiva intiżi li jipprevjenu l-prattiki jew l-aġir abbużiv jew li jiġġieldu kontra l-frodi jew l-evażjoni fiskali, u sakemm jiġu osservati d-dritt tal-Unjoni u l-prinċipji ġenerali tiegħu, b’mod partikolari l-prinċipji ta’ proporzjonalità u ta’ newtralità fiskali (is-sentenza tal-15 ta’ April 2021, Finanzamt für Körperschaften Berlin, C-868/19, EU:C:2021:285, punt 57 u l-ġurisprudenza ċċitata).

86      Hija għalhekk il-qorti tar-rinviju li għandha tivverifika jekk ir-rekwiżit li l-membri tal-grupp fiskali jagħmlu dikjarazzjoni minn qabel ta’ reġistrazzjoni mal-awtorità tat-taxxa kompetenti, stabbilit fil-paragrafu 4(5) tad-Deċiżjoni tal-Gvern Nru 44/2004, jikkostitwixxix miżura neċessarja u xierqa sabiex jintlaħqu l-għanjiet intiżi li jipprevjenu l-prattiki jew l-aġir abbużiv jew li jiġġieldu kontra l-frodi jew l-evażjoni fiskali (ara, b’analoġija, is-sentenza tal-15 ta’ April 2021, Finanzamt für Körperschaften Berlin, C-868/19, mhux ippubblikata, EU:C:2021:285, punt 58 u l-ġurisprudenza ċċitata).

87      Fir-rigward tal-prinċipju ta’ proporzjonalità, għandu jiġi osservat li leġiżlazzjoni nazzjonali li teżiġi r-reġistrazzjoni tal-membri tal-grupp fiskali mal-awtorità tat-taxxa kompetenti qabel it-twettiq tat-tranżazzjonijiet taxxabbli ma tidhirx li tmur lil hinn minn dak li huwa neċessarju sabiex jintlaħaq l-għan tal-Artikolu 11 tad-Direttiva dwar il-VAT, intiż li jipprevjeni l-prattiki jew l-aġir abbużiv jew li jiġġieled kontra l-frodi jew l-evażjoni fiskali, sa fejn din tippermetti lill-amministrazzjoni fiskali tidentifika l-persuna taxxabbli qabel it-twettiq tal-imsemmija tranżazzjonijiet, u b’hekk tiffaċilita l-kontroll fiskali.

88      Fir-rigward tal-prinċipju ta’ newtralità fiskali, dan, li huwa t-traduzzjoni mil-leġiżlatur tal-Unjoni tal-prinċipju ġenerali ta’ ugwaljanza fit-trattament fil-qasam tal-VAT, jipprekludi b’mod partikolari li operaturi ekonomiċi li jwettqu l-istess tranżazzjonijiet jiġu ttrattati b’mod differenti fil-qasam tal-ġbir tal-VAT (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tas-17 ta’ Diċembru 2020, Weg Tevesstraße, C-449/19, EU:C:2020:1038, punt 48 u l-ġurisprudenza ċċitata, kif ukoll tal-15 ta’ April 2021, Finanzamt für Körperschaften Berlin, C-868/19, mhux ippubblikata, EU:C:2021:285, punt 65 u l-ġurisprudenza ċċitata).

89      F’dan il-każ, id-dikjarazzjoni minn qabel tal-grupp fiskali kkonċernat lill-awtorità tat-taxxa kompetenti, imposta mil-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali, tidher li tirrigwarda ż-żamma minn din l-awtorità ta’ reġistru tal-persuni li għandhom iħallsu t-taxxa fuq id-dħul jew fuq il-kumpanniji, b’tali mod li dan ir-rekwiżit ma jistax jiġi interpretat bħala li jmur kontra l-prinċipju ta’ newtralità fiskali.

90      Minn dan jirriżulta li, anki jekk id-dispożizzjonijiet tad-dritt nazzjonali msemmija fil-punt 83 ta’ din is-sentenza jikkostitwixxu t-traspożizzjoni tal-Artikolu 11 tad-Direttiva dwar il-VAT u dawn id-dispożizzjonijiet kienu japplikaw għall-partijiet fil-kuntratt ta’ assoċjazzjoni inkwistjoni fil-kawża prinċipali, dan l-Artikolu 11 ma jipprekludix li tali assoċjazzjoni, mingħajr personalità ġuridika u li ma ġietx irreġistrata mal-awtorità tat-taxxa qabel it-tranżazzjonijiet ikkonċernati, ma tkunx tista’ tibbenefika mill-imsemmija dispożizzjonijiet.

