Edizzjoni Provviżorja
SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (L-Għaxar Awla)
29 ta’ Ġunju 2023 (*)
“ “Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Taxxa fuq il-valur miżjud (VAT) – Direttiva 2006/112/KE – Artikolu 44 – Post tal-provvista ta’ servizzi – Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) Nru 282/2011 – Artikolu 11(1) – Provvista ta’ servizzi – Post ta’ tassazzjoni – Kunċett ta’ ‘stabbiliment permanenti’ – Struttura adatta f’termini ta’ riżorsi umani u tekniċi – Kapaċità tal-istabbiliment permanenti li jirċievi u li juża s-servizzi għall-ħtiġijiet tiegħu stess – Provvista ta’ servizzi ta’ xogħol speċifiċi u servizzi anċillari – Impenn kuntrattwali esklużiv bejn kumpannija li tipprovdi servizzi ta’ Stat Membru u l-kumpannija destinatarja stabbilita fi Stat terz – Kumpanniji legalment indipendenti”
Fil-Kawża C-232/22,
li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 267 TFUE, imressqa mill-cour d’appel de Liège (il-Qorti tal-Appell ta’ Liège, il-Belġju), permezz ta’ deċiżjoni tat-18 ta’ Marzu 2022, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fl-1 ta’ April 2022, fil-proċedura
Cabot Plastics Belgium SA
vs
État belge,
IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (L-Għaxar Awla),
komposta minn D. Gratsias, President tal-Awla, M. Ilešič u I. Jarukaitis (Relatur), Imħallfin,
Avukat Ġenerali: L. Medina,
Reġistratur: A. Calot Escobar,
wara li rat il-proċedura bil-miktub,
wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:
– għal Cabot Plastics Belgium SA, minn J. Lejeune u G. Vael, avocats,
– għall-Gvern Belġjan, minn P. Cottin, J.-C. Halleux u C. Pochet, bħala aġenti,
– għall-Kummissjoni Ewropea, minn M. Björkland u C. Ehrbar, bħala aġenti,
wara li rat id-deċiżjoni meħuda, wara li nstema’ l-Avukat Ġenerali, li taqta’ l-kawża mingħajr konklużjonijiet,
tagħti l-preżenti
Sentenza
1 It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikolu 44 tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE tat-28 ta’ Novembru 2006 dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud (ĠU 2006, L 347, p. 1, rettifika fil-ĠU 2007, L 335, p. 60), kif emendata bid-Direttiva tal-Kunsill 2008/8/KE tat-12 ta’ Frar 2008 (ĠU 2008, L 44, p. 11) (iktar ’il quddiem id-“Direttiva dwar il-VAT”), u tal-Artikolu 11(1) tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill (UE) Nru 282/2011 tal-15 ta’ Marzu 2011 li jistabbilixxi miżuri ta’ implimentazzjoni fir-rigward tad-Direttiva 2006/112 (ĠU 2011, L 77, p. 1).
2 Din it-talba ġiet ippreżentata fil-kuntest ta’ kawża bejn Cabot Plastics Belgium SA (iktar ’il quddiem “Cabot Plastics”) u l-État belge, irrappreżentat mill-Ministru għall-Finanzi dwar deċiżjoni tal-awtorità tat-taxxali timponi fuq din il-kumpannija l-ħlas ta’ taxxa addizzjonali fuq il-valur miżjud (VAT) flimkien mal-interessi moratorji u multa.
Il-kuntest ġuridiku
Id-dritt tal-Unjoni
3 It-Titolu V tad-Direttiva dwar il-VAT, dwar il-post tat-tranżazzjonijiet taxxabbli, jinkludi, b’mod partikolari, il-Kapitolu 3, intitolat “Post tal-forniment tas-servizzi”. Taħt it-Taqsima 2, intitolata “Regoli ġenerali”, l-Artikolu 44 ta’ din id-direttiva jipprevedi:
“Il-post tal-forniment tas-servizzi lil persuna taxxabbli li qiegħda taġixxi bħala tali għandu jkun il-post fejn dik il-persuna tkun stabbilixxiet in-negozju tagħha. Madankollu, jekk dawk is-servizzi jiġu fornuti lil stabbiliment fiss tal-persuna taxxabbli li jinsab f’post li ma jkunx il-post fejn hija stabbilixxiet in-negozju tagħha, il-post tal-forniment ta’ dawk is-servizzi għandu jkun il-post fejn jinsab dak l-istabbiliment fiss. Fin-nuqqas ta’ tali post ta’ stabbiliment jew stabbiliment fiss, il-post tal-forniment tas-servizzi għandu jkun il-post fejn il-persuna taxxabbli li tirċievi tali servizzi għandha l-indirizz permanenti tagħha jew fejn tirrisjedi normalment.”
4 Il-Kapitolu V tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni Nru 282/2011, intitolat “Il-Post tat-Transazzjonijiet Taxxabbli”, jinkludi t-Taqsima 1, intitolata “Kunċetti”, li taħtha jinsab l-Artikolu 11(1) tiegħu, li jipprevedi:
“Fl-applikazzjoni tal-Artikolu 44 tad-Direttiva [tal-VAT], “l-istabbiliment fiss” għandu jkun kwalunkwe stabbiliment, minbarra s-sede tal-attività ekonomika msemmija fl-Artikolu 10 ta' dan ir-Regolament li huwa karatterizzat minn grad ta' permanenza suffiċjenti u struttura adatta f'termini ta' riżorsi umani u tekniċi, li jippermettulu li jirċievi u juża s-servizzi li huma fornuti lilu għall-bżonnijiet tiegħu stess.”
