Available languages

Taxonomy tags

Info

References in this case

Share

Highlight in text

Go

Edizzjoni Provviżorja

SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tielet Awla)

21 ta’ Diċembru 2023 (*)

“Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Tassazzjoni – Sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud (VAT) – Direttiva 2006/112/KE – Artikolu 9 – Persuni taxxabbli – Attività ekonomika eżerċitata b’mod indipendenti – Kunċett ta’ ‘attività ekonomika’ – Kunċett ta’ ‘eżerċizzju indipendenti tal-attività’ – Attività ta’ membru tal-bord tad-diretturi ta’ kumpannija pubblika b’responsabbiltà limitata”

Fil-Kawża C-288/22,

li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 267 TFUE, imressqa mit-tribunal d’arrondissement de Luxembourg (il-Qorti Distrettwali tal-Lussemburgu, il-Lussemburgu), permezz ta’ deċiżjoni tas-26 ta’ April 2022, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fid-29 ta’ April 2022, fil-proċedura

TP

vs

Administration de l’enregistrement, des domaines et de la TVA,

IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tielet Awla),

komposta minn K. Jürimäe, Presidenta tal-Awla, N. Piçarra, M. Safjan (Relatur), N. Jääskinen u M. Gavalec, Imħallfin,

Avukat Ġenerali: Kokott,

Reġistratur: K. Hötzel, Amministratriċi,

wara li rat il-proċedura bil-miktub u wara s-seduta tas-17 ta’ Mejju 2023,

wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:

–        għal TP, minn E. Adam, N. Le Gouellec u K. Veranneman, avocates,

–        għall-Gvern Lussemburgiż, minn A. Germeaux u T. Schell, bħala aġenti, assistiti minn F. Lerch, avocate,

–        għall-Gvern Ċek, minn O. Serdula, M. Smolek u J. Vláčil, bħala aġenti,

–        għall-Kummissjoni Ewropea, minn A. Armenia, M. Björkland u C. Ehrbar, bħala aġenti,

wara li semgħet il-konklużjonijiet tal-Avukata Ġenerali ppreżentati fis-seduta tat-13 ta’ Lulju 2023,

tagħti l-preżenti

Sentenza

1        It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikoli 9 u 10 tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE tat-28 ta’ Novembru 2006 dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud (ĠU 2006, L 347, p. 1, rettifika fil-ĠU 2007, L 335, p. 60, iktar ’il quddiem id-“Direttiva dwar il-VAT”).

2        Din it-talba tressqet fil-kuntest ta’ tilwima bejn TP u l-administration de l’enregistrement, des domaines et de la TVA (l-Awtorità għar-Reġistrazzjoni, għall-Patrimonju u għall-VAT, il-Lussemburgu) dwar rendikont tat-taxxa ex officio għall-finijiet tat-taxxa fuq il-valur miżjud (VAT), maħruġ minn din tal-aħħar fir-rigward tal-attività ta’ TP bħala membru tal-bord tad-diretturi ta’ diversi kumpanniji pubbliċi b’responsabbiltà limitata rregolati mid-dritt Lussemburgiż.

 Il-kuntest ġuridiku

 Id-dritt tal-Unjoni

3        L-Artikolu 2(1)(ċ) tad-Direttiva dwar il-VAT jistabbilixxi li:

“It-transazzjonijiet li ġejjin għandhom ikunu soġġetti għall-VAT:

[…]

(ċ)      il-provvista ta’ servizzi bi ħlas fit-territorju ta’ Stat Membru minn persuna taxxabbli li taġixxi bħala tali;

[…]”

4        L-Artikolu 9(1) ta’ din id-direttiva jipprevedi li:

“‘Persuna taxxabbli’ għandha tfisser kull persuna li, b’mod indipendenti, twettaq fi kwalunkwe post kwalunkwe attività ekonomika, ikun x’ikun l-iskop jew ir-riżultati ta’ dik l-attività.

Kwalunkwe attività ta’ produtturi, kummerċjanti jew persuni li jagħtu servizzi, inklużi attivitajiet fil-minjieri u fl-agrikoltura u attivitajiet fil-professjonijiet, għandhom jitqiesu bħala ‘attività ekonomika’. L-isfruttament ta’ proprjetà tanġibbli jew intanġibbli għal skopijiet ta’ dħul minnha fuq bażi kontinwa għandha b’mod partikolari titqies bħala attività ekonomika.”

5        L-Artikolu 10 tal-imsemmija direttiva huwa fformulat kif ġej:

“Il-kondizzjoni fl-Artikolu 9(1) li l-attività ekonomika titmexxa ‘b’mod indipendenti’ għandha teskludi mill-VAT persuni impjegati jew persuni oħra sakemm huma jkunu marbutin ma’ min jimpjega b’kuntratt ta’ impjieg jew b’kull irbit legali ieħor li joħloq ir-relazzjoni ta’ bejn min jimpjega u impjegat dwar kondizzjonijiet ta’ xogħol, ħlas u responsabbiltà ta’ min jimpjega.”

6        Skont l-Artikolu 24(1) tal-istess direttiva:

“‘Provvista ta’ servizzi’ għandha tfisser kwalunkwe operazzjoni li ma tikkostitwix provvista ta’ merkanzija.”

7        L-Artikolu 73 tad-Direttiva dwar il-VAT jistabbilixxi li:

“Fir-rigward tal-provvista ta’ merkanzija jew servizzi, minbarra kif imsemmi fl-Artikoli 74 sa 77, l-ammont taxxabbli għandu jinkludi dak kollu li jikkostitwixxi ħlas miksub jew li għandu jinkiseb mill-fornitur, għall-provvista, mill-konsumatur jew parti terza, inklużi s-sussidji marbuta direttament mal-prezz tal-provvista.”

 Id-dritt Lussemburgiż

8        L-Artikolu 4(1) tal-loi modifiée du 12 février 1979 concernant la taxe sur la valeur ajoutée (il-Liġi Emendata tat-12 ta’ Frar 1979 dwar it-Taxxa fuq il-Valur Miżjud (iktar ’il quddiem il-“Liġi dwar il-VAT”) jipprevedi li:

“Huwa persuna taxxabbli fis-sens tal-Artikolu 2 kull min, b’mod indipendenti u regolari, jipprovdi servizzi li jirrigwardaw kwalunkwe attività ekonomika, ikun xi jkun l-iskop jew ir-riżultati ta’ dik l-attività u jkun xi jkun il-post.