91      Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, ir-risposta għall-ewwel domanda għandha tkun li l-Artikoli 9 u 11 tad-Direttiva dwar il-VAT għandhom jiġu interpretati fis-sens li l-partijiet f’kuntratt ta’ assoċjazzjoni mingħajr personalità ġuridika, li ma ġiex irreġistrat mal-awtorità tat-taxxa kompetenti qabel il-bidu tal-attività ekonomika kkonċernata, ma jistgħux jitqiesu li huma “persuni taxxabbli” flimkien mal-persuna taxxabbli li hija obbligata tħallas it-taxxa fuq it-tranżazzjoni taxxabbli.

 Fuq it-tieni domanda

92      Permezz tat-tieni domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk id-Direttiva dwar il-VAT, kif ukoll il-prinċipju ta’ proporzjonalità u l-prinċipju ta’ newtralità fiskali, għandhomx jiġu interpretati fis-sens li, meta persuna taxxabbli ma jkollhiex fattura f’isimha, din għandha tingħata d-dritt għal tnaqqis tal-VAT tal-input imħallsa minn parti oħra ta’ assoċjazzjoni mingħajr personalità ġuridika għall-finijiet tat-twettiq tal-attività ekonomika ta’ din l-assoċjazzjoni.

93      Skont ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, id-dritt għat-tnaqqis tal-VAT jikkostitwixxi prinċipju fundamentali tas-sistema komuni tal-VAT, li, bħala prinċipju, ma jistax jiġi limitat, u għandu jiġi eżerċitat immedjatament għat-totalità tat-taxxi imposti fuq l-operazzjonijiet tal-input imwettqa mill-persuna taxxabbli (sentenza tal-10 ta’ Lulju 2022, Grundstücksgemeinschaft Kollaustraße 136, C-9/20, EU:C:2022:88, punt 47 u l-ġurisprudenza ċċitata).

94      Din is-sistema hija intiża li tneħħi kompletament, fil-konfront tal-kummerċjant, il-piż tal-VAT dovuta jew imħallsa fl-ambitu tal-attivitajiet ekonomiċi tiegħu kollha. Għalhekk, is-sistema komuni tal-VAT tiggarantixxi n-newtralità perfetta fir-rigward tal-piż fiskali tal-attivitajiet ekonomiċi kollha, irrispettivament mill-għanijiet jew mir-riżultati ta’ dawn l-attivitajiet, sakemm dawn ikunu huma stess suġġetti għall-VAT (sentenza tal-10 ta’ Frar 2022, Grundstücksgemeinschaft Kollaustraße 136, C-9/20, EU:C:2022:88, punt 48 u l-ġurisprudenza ċċitata).

95      Skont l-Artikolu 167 tad-Direttiva dwar il-VAT, id-dritt għal tnaqqis jitnissel fil-mument meta t-taxxa li tista’ titnaqqas issir eżiġibbli. Il-kundizzjonijiet sostantivi meħtieġa sabiex jitnissel dan id-dritt huma elenkati fl-Artikolu 168(a) ta’ din id-direttiva. Għalhekk, sabiex tkun tista’ tibbenefika mill-imsemmi dritt, hemm bżonn, minn naħa, li l-persuna kkonċernata tkun persuna taxxabbli fis-sens tal-imsemmija direttiva u, min-naħa l-oħra, li l-beni jew is-servizzi invokati bħala bażi tad-dritt għal tnaqqis jintużaw bħala output mill-persuna taxxabbli għall-iskopijiet tat-tranżazzjonijiet taxxabbli tagħha stess u li, bħala input, dawn il-beni jew servizzi jiġu pprovduti minn persuna taxxabbli oħra (is-sentenza tal-21 ta’ Novembru 2018, Vădan, C-664/16, EU:C:2018:933, punt 39 u l-ġurisprudenza ċċitata).

96      Għal dak li jirrigwarda l-kundizzjonijiet formali tad-dritt għal tnaqqis, mill-Artikolu 178(a) tad-Direttiva dwar il-VAT jirriżulta li l-eżerċizzju ta’ dan id-dritt huwa suġġett għall-pussess ta’ fattura stabbilita konformement mal-Artikolu 226 ta’ din id-direttiva (sentenza tal-21 ta’ Novembru 2018, Vădan, C-664/16, EU:C:2018:933, punt 40 u l-ġurisprudenza ċċitata).