Id-dritt Belġjan
5 Skont l-Artikolu 21(2) tal-Kodiċi tat-Taxxa fuq il-Valur Miżjud, tat-3 ta’ Lulju 1969 (Moniteur belge tas-17 ta’ Lulju 1969, p. 7046), fil-verżjoni tiegħu applikabbli għall-fatti fil-kawża prinċipali:
“Il-post tal-forniment tas-servizzi lil persuna taxxabbli li qiegħda taġixxi bħala tali għandu jkun il-post fejn dik il-persuna taxxabbli tkun stabbilixxiet in-negozju tagħha. Madankollu, jekk dawk is-servizzi jiġu pprovduti lil stabbiliment fiss tal-persuna taxxabbli li jinsab f’post li ma jkunx il-post fejn hija stabbilixxiet is-sede tal-attività ekonomika tagħha, il-post tal-provvista ta’ dawk is-servizzi għandu jkun il-post fejn jinsab dak l-istabbiliment fiss. [...]”
Il-kawża prinċipali u d-domandi preliminari
6 Cabot Switzerland GmbH hija impriża rregolata mid-dritt Svizzeru, li għandha s-sede tal-attività ekonomika tagħha fl-Isvizzera. Hija identifikata għall-finijiet tal-VAT fil-Belġju għall-attivitajiet tagħha ta’ bejgħ ta’ prodotti abbażi tal-karbonju.
7 Cabot Switzerland, bħala l-kumpannija operattiva prinċipali tal-grupp Cabot għar-reġjun “Ewropa, Lvant Nofsani u Afrika”, ikkonkludiet kuntratt ta’ xogħol b’mod konformi ma’ diversi kumpanniji, fosthom il-kumpannija kummerċjali Belġjana Cabot Plastics. Din tal-aħħar, għalkemm tifforma parti mill-istess grupp, hija ġuridikament indipendenti minn Cabot Switzerland. Madankollu, konnessjoni finanzjarja torbothom peress li Cabot Plastics hija 99.99 % proprjetà ta’ Cabot Holding I GmbH, li min-naħa tagħha hija 100 % proprjetà ta’ Cabot Lux Holdings Sàrl li għandha wkoll l-ishma kollha ta’ Cabot Switzerland.
8 Skont il-ftehim ta’ xogħol b’mod konkluż fl-14 ta’ Frar 2012 (iktar ’il quddiem il-“Ftehim tal-14 ta’ Frar 2012”), Cabot Plastics tuża b’mod esklużiv it-tagħmir tagħha stess sabiex tittrasforma, favur il-kumpannija Cabot Switzerland u taħt id-direzzjoni tagħha, materja prima fi prodotti li jintużaw fil-manifattura tal-plastik. Il-provvista ta’ servizzi mwettqa minn Cabot Plastics favur din l-aħħar kumpannija tikkostitwixxi kważi d-dħul mill-bejgħ kollu tagħha.
9 Skont il-Ftehim tal-14 ta’ Frar 2012, Cabot Plastics jaħżen fil-bini tagħha l-materja prima mixtrija minn Cabot Switzerland, u sussegwentement ittrasformatha fi prodotti li jintużaw fil-manifattura tal-plastik. Sussegwentement, hija taħżen dawn il-prodotti qabel ma jinbiegħu minn Cabot Switzerland mill-Belġju lid-diversi klijenti tagħha fis-suq Belġjan, fis-suq Ewropew jew għall-esportazzjoni. L-irtirar u t-trasport tal-merkanzija mill-installazzjonijiet ta’ Cabot Plastics saru jew minn dawn il-klijenti, jew minn trasportaturi esterni użati minn Cabot Switzerland.
10 Cabot Plastics tiżgura, barra minn hekk, serje ta’ servizzi addizzjonali għall-benefiċċju ta’ Cabot Switzerland, b’mod partikolari, il-ħażna tal-prodotti, inkluż il-ġestjoni tal-prodotti maħżuna f’imħażen miżmuma minn terzi, it-trażmissjoni ta’ rakkomandazzjonijiet bl-għan li jiġi ottimizzat il-proċess ta’ produzzjoni, il-kontrolli u l-evalwazzjonijiet tekniċi interni u esterni, il-komunikazzjoni tar-riżultati lil Cabot Switzerland jew ukoll il-kunsinni jew is-servizzi neċessarji għal unitajiet oħra ta’ produzzjoni. Għal dan l-għan, Cabot Plastics tikkummenta dwar il-bżonnijiet operattivi tal-fabbriki tagħha, tiffaċilita l-formalitajiet doganali, tosserva l-istandards u l-proċeduri ta’ Cabot Switzerland fil-qasam tal-kontroll tal-kwalità u tal-assigurazzjoni tal-kwalità, toffri lil din il-kumpannija sostenn għat-titjib tal-proċess ta’ produzzjoni u ta’ ppjanar tal-attivitajiet tagħha, tipprovdilha sostenn amministrattiv fil-qasam tad-dazji tas-sisa u tad-dwana, taġixxi bħala importatur uffiċjali f’isem u fuq talba ta’ din il-kumpannija u tamministra l-materjal tal-ippakkjar. Cabot Plastics jeżerċita dawn l-attivitajiet addizzjonali skont il-kundizzjonijiet stipulati fil-ftehim.
11 Cabot Plastics adixxa lid-Dipartiment tad-Deċiżjonijiet bil-Quddiem fil-Qasam Fiskali (SDA) quddiem is-Servizz Pubbliku Federali tal-Finanzi (il-Belġju), li, permezz ta’ deċiżjoni tal-31 ta’ Jannar 2012, dwar it-taxxa fuq il-kumpanniji, indika li l-attivitajiet ta’ din il-kumpannija ma kinux jikkaratterizzaw l-eżistenza ta’ stabbiliment permanenti ta’ Cabot Switzerland fil-Belġju, fis-sens tal-Artikoli 227 sa 229 tal-Kodiċi tat-Taxxa fuq id-Dħul u tal-Artikolu 5 tal-Konvenzjoni bejn il-Konfederazzjoni Svizzera u r-Renju tal-Belġju sabiex tiġi evitata t-taxxa doppja fil-qasam tat-taxxa fuq id-dħul u fuq il-kapital, konkluża fit-28 ta’ Awwissu 1978.