[…]”

9        L-Artikolu 5 tal-Liġi dwar il-VAT huwa fformulat kif ġej:

“Għandha titqies bħala attività ekonomika kwalunkwe attività li hija intiża li tiġġenera dħul, u b’mod partikolari l-attivitajiet ta’ produtturi, kummerċjanti jew persuni li jipprovdu servizzi, inklużi l-attivitajiet fil-minjieri, l-attivitajiet fl-agrikoltura, l-attivitajiet fil-professjonijiet liberi u l-attivitajiet li jinvolvu l-użu ta’ proprjetà tanġibbli jew intanġibbli għal skopijiet ta’ dħul permanenti minnha.”

10      L-Artikolu 441-1 tal-loi modifiée du 10 août 1915 concernant les sociétés commerciales (il-Liġi Emendata tal-10 ta’ Awwissu 1915 dwar il-Kumpanniji Kummerċjali (iktar ’il quddiem il-“Liġi tal-10 ta’ Awwissu 1915”) jistabbilixxi li:

“Il-kumpanniji pubbliċi b’responsabbiltà limitata għandhom jiġu ġġestiti minn mandatarji temporanji, kemm jekk soċji kif ukoll jekk le, li jistghu jigu rrevokati u li huma imħallsa jew mhux imħallsa.”

11      Skont Artikolu 441-2 ta’ din il-liġi:

“Għandu jkun hemm minn tal-inqas tliet gestjonarji.

[…]

Dawn għandhom jiġu maħtura għal perijodu determinat mil-laqgħa ġenerali tal-azzjonisti; madankollu, dawn jistgħu, għall-ewwel darba, jinħatru permezz tal-att ta’ inkorporazzjoni tal-kumpannija. […]

It-tmiem tal-mandat tagħhom ma jistax jaqbeż is-sitt snin; huma dejjem jistgħu jiġu rrevokati mil-laqgħa ġenerali.

[…]”

12      L-Artikolu 441-5 tal-imsemmija liġi huwa fformulat kif ġej:

“Il-bord tad-diretturi għandu s-setgħa li jwettaq l-atti kollha neċessarji jew utli għat-twettiq tal-għan soċjali, bl-eċċezzjoni ta’ dawk l-atti li l-liġi jew l-istatuti jirriżervaw għal-laqgħa ġenerali. […]

Huwa għandu jirrappreżenta l-kumpannija fir-rigward ta’ terzi u quddiem qorti, bħala rikorrent jew bħala konvenut. L-isfruttamenti favur jew kontra l-kumpannija għandhom jsiru b’mod validu f’isem il-kumpannija biss.

Il-limitazzjonijiet għas-setgħat li s-subparagrafi preċedenti jagħtu lill-bord tad-diretturi u li jirriżultaw mill-istatuti jew minn deċiżjoni tal-korpi kompetenti, ma jistgħux jiġu invokati kontra terzi, anki jekk dawn jiġu ppubblikati.

Madankollu, l-istatuti jistgħu jagħtu l-kapaċità lil ġestjonarju wieħed jew iktar sabiex jirrappreżenta l-kumpannija fl-atti jew quddiem qorti, waħedhom jew flimkien. Din il-klawżola tista’ tiġi invokata kontra terzi fil-kundizzjonijiet previsti fil-Kapitolu Vbis tat-Titolu I tal-loi modifiée du 19 décembre 2002 concernant le registre de commerce et des sociétés ainsi que la comptabilité et les comptes annuels des entreprises [(il-Liġi Emendata tad-19 ta’ Diċembru 2002 dwar ir-Reġistru tal-Kummerċ u tal-Kumpanniji kif ukoll il-Kontabbiltà u l-Kontijiet Annwali tal-Impriżi)].

[…]”

13      L-Artikolu 441-8 tal-istess liġi jistabbilixxi li:

“L-amministraturi ma għandhom ebda obbligu personali fir-rigward tal-impenji tal-kumpannija.”

14      Skont l-Artikolu 441-9 tal-Liġi tal-10 ta’ Awwissu 1915:

“Il-ġestjonarji, il-membri tal-kumitat ta’ tmexxija u d-direttur ġenerali huma responsabbli fil-konfront tal-kumpannija, skont id-dritt komuni, għall-eżekuzzjoni tal-mandat li jkunu rċevew u għall-iżbalji mwettqa fil-ġestjoni tagħhom.

Il-ġestjonarji u l-membri tal-kumitat ta’ tmexxija huma responsabbli in solidum, kemm fil-konfront tal-kumpannija, kif ukoll fil-konfront ta’ kull terz, għad-danni kollha li jirriżultaw minn ksur tad-dispożizzjonijiet ta’ din il-liġi, jew tal-istatuti.

Il-ġestjonarji u l-membri tal-kumitat ta’ tmexxija ma għandhomx jinħelsu minn din ir-responsabbiltà, fir-rigward tal-ksur li ma jkunux ħadu sehem fih, ħlief jekk l-ebda ħtija ma tkun imputabbli lilhom u jekk ikunu ddenunzjaw dan il-ksur, għal dak li jirrigwarda l-membri tal-bord tad-diretturi, fil-laqgħa ġenerali li jmiss u, għal dak li jirrigwarda l-membri tal-kumitat ta’ tmexxija, fl-ewwel laqgħa tal-bord tad-diretturi wara li jsiru jafu bih.”

15      L-Artikolu 441-10 ta’ din il-liġi jipprevedi li:

“Il-ġestjoni ta’ kuljum tal-operat tal-kumpannija kif ukoll ir-rappreżentanza tal-kumpannija, għal dak li jirrigwarda din il-ġestjoni, jistgħu jiġu ddelegati lil ġestjonarju, direttur, amministratur u aġent ieħor jew lil iktar minn wieħed, kemm jekk soċji kif ukoll jekk le, li jaġixxu waħedhom jew flimkien.

Il-ħatra, ir-revoka u l-kompetenzi tagħhom għandhom ikunu rregolati mill-istatuti jew minn deċiżjoni tal-korpi kompetenti mingħajr, madankollu, ma r-restrizzjonijiet imposti fuq is-setgħat ta’ rappreżentanza tagħhom għall-finijiet tal-ġestjoni ta’ kuljum jistgħu jiġu invokati kontra terzi, anki jekk dawn jiġu ppubblikati.

Il-klawżola, li permezz tagħha l-ġestjoni ta’ kuljum hija ddelegata lil persuna waħda jew iktar li jaġixxu waħedhom jew flimkien, tista’ tiġi invokata kontra terzi fil-kundizzjonijiet previsti fil-Kapitolu Vbis tat-Titolu I tal-Liġi Emendata tad-19 ta’ Diċembru 2002 dwar ir-Reġistru tal-Kummerċ u tal-Kumpanniji kif ukoll il-Kontabbiltà u l-Kontijiet Annwali tal-Impriżi.