97      Issa, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li l-prinċipju fundamentali ta’ newtralità tal-VAT jeżiġi li t-tnaqqis ta’ din it-taxxa tal-input jingħata jekk il-kundizzjonijiet sostantivi jkunu ssodisfatti, minkejja l-fatt li l-persuni taxxabbli jkunu naqsu milli jissodisfaw ċerti kundizzjonijiet formali. Konsegwentement, l-awtorità tat-taxxa ma tistax tirrifjuta d-dritt għat-tnaqqis tal-VAT għas-sempliċi raġuni li fattura ma tkunx tissodisfa l-kundizzjonijiet meħtieġa skont l-Artikolu 226(6) u (7) tad-Direttiva dwar il-VAT, jekk hija jkollha l-informazzjoni kollha sabiex tivverifika li l-kundizzjonijiet sostantivi għal dan id-dritt huma ssodisfatti (sentenza tal-21 ta’ Novembru 2018, Vădan, C-664/16, EU:C:2018:933, punt 41 u l-ġurisprudenza ċċitata).

98      Għalhekk, l-applikazzjoni stretta tar-rekwiżit formali li jiġu ppreżentati fatturi tmur kontra l-prinċipji ta’ newtralità u ta’ proporzjonalità, sa fejn ikollha l-effett li tipprekludi b’mod sproporzjonat lill-persuna taxxabbli milli tibbenefika min-newtralità fiskali marbuta mat-tranżazzjonijiet tagħha (sentenza tal-21 ta’ Novembru 2018, Vădan, C-664/16, EU:C:2018:933, punt 42 u l-ġurisprudenza ċċitata).

99      Madankollu, hija l-persuna taxxabbli li titlob it-tnaqqis tal-VAT li għandha tistabbilixxi li hija tissodisfa l-kundizzjonijiet previsti sabiex tibbenefika minn tali tnaqqis (sentenza tal-21 ta’ Novembru 2018, Vădan, C-664/16, EU:C:2018:933, punt 43 u l-ġurisprudenza ċċitata).

100    Għaldaqstant, il-persuna taxxabbli għandha tipproduċi provi oġġettivi li beni u servizzi kienu, fil-fatt, ġew ipprovduti bħala input minn persuni taxxabbli, għall-iskopijiet tat-tranżazzjonijiet tagħha stess li huma suġġetti għall-VAT, u li fir-rigward tagħhom effettivament tħallset il-VAT (sentenza tal-21 ta’ Novembru 2018, Vădan, C-664/16, EU:C:2018:933, punt 44 u l-ġurisprudenza ċċitata).

101    F’dan il-każ, mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li BP u MB, li kienu inkarigati mill-bini tal-kumpless immobbli inkwistjoni fil-kawża prinċipali, għandhom fatturi redatti f’isimhom għall-beni u għas-servizzi akkwistati personalment fid-dawl ta’ din l-operazzjoni ta’ bini, fis-sens tal-Artikolu 168(a) u tal-Artikolu 178(a) tad-Direttiva dwar il-VAT, filwaqt li ASA, li pparteċipat fl-assoċjazzjoni billi pprovdiet, flimkien ma’ PP, l-art li fuqha nbena l-imsemmi kumpless ta’ proprjetà immobbli, għandha biss fatturi redatti f’isimha għas-servizzi tal-elettriku li ppreżentat bħala li tħallsu minn BP.

102    Fid-dawl tal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja ċċitata fil-punti 98 sa 100 ta’ din is-sentenza, hija ASA li għandha tipproduċi provi oġġettivi li beni u servizzi marbuta mal-bini tal-kumpless immobbli inkwistjoni fil-kawża prinċipali ġew effettivament ipprovduti lilha minn persuni taxxabbli, għall-iskopijiet tat-tranżazzjonijiet tagħha stess suġġetti għall-VAT, jiġifieri l-provvista ta’ beni immobbli u li fir-rigward tagħhom hija effettivament ħallset il-VAT, u b’hekk tevita r-riskju ta’ tnaqqis doppju tal-istess ammont ta’ VAT kemm għal ASA u kif ukoll għal BP u MB, liema tnaqqis kien imur kontra l-prinċipju ta’ newtralità.

103    Fid-dawl ta’ dak li ntqal iktar ’il fuq, ir-risposta għat-tieni domanda għandha tkun li d-Direttiva dwar il-VAT, kif ukoll il-prinċipju ta’ proporzjonalità u l-prinċipju ta’ newtralità fiskali, għandhom jiġu interpretati fis-sens li ma jeżiġux li persuna taxxabbli tingħata, meta din ma jkollhiex fattura f’isimha, id-dritt għal tnaqqis tal-VAT tal-input imħallsa minn parti oħra ta’ assoċjazzjoni mingħajr personalità ġuridika għall-finijiet tat-twettieq tal-attività ekonomika ta’ din l-assoċjazzjoni, anki jekk il-persuna taxxabbli tkun responsabbli għall-ħlas tat-taxxa abbażi ta’ din l-attività, fl-assenza ta’ provi oġġettivi li l-beni u s-servizzi inkwistjoni fil-kawża prinċipali jkunu effettivament ġew ipprovduti lilha bħala input minn persuni taxxabbli, għall-iskopijiet tat-tranżazzjonijiet tagħha stess suġġetti għall-VAT.