12 Madankollu, wara verifika fiskali mwettqa fl-2017, l-awtorità tat-taxxa qieset li Cabot Switzerland kellu fil-Belġju stabbiliment fiss fis-sens tal-leġiżlazzjoni fil-qasam tal-VAT u li, għaldaqstant, il-provvisti ta’ servizzi mwettqa minn Cabot Plastics għal din il-kumpannija matul is-snin 2014 sa 2016 kellhom jiġu kkunsidrati bħala li jinsabu fil-Belġju u suġġetti għall-VAT f’dan l-Istat. Intbagħat rendikont ta’ regolarizzazzjoni lil Cabot Plastics, li fuqu l-kumpannija ma qablitx.
13 Għaldaqstant, permezz ta’ deċiżjoni tad-19 ta’ Diċembru 2017, l-awtorità tat-taxxa ordnat lil Cabot Plastics tħallas EUR 10 609 844,08 bħala VAT u EUR 1 060 980 bħala multa, kif ukoll l-interessi legali mill-21 ta’ Jannar 2017.
14 Fit-30 ta’ Marzu 2018, Cabot Plastics ippreżentat rikors kontra d-deċiżjoni tad-19 ta’ Diċembru 2017 quddiem it-tribunal de première instance de Liège (il-Qorti tal-Ewwel Istanza ta’ Liège, il-Belġju). Permezz ta’ sentenza tal-14 ta’ Jannar 2020, din tal-aħħar laqgħet parzjalment dan ir-rikors, billi ddeċidiet li Cabot Switzerland kellu stabbiliment fiss fil-Belġju, iżda billi annulla din id-deċiżjoni f’dak li jikkonċerna l-ordni għall-ħlas tal-multa.
15 Fil-11 ta’ Settembru 2020, Cabot Plastics appellat minn din is-sentenza quddiem il-cour d’appel de Liège (il-Qorti tal-Appell ta’ Liège, il-Belġju), il-qorti tar-rinviju. Hija titlob lill-qorti tirriforma l-imsemmija sentenza, tikkonstata li hija ma hijiex responsabbli għall-ħlas tal-VAT imposta fuqha u tordna r-rimbors, mill-État belge, tas-somom kollha indebitament miġbura jew miżmuma, flimkien mal-interessi moratorji.
16 Cabot Plastics issostni, quddiem il-qorti tar-rinviju, li l-provvista ta’ servizzi li hija ffatturat lil Cabot Switzerland ma kinitx tinsab fil-Belġju, iżda fl-Isvizzera, fejn din il-kumpannija tal-aħħar għandha s-sede tal-attività ekonomika tagħha.
17 Permezz ta’ appell inċidentali, ippreżentat fil-15 ta’ Jannar 2021, l-État belge talab il-bdil tas-sentenza tat-tribunal de première instance de Liège (il-Qorti tal-Ewwel Istanza ta’ Liège) f’dak li jikkonċerna l-multa imposta fuq Cabot Plastics. Huwa jikkunsidra li Cabot Switzerland għandu stabbiliment fiss fil-Belġju, fi ħdan il-bini ta’ Cabot Plastics, b’kuntratt li l-provvista ta’ servizzi mwettqa minn din l-aħħar kumpannija għall-benefiċċju ta’ Cabot Plastics tinsab f’dan l-Istat Membru.
18 L-ewwel nett, skont l-État belge, il-mezzi tekniċi li jikkostitwixxu dan l-istabbiliment permanenti huma l-fabbriki ta’ produzzjoni, iċ-ċentru ta’ distribuzzjoni u l-postijiet ta’ ħażna li jappartjenu lil Cabot Plastics, iżda li għandhom jiġu kkunsidrati bħala mqiegħda għad-dispożizzjoni ta’ Cabot Switzerland b’eżekuzzjoni tal-Ftehim tal-14 ta’ Frar 2012 peress li din tipprevedi li t-tagħmir ta’ Cabot Plastics jintuża biss għall-benefiċċju ta’ Cabot Switzerland u taħt id-direttivi tagħha, b’kuntratt li din tal-aħħar tiddisponi liberament minn dan il-materjal.
19 It-tieni, fir-rigward tar-riżorsi umani ta’ dan l-istabbiliment permanenti, l-État belge jikkunsidra li dawn huma komposti mill-persunal operattiv ta’ Cabot Plastics imqiegħed għad-dispożizzjoni ta’ Cabot Switzerland, li jippermettilha li tagħmel bejgħ, b’mod partikolari, fil-Belġju. Huwa jirrileva wkoll li dan il-persunal jipprovdi, minbarra servizzi ta’ manifattura b’kuntratt, servizzi addizzjonali indispensabbli għal Cabot Switzerland, bħall-wasla tal-materji primi, il-kontroll tal-kwalità, il-preparazzjoni tal-ordnijiet, l-ippakkjar tal-prodotti lesti u t-twettiq tal-inventarji.
20 It-tielet nett, f’dak li jikkonċerna l-possibbiltà li jirċievi u juża s-servizzi pprovduti għall-bżonnijiet proprji ta’ dan l-istabbiliment ta’ Cabot Switzerland, l-État belge isostni li l-istruttura mqiegħda għad-dispożizzjoni ta’ din tal-aħħar minn Cabot Plastics tippermettilu li jirċievi u juża l-prodotti li jirriżultaw mix-xogħol b’kuntratt, sabiex iwettaq il-kunsinni tiegħu ta’ oġġetti fil-Belġju, mill-istabbiliment fiss tiegħu. Ir-raba’, skont l-État belge, dan l-istabbiliment jippreżenta grad suffiċjenti ta’ permanenza, minħabba l-konklużjoni stess tal-Ftehim tal-14 ta’ Frar 2012.