Id-delega lil membru tal-bord tad-diretturi timponi fuq il-bord l-obbligu li jagħti rendikont kull sena lil-laqgħa ġenerali ordinarja dwar salarji, remunerazzjoni u benefiċċji kollha allokati lid-delegat.

Ir-responsabbiltà tad-delegati għall-ġestjoni ta’ kuljum minħabba din il-ġestjoni għandha tiġi ddeterminata skont ir-regoli ġenerali tal-mandat.

[…]”

16      L-Artikolu 441-11 tal-imsemmija liġi jistabbilixxi li:

“L-istatuti jistgħu jawtorizzaw lill-bord tad-diretturi jiddelega s-setgħat ta’ ġestjoni tiegħu lil kumitat ta’ tmexxija jew lil direttur ġenerali, mingħajr ma din id-delega tkun tista’ tirrigwarda l-politika ġenerali tal-kumpannija jew l-atti kollha rriżervati lill-bord tad-diretturi skont dispożizzjonijiet oħra tal-liġi. Jekk jiġi stabbilit kumitat ta’ tmexxija jew jinħatar direttur ġenerali, il-bord tad-diretturi għandu jkun responsabbli għas-superviżjoni tiegħu.

Il-kumitat ta’ tmexxija għandu jkun kompost minn diversi persuni, irrispettivament minn jekk humiex amministraturi jew le.

[…]”

 Il-kawża prinċipali u d-domandi preliminari

17      TP huwa membru tal-bord tad-diretturi ta’ diversi kumpanniji pubbliċi b’responsabbiltà limitata rregolati mid-dritt Lussemburgiż u jeżerċita diversi missjonijiet f’dan il-kuntest.

18      Mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li, skont il-preċiżazzjonijiet magħmula minn TP, l-attività tiegħu tikkonsisti b’mod partikolari f’li jirċievi r-rapporti tad-diretturi jew tar-rappreżentanti tal-kumpanniji kkonċernati, u jiddiskuti proposti strateġiċi, għażliet ta’ diretturi operattivi, problemi marbuta mal-kontijiet ta’ dawn il-kumpanniji u tas-sussidjarji tagħhom kif ukoll riskji li dawn jinkorru. Jekk ikun il-każ, huwa jipparteċipa fit-tfassil tad-deċiżjonijiet li għandhom jittieħdu mir-rappreżentanti tal-kumpanniji inkwistjoni fuq il-livell tal-bordijiet tad-diretturi tas-sussidjarji tal-istess kumpanniji. Huwa jipparteċipa wkoll fit-tfassil tad-deċiżjonijiet dwar il-kontijiet tal-kumpanniji kkonċernati u fit-tfassil ta’ proposti li għandhom jiġu sottomessi lil-laqgħat tal-azzjonisti, fil-politika tar-riskji kif ukoll fid-deċiżjonijiet dwar l-istrateġija li għandha tiġi segwita minn dawn il-kumpanniji. Skont l-Artikoli 441-10 u 441-11 tal-Liġi tal-10 ta’ Awwissu 1915, il-ġestjoni ta’ kuljum tal-imsemmija kumpanniji hija żgurata minn bord tad-diretturi li jinkludi ġestjonarji ddelegati jew diretturi eżekuttivi jew, fl-assenza ta’ attività operattiva li teħtieġ kumitat ta’ tmexxija, minn rappreżentanti permanenti fil-bord tad-diretturi jew minn membri ta’ dan il-bord.

19      Fid-dawl ta’ dawn l-attivitajiet, TP, fil-kwalità tiegħu bħala membru tal-bord tad-diretturi tal-kumpanniji kkonċernati, irċieva, permezz ta’ deċiżjoni tal-laqgħat ġenerali tal-azzjonisti tagħhom, benefiċċji tad-diretturi fuq il-profitt magħmul minn dawn il-kumpanniji.

20      Minħabba l-imsemmija attivitajiet, TP irċieva rendikont tat-taxxa ex officio għall-finijiet tal-VAT għas-sena 2019, maħruġ fit-28 ta’ Lulju 2020 mill-Awtorità għar-Reġistrazzjoni, għall-Patrimonju u għall-VAT.

21      Permezz ta’ ittra tat-2 ta’ Ottubru 2020, TP ressaq ilment quddiem din l-awtorità kontra dan ir-rendikont, billi sostna li l-attività ta’ membru tal-bord tad-diretturi ta’ kumpannija pubblika b’responsabbiltà limitata rregolata mid-dritt Lussemburgiż ma kinitx tikkostitwixxi attività ekonomika fis-sens tal-Artikolu 4 tal-Liġi dwar il-VAT, li jittrasponi l-Artikolu 9 tad-Direttiva dwar il-VAT, u ma kinitx tagħti l-kwalità ta’ persuna taxxabbli lil tali membru.

22      Permezz ta’ deċiżjoni tat-23 ta’ Diċembru 2020, id-direttur tal-imsemmija awtorità ċaħad l-ilment ta’ TP għar-raġuni li l-membri tal-bord tad-diretturi ta’ kumpannija pubblika b’responsabbiltà limitata rregolata mid-dritt Lussemburgiż, bħal TP, kienu jeżerċitaw attività ekonomika b’mod indipendenti u li, konsegwentement, il-benefiċċji tad-diretturi li huma kienu jirċievu għal dan ma kinux eżenti mill-applikazzjoni tal-VAT.

23      Fis-26 ta’ Jannar 2021, TP ippreżenta rikors għal annullament kontra din id-deċiżjoni quddiem it-tribunal d’arrondissement de Luxembourg (il-Qorti Distrettwali tal-Lussemburgu, il-Lussemburgu), li hija l-qorti tar-rinviju.

24      Din tal-aħħar tesponi li, għall-finijiet tar-riżoluzzjoni tal-kawża prinċipali, hija għandha tiddetermina, fl-ewwel lok, jekk persuna fiżika, membru tal-bord tad-diretturi ta’ kumpanniji pubbliċi b’responsabbiltà limitata rregolati mid-dritt Lussemburgiż, teżerċitax attività ekonomika fis-sens tal-Artikolu 9 tad-Direttiva dwar il-VAT.

25      Minn din il-perspettiva, il-qorti tar-rinviju tistaqsi jekk, fid-dawl tal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja dwar il-kunċett ta’ “attività ekonomika” imsemmi f’din id-dispożizzjoni, il-benefiċċji tad-diretturi rċevuti minn tali persuna fiżika jikkostitwixxu l-korrispettiv effettiv ta’ servizz ipprovdut lill-benefiċjarju u jekk teżistix rabta diretta bejn is-servizz hekk ipprovdut u l-korrispettiv irċevut.