 Fuq it-tielet domanda

104    Permezz tat-tielet domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, f’każ ta’ risposta negattiva għat-tieni domanda, jekk il-prinċipju ta’ ċertezza legali jipprekludix lill-persuna taxxabbli responsabbli għall-ħlas tal-VAT milli ssejjaħ bħala garanti lil assoċjati oħra f’kuntratt ta’ assoċjazzjoni, bil-għan li tobbligahom iħallsu l-VAT pro rata għad-drittijiet tagħhom għall-profitti skont l-imsemmi kuntratt ta’ assoċjazzjoni.

105    F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li l-prinċipju ta’ ċertezza legali, li jifforma parti mill-prinċipji ġenerali tad-dritt tal-Unjoni, jeżiġi li d-dispożizzjonijiet legali jkunu ċari, preċiżi u prevedibbli fl-effetti tagħhom, b’mod partikolari meta dawn jista’ jkollhom konsegwenzi sfavorevoli fuq l-individwi u l-impriżi, sabiex il-partijiet fil-kawża jkunu jistgħu jagħrfu d-drittijiet u l-obbligi tagħhom mingħajr ambigwità u jaġixxu skont dan it-tagħrif (sentenza tal-25 ta’ Jannar 2022, VYSOČINA WIND, C-181/20, EU:C:2022:51, punt 47 u l-ġurisprudenza ċċitata).

106    L-imsemmi prinċipju ta’ ċertezza legali għandu jiġi osservat minn leġiżlazzjoni nazzjonali li tidħol fil-kamp ta’ applikazzjoni tad-dritt tal-Unjoni jew li timplimenta lil dan tal-aħħar (ara, f’dan is-sens, id-digriet tas-17 ta’ Lulju 2014, Yumer, C-503/13, mhux ippubblikat, EU:C:2014:2129, punt 37 u l-ġurisprudenza ċċitata).

107    Issa, il-qorti tar-rinviju ma tistabbilixxix li l-azzjoni ta’ persuna taxxabbli kontra terz sabiex tikseb, permezz ta’ talba għal garanzija, ir-rimbors tal-VAT tal-input imħallsa taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tad-dritt tal-Unjoni jew timplimenta dan tal-aħħar, peress li tali talba għal garanzija hija rregolata biss mid-dritt nazzjonali.

108    F’dawn iċ-ċirkustanzi, fl-assenza ta’ elementi li jippermettu li jiġi konkluż li d-Direttiva dwar il-VAT tapplika għas-sitwazzjoni msemmija fit-tielet domanda, din tal-aħħar hija inammissibbli.

 Fuq l-ispejjeż

109    Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija dik il-qorti li għandha tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, minbarra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.

Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (Is-Seba’ Awla) taqta’ u tiddeċiedi:

1)      L-Artikoli 9 u 11 tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE tat-28 ta’ Novembru 2006 dwar is-sistema komuni ta' taxxa fuq il-valur miżjud,

għandhom jiġu interpretati fis-sens li:

il-partijiet f’kuntratt ta’ assoċjazzjoni mingħajr personalità ġuridika, li ma ġiex irreġistrat mal-awtorità tat-taxxa kompetenti qabel il-bidu tal-attività ekonomika kkonċernata, ma jistgħux jitqiesu li huma “persuni taxxabbli” flimkien mal-persuna taxxabbli li hija obbligata tħallas it-taxxa fuq it-tranżazzjoni taxxabbli.

2)      Id-Direttiva 2006/112 kif ukoll il-prinċipju ta’ proporzjonalità u l-prinċipju ta’ newtralità fiskali

għandhom jiġu interpretati fis-sens li:

ma jeżiġux li persuna taxxabbli tingħata, meta din ma jkollhiex fattura f’isimha, id-dritt għal tnaqqis tat-taxxa fuq il-valur miżjud tal-input imħallsa minn parti oħra ta’ assoċjazzjoni mingħajr personalità ġuridika għall-finijiet tat-twettieq tal-attività ekonomika ta’ din l-assoċjazzjoni, anki jekk il-persuna taxxabbli tkun responsabbli għall-ħlas tat-taxxa abbażi ta’ din l-attività, fl-assenza ta’ provi oġġettivi li l-beni u s-servizzi inkwistjoni fil-kawża prinċipali jkunu effettivament ġew ipprovduti lilha bħala input minn persuni taxxabbli, għall-iskopijiet tat-tranżazzjonijiet tagħha stess suġġetti għat-taxxa fuq il-valur miżjud.

Firem

*      Lingwa tal-kawża: ir-Rumen.