21 Il-qorti tar-rinviju tirrileva li Cabot Switzerland għandha fl-Isvizzera s-sede tal-attività ekonomika tagħha, peress li hemm l-uffiċċju rreġistrat tagħha u l-uffiċċju rreġistrat tagħha li jimpjega 47 persuna u li huwa f’dan il-pajjiż li jittieħdu d-deċiżjonijiet strateġiċi u ta’ politika ġenerali ta’ din l-impriża, li jiġu konklużi d-diversi kuntratti u li l-bord tad-diretturi tagħha jiltaqa’. Madankollu, skont din il-qorti, il-fatt li s-sede tal-attività ekonomika ta’ Cabot Switzerland tinsab fl-Isvizzera ma jimplikax ipso facto li l-post tal-provvista ta’ servizzi jinsab f’dan l-Istat, peress li l-Artikolu 44 tad-Direttiva tal-VAT jipprevedi regola partikolari fir-rigward tal-lokalizzazzjoni tal-provvisti fil-każ fejn servizzi huma pprovduti lil stabbiliment fiss tal-persuna taxxabbli f’post li ma huwiex il-post fejn hija stabbilixxiet is-sede tagħha.
22 Barra minn hekk, hija tqis li l-Qorti tal-Ġustizzja għadha ma ddeċidietx dwar każ suffiċjentement analogu għal dak f’dan il-każ, ta’ natura li jneħħi kull dubju dwar l-interpretazzjoni li għandha tingħata lid-dritt tal-Unjoni applikabbli. Hija tirrileva, f’dan ir-rigward, minn naħa, li Cabot Plastics hija entità ġuridikament distinta minn Cabot Switzerland li tagħha hija ma hijiex sussidjarja, u, min-naħa l-oħra, li l-awtorità tat-taxxa tikkunsidra lil Cabot Plastics, kemm bħala fornitriċi ta’ servizzi kif ukoll bħala li tikkostitwixxi r-riżorsi tekniċi u umani ta’ Cabot Switzerland.
23 Il-qorti tar-rinviju għalhekk tqajjem il-kwistjoni dwar jekk persuna taxxabbli għandhiex struttura xierqa, f’termini ta’ mezzi proprji, li tikkostitwixxi l-istabbiliment fiss tagħha, meta dawn tal-aħħar jappartjenu lill-fornitur li jipprovdilha servizzi, iżda li, b’eżekuzzjoni ta’ kuntratt konkluż bejn din il-persuna taxxabbli u dan il-fornitur, dan tal-aħħar jintrabat li jalloka dawn il-mezzi, esklużivament jew kważi esklużivament, għat-twettiq ta’ dawn is-servizzi. B’mod partikolari, peress li l-Qorti tal-Ġustizzja qieset li struttura li ma għandhiex persunal tagħha stess ma tistax tiġi kklassifikata bħala “stabbiliment fiss” (sentenza tat-3 ta’ Ġunju 2021, Titanium, C-931/19, EU:C:2021:446), din il-qorti tistaqsi jekk, f’tali ċirkustanzi, il-persunal tal-fornitur tas-servizzi kkonċernati, li jaġixxi fuq il-preskrizzjonijiet tad-destinatarju tas-servizzi konformement ma’ konvenzjoni li torbot lil dawn il-partijiet, jistax jitqies li huwa “speċifiku” għal dan tal-aħħar.
24 Il-qorti tar-rinviju tistaqsi wkoll dwar l-effett li jista’ jkollha fuq l-identifikazzjoni ta’ stabbiliment fiss ta’ Cabot Switzerland fil-Belġju, it-twettiq minn din il-kumpanija tal-kunsinna ta’ oġġetti f’dan il-pajjiż, magħmula permezz tar-riżorsi tekniċi u umani ta’ Cabot Plastics.
25 F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Cour d’appel de Pau (il-Qorti tal-Appell ta’ Liège) iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:
“1) Fil-każ ta’ provvisti ta’ servizzi mwettqa minn persuna taxxabbli stabbilita fi Stat Membru favur persuna taxxabbli oħra li taġixxi bħala tali, fejn is-sede tal-attività ekonomika hija stabbilita barra mill-Unjoni Ewropea, peress li dawn huma entitajiet distinti u ġuridikament indipendenti iżda jagħmlu parti mill-istess grupp, fejn il-fornitur jimpenja ruħu b’mod kuntrattwali li juża t-tagħmir tiegħu u l-persunal tiegħu esklużivament għat-twettiq tal-prodotti favur id-destinatarju u li dawn il-prodotti huma konsegwentement mibjugħa lill-imsemmi destinatarju, li jagħti lok għal kunsinni ta’ oġġetti taxxabbli, li għall-eżekuzzjoni tagħhom il-fornitur tas-servizz jagħti assistenza loġistika u li jinsabu fl-Istat Membru inkwistjoni; l-Artikolu 44 tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE tat 28 ta’ Novembru 2006 dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud u l-Artikolu 11 tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill (UE) Nru 282/2011 tal 15 ta’ Marzu 2011 li jistabbilixxi miżuri ta’ implimentazzjoni fir-rigward tad-Direttiva 2006/112/KE dwar is-sistema għandhom jiġu interpretati fis-sens li l-persuna taxxabbli stabbilita barra mill-Unjoni Ewropea għandha titqies li għandha stabbiliment stabbli f’dan l-Istat Membru?
2) L-Artikolu 44 tad-[Direttiva dwar il-VAT] u l-Artikolu 11 tar-[Regolament ta’ Implimentazzjoni Nru 282/2011] għandhom jiġu interpretati fis-sens li persuna taxxabbli jista’ jkollha stabbiliment stabbli meta r-riżorsi umani u tekniċi meħtieġa huma dawk tal-fornitur tagħha, ġuridikament indipendenti iżda li jagħmel parti mill-istess grupp, li jimpenja ruħu b’mod kuntrattwali, b’mod esklużiv, biex jimplimentahom għall-benefiċċju tal-imsemmija persuna taxxabbli?