26      Fit-tieni lok, il-qorti tar-rinviju, filwaqt li tippreċiża li persuna fiżika bħal TP, membru tal-bord tad-diretturi ta’ kumpanniji pubbliċi b’responsabbiltà limitata, ma hijiex, fid-dritt Lussemburgiż, marbuta ma’ persuna li timpjega b’kuntratt ta’ impjieg jew bi kwalunkwe relazzjoni legali oħra fis-sens tal-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-VAT, tixtieq tikseb mingħand il-Qorti tal-Ġustizzja kjarifiki dwar jekk tali persuna teżerċitax l-attività tagħha b’mod indipendenti fis-sens tal-Artikolu 9 tad-Direttiva dwar il-VAT.

27      F’dawn iċ-ċirkustanzi, it-tribunal d’arrondissement de Luxembourg (il-Qorti Distrettwali tal-Lussemburgu) iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:

“1)      Persuna fiżika, li hija membru tal-bord tad-diretturi ta’ kumpannija pubblika b’responsabbiltà limitata rregolata mid-dritt Lussemburgiż, twettaq attività ‘ekonomika’ fis-sens tal-Artikolu 9 tad-Direttiva [dwar il-VAT] u, b’mod iktar preċiż, it-tariffi [il-benefiċċji tad-diretturi] miġbura minn din il-persuna għandhom jitqiesu bħala remunerazzjoni miksuba bħala korrispettiv għas-servizzi pprovduti lil din il-kumpannija?

2)      Persuna fiżika, li hija membru tal-bord tad-diretturi ta’ kumpannija pubblika b’responsabbiltà limitata rregolata mid-dritt Lussemburgiż, twettaq l-attività tagħha ‘b’mod indipendenti’ fis-sens tal-Artikoli 9 u 10 tad-Direttiva [dwar il-VAT]?”

 Fuq id-domandi preliminari

 Fuq l-ewwel domanda

28      Permezz tal-ewwel domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk l-Artikolu 9(1) tad-Direttiva dwar il-VAT għandux jiġi interpretat fis-sens li l-membru tal-bord tad-diretturi ta’ kumpannija pubblika b’responsabbiltà limitata rregolata mid-dritt Lussemburgiż jeżerċita attività ekonomika, fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni.

29      Skont l-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 9(1) tad-Direttiva dwar il-VAT, “persuna taxxabbli” tfisser kull persuna li, b’mod indipendenti, twettaq fi kwalunkwe post kwalunkwe attività ekonomika, ikun x’ikun l-iskop jew ir-riżultati ta’ dik l-attività. Il-kunċett ta’ “attività ekonomika” huwa ddefinit fit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 9(1) tad-Direttiva dwar il-VAT bħala li jinkludi kwalunkwe attività ta’ produttur, ta’ kummerċjant jew ta’ fornitur ta’ servizzi, inklużi l-attivitajiet fil-minjieri, fl-agrikoltura u l-attivitajiet fil-professjonijiet liberi jew simili.

30      Il-Qorti tal-Ġustizzja ppreċiżat li attività tista’ tiġi kklassifikata bħala attività ekonomika, fis-sens tal-Artikolu 9(1) tad-Direttiva dwar il-VAT, biss jekk tikkorrispondi għal waħda mit-tranżazzjonijiet imsemmija fl-Artikolu 2(1) ta’ din id-direttiva (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal-15 ta’ April 2021, Administration de l’Enregistrement, des Domaines et de la TVA, C-846/19, EU:C:2021:277, punt 32 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata). Fost dawn jissemmew, fl-Artikolu 2(1)(ċ) tal-imsemmija direttiva, il-provvisti ta’ servizzi magħmula bi ħlas fit-territorju ta’ Stat Membru minn persuna taxxabbli li taġixxi bħala tali.

31      Għalkemm hija l-qorti tar-rinviju li għandha tapplika d-dispożizzjonijiet nazzjonali li ttrasponew l-Artikolu 9(1) tad-Direttiva dwar il-VAT għaċ-ċirkustanzi tal-kawża prinċipali u twettaq l-evalwazzjonijiet fattwali u l-klassifikazzjonijiet legali neċessarji għal dan l-għan, il-Qorti tal-Ġustizzja, meta tiddeċiedi dwar rinviju għal deċiżjoni preliminari, tista’ tagħmel preċiżazzjonijiet intiżi sabiex jiggwidaw lil din il-qorti fl-interpretazzjoni tagħha (sentenza tat-22 ta’ Novembru 2017, Cussens et, C-251/16, EU:C:2017:881, punt 59 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata).

32      F’dan il-każ, għalkemm mill-atti tal-proċess li għandha l-Qorti tal-Ġustizzja, b’mod partikolari mill-missjonijiet mogħtija lil TP, kif imfakkra fil-punt 18 ta’ din is-sentenza, jidher li dan tal-aħħar ipprovda servizzi, fis-sens tal-Artikolu 2(1)(ċ) tad-Direttiva dwar il-VAT, il-qorti tar-rinviju tistaqsi dwar in-natura oneruża ta’ din il-provvista u, b’mod iktar preċiż, dwar il-kwistjoni jekk il-benefiċċji tad-diretturi rċevuti minn membru tal-bord tad-diretturi ta’ diversi kumpanniji pubbliċi b’responsabbiltà limitata jistgħux jitqiesu bħala ħlas miksub bħala korrispettiv għas-servizzi pprovduti lil dawn il-kumpanniji.

33      F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li l-klassifikazzjoni ta’ provvista ta’ servizzi bħala tranżazzjoni “bi ħlas”, fis-sens tad-dispożizzjoni msemmija iktar ’il fuq, tippreżumi biss l-eżistenza ta’ rabta diretta bejn din il-provvista u korrispettiv realment irċevut mill-persuna taxxabbli. Tali rabta diretta hija stabbilita meta jkun hemm relazzjoni legali bejn il-fornitur u l-benefiċjarju li fl-ambitu tagħha jkun hemm skambju ta’ servizzi reċiproċi, fejn il-ħlas li jirċievi l-fornitur ikun jikkostitwixxi l-korrispettiv effettiv tas-servizz mogħti lill-benefiċjarju (sentenza tal-15 ta’ April 2021, Administration de l’Enregistrement, des Domaines et de la TVA, C-846/19, EU:C:2021:277, punt 36 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata).