3) L-Artikolu 44 tad-[Direttiva dwar il-VAT] u l-Artikolu 11 tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni Nru 282/2011 għandhom jiġu interpretati fis-sens li persuna taxxabbli għandha stabbiliment stabbli fl-Istat Membru tal-fornitur ta’ servizzi tagħha minħabba li dan tal-aħħar iwettaq għall-benefiċċju tiegħu, b’eżekuzzjoni ta’ impenn kuntrattwali esklużiv, sensiela ta’ provvisti anċillari jew addizzjonali meta mqabbla ma’ xogħol b’kuntratt fis-sens strett, b’hekk jikkontribwixxi għat-twettiq ta’ bejgħ konkluż minn din il-persuna taxxabbli mis-sede tagħha barra mill-Unjoni Ewropea iżda li tagħti lok għal kunsinni ta’ oġġetti taxxabbli li jinsabu, skont il-leġiżlazzjoni tal-VAT, fuq it-territorju ta’ dak l-Istat Membru?”
Fuq id-domandi preliminari
26 Permezz tad-domandi tagħha, li għandhom jiġu eżaminati flimkien, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk l-Artikolu 44 tad-Direttiva dwar il-VAT u l-Artikolu 11 tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni Nru 282/2011 għandhomx jiġu interpretati fis-sens li persuna taxxabbli li tirċievi servizzi, li s-sede tal-attività ekonomika tagħha hija stabbilita barra mill-Unjoni Ewropea, għandhiex stabbiliment fiss fl-Istat Membru li fih huwa stabbilit il-fornitur tas-servizzi kkonċernati, legalment distint minn dan id-destinatarju, meta l-persuna taxxabbli li tipprovdi servizzi twettaq għall-benefiċċju ta’ din il-persuna taxxabbli destinatarja, b’eżekuzzjoni ta’ impenn kuntrattwali esklużiv, dawn is-servizzi kif ukoll serje ta’ servizzi anċillari jew addizzjonali, li jikkontribwixxu għall-attività ekonomika tal-persuna taxxabbli destinatarja f’dan l-Istat Membru, u li r-riżorsi umani u tekniċi tal-eventwali stabbiliment fiss humiex proprjetà tal-fornitur tas-servizzi.
27 L-Artikolu 44 tad-Direttiva 2006/112 jipprevedi, fl-ewwel sentenza tiegħu, li l-post tal-provvista tas-servizzi pprovduti lil persuna taxxabbli li taġixxi bħala tali huwa l-post fejn il-persuna taxxabbli stabbilixxiet is-sede tal-attività ekonomika tagħha. Madankollu, jekk dawk is-servizzi jiġu pprovduti lil stabbiliment fiss tal-persuna taxxabbli li jinsab f’post li ma jkunx il-post fejn hija stabbiliet in-negozju tagħha, il-post tal-forniment ta’ dawk is-servizzi għandu jkun il-post fejn jinsab dak l-istabbiliment fiss.
28 L-Artikolu 44 tad-Direttiva tal-VAT hija regola li tiddetermina l-post ta’ tassazzjoni tal-provvista ta’ servizzi, billi tindika b’mod uniformi l-post ta’ tassazzjoni. Huwa għandu l-għan li jevita, minn naħa, kunflitti ta’ ġurisdizzjoni li jistgħu jwasslu għal tassazzjoni doppja u, min-naħa l-oħra, in-nuqqas ta’ tassazzjoni ta’ dħul (ara, f’dan is-sens, b’mod partikolari, is-sentenza tas-16 ta’ Ottubru 2014, Welmory, C-605/12, EU:C:2014:2298, punti 42, 50 u 51).
29 Il-leġiżlatur tal-Unjoni adotta bħala punt ta’ rabta prinċipali, f’dak li jirrigwarda l-post tal-provvista ta’ servizzi pprovduta lil persuna taxxabbli, is-sede tal-attività ekonomika tagħha, peress li joffri, bħala kriterju oġġettiv, sempliċi u prattiku, ċertezza legali kbira. Min-naħa l-oħra, ir-rabta mal-istabbiliment fiss tal-persuna taxxabbli, imsemmi fit-tieni sentenza tal-Artikolu 44 tad-Direttiva tal-VAT, hija rabta sekondarja li tikkostitwixxi dispożizzjoni derogatorja għar-regola ġenerali, meħuda inkunsiderazzjoni sakemm jiġu ssodisfatti ċerti kundizzjonijiet (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tas-16 ta’ Ottubru 2014, Welmory, C-605/12, EU:C:2014:2298, punti 53 sa 56; tas-7 ta’ Awwissu 2018, TGE Gas Engineering, C-16/17, EU:C:2018:647, punt 49, u tas-7 ta’ April 2022, Berlin Chemie A. Menarini, C-333/20, EU:C:2022:291, punt 29).
30 Għaldaqstant, kif ikkonstatat il-Qorti tal-Ġustizzja, b’mod partikolari fil-punt 53 tas-sentenza tas-16 ta’ Ottubru 2014, Welmory (C-605/12, EU:C:2014:2298), it-teħid inkunsiderazzjoni ta’ stabbiliment li ma huwiex is-sede tal-attività ekonomika jiġi kkunsidrat biss fil-każ fejn dan is-sede ma jwassalx għal soluzzjoni razzjonali jew joħloq kunflitt ma’ Stat Membru ieħor, għaliex, kif jirriżulta mill-punt 55 ta’ din is-sentenza, il-preżunzjoni li l-provvista ta’ servizzi hija pprovduta fil-post fejn il-persuna taxxabbli u d-destinatarju jkun stabbilixxa s-sede tal-attività ekonomika tagħha tippermetti li jiġi evitat, kemm lill-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri kif ukoll lill-fornituri ta’ servizzi, li jagħmlu riċerki kkumplikati sabiex jiġi ddeterminat il-post ta’ tassazzjoni.
31 F’dak li jirrigwarda l-kunċett ta’ “stabbiliment fiss” fis-sens tal-Artikolu 44 tad-Direttiva dwar il-VAT, din tindika, konformement mal-Artikolu 11 tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni Nru 282/2011, kull stabbiliment, minbarra s-sede tal-attività ekonomika, li huwa kkaratterizzat minn grad suffiċjenti ta’ permanenza u struttura xierqa, f’termini ta’ riżorsi umani u tekniċi, li jippermettulu jirċievi u juża s-servizzi li huma pprovduti għall-bżonnijiet proprji ta’ dan l-istabbiliment (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tas-16 ta’ Ottubru 2014, Welmory, C-605/12, EU:C:2014:2298, punt 58, u tas-7 ta’ April 2022, Berlin Chemie A. Menarini, C-333/20, EU:C:2022:291, punt 31). Minn dan isegwi li, kif il-Qorti tal-Ġustizzja ppreċiżat fil-punt 59 tas-sentenza tas-16 ta’ Ottubru 2014, Welmory (C-605/12, EU:C:2014:2298), sabiex kumpannija titqies li għandha stabbiliment fiss fi Stat Membru li fih is-servizzi kkonċernati huma pprovduti lilha, hija għandu jkollha fih struttura suffiċjentement permanenti u kapaċi li tippermettilha li tirċievi hemmhekk il-provvisti ta’ servizzi kkonċernati u li tużahom għall-finijiet tal-attività ekonomika tagħha.
32 Barra minn hekk, għandu jiġi rrilevat li l-kwistjoni dwar jekk jeżistix stabbiliment fiss, fis-sens tat-tieni sentenza tal-imsemmi Artikolu 44 tad-Direttiva tal-VAT għandha tiġi eżaminata mhux skont il-persuna taxxabbli li tipprovdi servizzi, iżda skont il-persuna taxxabbli li lilha jiġu pprovduti s-servizzi (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas-7 ta’ April 2022, Berlin Chemie A. Menarini, C-333/20, EU:C:2022:291, punt 30).
33 Għaldaqstant, għandu jiġi evalwat jekk, f’ċirkustanzi bħal dawk inkwistjoni fil-kawża prinċipali, persuna taxxabbli li tirċievi servizzi tistax titqies li għandha, b’mod suffiċjentement permanenti u xieraq, riżorsi umani u tekniċi fl-Istat Membru fejn huma pprovduti s-servizzi u, jekk ikun il-każ, jekk dawn il-mezzi jippermettulha effettivament tirċievi u tuża dawn is-servizzi hemmhekk.
34 B’mod partikolari, il-qorti tar-rinviju tistaqsi dwar l-effett, f’dan ir-rigward, tal-fatt, l-ewwel nett, li l-fornitur u d-destinatarju tas-servizzi huma entitajiet legalment indipendenti, iżda jappartjenu għall-istess grupp ta’ kumpanniji, it-tieni, li r-riżorsi umani u tekniċi kkonċernati jappartjenu lill-fornitur ta’ servizzi u, it-tielet, li dan jintrabat kuntrattwalment li juża t-tagħmir tiegħu u l-persunal tiegħu esklużivament għall-provvista ta’ servizzi, f’dan il-każ ix-xogħol b’kuntratt, u li dan il-fornitur iwettaq, b’applikazzjoni wkoll ta’ dan l-impenn esklużiv, serje ta’ servizzi anċillari jew addizzjonali meta mqabbla ma’ dawn l-ewwel servizzi, billi jagħtu, b’mod partikolari, assistenza loġistika, li tikkontribwixxi għall-attività ekonomika tad-destinatarju, li tagħti lok għal provvisti ta’ oġġetti taxxabbli fl-Istat Membru fejn jinsab l-istabbiliment fiss eventwali ta’ dan tal-aħħar.
35 F’dak li jirrigwarda, fl-ewwel lok, l-istruttura xierqa ta’ stabbiliment permanenti f’termini ta’ riżorsi umani u tekniċi, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li struttura li timmaterjalizza ruħha permezz ta’ tali mezzi ma jistax ikollha eżistenza ad hoc biss. Jekk ma huwiex meħtieġ li jinżammu r-riżorsi umani jew tekniċi fi Stat Membru ieħor, min-naħa l-oħra huwa neċessarju li l-persuna taxxabbli jkollha s-setgħa li tiddisponi minn dawn ir-riżorsi umani u tekniċi bl-istess mod daqslikieku kienu tagħha, abbażi, pereżempju, ta’ kuntratti ta’ servizz jew ta’ kiri li jqiegħdu dawn il-mezzi għad-dispożizzjoni tagħha u li ma jistgħux jiġu xolti fi żmien qasir (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas-7 ta’ April 2022, Berlin Chemie A. Menarini, C-333/20, EU:C:2022:291, punti 37 u 41).
36 Fir-rigward tal-fatt li l-fornitur u d-destinatarju tas-servizzi huma marbuta u, b’mod partikolari, li l-kumpanniji inkwistjoni fil-kawża prinċipali jappartjenu għall-istess grupp, filwaqt li huma ġuridikament indipendenti waħda mill-oħra, għandu jitfakkar li l-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li l-klassifikazzjoni bħala “stabbiliment fiss”, li għandha tiġi evalwata fid-dawl tar-realtà ekonomika u kummerċjali, ma tistax tiddependi biss mill-istatus ġuridiku tal-entità kkonċernata, u li l-fatt li kumpannija jkollha sussidjarja fi Stat Membru ma jfissirx fih innifsu li hija għandha wkoll l-istabbiliment fiss tagħha hemmhekk (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas-7 ta’ April 2022, Berlin Chemie A. Menarini, C-333/20, EU:C:2022:291, punti 38 u 40 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata).
37 Fir-rigward taċ-ċirkustanza, li tgħid li l-persuna taxxabbli li tipprovdi servizzi tintrabat kuntrattwalment li tuża t-tagħmir u l-persunal tagħha esklużivament għall-provvista ta’ servizzi kkonċernati, mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li persuna ġuridika, anki jekk ikollha klijent wieħed biss, hija preżunta li tuża l-mezzi tekniċi u umani li hija għandha għall-bżonnijiet tagħha stess. Għalhekk huwa biss jekk jiġi stabbilit li, minħabba l-istipulazzjonijiet kuntrattwali applikabbli, kumpannija destinatarja ta’ servizzi kellha mezzi tal-fornitur tagħha daqslikieku kienu tagħha li hija tista’ titqies li għandha struttura li tippreżenta grad suffiċjenti ta’ permanenza u xierqa, f’termini ta’ riżorsi umani u tekniċi, fl-Istat Membru li fih huwa stabbilit il-fornitur tagħha (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas-7 ta’ April 2022 Berlin Chemie A. Menarini, C-333/20, EU:C:2022:291, punt 48).