34      Dwar dan l-aħħar punt, għandu jitfakkar li, sabiex ikun jista’ jitqies bħala l-korrispettiv effettiv tas-servizz ipprovdut, il-ħlas għandu jkun fi proporzjon raġonevoli meta mqabbel mas-servizz ipprovdut sa fejn għandu jikkostitwixxi biss remunerazzjoni parzjali għas-servizzi pprovduti jew li għandhom jiġu pprovduti sal-punt li tinkiser ir-rabta diretta bejn dawn is-servizzi u l-korrispettiv (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat-2 ta’ Ġunju 2016, Lajvér, C-263/15, EU:C:2016:392, punt 49). Madankollu, il-fatt li tranżazzjoni ekonomika titwettaq bi prezz ogħla jew inqas mill-prezz tal-kost, u, għaldaqstant, bi prezz ogħla jew inqas mill-prezz normali tas-suq, huwa irrilevanti fir-rigward tal-klassifikazzjoni ta’ din it-tranżazzjoni bħala “tranżazzjoni bi ħlas”. Fil-fatt, tali ċirkustanza ma hijiex ta’ natura li taffettwa r-rabta diretta bejn il-provvista ta’ servizzi mwettqa jew li għandha titwettaq u l-korrispettiv irċevut jew li għandu jiġi rċevut li l-ammont tiegħu huwa ddeterminat minn qabel u skont kriterji stabbiliti sew (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tat-12 ta’ Mejju 2016, Geemente Borsele u Staatssecretaris van Financiën, C-520/14, EU:C:2016:334, punt 26 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata, u tal-15 ta’ April 2021, Administration de l’Enregistrement, des Domaines et de la TVA, C-846/19, EU:C:2021:277, punt 43).

35      Barra minn hekk, ir-remunerazzjoni tista’ tiġi ffissata hekk kif fornitur iwettaq l-attivitajiet tiegħu, sakemm il-modalitajiet ta’ ffissar ikunu prevedibbli u ta’ natura li jiżguraw li l-fornitur jirċievi, bħala prinċipju, ħlas għas-servizzi li huwa jipprovdi (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal-15 ta’ April 2021, Administration de l’Enregistrement, des Domaines et de la TVA, C-846/19, EU:C:2021:277, punt 44).

36      Barra minn hekk, ir-rabta diretta bejn il-provvista u l-korrispettiv tinkiser meta l-ħlas jingħata b’mod purament volontarju u każwali b’tali mod li l-ammont tiegħu jkun prattikament impossibbli li jiġi ddeterminat (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat-3 ta’ Marzu 1994, Tolsma, C-16/93, EU:C:1994:80, punt 19) jew meta l-ammont tiegħu jkun diffiċilment kwantifikabbli jew inċert fid-dawl taċ-ċirkustanzi relatati mad-determinazzjoni tiegħu (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal-10 ta’ Novembru 2016, Baštová, C-432/15, EU:C:2016:855, punt 35).

37      F’dan il-każ, anki fl-assenza ta’ ftehim bil-miktub relatat mar-remunerazzjoni ta’ TP, konkluż bejnu u bejn il-kumpanniji pubbliċi b’responsabbiltà limitata li tagħhom huwa membru tal-bord tad-diretturi, mill-elementi tal-proċess li għandha l-Qorti tal-Ġustizzja jidher li dan tal-aħħar irċieva, bħala korrispettiv għall-attività tiegħu ta’ membru tal-bordijiet tad-diretturi, ħlas li jidher li ħa l-forma kemm ta’ benefiċċji tad-diretturi allokati mil-laqgħat ġenerali tal-azzjonisti skont il-profitt imwettaq mill-kumpanniji pubbliċi b’responsabbiltà limitata kkonċernati kif ukoll, hekk kif TP iddikjara matul is-seduta quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja, ta’ somma f’daqqa.

38      F’dan ir-rigward, l-eżistenza ta’ rabta diretta bejn ir-remunerazzjoni u l-attività tidher li hija stabbilita fil-każ ta’ remunerazzjoni fil-forma ta’ somma f’daqqa ddeterminata minn qabel. Fil-fatt, il-fatt li kumpens huwa stabbilit mhux skont servizzi individwali iżda b’rata fissa u fuq bażi annwali ma jaffettwax fih innifsu n-natura diretta tar-rabta eżistenti bejn il-provvista ta’ servizzi mwettqa u l-korrispettiv irċevut (sentenzi tat-22 ta’ Frar 2018, Nagyszénás Településszolgáltatási Nonprofit Kft., C-182/17, EU:C:2018:91, punt 37, u tat-13 ta’ Ġunju 2019, IO (VAT – Attività ta’ membru ta’ bord ta’ sorveljanza), C-420/18, EU:C:2019:490, punt 25).

39      Fil-każ li r-remunerazzjoni ta’ TP kienet tieħu l-forma ta’ benefiċċji tad-diretturi, il-qorti tar-rinviju għandha, fid-dawl tal-ġurisprudenza ċċitata fil-punti 33 sa 36 ta’ din is-sentenza, tivverifika, jekk, fil-każ fejn il-kumpannija pubblika b’responsabbiltà limitata kkonċernata ma tagħmilx profitt jew tagħmel profitt ta’ ammont żgħir, il-laqgħa ġenerali tal-azzjonisti tal-imsemmija kumpannija tistax madankollu tagħti lil TP, abbażi ta’ fatturi oħra, ammont ta’ benefiċċji tad-diretturi li jistgħu jitqiesu bħala oġġettivament konformi mas-servizz ipprovdut minn TP.

40      Barra minn hekk, fir-rigward taċ-ċirkustanza li l-benefiċċji tad-diretturi jingħataw mil-laqgħa ġenerali tal-azzjonisti tal-kumpannija kkonċernata u anki jekk jiġi preżunt li, fid-dritt Lussemburgiż, tali laqgħa għandha titqies mhux bħala korp ta’ din il-kumpannija, iżda bħala korp terz jew entità dissoċjabbli minnha, għandu jitfakkar li ma huwiex neċessarju, sabiex provvista ta’ servizzi tkun tista’ titqies li twettqet “bi ħlas”, fis-sens tad-Direttiva dwar il-VAT, li l-korrispettiv ta’ din il-provvista jinkiseb direttament mingħand id-destinatarju tagħha, peress li dan il-korrispettiv jista’ fil-fatt jinkiseb minn terz, kif jirriżulta wkoll b’mod ċar mill-formulazzjoni tal-Artikolu 73 ta’ din id-direttiva (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal-15 ta’ April 2021, Administration de l’Enregistrement, des Domaines et de la TVA, C-846/19, EU:C:2021:277, punt 40 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata).