38 Għaldaqstant, il-fatt li, fil-kawża prinċipali, ir-riżorsi umani u tekniċi kkonċernati ma jappartjenux lil Cabot Switzerland, iżda lil Cabot Plastics, ma jeskludix, bħala tali, il-possibbiltà li din l-ewwel kumpannija jkollha stabbiliment fiss fil-Belġju, sakemm hija jkollha aċċess immedjat u permanenti għal dawn il-mezzi bħallikieku kienu l-mezzi tagħha stess. F’dan ir-rigward, jistgħu jittieħdu inkunsiderazzjoni, mingħajr ma jkunu determinanti fihom infushom, b’mod partikolari, iċ-ċirkustanzi li, kif jirriżulta mill-proċess li għandha l-Qorti tal-Ġustizzja, Cabot Plastics intrabtet li tuża t-tagħmir tagħha stess esklużivament għall-produzzjoni tal-prodotti koperti mill-ftehim konkluż ma’ Cabot Switzerland, li dan il-ftehim ilu fis-seħħ mis-sena 2012, u li dawn is-servizzi jikkostitwixxu kważi d-dħul mill-bejgħ kollu ta’ din l-ewwel kumpannija.
39 Madankollu, kif tindika l-Kummissjoni Ewropea fl-osservazzjonijiet bil-miktub tagħha, il-fornitur tas-servizzi kkonċernati jibqa’ responsabbli mir-riżorsi tiegħu stess u jipprovdi dawn is-servizzi għar-riskju tiegħu stess, peress li l-kuntratt ta’ provvista ta’ servizzi, għalkemm esklużiv, ma għandux bħala effett waħdu li l-mezzi ta’ dan il-fornitur isiru dawk tal-klijent tiegħu.
40 Fit-tieni lok, fir-rigward tal-kriterju, previst ukoll fl-Artikolu 11 tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni Nru 282/2011, li jgħid li r-riżorsi umani u tekniċi ta’ stabbiliment fiss għandhom jippermettulu li jirċievi provvisti ta’ servizzi u li jużahom għall-bżonnijiet tiegħu stess, jeħtieġ, qabel kollox, li ssir distinzjoni bejn il-provvisti ta’ servizzi ta’ xogħol b’mod li jiġu pprovduti minn Cabot Plastics lil Cabot Switzerland mill-bejgħ minn din l-aħħar kumpannija tal-oġġetti li jirriżultaw minn dan ix-xogħol. Dawn is-servizzi u dan il-bejgħ jikkostitwixxu, fil-fatt, tranżazzjonijiet distinti, suġġetti għal sistemi ta’ VAT differenti (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas-7 ta’ April 2022, Berlin Chemie A. Menarini, C-333/20, EU:C:2022:291, punt 52 u l-ġurisprudenza ċċitata). Għaldaqstant, sabiex jiġi stabbilit il-post fejn dawn is-servizzi huma rċevuti minn Cabot Switzerland, għandu jiġi identifikat il-post fejn jinsabu r-riżorsi umani u tekniċi li din il-kumpannija tuża għal dan l-għan, u mhux dak fejn jinsabu l-mezzi li hija tuża għall-attività ta’ bejgħ tagħha.
41 Sussegwentement, mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li l-istess mezzi ma jistgħux jintużaw kemm sabiex jipprovdu servizzi kif ukoll sabiex jirċievu dawn l-istess servizzi (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas-7 ta’ April 2022, Berlin Chemie A. Menarini, C-333/20, EU:C:2022:291, punt 54). Issa, f’dan il-każ, bla ħsara għall-evalwazzjoni tal-qorti tar-rinviju, mill-proċess ippreżentat lill-Qorti tal-Ġustizzja ma jirriżultax li huwa possibbli li ssir distinzjoni bejn il-mezzi użati minn Cabot Plastics għas-servizzi ta’ xogħol tiegħu b’mod li dawk li huma skont l-amministrazzjoni fiskali, użati minn Cabot Switzerland sabiex jirċievu dawn is-servizzi fil-Belġju, fi ħdan l-allegat stabbiliment fiss tagħha, li barra minn hekk huwa kkostitwit biss, skont din l-amministrazzjoni, mill-mezzi li jappartjenu lil Cabot Plastics.
42 Il-qorti tar-rinviju tistaqsi, barra minn hekk, dwar l-effett li jista’ jkollu, sabiex jiġi ddeterminat il-post tal-provvista ta’ servizzi ta’ xogħol b’mod partikolari inkwistjoni fil-kawża prinċipali, il-fatt li l-fornitur iwettaq, b’applikazzjoni wkoll tal-kuntratt esklużiv konkluż mad-destinatarju ta’ dawn is-servizzi, sensiela ta’ servizzi, li din il-qorti tikklassifika bħala “anċillari” jew “addizzjonali” meta mqabbla max-xogħol b’kuntratt, jiġifieri, il-ġestjoni tal-istokk tal-materji primi, l-inventarju tagħhom fl-aħħar tas-sena, il-kontroll tal-kwalità, il-ġestjoni tal-istokk tal-prodotti lesti u l-preparazzjoni tal-ordnijiet qabel ma jintbagħtu. Il-qorti tar-rinviju tindika li Cabot Plastics tagħti lil Cabot Switzerland kompetizzjoni loġistika, u b’hekk tikkontribwixxi għall-attività ekonomika tagħha, li tagħti lok, b’mod partikolari, għal kunsinni ta’ oġġetti taxxabbli fil-Belġju fejn ikun jinsab, skont l-amministrazzjoni fiskali, l-istabbiliment fiss ta’ din l-aħħar kumpannija.