41      Fit-tieni lok, mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li l-eżistenza ta’ tali provvista ta’ servizzi ma hijiex biżżejjed sabiex tiġi kkonstatata l-eżistenza ta’ attività ekonomika fis-sens tal-Artikolu 9(1) tal-istess direttiva (sentenza tat-12 ta’ Mejju 2016, Geemente Borsele u Staatssecretaris van Financiën, C-520/14, EU:C:2016:334, punt 28), iżda li għandhom jiġu ssodisfatti wkoll kriterji oħra.

42      Fil-fatt, id-definizzjoni tal-kunċett ta’ “attività ekonomika”, kif imfakkra fil-punt 29 ta’ din is-sentenza, turi l-portata tal-kamp ta’ applikazzjoni kopert minn dan il-kunċett kif ukoll in-natura oġġettiva tal-imsemmi kunċett, fis-sens li l-attività hija kkunsidrata fiha nnifisha, indipendentement mill-għanijiet jew mir-riżultati tagħha. Għalhekk, attività hija, b’mod ġenerali, ikklassifikata bħala ekonomika meta tkun ta’ natura permanenti u titwettaq bi ħlas irċevut mill-awtur tat-tranżazzjoni (sentenza tal-15 ta’ April 2021, Administration de l’Enregistrement, des Domaines et de la TVA, C-846/19, EU:C:2021:277, punt 47 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata), li jimplika li r-remunerazzjoni nnifisha għandha tkun ta’ natura permanenti (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tat-13 ta’ Diċembru 2007, Götz, C-408/06, EU:C:2007:789, punt 18 u l-ġurisprudenza ċċitata; tat-13 ta’ Ġunju 2019, IO (VAT – Attività ta’ membru ta’ bord ta’ sorveljanza), C-420/18, EU:C:2019:490, punt 27 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata, u tal-15 ta’ April 2021, Administration de l’Enregistrement, des Domaines et de la TVA, C-846/19, EU:C:2021:277, punt 55).

43      Sabiex jiġi ddeterminat jekk provvista ta’ servizzi titwettaqx bi ħlas b’tali mod li din l-attività għandha tiġi kklassifikata bħala attività ekonomika, għandhom jiġu analizzati l-kundizzjonijiet kollha li fihom titwettaq il-provvista (sentenza tal-15 ta’ April 2021, Administration de l’Enregistrement, des Domaines et de la TVA, C-846/19, EU:C:2021:277, punt 48 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata).

44      F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li l-paragun bejn il-kundizzjonijiet li fihom il-persuna kkonċernata twettaq il-provvista ta’ servizzi inkwistjoni u dawk li fihom din it-tip ta’ provvista ta’ servizzi normalment titwettaq jista’ jikkostitwixxi wieħed mill-metodi li jippermettu li jiġi vverifikat jekk l-attività kkonċernata tikkostitwixxix attività ekonomika (sentenza tat-12 ta’ Mejju 2016, Geemente Borsele u Staatssecretaris van Financiën, C-520/14, EU:C:2016:334, punt 30 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata). Jista’ jkun ukoll fattur rilevanti l-punt dwar jekk il-livell tar-remunerazzjoni huwiex iddeterminat skont kriterji li jiggarantixxu li dan ikun suffiċjenti sabiex ikopri l-ispejjeż tal-funzjonament tal-fornitur (sentenza tal-15 ta’ April 2021, Administration de l’Enregistrement, des Domaines et de la TVA, C-846/19, EU:C:2021:277, punt 49 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata).

45      Fid-dawl ta’ din il-ġurisprudenza, hemm lok li jitqies li l-ħatra ta’ persuna fiżika, bħal TP, bħala membru tal-bord tad-diretturi ta’ kumpannija pubblika b’responsabbiltà limitata rregolata mid-dritt Lussemburgiż għal mandat ta’ tul massimu ta’ sitt snin li jista’ jiġġedded tagħti lill-attività ta’ tali membru natura permanenti. Il-fatt li tali mandat jista’ jiġi rrevokat ad nutum, jiġifieri fi kwalunkwe mument u mingħajr motivazzjoni, u li d-detentur tiegħu jista’ huwa wkoll jirrinunzja għalih fi kwalunkwe mument ma jistax, fih innifsu, iwassal sabiex din l-attività titlef in-natura permanenti tagħha peress li tul massimu ta’ sitt snin huwa, ab initio, marbut mal-imsemmi mandat.

46      Dan it-tul tal-mandat ta’ sitt snin jista’ wkoll jagħti lir-remunerazzjoni allokata fil-forma ta’ benefiċċji tad-diretturi natura ta’ permanenza (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat-13 ta’ Ġunju 2019, IO (VAT – Attività ta’ membru ta’ bord ta’ sorveljanza), C-420/18, EU:C:2019:490, punt 27 u l-ġurisprudenza ċċitata). Madankollu, sabiex tinżamm din in-natura ta’ permanenza, huwa importanti li, fl-ipoteżi fejn il-partijiet jiġu allokati benefiċċji tad-diretturi skont il-profitti magħmula mill-kumpannija kkonċernata, il-benefiċċji tad-diretturi jkunu jistgħu jiġu allokati wkoll lill-membri tal-bord tad-diretturi fis-snin finanzjarji li matulhom il-kumpannija ma tkunx għamlet profitt.

47      Fid-dawl tal-motivi preċedenti, ir-risposta li għandha tingħata għall-ewwel domanda hija li l-Artikolu 9(1) tad-Direttiva dwar il-VAT għandu jiġi interpretat fis-sens li l-membru tal-bord tad-diretturi ta’ kumpannija pubblika b’responsabbiltà limitata rregolata mid-dritt Lussemburgiż jeżerċita attività ekonomika, fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni, jekk jipprovdi bi ħlas provvista ta’ servizzi lil din il-kumpannija kif ukoll jekk din l-attività hija ta’ natura permanenti u titwettaq għal remunerazzjoni li l-modalitajiet ta’ ffissar tagħha huma prevedibbli.

 Fuq it-tieni domanda

48      Permezz tat-tieni domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk l-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 9(1) tad-Direttiva dwar il-VAT għandux jiġi interpretat fis-sens li l-attività ta’ membru tal-bord tad-diretturi ta’ kumpannija pubblika b’responsabbiltà limitata rregolata mid-dritt Lussemburgiż hija eżerċitata b’mod indipendenti, fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni.