43 Kif jirriżulta mill-punt 40 ta’ din is-sentenza, għandha ssir distinzjoni, fir-rigward tal-kwistjoni dwar jekk persuna taxxabbli li tirċievi servizzi tirċevihom fi ħdan l-istabbiliment fiss tagħha, minn naħa, il-provvista ta’ dawn is-servizzi u l-kapaċità ta’ din il-persuna taxxabbli li tirċevihom fi ħdan tali stabbiliment u, min-naħa l-oħra, it-tranżazzjonijiet li din il-persuna taxxabbli twettaq hija stess fil-kuntest tal-attività ekonomika tagħha, bħal f’dan il-każ il-bejgħ ta’ oġġetti li jirriżultaw mix-xogħol b’kuntratt. Minn dan isegwi li l-fatt li l-fornitur ta’ servizzi jipprovdi lid-destinatarju tagħhom ukoll is-servizzi anċillari ċċitati iktar ’il fuq, u b’hekk jiffaċilita l-attività ekonomika ta’ dan id-destinatarju, bħall-bejgħ ta’ prodotti li jirriżultaw mix-xogħol b’mod, ma għandux effett fuq il-kwistjoni tal-eżistenza ta’ stabbiliment fiss tal-imsemmi destinatarju.
44 Barra minn hekk, mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li l-fatt li l-attivitajiet ekonomiċi ta’ kumpanniji marbuta kuntrattwalment permezz ta’ ftehim dwar provvisti ta’ servizzi jifformaw entità ekonomika sħiħa u li r-riżultati ta’ dawn l-attivitajiet huma essenzjalment ta’ benefiċċju għall-konsumaturi tal-Istat Membru fejn il-fornitur tas-servizzi fis-sede tiegħu ma huwiex rilevanti sabiex jiġi ddeterminat jekk id-destinatarju ta’ dawn is-servizzi għandux stabbiliment fiss f’dan l-Istat Membru (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas-16 ta’ Ottubru 2014, Welmory, C-605/12, EU:C:2014:2298, punt 64). Il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet ukoll li ma tikkostitwixxix stabbiliment fiss installazzjoni fissa użata biss sabiex jiġu eżerċitati attivitajiet ta’ natura preparatorja jew awżiljari meta mqabbla mal-attività ekonomika tad-destinatarju tas-servizzi kkonċernati (ara s-sentenza tat-28 ta’ Ġunju 2007, Planzer, C-73/06, ECLI:EU:C:2007:397, punt 56).
45 Fid-dawl tal-elementi preċedenti u bla ħsara għall-verifiki tal-qorti tar-rinviju, jidher li l-provvista ta’ servizzi ta’ xogħol b’mod inkwistjoni fil-kawża prinċipali hija rċevuta u użata minn Cabot Switzerland, għall-attività ekonomika tagħha ta’ bejgħ ta’ oġġetti li jirriżultaw minn dawn is-servizzi, fl-Isvizzera, peress li din il-kumpannija ma għandhiex fil-Belġju struttura xierqa għal dan l-għan.
46 Fid-dawl ta’ dak kollu li ntqal iktar’ il fuq, ir-risposta għad-domandi magħmula għandha tkun li l-Artikolu 44 tad-Direttiva dwar il-VAT u l-Artikolu 11 tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni Nru 282/2011 għandhom jiġu interpretati fis-sens li persuna taxxabbli li tirċievi servizzi, li s-sede tal-attività ekonomika tagħha hija stabbilita barra mill-Unjoni, ma għandhiex stabbiliment fiss fl-Istat Membru li fih huwa stabbilit il-fornitur tas-servizzi kkonċernati, legalment distint minn dan id-destinatarju, meta dan ma għandux struttura adatta f’termini ta’ riżorsi umani u tekniċi li jistgħu jikkostitwixxu dan l-istabbiliment fiss, u dan anki meta l-persuna taxxabbli li tipprovdi servizzi twettaq għall-benefiċċju ta’ din il-persuna taxxabbli li lilha jkunu ġew ipprovduti s-servizzi, b’eżekuzzjoni ta’ impenn kuntrattwali esklużiv, servizzi ta’ xogħol b’kuntratt kif ukoll serje ta’ servizzi anċillari jew addizzjonali, li jikkontribwixxu għall-attività ekonomika tal-persuna taxxabbli li lilha jingħataw is-servizzi f’dan l-Istat Membru.
Fuq l-ispejjeż
47 Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija dik il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, barra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.
Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (L-Għaxar Awla) taqta’ u tiddeċiedi:
L-Artikolu 44 tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE tat-28 ta’ Novembru 2006 dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud, kif emendata bid-Direttiva tal-Kunsill 2008/8/KE tat-12 ta’ Frar 2008 u l-Artikolu 11(1) tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill (UE) Nru 282/2011 tal-15 ta’ Marzu 2011 li jistabbilixxi miżuri ta’ implimentazzjoni fir-rigward tad-Direttiva 2006/112,
għandhom ikunu interpretati fis-sens li:
li persuna taxxabbli li tirċievi servizzi, li s-sede tal-attività ekonomika tagħha hija stabbilita barra mill-Unjoni Ewropea, ma għandhiex stabbiliment fiss fl-Istat Membru li fih huwa stabbilit il-fornitur tas-servizzi kkonċernati, legalment distint minn dan id-destinatarju, meta dan ma għandux struttura adatta f’termini ta’ riżorsi umani u tekniċi li jistgħu jikkostitwixxu dan l-istabbiliment fiss, u dan anki meta l-persuna taxxabbli li tipprovdi servizzi twettaq għall-benefiċċju ta’ din il-persuna taxxabbli li lilha jkunu ġew ipprovduti s-servizzi, b’eżekuzzjoni ta’ impenn kuntrattwali esklużiv, servizzi ta’ xogħol b’kuntratt kif ukoll serje ta’ servizzi anċillari jew addizzjonali, li jikkontribwixxu għall-attività ekonomika tal-persuna taxxabbli li lilha jingħataw is-servizzi f’dan l-Istat Membru.
Firem
* Lingwa tal-kawża: il-Franċiż.