49      Qabelxejn, għandu jiġi ppreċiżat li mill-elementi tal-proċess li għandha l-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li TP ma kellu ebda vot deċiżiv fi ħdan il-bordijiet tad-diretturi tal-kumpanniji pubbliċi b’responsabbiltà limitata li tagħhom huwa kien membru u li lanqas ma kien jassumi r-rappreżentanza jew il-ġestjoni ta’ kuljum tal-operat ta’ dawn il-kumpanniji fis-sens tal-Artikolu 441-10 tal-Liġi tal-10 ta’ Awwissu 1915, u lanqas ma kien jagħmel parti minn kumitat ta’ tmexxija msemmi fl-Artikolu 441-11 ta’ din il-liġi. Huwa għalhekk fid-dawl ta’ dawn iċ-ċirkustanzi li l-Qorti tal-Ġustizzja ser teżamina l-kwistjoni tan-natura indipendenti jew le ta’ attività bħal dik eżerċitata minn TP.

50      Għandu jiġi ppreċiżat ukoll li, skont il-konstatazzjonijiet magħmula mill-qorti tar-rinviju u minkejja l-formulazzjoni tat-tieni domanda minn din il-qorti, huwa biss fid-dawl tal-Artikolu 9 tad-Direttiva dwar il-VAT, u mhux tal-Artikolu 10 ta’ din tal-aħħar, li għandha tiġi evalwata l-imsemmija domanda. Fil-fatt, kif irrilevat, essenzjalment, l-Avukata Ġenerali fil-punti 23 u 39 tal-konklużjonijiet tagħha, ir-rabta ta’ subordinazzjoni msemmija fl-Artikolu 10 ta’ din id-direttiva hija biss kriterju rilevanti għall-finijiet tal-evalwazzjoni tal-kwistjoni dwar jekk attività ekonomika hijiex eżerċitata b’mod indipendenti, fis-sens tal-Artikolu 9(1) tal-imsemmija direttiva.

51      Fid-dawl ta’ dawn il-preċiżazzjonijiet preliminari, mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja dwar dan l-Artikolu 9 jirriżulta li, sabiex jiġi ddeterminat jekk persuna teżerċitax attività ekonomika b’mod indipendenti, għandu jiġi vverifikat jekk teżistix rabta ta’ subordinazzjoni fl-eżerċizzju ta’ din l-attività (sentenza tat-13 ta’ Ġunju 2019, IO (VAT – Attività ta’ membru ta’ bord ta’ sorveljanza), C-420/18, EU:C:2019:490, punt 27 u l-ġurisprudenza ċċitata).

52      Sabiex tiġi evalwata l-eżistenza ta’ din ir-rabta ta’ subordinazzjoni, għandu jiġi eżaminat jekk il-persuna kkonċernata twettaqx l-attivitajiet tagħha f’isimha, għaliha nnifisha u taħt ir-responsabbiltà tagħha stess kif ukoll jekk hija ġġorrx ir-riskju ekonomiku marbut mal-eżerċizzju ta’ dawn l-attivitajiet. Sabiex tikkonstata l-indipendenza tal-attivitajiet inkwistjoni, il-Qorti tal-Ġustizzja ħadet għalhekk inkunsiderazzjoni l-assenza ta’ kwalunkwe rabta ta’ subordinazzjoni ġerarkika, kif ukoll il-fatt li l-persuna kkonċernata taġixxi f’isimha, għaliha nnifisha u taħt ir-responsabbiltà tagħha stess, li hija torganizza liberament il-modalitajiet ta’ eżekuzzjoni tax-xogħol tagħha u li hija stess tirċievi r-remunerazzjoni li tikkostitwixxi d-dħul tagħha (sentenza tat-13 ta’ Ġunju 2019, IO (VAT – Attività ta’ membru ta’ bord ta’ sorveljanza), C-420/18, EU:C:2019:490, punt 39 u l-ġurisprudenza ċċitata).

53      F’dan il-każ, hija l-qorti tar-rinviju li għandha tivverifika li TP organizzat liberament il-modalitajiet ta’ eżekuzzjoni tax-xogħol tagħha u li hija stess irċeviet ir-remunerazzjoni li tikkostitwixxi d-dħul tagħha.

54      Fir-rigward tal-kwistjoni tar-rabta ta’ subordinazzjoni ġerarkika, il-fatt li, fil-kuntest tal-attività tiegħu ta’ konsulenza u ta’ deliberazzjoni fi ħdan bord tad-diretturi, il-membru ta’ dan il-bord huwa liberu li jissottometti lil dan tal-aħħar il-proposti u l-pariri li jixtieq u li jivvota fi ħdanu kif jixtieq jikkostitwixxi indizju tal-assenza ta’ tali rabta. Għalhekk, l-istess japplika jekk dan il-membru għandu josserva d-deċiżjonijiet tal-imsemmi bord, peress li l-kompiti li huwa għandu, bħal dawk imfakkra fil-punt 18 ta’ din is-sentenza, jikkonsistu essenzjalment mhux fl-applikazzjoni jew fl-implimentazzjoni tad-deċiżjonijiet tal-istess bordijiet, iżda fl-għoti ta’ proposti u ta’ pariri kif ukoll fit-tfassil u fl-adozzjoni, flimkien mal-membri l-oħra tal-bordijiet tad-diretturi kkonċernati, tad-deċiżjonijiet ta’ dawn tal-aħħar.

55      Fir-rigward tal-kwistjoni dwar jekk tali membru ta’ bord tad-diretturi aġixxiex f’ismu stess, għalih innifsu u taħt ir-responsabbiltà tiegħu stess, għandhom b’mod partikolari jittieħdu inkunsiderazzjoni r-regoli tad-dritt nazzjonali li jirregolaw it-tqassim tar-responsabbiltajiet bejn il-membri tal-bord tad-diretturi u l-kumpannija kkonċernata. F’dan ir-rigward, kif l-Avukata Ġenerali indikat essenzjalment fil-punti 33 u 34 tal-konklużjonijiet tagħha, il-fatt li tali tqassim tar-responsabbiltajiet jinsab b’mod analogu jew ekwivalenti fir-relazzjonijiet bejn impjegat u l-persuna li timpjegah huwa ta’ natura li jindika li tali membri ma jaġixxux taħt ir-responsabbiltà tagħhom stess. L-istess japplika jekk is-sistema ta’ responsabbiltà applikabbli għalihom hija biss anċillari għas-sistema ta’ responsabbiltà applikabbli għall-kumpannija jew għall-bord tad-diretturi bħala organu ta’ din tal-aħħar.

56      Jekk, wara dawn il-verifiki, ikun jidher li l-membru tal-bord tad-diretturi ma jaġixxix taħt ir-responsabbiltà tiegħu stess, hemm lok ukoll li jiġi konkluż li, anki jekk din il-persuna tidher li taġixxi f’isimha stess meta hija tissottometti pariri jew proposti lill-bord tad-diretturi u meta tivvota, hija taġixxi iktar għan-nom ta’ dan il-bord u, b’mod iktar ġenerali, tal-kumpannija li tagħha l-imsemmi bord jikkostitwixxi organu, sa fejn dawn il-bordijiet, dawn il-proposti u dawn il-voti, li jistgħu jagħtu lok prinċipalment għar-responsabbiltà tal-kumpannija, għandhom jiġu fformulati fl-interess u f’isem din tal-aħħar.

57      Fir-rigward tal-kwistjoni dwar jekk il-membru tal-bord tad-diretturi ta’ kumpannija pubblika b’responsabbiltà limitata rregolata mid-dritt Lussemburgiż iġorrx ir-riskju ekonomiku marbut mal-attività tiegħu, għandu jiġi ppreċiżat li, kif jirriżulta mill-punt 43 tas-sentenza tat-13 ta’ Ġunju 2019, IO (VAT – Attività ta’ membru ta’ bord ta’ sorveljanza) (C-420/18, EU:C:2019:490), u mill-ġurisprudenza ċċitata f’dan il-punt, ir-riskju ekonomiku msemmi mill-Qorti tal-Ġustizzja fil-ġurisprudenza tagħha jirrigwarda dejjem ir-riskju ekonomiku mġarrab direttament mill-persuna li n-natura indipendenti tal-attività ekonomika tagħha għandha tiġi evalwata. Għaldaqstant, ir-riskju ekonomiku mġarrab minn tali kumpannija minħabba deċiżjonijiet tal-bord tad-diretturi li tali persuna hija membru tiegħu ma jistax ikun rilevanti.

58      Wara li saret din il-preċiżazzjoni, hemm lok li jiġi kkonstatat li meta persuna bħal TP tipprovdi l-kompetenza u l-għarfien tagħha lill-bord tad-diretturi ta’ kumpannija u tieħu sehem fil-voti ta’ dan il-bord, hija ma tidhirx li ġġarrab ir-riskju ekonomiku marbut mal-attività tagħha stess peress li, kif indikat essenzjalment l-Avukata Ġenerali fil-punti 33 u 36 sa 38 tal-konklużjonijiet tagħha, hija l-kumpannija stess li għandha taffaċċja l-konsegwenzi negattivi tad-deċiżjonijiet adottati mill-bord tad-diretturi u li, għalhekk, iġġarrab r-riskju ekonomiku li jirriżulta mill-attività tal-membri ta’ dan il-bord.

59      Tali konklużjoni tapplika b’mod partikolari meta, bħal fil-kawża prinċipali, mill-kuntest ġuridiku nazzjonali jirriżulta li l-membri tal-bord tad-diretturi ma jassumux obbligi personali għal dak li jirrigwarda d-djun tal-kumpannija. Din tapplika wkoll meta l-ammont tar-remunerazzjoni li jirċievi l-membru tal-bord tad-diretturi fil-forma ta’ benefiċċji tad-diretturi jiddependi mill-profitti magħmula mill-kumpannija. Fil-fatt, dan il-membru ma jġarrabx, fi kwalunkwe każ, riskju ta’ telf marbut mal-attività tiegħu ta’ membru tal-bord tad-diretturi, sa fejn il-parteċipazzjoni fil-profitti tal-kumpannija ma tistax tiġi assimilata mal-assunzjoni ta’ riskju speċifiku ta’ qligħ u ta’ telf. Il-konklużjoni msemmija iktar ’il fuq tapplika a fortiori meta l-benefiċċji tad-diretturi huma allokati mil-laqgħa ġenerali tal-azzjonisti fil-forma ta’ somma f’daqqa li titħallas anki fil-każ fejn il-kumpannija ssofri telf jew tinsab fi stralċ ġudizzjarju.

60      Fid-dawl tal-motivi preċedenti, ir-risposta li għandha tingħata għat-tieni domanda hija li l-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 9(1) tad-Direttiva dwar il-VAT għandu jiġi interpretat fis-sens li l-attività ta’ membru tal-bord tad-diretturi ta’ kumpannija pubblika b’responsabbiltà limitata rregolata mid-dritt Lussemburgiż ma hijiex eżerċitata b’mod indipendenti, fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni, meta, minkejja l-fatt li dan il-membru jorganizza liberament il-modalitajiet ta’ eżekuzzjoni tax-xogħol tiegħu, jirċievi huwa stess ir-remunerazzjoni li tikkostitwixxi d-dħul tiegħu, jaġixxi f’ismu stess u ma huwiex suġġett għal rabta ta’ subordinazzjoni ġerarkika, huwa ma jaġixxix għalih innifsu u lanqas taħt ir-responsabbiltà tiegħu stess u ma jġarrabx ir-riskju ekonomiku marbut mal-attività tiegħu.

 Fuq l-ispejjeż

61      Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija dik il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, barra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.

Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tielet Awla) taqta’ u tiddeċiedi:

1)      L-Artikolu 9(1) tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE tat-28 ta’ Novembru 2006 dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud,

għandu jiġi interpretat fis-sens li:

il-membru tal-bord tad-diretturi ta’ kumpannija pubblika b’responsabbiltà limitata rregolata mid-dritt Lussemburgiż jeżerċita attività ekonomika, fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni, jekk jipprovdi bi ħlas provvista ta’ servizzi lil din il-kumpannija kif ukoll jekk din l-attività hija ta’ natura permanenti u titwettaq għal remunerazzjoni li l-modalitajiet ta’ ffissar tagħha huma prevedibbli.

2)      L-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 9(1) tad-Direttiva 2006/112

għandu jiġi interpretat fis-sens li:

l-attività ta’ membru tal-bord tad-diretturi ta’ kumpannija pubblika b’responsabbiltà limitata rregolata mid-dritt Lussemburgiż ma hijiex eżerċitata b’mod indipendenti, fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni, meta, minkejja l-fatt li dan il-membru jorganizza liberament il-modalitajiet ta’ eżekuzzjoni tax-xogħol tiegħu, jirċievi huwa stess ir-remunerazzjoni li tikkostitwixxi d-dħul tiegħu, jaġixxi f’ismu stess u ma huwiex suġġett għal rabta ta’ subordinazzjoni ġerarkika, huwa ma jaġixxix għalih innifsu u lanqas taħt ir-responsabbiltà tiegħu stess u ma jġarrabx ir-riskju ekonomiku marbut mal-attività tiegħu.

Firem

*      Lingwa tal-kawża: il-Franċiż.